Μεγάλες είναι οι αλλαγές που έφερε η ενεργειακή κρίση ως προς το κόστος θέρμανσης, γι’ αυτό και τα μέτρα που εξήγγειλε στη ΔΕΘ ο Κυριάκος Μητσοτάκης φαντάζουν δύσκολο να απορροφήσουν τις μεγάλες αυξήσεις, ειδικά στο φυσικό αέριο, η τιμή του οποίου έχει αυξηθεί κατά 300% σε σχέση με πέρυσι, ενώ περίπλοκη μπορεί να χαρακτηριστεί η μετάπτωση από το φυσικό αέριο στο πετρέλαιο.
Το μεγάλο ερώτημα που τίθεται, λοιπόν, αφορά το ποιος είναι ο οικονομικότερος τρόπος θέρμανσης για το φετινό χειμώνα, αλλά και ποιες είναι οι εναλλακτικές.
Με τις τιμές πετρελαίου θέρμανσης, φυσικού αερίου και ρεύματος, όπως έχουν διαμορφωθεί σήμερα και χωρίς να λάβουμε υπόψη το επίδομα θέρμανσης που διαμορφώνεται με εισοδηματικά και γεωγραφικά κριτήρια, το πρώτο συμπέρασμα που βγαίνει είναι ότι όσοι μέχρι τώρα θερμαίνονταν με φυσικό αέριο θα πρέπει να εξαντλήσουν φέτος τις δυνατότητες εναλλακτικού καυσίμου.
Περίπου 2.160 ευρώ παραπάνω σε σχέση με πέρυσι θα πρέπει να πληρώσει ένα μέσο νοικοκυριό για να ζεσταθεί φέτος τον χειμώνα με φυσικό αέριο, κόστος που μετά την επιδότηση των 30 ευρώ/μεγαβατώρα είναι αυξημένο κατά 257% από την περυσινή χειμερινή σεζόν και υψηλότερο κατά 87% από ένα νοικοκυριό που θα κάνει χρήση πετρελαίου θέρμανσης. Κατά πολύ υψηλότερο, σε ποσοστό που φτάνει το 206%, είναι το κόστος από ένα νοικοκυριό που θα χρησιμοποιήσει για θέρμανση ηλεκτρικό ρεύμα. Δεδομένα οι καταναλωτές φυσικού αερίου θα δεχθούν ένα ισχυρό σοκ, δεδομένου ότι πέρυσι το κόστος για τη θέρμανσή τους ήταν 61% χαμηλότερο από το πετρέλαιο θέρμανσης και 21% χαμηλότερο από το ηλεκτρικό ρεύμα.
Ας δούμε, όμως, τι θα πληρώσει ο μέσος Έλληνας με βάση τον τρόπο θέρμανσης που θα επιλέξει και τι πλήρωνε πέρυσι:
- Ένα μέσο νοικοκυριό πλήρωνε για θέρμανση με φυσικό αέριο για κατανάλωση 12.000 κιλοβατωρών 840 ευρώ και φέτος θα πληρώσει 3.000 ευρώ.
- Στην περίπτωση του πετρελαίου θέρμανσης και με κατανάλωση 14.200 κιλοβατωρών, πλήρωνε πέρυσι 1.356 ευρώ και φέτος θα πληρώσει 1.604 ευρώ, δηλαδή 248 ευρώ περισσότερα (αύξηση 18%).
- Όσον αφορά την επιλογή του ηλεκτρικού ρεύματος, για κατανάλωση 3.500 κιλοβατωρών και με βάση την επιδότηση του Σεπτεμβρίου θα πληρώσει φέτος 980 ευρώ από 1.105 ευρώ πέρυσι.
Οι τιμές ανά κιλοβατώρα
Η τιμή του φυσικού αερίου με τα δεδομένα που έχουμε σήμερα διαμορφώνεται στο 0,28 ευρώ/κιλοβατώρα από 0,070 ευρώ πέρυσι και μετά την επιδότηση στο 0,25 ευρώ/κιλοβατώρα.
Η τιμή του πετρελαίου θέρμανσης εάν ξεκινούσε σήμερα η διανομή του θα ήταν στο 0,134 ευρώ/κιλοβατώρα (1,60 ευρώ/λίτρο) και μετά την επιδότηση στο 0,113 ευρώ/κιλοβατώρα από 0,0955 ευρώ τον Οκτώβριο πέρυσι.
Η τιμή του ρεύματος διαμορφώνεται για θέρμανση στο 0,92 ευρώ/κιλοβατώρα από 0,32 ευρώ πέρυσι (188%) και μετά την επιδότηση του Σεπτεμβρίου μειώνεται στο 0,28 ευρώ από 0,29 ευρώ αντίστοιχα τον περυσινό Σεπτέμβριο (-12%).
Οι σκέψεις της Κυβέρνησης
Από την πλευρά της Κυβέρνησης, υπάρχει η κατανόηση του ζητήματος που έχει δημιουργηθεί, μιας και περίπτου 1,5 εκατ. νοικοκυριά περίπου σε όλη την Ελλάδα θερμαίνονται με φυσικό αέριο, τα οποία μάλιστα κατά το μεγαλύτερο ποσοστό τους επιδοτήθηκαν με σειρά προγραμμάτων και κινήτρων στο παρελθόν για να αντικαταστήσουν τον καυστήρα πετρελαίου και να στραφούν στο πιο φιλικό για το περιβάλλον καύσιμο. Σήμερα υπάρχει στην επιφάνεια το αντρόφως ανάλογο σενάριο, όμως αρκετά πιο πολύπλοκο τεχνικά, με την κυβέρνηση να παρέχει κίνητρα για να ξαναγυρίσουν οι καταναλωτές στο πετρέλαιο θέρμανσης και να μην καταφύγουν στη χρήση ηλεκτρικής ενέργειας για να ζεσταθούν, το κόστος της οποίας είναι ασύγκριτα χαμηλότερο μετά τις γενναίες κρατικές επιδοτήσεις, αλλά πολύ υψηλό σε πραγματικές τιμές, αφού σε ποσοστό πάνω από 40% εξακολουθεί να παράγεται από φυσικό αέριο.
Η παρότρυνση από τον πρωθυπουργό από το βήμα της για χρήση των καυστήρων πετρελαίου, έρχεται συνδυαστικά με οριζόντια επιδότηση της τάξης των 25 λεπτών το λίτρο στην τιμή αντλίας του πετρελαίου θέρμανσης και αύξηση ταυτόχρονα του επιδόματος θέρμανσης. Παράλληλα, η Κυβέρνηση στην προσπάθεια της να συγκρατήσει τον εκτροχιασμό των δαπανών για επιδοτήσεις ρεύματος και να αποτρέψει ταυτόχρονα την κατανάλωση ηλεκτρικής ενέργειας για θέρμανση, επανασχεδιάζει το καθεστώς των επιδοτήσεων, εισάγοντας κίνητρα για τη μείωση της ζήτησης.
Το νέο σχήμα που εξετάζει το υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας, σύμφωνα με πληροφορίες, συνδέει το ύψος της επιδότησης με τρεις κλίμακες κατανάλωσης, οι οποίες θα διαφοροποιούνται ανάλογα και με τον αριθμό των μελών του νοικοκυριού.
Συγκεκριμένα,
- Αν για παράδειγμα η πρώτη κλίμακα για ένα ζευγάρι χωρίς παιδιά είναι οι 300 κιλοβατώρες/μήνα, για μια τετραμελή οικογένεια η ίδια επιδότηση θα αντιστοιχεί σε κατανάλωση 400 κιλοβατωρών/μήνα.
- Παράλληλα, πέραν της επιδότησης βάσει της κλιμακωτής κατανάλωσης, θα παρέχεται έξτρα ενίσχυση για τους καταναλωτές που μειώνουν την κατανάλωσή τους κατά 15% σε σχέση με τον αντίστοιχο μήνα της προηγούμενης χρονιάς. Τα όρια επιδότησης ανά κλίμακα θα οριστικοποιηθούν μέσα στην επόμενη εβδομάδα σε συνεργασία με το υπουργείο Οικονομικών, όπως και η επιδότηση του φυσικού αερίου για οικιακούς καταναλωτές και μικρές επιχειρήσεις.
Οι πρώτοι υπολογισμοί, πάντως, μόνο για το φυσικό αέριο, με μια επιδότηση της τάξης των 50 ευρώ/μεγαβατώρα καταλήγουν σε έναν λογαριασμό της τάξης του 1 δισ. ευρώ περίπου για να βγει ο φετινός χειμώνας, εκ των οποίων περί τα 320 εκατ. ευρώ αντιστοιχούν στις οικιακές καταναλώσεις.
Η αλλαγή από φυσικό αέριο σε πετρέλαιο
Ιδιαίτερα πολύπλοκη είναι και η μετάπτωση από το φυσικό αέριο στο πετρέλαιο θέρμανσης, αφού ένας μεγάλος αριθμός καταναλωτών έχει ξηλώσει τους καυστήρες πετρελαίου.
Το κόστος επαναλειτουργίας υφιστάμενου καυστήρα υπολογίζεται στα 150-200 ευρώ και λίγο κάτω από τα 1.000 ευρώ για την τοποθέτηση νέου.
Ενα ζήτημα που πρέπει να αντιμετωπιστεί, σύμφωνα με αρμόδιους παράγοντες, είναι και ο κανονισμός των πολυκατοικιών που προβλέπει ομοφωνία για την αλλαγή καυστήρα, κάτι που άλλαξε για την αντικατάσταση του πετρελαίου με φυσικό αέριο (50 συν ένα), αλλά όχι για το αντίστροφο.
