ΑΠ 329/2021 (ποιν.): Καταδίκη για Ανθρωποκτονία εξ΄αμελείας. Η κατηγορούμενη, αποκλειστική νοσοκόμα, η οποία είχε βάρδια για τη φύλαξη του ασθενούς, ο οποίος βρισκόταν σε κατάσταση σύγχυσης και παραισθήσεων, παραβιάζοντας την υποχρέωσή της εκ του νόμου και εκ της συμβάσεως παροχής υπηρεσιών δυνάμει της οποίας της ανετέθη η φροντίδα επίβλεψη και παρακολούθησης του ασθενούς εξήλθε του δωματίου νοσηλείας και απουσίασε επ’ ολίγον διάστημα, χωρίς να ειδοποιήσει έτερον νοσηλευτή να την αντικαταστήσει κατά την απουσία της. Στο διάστημα απουσίας της ο άνω ασθενής σηκώθηκε από την κλίνη του, κατευθύνθηκε προς το παράθυρο του δωματίου και από αυτό έπεσε στο κενό, απ’ τον πρώτο όροφο, με συνέπεια να τραυματισθεί θανάσιμα και ν’ αποβιώσει. Ο θάνατος του ανωτέρω αιτιωδώς επήλθε συνεπεία της έλλειψης προσοχής την οποία όφειλε και κατά τις περιστάσεις μπορούσε να καταβάλει η κατηγορούμενη, καθώς αυτή παραβίασε την ιδιαίτερη υποχρέωση προς διαρκή παρουσία, επίβλεψη και παρακολούθηση του ασθενούς, η οποία απέρρεε απ’ το νόμο (ΥΑ/Υ4α/οικ. 32804/2013), άρθρο μόνο και επί της συμβάσεως που συνήψε με τους οικείους του ασθενούς. Ο θάνατος δε του ασθενούς δεν θα επερχόταν και θα είχε αποφευχθεί εάν αυτή επιμελώς εξεπλήρωνε τις άνω υποχρεώσεις της.
“Στην προκειμένη περίπτωση όπως προκύπτει από την προσβαλλόμενη υπ’ αριθμ. 5810/2018 απόφαση, το Τριμελές Εφετείο Πλημμελημάτων Αθηνών, που δίκασε σε δεύτερο βαθμό, μετά από εκτίμηση και αξιολόγηση όλων των μνημονευομένων, κατά το είδος τους, αποδεικτικών μέσων, δέχθηκε στο σκεπτικό του, κατά την αναιρετικά ανέλεγκτη περί τα πράγματα κρίση του, ότι αποδείχθηκαν τα ακόλουθα, επί λέξει, πραγματικά περιστατικά: “από έλλειψη προσοχής, την οποία όφειλε και κατά τις περιστάσεις μπορούσε να καταβάλλει, δεν προέβλεπε το αξιόποινο αποτέλεσμα που προκάλεσε η παράλειψή της και συγκεκριμένα το θάνατο του άλλου. Ειδικότερα, η κατηγορούμενη απασχολείτο ως αποκλειστική νοσοκόμα στο Γενικό Νοσοκομείο Πατησίων. Την 28.5.2013 εισήχθη στο άνω νοσοκομείο ο Ε. Μ., λόγω εγκεφαλικού αγγειακού επεισοδίου, με συμπτώματα δυσαρθρίας και συγχυστικής διέγερσης με παραισθήσεις. Κατόπιν συστάσεων των ιατρών για την αναγκαία επιτήρησή του όσο νοσηλευόταν, οι οικείοι του προσέλαβαν δύο αποκλειστικές νοσοκόμες. Την 31.5.2013 (τρίτη ημέρα νοσηλείας) η κατηγορούμενη, αποκλειστική νοσοκόμα, από 16.00 έως 23.00 είχε βάρδια για τη φύλαξη του ασθενούς, ο οποίος βρισκόταν σε κατάσταση σύγχυσης και παραισθήσεων. Η κατηγορούμενη παραβιάζοντας την υποχρέωσή της εκ του νόμου και εκ της συμβάσεως παροχής υπηρεσιών δυνάμει της οποίας της ανετέθη η φροντίδα επίβλεψη και παρακολούθησης του ασθενούς περί ώρα 22.00 εξήλθε του δωματίου νοσηλείας και απουσίασε επ’ ολίγον διάστημα, χωρίς να ειδοποιήσει έτερον νοσηλευτή να την αντικαταστήσει κατά την απουσία της. Στο διάστημα απουσίας της ο άνω ασθενής σηκώθηκε από την κλίνη του, κατευθύνθηκε προς το παράθυρο του δωματίου και από αυτό έπεσε στο κενό, απ’ τον πρώτο όροφο, με συνέπεια να τραυματισθεί θανάσιμα και ν’ αποβιώσει την 1.7.2013. Ο θάνατος του ανωτέρω αιτιωδώς επήλθε συνεπεία της έλλειψης προσοχής την οποία όφειλε και κατά τις περιστάσεις μπορούσε να καταβάλει η κατηγορούμενη, καθώς αυτή παραβίασε την ιδιαίτερη υποχρέωση προς διαρκή παρουσία, επίβλεψη και παρακολούθηση του ασθενούς, η οποία απέρρεε απ’ το νόμο (ΥΑ/Υ4α/οικ. 32804/2013), άρθρο μόνο και επί της συμβάσεως που συνήψε με τους οικείους του ασθενούς. Ο θάνατος δε του ασθενούς δεν θα επερχόταν και θα είχε αποφευχθεί εάν αυτή επιμελώς εξεπλήρωνε τις άνω υποχρεώσεις της. Βάσει των άνω αποδειχθέντων περιστατικών πρέπει να κηρυχθεί ένοχη για την άδικη πράξη του της αποδίδεται, όπως αυτή περιγράφεται ειδικότερα στο κατηγορητήριο και στο διατακτικό της παρούσας.
Ακολούθως το ως άνω Δικαστήριο της ουσίας κήρυξε την κατηγορούμενη και ήδη αναιρεσείουσα ένοχη καλά πλειοψηφία με το ελαφρυντικό του άρθρου 84§2β ΠΚ (ότι στην πράξη ωθήθηκε από μη ταπεινά αίτια) της αξιόποινης πράξης της ανθρωποκτονίας από αμέλεια δια παραλείψεως από έχοντα ιδιαίτερη νομική υποχρέωση να παρεμποδίσει την επέλευση του αποτελέσματος, με το ακόλουθο διατακτικό: “ΚΗΡΥΣΣΕΙ την κατηγορούμενη ένοχη του ότι: “Στην Αθήνα, την 31/05/2013, από έλλειψη της προσοχής την οποία όφειλε και κατά τις περιστάσεις μπορούσε να καταβάλει, δεν προέβλεψε το αξιόποινο αποτέλεσμα που προκάλεσε η άδικη πράξη της και δη το θάνατο άλλου. Ειδικότερα, η κατηγορουμένη Ε. Θ., εργαζόταν ως αποκλειστική νοσοκόμα στο Γενικό Νοσοκομείο Πατησίων. Την 28/05/2013 είχε εισαχθεί προς νοσηλεία στο ανωτέρω νοσοκομείο ο Ε. Μ., λόγω αγγειακού εγκεφαλικού επεισοδίου, με συμπτώματα δυσαρθρίας και συγχυτικής διέγερσης με παραισθήσεις. Ήδη κατά την πρώτη ημέρα νοσηλείας του, ήτοι την 28/05/2013, ανέλαβαν, κατόπιν συστάσεως των ιατρών, τη διαρκή επιτήρηση του ασθενούς καθ’ όλη την προσδοκώμενη διάρκεια νοσηλείας του με αποκλειστικές νοσοκόμες, μεταξύ των οποίων και η κατηγορουμένη. Το απόγευμα της 31/05/2013 και περί ώρα 16:00′ ξεκίνησε η απογευματινή βάρδια της κατηγορουμένης, η οποία θα ολοκληρωνόταν περί ώρα 23:00′. Ωστόσο περί ώρα 22:00′, οπότε η κατηγορούμενη διέκοψε για λίγο την επιτήρηση του ασθενούς και μετέβη στην παρακείμενη τουαλέτα του νοσοκομείου, ο ασθενής, ευρισκόμενος σε κατάσταση σύγχυσης και παραισθήσεων, σηκώθηκε από την κλίνη του και πήγε μέχρι το παράθυρο του δωματίου από όπου πραγματοποίησε άλμα στο κενό, από το ύψος δηλαδή του πρώτου ορόφου. Συνεπεία της πτώσεως αυτής, ο παθών απεβίωσε την 01/07/2013. Παραβιάζοντας την εκ του νόμου (άρθρο μόνο παρ.1 ΥΑ/Υ4α/οικ. 37804/2013 όπως ισχύει) και εκ της συμβάσεως παροχής υπηρεσιών που συνήφθη μεταξύ αυτής και των συγγενών του ασθενούς ιδιαίτερη υποχρέωση προς ενέργεια, ήτοι προς διαρκή παρουσία, επίβλεψη και φροντίδα του ανωτέρω ασθενούς, επέφερε δια της παραλείψεως της αυτής το θάνατο του Ε. Μ., αποτέλεσμα το οποίο θα είχε αποφευχθεί, αν είχε εκπληρώσει την υποχρέωση της με πληρότητα κι ευσυνειδησία”. Με τις παραδοχές αυτές, οι οποίες διαλαμβάνονται στο σκεπτικό σε συνδυασμό με όσα αναφέρονται στο διατακτικό της προσβαλλόμενης αποφάσεως, που παραδεκτά αλληλοσυμπληρώνονται, η εν λόγω απόφαση περιέχει την επιβαλλόμενη, κατά τα άνω, ειδική και εμπεριστατωμένη αιτιολογία, αφού αναφέρονται σ’ αυτή, με σαφήνεια, πληρότητα και χωρίς αντιφάσεις ή λογικά κενά, τα πραγματικά περιστατικά, τα οποία αποδείχθηκαν από την ακροαματική διαδικασία και συγκροτούν την αντικειμενική και υποκειμενική υπόσταση του παραπάνω εγκλήματος της ανθρωποκτονίας από αμέλεια τελεσθείσα δια παραλείψεως, για το οποίο καταδικάστηκε η αναιρεσείουσα, με παράθεση όλων των στοιχείων, που απαρτίζουν τη νομοτυπική μορφή του εγκλήματος τούτου, οι αποδείξεις που τα θεμελιώνουν, καθώς και οι συλλογισμοί, με βάση τους οποίους το Δικαστήριο της ουσίας έκανε την υπαγωγή των περιστατικών αυτών στην προπαρατεθείσα ουσιαστική ποινική διάταξη του άρθρου 302 παρ.1 ΠΚ σε συνδυασμό με τα άρθρα 28, 15 ΠΚ και άρθρο μόνο παρ. 1 εδ β,γ ΥΑ Υ4α/οικ. 37804/2013, που ορθά ερμήνευσε και εφάρμοσε και δεν παραβίασε ευθέως ή εκ πλαγίου με ασαφείς, ελλιπείς ή αντιφατικές αιτιολογίες, που να στερούν την απόφασή του από νόμιμη βάση. Ειδικότερα, αναφέρονται στην αιτιολογία της αποφάσεως τα αποδεικτικά μέσα (μάρτυρες κατηγορίας και υπερασπίσεως, έγγραφα, πρακτικά πρωτοβάθμιας δίκης, απολογία κατηγορουμένης) από τα οποία το Δικαστήριο συνήγαγε τα περιστατικά που εκτέθηκαν και κατέληξε στην καταδικαστική του κρίση, χωρίς να παρίσταται, κατά νόμο, αναγκαία η αναλυτική παράθεσή τους, η αναφορά του τί προκύπτει ξεχωριστά από το καθένα, όπως και η συγκριτική στάθμιση και αξιολογική συσχέτιση του περιεχομένου τους και η ανάλογη δικαιοδοτική τους εκτίμηση, αφού εκ τούτου δεν συνάγεται ότι το Δικαστήριο, για το σχηματισμό της δικανικής του πεποιθήσεως, περιορίσθηκε επιλεκτικά σε ορισμένα αποδεικτικά μέσα και αγνόησε τα υπόλοιπα . Περαιτέρω όπως διαπιστώνεται από τις προπαρατεθείσες παραδοχές της προσβαλλόμενης αποφάσεως, που προκύπτουν από την αλληλοσυμπλήρωση σκεπτικού και διατακτικού, διαλαμβάνονται σε αυτή ο τρόπος και οι συνθήκες τελέσεως του άνω αδικήματος της ανθρωποκτονίας από αμέλεια, αφού γίνεται επαρκής αναφορά των παραλείψεων, που θεμελιώνουν την αμέλεια της κατηγορούμενης και ήδη αναιρεσείουσας, με λεπτομερή προσδιορισμό της συμπεριφοράς της, καθώς και του αιτιώδους συνδέσμου μεταξύ αυτής και του προκληθέντος θανάτου του παθόντος.
Συγκεκριμένα: α) Εκτίθεται η ιδιότητα που είχε η αναιρεσείουσα και ειδικότερα ότι ως αποκλειστική νοσοκόμος είχε αναλάβει την φροντίδα του ασθενούς Ε. Μ. που νοσηλεύετο στο Γενικό Νοσοκομείο Πατησίων , στην οποία (ιδιότητα), ως εκ του επαγγέλματος αυτού, ενυπάρχει η εκ μέρους της αναδοχή του κινδύνου για τη σωματική ακεραιότητα και τη ζωή, του ως άνω ασθενούς κατά τον προαναφερθέντα κρίσιμο χρόνο επελεύσεως του θανατηφόρου αποτελέσματος, β) Διαλαμβάνεται η ιδιαίτερη νομική υποχρέωση της αναιρεσείουσας να επιμεληθεί για τη λήψη όλων των μέτρων προστασίας του ως άνω ασθενούς η οποία απέρρεε κατά της παραδοχές της προσβαλλομένης αποφάσεως τόσο από την ιδιότητα της ως αποκλειστικής νοσοκόμου σύμφωνα με τα οριζόμενα στο άρθρο μόνο παρ. 1 εδ.β’και γ’ της Υπουργικής Απόφασης ΥΑ/Υ4α/οικ.37804/2013, όσο και από την σχετική σύμβαση μεταξύ αυτής και των οικείων του ασθενούς. γ) Προσδιορίζεται επαρκώς η μορφή της υπαιτιότητάς της, που περιγράφεται ως μη συνειδητή αμέλεια αφού κατά τις παραδοχές της προσβαλλόμενης απόφασης δεν προέβλεψε το αξιόποινο αποτέλεσμα που προήλθε από την συμπεριφορά της ήτοι τον θάνατο του Ε. Μ..
δ) Μνημονεύονται επακριβώς και με σαφήνεια οι συγκεκριμένες παραλείψεις, στις οποίες αυτή προέβη υπό την ως άνω ιδιότητά της, και ειδικότερα εκτίθεται, ότι ενώ είχε την ιδιαίτερη νομική υποχρέωση διαρκούς παρουσίας, επίβλεψης, παρακολούθησης, φροντίδας από ώρας 16.00 έως 23.00 της 31/5/2013 του ως άνω ασθενούς, ο οποίος νοσηλεύετο με συμπτώματα συγχυτικής διέγερσης και παραισθήσεις, εν τούτοις απομακρύνθηκε για μικρό χρονικό διάστημα από το δωμάτιο νοσηλείας του ασθενούς παραλείποντας να ζητήσει την αντικατάστασή της από άλλον νοσηλευτή κατά την διάρκεια της απουσίας της με απότοκη συνέπεια ο ασθενής κατά τον χρόνο αυτό να ανασηκωθεί από το κρεβάτι του να πέσει από το παράθυρο στο κενό και να τραυματισθεί θανάσιμα.
ε) Αιτιολογείται η δυνατότητα της αναιρεσείουσας ενόψει της ιδιότητας αυτής ως αποκλειστικής νοσοκόμου και των γνώσεων που αυτό συνεπάγεται να προβλέψει το αξιόποινο αποτέλεσμα που επήλθε από την διακοπή της επιβεβλημένης διαρκούς παρουσίας πλησίον του ασθενούς, στ) Αιτιολογείται πλήρως ο αντικειμενικός αιτιώδης σύνδεσμος μεταξύ της αμελούς συμπεριφοράς της ήδη αναιρεσείουσας και του επελθόντος θανατηφόρου αποτελέσματος, αφού σαφώς και χωρίς αντιφάσεις ή ενδοιαστικές σκέψεις αναφέρεται ότι στην επέλευση του θανάτου του ασθενούς οδήγησαν οι ως άνω παραλείψεις της αναιρεσείουσας καθώς και ότι αν είχαν γίνει οι επιβεβλημένες αλλά παραληφθείσες ενέργειες με πιθανότητα που εγγίζει τα όρια της βεβαιότητας ο θάνατος του ασθενούς δεν θα είχε επέλθει. Ενόψει τούτων, οι υποστηρίζοντες τα αντίθετα λόγοι της αιτήσεως αναιρέσεως, με τους οποίους γίνεται επίκληση των πλημμελειών της ελλείψεως ειδικής και εμπεριστατωμένης αιτιολογίας, εκ του άρθρου 510 παρ.1 στοιχ.Δ’ ΚοινΔ, ως και της εσφαλμένης ερμηνείας και εφαρμογής ουσιαστικής ποινικής διατάξεως εκ του άρθρου 510 παρ. 1 στοιχ. Ε του ιδίου Κώδικα είναι αβάσιμοι. Τέλος οι περί την εκτίμηση των αποδείξεων αιτιάσεις , συνιστώσες αμφισβήτηση των σε βάρος της αναιρεσείουσας ουσιαστικών παραδοχών της προσβαλλόμενης καταδικαστικής απόφασης και της ορθότητας του αποδεικτικού πορίσματος της, απαραδέκτως προβάλλονται, διότι, με την επίφαση του ανωτέρω αναιρετικού λόγου, πλήττεται ανεπίτρεπτα η αναιρετικώς ανέλεγκτη, περί τα πράγματα, κρίση του Δικαστηρίου της ουσίας.”… (areiospagos.gr)
