Παράγοντες των εργοδοτών επισημαίνουν ότι είναι αδύνατον μέσα να δοθούν αυξήσεις σ΄ αυτό το ρευστό περιβάλλον κυρίως, λόγω της αύξησης του ενεργειακού κόστους
Το τοπίο έχει αλλάξει δραματικά και τίποτα δε θυμίζει την Άνοιξη του 2022 όταν οι εργοδοτικοί και επιστημονικοί φορείς πρότειναν λελογισμένες αυξήσεις στον κατώτατο μισθό που ισχύει από την 1η Μαΐου 2022 (713 ευρώ).
Εν όψει της διαδικασίας για τον καθορισμό του νέου κατώτατου μισθού που θα ξεκινήσει τον Ιανουάριο του 2023, παράγοντες των εργοδοτών επισημαίνουν ότι είναι αδύνατον μέσα σ΄ αυτό το ρευστό περιβάλλον κυρίως λόγω της αύξησης του ενεργειακού κόστους να δοθούν αυξήσεις που θα ενσωματώνουν ολόκληρο τον πληθωρισμό.
Επιπλέον μια μεγάλη αύξηση του κατώτατου μισθού θα ανατροφοδοτούσε τον πληθωρισμό και θα έβαζε σε κίνδυνο τις θέσεις εργασίας.
Γι’ αυτό καλούν την κυβέρνηση να συνεχίσει να λαμβάνει μέτρα ενίσχυσης των πολιτών, καλύπτοντας μέρος της ακρίβειας και του ενεργειακού κόστους.
Στα 751 ο νέος κατώτατος
Αν και είναι πολύ νωρίς ακόμα, παράγοντες της αγοράς εκτιμούν ότι ο νέος μισθός θα φτάσει στα 751 ευρώ, δηλαδή σε προ μνημονίων επίπεδα, που σημαίνει ότι το ποσοστό αύξησης θα κυμανθεί στο 5% – 5.5% το οποίο ασφαλώς απέχει πολύ από το ποσοστό του πληθωρισμού που δεν αποκλείεται σύμφωνα με τις εκτιμήσεις να κλείσει για το 2022 σε διψήφιο νούμερο.
Την ίδια ώρα ο αρχηγός της αξιωματικής αντιπολίτευσης Αλέξης Τσίπρας εξήγγειλε από το βήμα της ΔΕΘ , την αύξηση του κατώτατου μισθού στα 800 ευρώ με νόμο και την επαναφορά των διαπραγματεύσεων στους κοινωνικούς εταίρους με την θέσπιση κατώτατου ορίου.
Υπενθυμίζουμε ότι όλοι οι εργοδοτικοί φορείς πέρα από την αύξηση των μισθών δίνουν έμφαση στη περαιτέρω μείωση των ασφαλιστικών εισφορών προκειμένου να περιοριστεί το εργασιακό κόστος και να καταπολεμηθεί η αδήλωτη εργασία.
Ωστόσο στις εξαγγελίες του στη ΔΕΘ ο πρωθυπουργός δεν άφησε ανοιχτό το ενδεχόμενο για περαιτέρω μείωση των ασφαλιστικών εισφορών προκειμένου η συνολική μείωση να φτάσει τις πέντε ποσοστιαίες μονάδες.
Καθηλωμένοι οι μέσοι μισθοί
Τόνισε όμως σε δύο σημεία της ομιλίας του ότι οι μισθοί στη χώρα μας είναι ακόμη χαμηλοί, αφήνοντας να εννοηθεί ότι η αύξηση του κατώτατου μισθού στα 713 ευρώ το Μάιο του 2022 δεν έδωσε ώθηση για αυξήσεις σε όλη τη γκάμα των μισθών.
Συγκρατημένος ο ιδιωτικός τομέας, παρά τις κυβερνητικές παροτρύνσεις και το άλμα του πληθωρισμού που ροκανίζει το εισόδημα, δεν έβαλε το χέρι στην τσέπη πλην εξαιρέσεων να ενισχύσει τα μεσαία και ανώτερα μισθολογικά κλιμάκια.
Και τα μηνύματα αναμένονται ακόμα πιο δυσοίωνα εν όψει του δύσκολου χειμώνα καθώς οι επιχειρήσεις αντιμετωπίζουν το υπέρογκο ενεργειακό κόστος και κάποιοι κλάδοι δεν αποκλείεται να μειώσουν η και να διακόψουν την παραγωγή τους ανάλογα με τις εξελίξεις στη ροή του φυσικού αερίου.
Σύμφωνα με πρόσφατη δημοσκόπηση του ΙΝΕ/ΓΣΕΕ και της ALCO το 80% των μισθωτών του ιδιωτικού τομέα δεν είδε καμία αύξηση το 2022. Αντίθετα αύξηση είδε μόνο το 20%-25% των μισθωτών που αμείβονται με τον κατώτατο μισθό.
Σε δυσμενέστερη θέση από τους αμειβόμενους με τον κατώτερο μισθό βρίσκονται οι μερικώς απασχολούμενοι οι οποίοι λαμβάνουν σύμφωνα με τα τελευταία στοιχεία απασχόλησης του ΕΦΚΑ 475.93 ευρώ μεικτά, μηνιαίως.
Την ίδια ώρα έχουν και τη μεγαλύτερη απώλεια αγοραστικής δύναμης 29.2% από όλες τις άλλες κατηγορίες εργαζόμενων.
Σύμφωνα με τα στοιχεία του συστήματος ΕΡΓΑΝΗ για το Α΄ επτάμηνο του 2022 οι μερικώς απασχολούμενοι ανήλθαν σε 644.717 έναντι 924.324 προσλήψεων με πλήρη απασχόληση.
Μάλιστα, το μήνα Ιούλιο, σύμφωνα με την ΕΡΓΑΝΗ 3.261 συμβάσεις πλήρους απασχόλησης μετατράπηκαν σε μερική καταδεικνύοντας το μέγεθος του προβλήματος.
Κατά κανόνα πάντως η αύξηση του κατώτατου μισθού συμπαρασύρει σε ανοδική πορεία και τους υψηλότερους μισθούς. Σύμφωνα με τις εκτιμήσεις της Τράπεζας της Ελλάδος, για κάθε ποσοστιαία μονάδα αύξησης του κατώτατου μισθού, ο μέσος μισθός ανά εργαζόμενο αυξάνεται κατά 0,44 της ποσοστιαίας μονάδας.
Δηλαδή, ο μέσος μισθός θα πρέπει να «καρπωθεί» το 50% του ποσοστού αύξησης του κατώτερου μισθού. Αυτό σημαίνει ότι αν ο κατώτατος μισθός αυξηθεί κατά 5% ο μέσος μισθός θα αυξηθεί κατά 2.5%.
Αυξήσεις μισθών και κουπόνια
Ωστόσο η αγορά εργασίας λειτουργεί με πολλές και διαφορετικές ταχύτητες.
Δυναμικοί κλάδοι της οικονομίας όπως η τεχνολογία, η ενέργεια, οι τηλεπικοινωνίες, τα τρόφιμα- ποτά, το σίδερο, οι τράπεζες και οι ασφαλιστικές εταιρίες προχώρησαν σε αυξήσεις μισθών κατά 3%-5%, ακόμα και σε 7% σε ορισμένες περιπτώσεις.
Παράλληλα παρέχουν στους υπαλλήλους τους σε μηνιαία βάση κουπόνια για αγορά τροφίμων προκειμένου να ενισχύσουν το εισόδημα που ροκανίζει η ακρίβεια. Η αξία των κουπονιών φθάνει συνήθως τα 300 ευρώ ετησίως καθώς πάνω από αυτό το όριο, η παροχή φορολογείται.
Όπως τονίζουν παράγοντες των εν λόγω κλάδων, η αύξηση των αμοιβών των εργαζομένων που βρίσκονται σε υψηλότερα μισθολογικά επίπεδα κρίνεται απαραίτητη προκειμένου να διατηρηθούν οι μισθολογικές διαφορές σε σχέση με τον κατώτατο μισθό ως κίνητρο παραγωγικότητας.
Απούσες οι κλαδικές συμβάσεις
Σε 300 ελληνικές εταιρίες οι αυξήσεις, οριακές ή μεγαλύτερες επιτεύχθηκαν μέσω επιχειρησιακών συμβάσεων.
Αυξήσεις δόθηκαν και μέσω των κλαδικών συμβάσεων που υπογράφηκαν και έγιναν υποχρεωτικές όπως για παράδειγμα στον πολυπληθή κλάδο του επισιτισμού ο οποίος απασχολεί 400.000 άτομα ( αύξηση έως 5%).
Σύμφωνα με τη ΓΣΕΕ αιτία των χαμηλών μισθών είναι η απουσία κλαδικών συμβάσεων που καθίστανται υποχρεωτικές. Σήμερα οι εν ενεργεία κλαδικές συμβάσεις δεν υπερβαίνουν τις 13 και καλύπτουν το 24% των Ελλήνων μισθωτών του ιδιωτικού τομέα έναντι 70% που ισχύει κατά μέσο όρο στην ΕΕ.
Σύμφωνα με τα στοιχεία του ΕΦΚΑ που αφορούν τον Ιανουάριο 2021, ο μέσος μισθός πλήρους απασχόλησης από 1202.09 ευρώ τον Ιανουάριο του 2020 αυξήθηκε σε 1243.53 τον Ιανουάριο του 2021. Αντίστοιχα ο μέσος μισθός της μερικής απασχόλησης αυξήθηκε μέσα σ΄ένα χρόνο από 418. 77 σε 475.93 ευρώ ενώ ο μέσος όρος των αμοιβών από 977. 30 ανήλθε σε 987.30 ευρώ.
Ασφαλώς ο μέσος όρος ανεβαίνει λόγω των γενναιόδωρων αυξήσεων σε λίγους κλάδους της οικονομίας καθώς εξακολουθούν να υπάρχουν και κλάδοι εργαζομένων ( καθαριότητα, υπηρεσίες φύλαξης) με αμοιβές χαμηλότερες και από τον κατώτατο μισθό.
