Παρά την επιτυχημένη αντιμετώπιση των ληξιπρόθεσμων υποχρεώσεων, το ιδιωτικό χρέος παραμένει «αγκάθι» για πολλές χώρες της ΕΕ
Το προβληματικά δάνεια που έφυγαν από τους ισολογισμούς των τραπεζών αλλά παραμένουν στην οικονομία και γενικότερα το ιδιωτικό χρέος είναι ο «ελέφαντας στο δωμάτιο» για πολλές χώρες της ΕΕ.
Από το βήμα του συνεδρίου του Economist, αξιωματούχοι από την Ισπανία, την Ιρλανδία και την Ιταλία αναφέρθηκαν στην εμπειρία των χωρών τους, την ώρα που στη χώρα μας το πρόσφατο πλαίσιο για τη φερεγγυότητα, αλλά και για την αλλαγή κουλτούρας όσον αφορά την εξεύρεση βιώσιμων λύσεων στον τομέα αυτό, έχει φέρει αποτελέσματα, όπως είπε η ειδική γραμματέας Διαχείρισης Ιδιωτικού Χρέους Μαριαλένα Αθανασοπούλου.
Και τόνισε ότι πρέπει να χρησιμοποιηθεί σε μεγαλύτερη κλίμακα ο εξωδικαστικός μηχανισμός, υπογραμμίζοντας την ανάγκη νέας χρηματοδότησης, καθώς και την αποκατάσταση του λόγου δανείων προς καταθέσεις αλλά και τη δημιουργία επιπρόσθετων καναλιών χρηματοδότησης της πραγματικής οικονομίας.
Σημαντικό απόθεμα του χρέους παραμένει στην οικονομία
Η Julia Lendvai, επικεφαλής της αποστολής για την Ελλάδα της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, υπογράμμισε ότι σημαντικό απόθεμα του χρέους παραμένει στην οικονομία, σημειώνοντας ότι στο τέλος του 2021 στα χέρια των servicers βρισκόταν χρέος ύψους 79,7 δισ. ευρώ, που αναλογεί στο 40% του ΑΕΠ.
«Το μεγάλο κομμάτι της δουλειάς μένει ακόμα να γίνει», σχολίασε η κ. Lendvai, προσθέτοντας ότι η απομόχλευση χρέους είναι μια δύσκολη και χρονοβόρα διαδικασία η οποία μπορεί να οδηγεί σε παρατεταμένες περιόδους υποεπένδυσης.
Το success story της Ιρλανδίας
Σε ό,τι αφορά τις χώρες που βρέθηκαν αντιμέτωπες με τις επιπτώσεις της κρίσης στις διεθνείς αγορές, όπως η Ιρλανδία, ο Aidan Williams, πρόεδρος της Εθνικής Υπηρεσίας Διαχείρισης Περιουσιακών Στοιχείων της Ιρλανδίας (NAMA), αναφέρθηκε στις προκλήσεις μπροστά στις οποίες βρέθηκε ο οργανισμός από το 2009 -όταν και δημιουργήθηκε- ώστε να αντιμετωπίσει την κρίση χρέος.
Ο κ. Williams παρουσίασε ένα success story για τη μεταβίβαση δανείων σε τιμή υψηλότερη από την αγοραία αξία των δανείων (47 δισ. ευρώ), που οδήγησε στην τόνωση της δραστηριότητας της ιρλανδικής αγοράς με ενθάρρυνση των διεθνών επενδυτών να αναλάβουν ρίσκο. Ηδη από τον Οκτώβριο του 2017, η πρόοδος του εγχειρήματος συνέβαλε στην τόνωση της εμπιστοσύνης διεθνών επενδυτών, σημείωσε ο κ. Williams.
Το ιρλανδικό κράτος διέθεσε 64 δισ. ευρώ για τη στήριξη του τραπεζικού τομέα κατά τη διάρκεια της χρηματοπιστωτικής κρίσης, ενώ, σύμφωνα με τον ίδιο, ο ρόλος της υπηρεσίας ήταν κομβικός στην εξυγίανση των ισολογισμών των τραπεζών σε μια περίοδο που δεν υπήρχε τεχνογνωσία για αντιμετώπιση κρίσης αυτής της κλίμακας.
Η ισπανική στρατηγική
Η ισπανική αγορά, όπως είπε ο Javier Torres Riesco, πρόεδρος της Sareb of Spain, έχει χαρακτηριστικά ανάλογα με αυτά της ελληνικής αγοράς, ήτοι μεγάλο αριθμό μικρών και πολύ μικρών επιχειρήσεων και είναι δύσκολο για μια εταιρεία με λιγότερο από 10 υπαλλήλους να κάνει σωστή ανάλυση κινδύνου.
Αυτό έχει ως αποτέλεσμα παρενέργειες, για αυτό κρίνεται σκόπιμη η λειτουργία ενός οργανισμού με τεχνογνωσία, σύμφωνα με τον ίδιο, ο οποίος σημείωσε ότι τα επιτεύγματα και η εμπειρία της Ελλάδας τα τελευταία χρόνια δίνουν μαθήματα.
Ο κ. Torres Riesco αναφέρθηκε σε ενδεικτικές μεταρρυθμίσεις στην Ελλάδα και περιέγραψε τους στόχους του εγχειρήματος της μεταβίβασης δανειακών χαρτοφυλακίων σε servicers, με επικέντρωση των τραπεζών στις βασικές τραπεζικές δραστηριότητες.
Ανέλυσε επίσης παρόμοιες πρακτικές της Ισπανίας στη διαχείριση περιουσιακών στοιχείων για την εξυγίανση των ισπανικών τραπεζών με στόχο τη βιώσιμη οικονομική ανάπτυξη.
Πώς μειώθηκαν τα δάνεια στην Ιταλία
Στο πρόβλημα των μη εξυπηρετούμενων δανείων στην Ιταλία εστίασε ο πρόεδρος του Asset Management Company (AMCO) της Ιταλίας Stefano Cappiello. Εξήγησε ότι τα μη εξυπηρετούμενα δάνεια βρέθηκαν στο απόγειο το 2015, αλλά στη συνέχεια μειώθηκαν και εγγράφονται πλέον στους ισολογισμούς οργανισμών εξειδικευμένων στη διαχείριση χρέους.
Λύσεις που συνέβαλαν στη μείωση του όγκου των μη εξυπηρετούμενων δανείων, όπως ανέφερε, ήταν το πρόγραμμα κρατικών εγγυήσεων, η βελτίωση του συστήματος απονομής δικαιοσύνης, οι εξωδικαστικές αναδιαρθρώσεις με συμφωνίες πιστωτών και οφειλετών, καθώς και η δημιουργία μιας λειτουργικής δευτερογενούς αγοράς για επισφαλή στοιχεία. Η κρατική εταιρεία διαχείρισης στοιχείων ενεργητικού συνέβαλε στα παραπάνω, τόνισε ο κ. Cappiello.
Η κατάσταση στην Ελλάδα
Σε ό,τι αφορά την ελληνική αγορά, ο πρόεδρος της Ενωσης των servicers (ΕΕΔΑΠΔ) και διευθύνων σύμβουλος της doValue, Τάσος Πανούσης, υπογράμμισε ότι μια βιώσιμη ρύθμιση του χρέους επιτρέπει σε νοικοκυριά και επιχειρήσεις να επιστρέψουν στην ομαλότητα και να αυξήσουν το δυναμικό της οικονομίας.
«Από τις αρχές του 2020 έως σήμερα, οι εταιρείες διαχείρισης προχώρησαν σε ρυθμίσεις συνολικού ύψους άνω των 7,3 δισ. ευρώ σε χαρτοφυλάκια που έχουν τιτλοποιηθεί ή μεταβιβαστεί, προσφέροντας σε δανειολήπτες βιώσιμες λύσεις για την εξυπηρέτηση του δανεισμού τους που στις περισσότερες περιπτώσεις περιλάμβαναν και άφεση χρέους», ανέφερε ο πρόεδρος της Ενωσης και επανέλαβε ότι οι πλειστηριασμοί είναι το έσχατο μέσο. «Δεν τους επιδιώκουμε και δεν μας συμφέρουν οικονομικά», είπε χαρακτηριστικά.
Υπογράμμισε ότι είναι σημαντικό να λειτουργήσει ομαλά η δευτερογενής αγορά ώστε ενήμερα δάνεια 10-12 δισ. ευρώ να επιτρέψουν στις τράπεζες τα επόμενα 2-3 χρόνια.
Αναφερόμενος στα business plans των τιτλοποιήσεων κόκκινων δανείων, είπε ότι εκτελούνται κανονικά παρά την ενεργειακή κρίση, ενώ σε αρκετές περιπτώσεις οι ανακτήσεις ξεπερνούν τους στόχους.
Οι εκπρόσωποι του κλάδου έθεσαν εκ νέου ζήτημα του ρυθμού απονομής δικαιοσύνης καθώς, αν και υπήρξε βελτίωση, η δικαστική εκκαθάριση των υποθέσεων δεν υλοποιείται με την αναγκαία ταχύτητα.
