Του Δημήτρη Κατσαγάνη
Μέχρι το τέλος του τρέχοντος έτους αναμένεται να εκδοθούν οι υπουργικές αποφάσεις οι οποίες θα ενεργοποιήσουν το νέο καθεστώς για τους ανέργους που είναι εγγεγραμμένοι στη Δημόσια Υπηρεσία Απασχόλησης (ΔΥΠΑ – τέως ΟΑΕΔ), σύμφωνα με νεότερες πληροφορίες του Capital.gr από αρμόδια στελέχη της εν λόγω υπηρεσίας.
Οι ίδιες πηγές αναφέρουν πως έχει “κλειδώσει” ότι οι αλλαγές δεν θα έχουν αναδρομική ισχύ από την ημερομηνία δημοσίευσης του νόμου (“Δουλειές Ξανά”) στο ΦΕΚ, δηλαδή από την 18η Απριλίου 2022.
Ωστόσο, δεν έχει ακόμα “κλειδώσει” αν οι αλλαγές θα ισχύσουν από την ημερομηνία δημοσίευσης των αναμενομένων σχετικών υπουργικών αποφάσεων στο ΦΕΚ ή μετέπειτα της δημοσίευσής τους ημερομηνία.
Με άλλα λόγια, ενδέχεται η ισχύς των σχετικών αποφάσεων να ξεκινήσει σε ημερομηνία μεταγενέστερη της δημοσίευσής τους.
Επίσης, δεν έχει -για την ώρα- οριστικοποιηθεί αν το νέο καθεστώς ιδίως σε ό,τι αφορά τα τακτικά επιδόματα ανεργίας, από την ημερομηνία που αυτό θα τεθεί σε ισχύ (μετά την έκδοση των σχετικών αποφάσεων) θα αφορά τους -κατά την ημερομηνία έναρξη ισχύος- δικαιούχους ή εκείνους που θα είναι δικαιούχοι μετά την έναρξη ισχύος του.
Ωστόσο, σύμφωνα με τις ίδιες πηγές, το επικρατέστερο σενάριο προβλέπει πως το νέο καθεστώς θα αφορά και εκείνους οι οποίοι είναι -κατά την έναρξη ισχύος του- δικαιούχοι επιδομάτων και όχι μόνο εκείνους οι οποίοι θα είναι δικαιούχοι μετά την έναρξη ισχύος τους.
Παράδειγμα
Έστω για παράδειγμα (τυχαίο), άνεργος δικαιούται επίδομα ανεργίας 438 ευρώ από τον Νοέμβριο του 2022 έως τον Νοέμβριο του 2024. Ωστόσο, τον Μάιο του 2023 δηλαδή κατά τον 7ο (επί συνόλω 12) μήνα της επιδότησής του, ο άνεργος αυτός βρίσκει δουλειά, με μισθό 800 ευρώ (καθαρά).
Ας υποθέσει κανείς πως εκδίδεται η σχετική υπουργική απόφαση τον Νοέμβριο του 2022 και προβλέπει έναρξη ισχύος του νέου καθεστώτος και για τους δικαιούχους (με βάση το επικρατέστερο σενάριο) -κατά τον μήνα έναρξης ισχύος του νέου καθεστώτος- επιδομάτων από τον Ιανουάριο του 2022.
Θα του μείνουν, δηλαδή, επιπλέον 5 μήνες επιδότησης από τη ΔΥΠΑ. Γι΄αυτό η ΔΥΠΑ, θα του καταβάλλει το 50% του τακτικού επιδόματος ανεργίας, δηλαδή τα 219 για το διάστημα Ιουνίου – Νοεμβρίου 2022.
Έτσι ο εν λόγω εργαζόμενος για το προαναφερθέν 5μηνο, θα λαμβάνει κάθε μήνα όχι μόνο τον μισθό του (800 ευρώ), αλλά επιπλέον 219 ευρώ από τη ΔΥΠΑ. Συνολικά, το ποσό των 1019 ευρώ.
Αναλυτικά, οι διατάξεις οι οποίες θα ισχύουν μετά την έκδοση των σχετικών υπουργικών αποφάσεων είναι οι ακόλουθες:
Παράταση καταβολής του επιδόματος ανεργίας
Εκείνος ο άνεργος ο οποίος αναζητά εργασία και λαμβάνει το επίδομα ανεργίας και προσλαμβάνεται σε θέση μισθωτής εργασίας πριν από τη λήξη της ανώτατης διάρκειας που προβλέπεται για το επίδομα ή την ενίσχυση που λαμβάνει, εξακολουθεί να λαμβάνει τις αντίστοιχες παροχές μειωμένες κατά το ήμισυ μέχρι τη λήξη της αντίστοιχης ανώτατης διάρκειας του επιδόματος ή της ενίσχυσης.
Οι παραπάνω παροχές δεν συνεχίζουν να καταβάλλονται σε περίπτωση επαναπρόσληψης του αναζητούντος εργασία σε εργοδότη, στον οποίο είχε απασχοληθεί τα δύο έτη πριν από την εγγραφή του στο Μητρώο Δημόσιας Υπηρεσίας Απασχόλησης.
Ψηφιακό Ατομικό Σχέδιο Δράσης
Το Ψηφιακό Ατομικό Σχέδιο Δράσης υλοποιείται στο πλαίσιο της διαδικασίας της εξατομικευμένης προσέγγισης και καταρτίζεται επί προτυποποιημένης μορφής.
Στο Ψηφιακό Ατομικό Σχέδιο Δράσης αποτυπώνονται οι επαγγελματικοί στόχοι του αναζητούντος εργασία σε συνάρτηση με τη μέχρι τότε απασχόλησή του και τις αποδοχές του, τις γνώσεις, ικανότητες και δεξιότητες που ήδη κατέχει και αυτές που πρέπει να αποκτήσει, καθώς και τα τυπικά και ουσιαστικά προσόντα του, τον τόπο διαμονής και δραστηριοποίησής του και τα λοιπά απαραίτητα στοιχεία, προκειμένου να διευκολυνθεί η πρόσβασή του στην αγορά εργασίας.
Περιλαμβάνει τις επιμέρους διαδοχικές ενέργειες, ιδίως την κατάρτιση και τις ειδικές ενέργειες αναζήτησης εργασίας, οι οποίες συνοδεύονται από συγκεκριμένο χρονοδιάγραμμα, και αποσκοπούν στην εύρεση κατάλληλης θέσης εργασίας ή, εάν αυτό είναι ανέφικτο, θέσης εργασίας που προσιδιάζει, όσο είναι δυνατόν, στις ατομικές ιδιότητες του αναζητούντος εργασία. Καταρτίζεται από τον εργασιακό σύμβουλο της ΔΥΠΑ σε συνεργασία με τον αναζητούντα εργασία και συναποφασίζεται από αυτούς.
Με το Ψηφιακό Ατομικό Σχέδιο Δράσης εξειδικεύεται κατά τρόπο δεσμευτικό η συνεργασία μεταξύ του αναζητούντος εργασία και της ΔΥΠΑ και ο τρόπος ένταξης του αναζητούντος εργασία στην αγορά εργασίας. Μετά την κατάρτισή του, η ΔΥΠΑ εκπληρώνει τις υποχρεώσεις προς τον αναζητούντα εργασία με βάση το Ψηφιακό Ατομικό Σχέδιο Δράσης.
Η πρόσκληση προς τον αναζητούντα εργασία για την κατάρτιση του ψηφιακού ατομικού σχεδίου δράσης αποτελεί προϋπόθεση για την ισχύ των υποχρεώσεων του ανέργου.
Μετά την έκδοση της σχετικής απόφασης, η ΔΥΠΑ ξεκινά τη διαδικασία για την κατάρτιση ψηφιακών ατομικών σχεδίων δράσης κατά προτεραιότητα για όσους είναι εγγεγραμμένοι στα Μητρώα Ανεργίας του για χρονικό διάστημα τουλάχιστον πέντε ετών πριν από τη δημοσίευση του παρόντος.
Σε αναζητούντα εργασία που καταρτίζει Ψηφιακό Ατομικό Σχέδιο Δράσης χορηγείται εφάπαξ χρηματική παροχή ύψους 300 ευρώ, εφόσον δεν λαμβάνει κάποια από τις παροχές της ΔΥΠΑ. Η παροχή αυτή χορηγείται μόνο μία φορά.
Η κατάρτιση του Ψηφιακού Ατομικού Σχεδίου Δράσης είναι προαιρετική για τους εκπαιδευτικούς, τους οικοδόμους κ.λπ. που καθίστανται βραχυχρόνια άνεργοι για χρονικό διάστημα μέχρι έξι συνεχόμενους μήνες.
Ψηφιακό Μητρώο ΔΥΠΑ – Ψηφιακή Κάρτα Απασχόλησης
Στο Ψηφιακό Μητρώο ΔΥΠΑ εγγράφονται οι αναζητούντες εργασία, πλην ορισμένων εξαιρέσεων. Η εγγραφή στο Ψηφιακό Μητρώο ΔΥΠΑ γίνεται μετά από αίτηση του αναζητούντος εργασία και γεννά τις προβλεπόμενες υποχρεώσεις.
Το Ψηφιακό Μητρώο ΔΥΠΑ είναι ψηφιακό αρχείο που τηρείται στη ΔΥΠΑ, περιλαμβάνει μεταξύ άλλων τα παρακάτω στοιχεία για κάθε εγγεγραμμένο, τα οποία συνιστούν το ψηφιακό του προφίλ:
– στοιχεία ταυτοποίησης (όνομα/ επώνυμο/ πατρώνυμο/μητρώνυμο/ ΑΦΜ/ ΑΜΚΑ),
– διεύθυνση κατοικίας,
– ημερομηνία γέννησης,
– οικογενειακή κατάσταση (γάμος/ σύμφωνο συμβίωσης/ διαζύγιο/ διάσταση/ τέκνα – γονική μέριμνα ή επιμέλεια αυτών),
– κατάσταση ως προς διάφορες παροχές
– ύπαρξη ή μη ατομικού σχεδίου δράσης και την ημερομηνία σύνταξης και πιο πρόσφατης επικαιροποίησης αυτού.
Μετά την έκδοση της σχετικής απόφασης, κάθε επίδομα, παροχή, βοήθημα ή διευκόλυνση που χορηγείται σύμφωνα με τη νομοθεσία σε ανέργους, χορηγείται σε αναζητούντες εργασία που είναι εγγεγραμμένοι στο Ψηφιακό Μητρώο ΔΥΠΑ εφόσον πληρούν τα εισοδηματικά κριτήρια της απόφασης περί “Χορήγησης επιδόματος θέρμανσης για την χειμερινή περίοδο 2021-2022 και καθορισμός του ύψους, των δικαιούχων, των προϋποθέσεων και της διαδικασίας χορήγησης αυτού”, χωρίς να λαμβάνονται υπόψη τα περιουσιακά κριτήρια της ίδιας απόφασης. Τα κριτήρια αυτά δεν απαιτείται να συντρέχουν για όσους είναι εγγεγραμμένοι στο Ψηφιακό Μητρώο ΔΥΠΑ για χρονικό διάστημα μέχρι δώδεκα μήνες.
]Σε κάθε αναζητούντα εργασία παρέχεται η Ψηφιακή Κάρτα Απασχόλησης. Η Ψηφιακή Κάρτα Απασχόλησης διασυνδέεται με το Ψηφιακό Μητρώο ΔΥΠΑ και, με τη διασύνδεση αυτή, επιβεβαιώνεται ότι ο κάτοχός της είναι εγγεγραμμένος σ’ αυτό, ή και ότι είναι δικαιούχος επιδομάτων, παροχών και βοηθημάτων από τη ΔΥΠΑ.
Υποχρεώσεις ΔΥΠΑ προς αναζητούντες εργασία
Η ΔΥΠΑ προσφέρει στους αναζητούντες εργασία που είναι εγγεγραμμένοι στο Ψηφιακό Μητρώο ΔΥΠΑ μεταξύ άλλων τις εξής παροχές και υπηρεσίες:
– καταβολή του επιδόματος ανεργίας, του επιδόματος μακροχρονίως ανέργου κ.λπ., εφόσον συντρέχουν οι προϋποθέσεις που προβλέπονται στις αντίστοιχες διατάξεις και στο παρόν κεφάλαιο,
– αναζήτηση και πρόταση θέσεων εργασίας, καθώς και προγραμμάτων και δράσεων κατάρτισης με σκοπό την περαιτέρω αναβάθμιση δεξιοτήτων ή την επανειδίκευση του αναζητούντος εργασία, ιδίως αυτών που είναι σύμφωνες με το Ψηφιακό Ατομικό Σχέδιο Δράσης του,
– προώθηση εξατομικευμένων συμβουλευτικών υπηρεσιών και υπηρεσιών επαγγελματικού προσανατολισμού,
– σύμπραξη στη σύνταξη και αναθεώρηση του Ψηφιακού Ατομικού Σχεδίου Δράσης,
Σε περίπτωση που ο αναζητών εργασία προσληφθεί πριν τη λήξη της ανώτατης χρονικής διάρκειας του επιδόματος ανεργίας, εξακολουθεί να λαμβάνει τις αντίστοιχες παροχές μειωμένες κατά το ήμισυ μέχρι τη λήξη της αντίστοιχης ανώτατης διάρκειας. Η παροχή αυτή δεν χορηγείται σε περίπτωση επαναπρόσληψης του αναζητούντος εργασία σε εργοδότη, στον οποίον είχε απασχοληθεί τα δύο έτη πριν την εγγραφή του στο Μητρώο ΔΥΠΑ.
Η ΔΥΠΑ μπορεί να προσφέρει τις υπηρεσίες και σε αναζητούντες εργασία της και για ήδη εργαζόμενους και επιθυμούν να αναζητήσουν διαφορετική θέση είτε στην επιχείρηση που εργάζεται είτε σε άλλη επιχείρηση.
Υποχρεώσεις αναζητούντων εργασία
Η ενεργή αναζήτηση εργασίας των αναζητούντων εργασία που είναι εγγεγραμμένοι στο Ψηφιακό Μητρώο ΔΥΠΑ εκπληρώνεται με τους εξής τρόπους:
– αποδοχή προσφερόμενης θέσης εργασίας, εφόσον αυτή είναι σύμφωνη με το Ψηφιακό Ατομικό Σχέδιο Δράσης,
– συμμετοχή σε προγράμματα και δράσεις συνεχιζόμενης επαγγελματικής κατάρτισης και απασχόλησης που υποδεικνύονται από τη ΔΥΠΑ,
– συνεργασία με τον εργασιακό σύμβουλο, ιδίως κατά την κατάρτιση ή αναθεώρηση του Ψηφιακού Ατομικού Σχεδίου Δράσης.
Η τήρηση των υποχρεώσεων αυτών προϋποθέτει την προηγούμενη τήρηση των υποχρεώσεων της ΔΥΠΑ.
Συνέπειες σε παράβαση των υποχρεώσεων των αναζητούντων εργασία
Εάν ο αναζητών εργασία αρνηθεί τρεις προσφερόμενες θέσεις εργασίας, οι οποίες είναι σύμφωνες με το Ψηφιακό Ατομικό Σχέδιο Δράσης και τα ειδικότερα χαρακτηριστικά του αναζητούντος εργασία που έχουν αποτυπωθεί σ’ αυτό, διακόπτεται η καταβολή παροχών και ο αναζητών εργασία διαγράφεται από το Ψηφιακό Μητρώο ΔΥΠΑ για δύο έτη.
Εάν ο αναζητών εργασία δεν συμμετέχει σε δράση συνεχιζόμενης επαγγελματικής εκπαίδευσης ή κατάρτισης που του υποδεικνύεται από τη ΔΥΠΑ, διακόπτεται η καταβολή παροχών και ο αναζητών εργασία διαγράφεται από το Ψηφιακό Μητρώο ΔΥΠΑ για έξι μήνες.
Ως συμμετοχή νοείται η παρακολούθηση της δράσης κατάρτισης μέχρι την ολοκλήρωσή της και η πιστοποίησή του για την επιτυχή περάτωση της κατάρτισης.
Η παράλειψη σύνταξης του Ψηφιακού Ατομικού Σχεδίου Δράσης σε συνεργασία με τον εργασιακό σύμβουλο εντός των προβλεπομένων προθεσμιών.
Εάν ο αναζητών εργασία δεν εκπληρώνει λοιπές υποχρεώσεις που σχετίζονται με τη συνεργασία του με τον εργασιακό σύμβουλο, επέρχονται οι ειδικότερες συνέπειες που προβλέπονται στην απόφαση αυτή.
