Μείωση κατανάλωσης και πλαφόν στο ρωσικό αέριο προτείνει η Κομισιόν
Αναστασία Τσούγκα
ΒΡΥΞΕΛΛΕΣ – ΑΝΤΑΠΟΚΡΙΣΗ. Πλαφόν στην τιμή του ρωσικού φυσικού αερίου και μείωση της κατανάλωσης ηλεκτρικής ενέργειας προωθεί η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, όπως ανακοίνωσε επίσημα η πρόεδρος Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, χθες Τετάρτη, σε συνέντευξη Τύπου.
Προτεραιότητα της Κομισιόν αποτελεί η άμεση θέσπιση μέτρων για την προστασία των ευάλωτων καταναλωτών και επιχειρήσεων, τόνισε η ίδια. Το σχέδιο πρότασης περιλαμβάνει πέντε σημεία δράσης.
Πρώτον, η Επιτροπή θα προτείνει έναν υποχρεωτικό στόχο για τη μείωση της χρήσης ηλεκτρικής ενέργειας κατά τις ώρες αιχμής. Η στρατηγική αυτή στοχεύει στη μείωση της ζήτησης, που κατ’ επέκτασιν θα χαλιναγωγήσει την αύξηση των τιμών. Σύμφωνα με το σχετικό non paper που δόθηκε εχθές στη δημοσιότητα, τα κράτη-μέλη θα είναι αρμόδια για τον τρόπο που θα επιτευχθούν οι προαναφερθέντες στόχοι σε επίπεδο συνολικής κατανάλωσης. Ως προς τον έλεγχο της αιχμής της κατανάλωσης, ως πιθανό μέτρο αναφέρεται η οργάνωση δημοπρασιών, όπου συγκεκριμένες κατηγορίες μεγάλων καταναλωτών θα υποβάλλουν προσφορές για το ποσό της οικονομικής αποζημίωσης που θα χρειαζόταν για να μειώσουν την κατανάλωσή τους. Οπως αναγνωρίζεται στο εν λόγω έγγραφο, ένα τέτοιο μέτρο θα επιβάρυνε τον κρατικό προϋπολογισμό.
Το δεύτερο σημείο του σχεδίου της Κομισιόν απαντάει σε αυτή την παραδοχή, καθώς αφορά την επιβολή ενός ανώτατου ορίου στα έσοδα των παραγωγών ηλεκτρικής ενέργειας εκτός του φυσικού αερίου, με το επιπλέον ποσό να ανακατευθύνεται προς τη στήριξη των ευάλωτων καταναλωτών και επιχειρήσεων. Σύμφωνα με πληροφορίες του Bloomberg, το προτεινόμενο ανώτατο όριο τιμών θα είναι 200 ευρώ ανά μεγαβατώρα. Οι ευρωπαϊκές τιμές ηλεκτρικής ενέργειας καθορίζονται από τις τιμές που δίνουν οι μονάδες φυσικού αερίου. Το ανώτατο όριο τιμής αποσκοπεί στη μείωση του κόστους της ηλεκτρικής ενέργειας που παράγεται από ανανεώσιμες πηγές, καθώς έχουν χαμηλότερο κόστος λειτουργίας.
Στο τρίτο σημείο της ομιλίας της η Φον ντερ Λάιεν τόνισε ότι ανάλογο μέτρο θα πρέπει να ισχύσει για τα υπερκέρδη των εταιρειών πετρελαίου και φυσικού αερίου, που θα πρέπει επίσης να καταβάλουν μια «συνεισφορά αλληλεγγύης». Τα κράτη-μέλη θα πρέπει να επενδύσουν τα σχετικά έσοδα για τη στήριξη των νοικοκυριών και σε καθαρές εγχώριες πηγές ενέργειας.
Τέταρτον, η πρόταση της Επιτροπής λαμβάνει υπόψη ότι η αστάθεια στις αγορές έχει πλήξει τις εταιρείες παροχής ενέργειας και προβλέπει παροχή διευκόλυνσης για τη διασφάλιση της ρευστότητας μέσω κρατικών εγγυήσεων το συντομότερο δυνατόν.
Τέλος, η Φον ντερ Λάιεν ανακοίνωσε επίσημα το αναμενόμενο πλαφόν στο ρωσικό αέριο, τονίζοντας ότι ο στόχος είναι ξεκάθαρα η αποδυνάμωση του Βλαντιμίρ Πούτιν και της δυνατότητας της Ρωσίας να συνεχίσει τον πόλεμο στην Ουκρανία. «Αυξήσαμε την ετοιμότητά μας και μειώσαμε την εξάρτησή μας από το ρωσικό φυσικό αέριο – οι κοινές ενεργειακές μας αποθήκες αγγίζουν το 82%. Στην αρχή του πολέμου, το ρωσικό αέριο αποτελούσε το 40% του συνολικού εισαγόμενου αερίου. Σήμερα έχει μειωθεί στο 9%», υπογράμμισε.
Η ελληνική πλευρά επιθυμεί πλαφόν στο TTF και στις τιμές ανά τεχνολογία παραγωγής ρεύματος.
Ενστάσεις
Οπως έχει αναφερθεί στο παρελθόν, η επιβολή πλαφόν μόνο στο ρωσικό αέριο δεν θεωρείται ικανοποιητική από την ελληνική πλευρά, που επιθυμεί την επιβολή πλαφόν στο TTF και στις τιμές ανά τεχνολογία παραγωγής ρεύματος με βάση το ελληνικό μοντέλο στο οποίο αποπληρώνονται οι παραγωγοί. Σύμφωνα με πληροφορίες της «Κ», η Ιταλία έχει καταθέσει δική της πρόταση πολύ κοντά στη θέση της Αθήνας, η οποία προβλέπει πλαφόν εν γένει στις τιμές του φυσικού αερίου και στην αγορά του TTF.
Παράγοντες της αγοράς ενέργειας σχολιάζουν ότι το πλαφόν στο ρωσικό αέριο θα είχε ως συνέπεια να σπάσουν οι ευρωπαϊκές εταιρείες ενέργειας τα συμβόλαιά τους με την Gazprom, κάτι το οποίο θα οδηγούσε σε δικαστικές περιπέτειες με αβέβαιη έκβαση και πιθανές σοβαρές οικονομικές επιπτώσεις.
Εξάλλου, η υιοθέτηση ενός πλαφόν στο ρωσικό αέριο θα έπρεπε να εφαρμοστεί υποχρεωτικά και από την Ελλάδα – εξέλιξη που θα είχε ως αποτέλεσμα τη διακοπή της ροής ρωσικού φυσικού αερίου προς τη χώρα μας μέσω του αγωγού Turk Stream, που προς το παρόν συνεχίζεται κανονικά.
Ως προς το ανώτατο όριο των 200 ευρώ, οι ίδιες πηγές αναφέρουν ότι στην Ελλάδα ήδη εφαρμόζεται πλαφόν ύψους 112 ευρώ για την υδροηλεκτρική ενέργεια και 85 ευρώ για τις ΑΠΕ. Μια καθολική εφαρμογή του μέτρου της Επιτροπής θα οδηγούσε στο να μειωθούν τα υπερκέρδη από τους παραγωγούς, με αποτέλεσμα τη συνεπαγόμενη μείωση των κονδυλίων για επιδοτήσεις των λογαριασμών ρεύματος.
Απειλές Πούτιν
Από την πλευρά του ο Ρώσος πρόεδρος απάντησε στην πρόθεση της Ε.Ε. να επιβάλει πλαφόν στο ρωσικό φυσικό αέριο με απειλές για πλήρη διακοπή των ροών πετρελαίου και αερίου, ενώ χαρακτήρισε το σχέδιο «ηλιθιότητα». «Υπάρχουν συμβάσεις και υποχρεώσεις. Εάν υπάρξουν πολιτικά κατευθυνόμενες αποφάσεις που θα έρχονται σε αντίθεση με τις συμβάσεις, απλώς δεν θα τις εκπληρώσουμε», είπε κατά την παρουσία του σε οικονομικό φόρουμ στο Βλαδιβοστόκ. «Δεν θα παρέχουμε απολύτως τίποτα εάν αυτό έρχεται σε αντίθεση με τα συμφέροντά μας», πρόσθεσε.
