Ρύθμιση οφειλών υπερχρεωμένων φυσικών προσώπων – Δόλια περιέλευση σε μόνιμη αδυναμία πληρωμών – Μηδενικές μηνιαίες καταβολές – Εξαίρεση κύριας κατοικίας -.
Απαραίτητη προϋπόθεση για την υπαγωγή στο ρυθμιστικό πεδίο εφαρμογής του ν. 3869/2010 είναι ο οφειλέτης να έχει περιέλθει χωρίς δόλο σε μόνιμη αδυναμία πληρωμής των ληξιπρόθεσμων χρηματικών οφειλών του. Ο δόλος πρέπει να αντιμετωπίζεται κατά τον ίδιο τρόπο είτε είναι αρχικός είτε μεταγενέστερος. Ο οφειλέτης ενεργεί δολίως όταν με πράξεις ή παραλείψεις του επιδιώκει την αδυναμία των πληρωμών του ή προβλέπει ότι οδηγείται σε αδυναμία πληρωμών και δεν αλλάζει συμπεριφορά αποδεχόμενος το αποτέλεσμα αυτό. Την ύπαρξη δόλου αποδεικνύει ο πιστωτής. Εξαίρεση της ακινήτου από την εκποίηση. Ρύθμιση των οφειλών του αιτούντος με μηδενικές καταβολές για χρονικό διάστημα τριών ετών από τη δημοσίευση της απόφασης.
ΑΠΟΦΑΣΗ 10870/2022
Αριθμός έκθεσης κατάθεσης έφεσης: ./16-11-2021
ΤΟ ΜΟΝΟΜΕΛΕΣ ΠΡΩΤΟΔΙΚΕΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ
ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑ ΕΚΟΥΣΙΑΣ ΔΙΚΑΙΟΔΟΣΙΑΣ
ΣΥΓΚΡΟΤΗΘΗΚΕ από τον Δικαστή Ιωάννη Μαμαδά, Πρωτοδίκη, ο οποίος ορίστηκε από την Πρόεδρο του Τριμελούς Συμβουλίου Διεύθυνσης του Πρωτοδικείου, και από τη Γραμματέα Ευδοξία Καλτζίδου.
ΣΥΝΕΔΡΙΑΣΕ δημόσια στο ακροατήριο του κατά τη δικάσιμο της 22ας Φεβρουαρίου 2022, για να κρίνει την υπόθεση που αναφέρεται στη διαφορά μεταξύ:
ΤΩΝ ΕΚΚΑΛΟΥΝΤΩΝ – ΑΙΤΟΥΝΤΩΝ: (1) ., κατοίκου Καλαμαριάς Θεσσαλονίκης (οδός . αριθμός .), κατόχου του . αριθμού φορολογικού μητρώου, και (2) ., κατοίκου Καλαμαριάς Θεσσαλονίκης (οδός . αριθμός .), κατόχου του . αριθμού φορολογικού μητρώου, οι οποίοι παραστάθηκαν διά της πληρεξούσιας Δικηγόρου τους Αναστασίας Νοβακίδου του Γεωργίου (A.M. Δ.Σ.Θ. 6753), κατοίκου Θεσσαλονίκης (οδός Κουντουριώτης αριθμός 8), που κατάθεσε προτάσεις.
ΤΩΝ ΕΦΕΣΙΒΛΗΤΩΝ – ΠΡΟΣ ΑΣ Η ΚΟΙΝΟΠΟΙΗΣΗ ΤΗΣ ΑΙΤΗΣΗΣ -ΚΥΡΙΩΣ ΠΑΡΕΜΒΑΙΝΟΥΣΑΣ: (1) ανώνυμης τραπεζικής εταιρίας με την επωνυμία «ΕΘΝΙΚΗ ΤΡΑΠΕΖΑ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΟΣ Α.Ε.», η οποία εδρεύει στην Αθήνα (οδός Αιόλου αριθμός 86) και νόμιμα εκπροσωπείται, είναι κάτοχος του 094014201 αριθμού φορολογικού μητρώου και παραστάθηκε διά του πληρεξούσιου Δικηγόρου της Γεωργίου Ιωαννίδη του Παναγιώτη (A.M. Δ.Σ.Θ. 9815), κατοίκου Θεσσαλονίκης (Λεωφόρος Νίκης αριθμός 3), που κατάθεσε προτάσεις, (2) ανώνυμης τραπεζικής εταιρίας με την επωνυμία «ΤΡΑΠΕΖΑ EUROBANK ERGASIAS ΑΝΩΝΥΜΗ ΕΤΑΙΡΙΑ», η οποία εδρεύει στην Αθήνα (οδός Όθωνος αριθμός 8) και νόμιμα εκπροσωπείται, είναι κάτοχος του . αριθμού φορολογικού μητρώου, η οποία δεν παραστάθηκε, και (3) μονοπρόσωπης ανώνυμης εταιρίας με την επωνυμία «B2Kapital Μονοπρόσωπη Ανώνυμη Εταιρεία Διαχείρισης Απαιτήσεων από Δάνεια και Πιστώσεις», η οποία εδρεύει στην Αθήνα (Λεωφόρος Κηφισίας αριθμός 1-3) και νόμιμα εκπροσωπείται, είναι κάτοχος του . αριθμού φορολογικού μητρώου και παραστάθηκε διά της πληρεξούσιας Δικηγόρου της Αννέτας Τσολακίδου του Ιωάννη (A.M. Δ.Σ.Θ. 12111), κατοίκου Θεσσαλονίκης (οδός Νικηφόρου Ουρανού αριθμός 3), που κατάθεσε προτάσεις.
Οι εκκαλούντες κατάθεσαν στη Γραμματεία του Ειρηνοδικείου Θεσσαλονίκης την 08-11-2021 την με ίδια ημερομηνία έφεση τους κατά της με αριθμό 1872/02-09-2021 απόφασης του ως άνω Δικαστηρίου, με την οποία απορρίφθηκε η με αριθμό έκθεσης κατάθεσης ./12-02-2014 αίτηση τους με αντικείμενο την υπαγωγή των οφειλών τους προς τις δύο πρώτες εφεσίβλητες στη διαδικασία ρύθμισης του ν. 3869/2010. Σχετικά συντάχθηκε η με αριθμό ./08-11-2021 έκθεση κατάθεσης δικογράφου έφεσης. Την 16-11-2021 οι εκκαλούντες κατάθεσαν στη Γραμματεία του παρόντος Δικαστηρίου αντίγραφα της κατά τα ανωτέρω έφεσης τους και της εκκαλούμενης με αυτήν απόφασης. Σχετικά συντάχθηκε η με αριθμό ./16-11-2021 έκθεση κατάθεσης δικογράφου και η συζήτηση της υπόθεσης ορίστηκε για τη δικάσιμο που μνημονεύεται στην αρχή της απόφασης, αυτή δε εγγράφηκε στο με στοιχεία 367Η – ΕΚ-ΜΟΝ (Η) πινάκιο υπό τον αριθμό ..
ΚΑΤΑ τη συζήτηση της υπόθεσης, μετά την εκφώνηση της κατά τη σειρά εγγραφής της στο οικείο πινάκιο, τηρήθηκαν τα με αριθμό ./22-02-2022 πρακτικά συζήτησης του παρόντος Δικαστηρίου.
ΜΕΛΕΤΗΣΕ ΤΗ ΔΙΚΟΓΡΑΦΙΑ
ΣΚΕΦΤΗΚΕ ΣΥΜΦΩΝΑ ΜΕ ΤΟ ΝΟΜΟ
I. Από την με αριθμό ./20-01-2022 έκθεση επίδοσης του Δικαστικού Επιμελητή στο Εφετείο Αθηνών ., η οποία προσκομίζεται από τους εκκαλούντες, αποδεικνύεται ότι επικυρωμένο αντίγραφο της υπό κρίση έφεσης με πράξη ορισμού δικασίμου και κλήση προς συζήτηση για τη δικάσιμο που μνημονεύεται στην αρχή της απόφασης επιδόθηκε νόμιμα και εμπρόθεσμα στη δεύτερη εφεσίβλητη. Ωστόσο, η τελευταία δεν παραστάθηκε κατά τη συζήτηση της υπόθεσης στη δικάσιμο αυτή, μετά την εκφώνηση της κατά τη σειρά εγγραφής της στο οικείο πινάκιο, ενώ παραστάθηκαν κανονικά οι υπόλοιποι διάδικοι. Συντρέχει, επομένως, νόμιμη περίπτωση να εξεταστεί η υπόθεση κατ’ ουσίαν ερήμην της δεύτερης εφεσίβλητης (άρθρο 764 παρ. 1 εδ. β’ ΚΠολΔ σε συνδυασμό με το άρθρο 3 εδ. β’ του ν. 3869/2010).
II. Η υπό κρίση έφεση κατά της με αριθμό 1872/02-09-2021 οριστικής απόφασης του Ειρηνοδικείου Θεσσαλονίκης, η οποία εκδόθηκε μετά από συζήτηση της υπόθεσης κατά τη διαδικασία της εκούσιας δικαιοδοσίας (άρθρο 3 εδ. β’ του ν. 3869/2010 σε συνδυασμό προς τα άρθρα 741 επ. ΚΠολΔ) και με την οποία απορρίφθηκε η με αριθμό έκθεσης κατάθεσης ./12-02-2014 αίτηση των εκκαλούντων με αντικείμενο την υπαγωγή των οφειλών τους προς τις δύο πρώτες εφεσίβλητες στη διαδικασία ρύθμισης του ν. 3869/2010, αρμόδια εισάγεται ενώπιον του παρόντος Δικαστηρίου, στην περιφέρεια του οποίου βρίσκεται η έδρα του Ειρηνοδικείου Θεσσαλονίκης (άρθρο 17Α εδ. α’ ΚΠολΔ σε συνδυασμό προς το άρθρο 741 του ίδιου Κώδικα), έχει δε ασκηθεί παραδεκτά και εμπρόθεσμα από τους εκκαλούντες, οι οποίοι ηττήθηκαν στον πρώτο βαθμό δικαιοδοσίας (άρθρα 495 παρ. 1 και 2,498 παρ. 1 εδ. α’ και παρ. 2, 511, 513 παρ. 1 περ. β’ εδ. α’ και β’, 518 παρ. 2,520 παρ. 1, 741, 761, 762 ΚΠολΔ, 3 εδ. β’ και 14 του ν. 3869/2010), δεδομένου ότι κατατέθηκε στη Γραμματεία του πρωτοβάθμιου Δικαστηρίου την 08-11-2021, δηλαδή εντός της νόμιμης προθεσμίας των δύο (2) ετών από τη δημοσίευση της εκκαλούμενης απόφασης, της οποίας επίδοση στους εκκαλούντες δεν αποδεικνύεται. Εξάλλου, οι τελευταίοι κατάθεσαν κατά την άσκηση της έφεσης τους το παράβολο, το οποίο ορίζεται από τη διάταξη του άρθρου 495 παρ. 3 εδ. α’ περ. Α’ υποπερ. α’ ΚΠολΔ σε συνδυασμό προς τη διάταξη του άρθρου 741 του ίδιου Κώδικα, όπως σχετικά βεβαιώνεται από τη Γραμματέα του Ειρηνοδικείου Θεσσαλονίκης επί της με αριθμό ./1145/08-11-2021 έκθεσης κατάθεσης δικογράφου έφεσης. Πρέπει, επομένως να γίνει τυπικά δεκτή η υπό κρίση έφεση και να εξεταστεί περαιτέρω ως προς το παραδεκτό της προβολής και τη βασιμότητα των επιμέρους λόγων της (άρθρο 533 παρ. 1 ΚΠολΔ σε συνδυασμό προς το άρθρο 741 του ίδιου Κώδικα).
III. Με την με αριθμό έκθεσης κατάθεσης ./12-02-2014 αίτηση τους οι εκκαλούντες ισχυρίζονταν ότι στερούνται πτωχευτικής ικανότητας και ότι ο καθένας από αυτούς έχει περιέλθει σε γενική και μόνιμη αδυναμία προς πληρωμή των ληξιπρόθεσμων χρηματικών οφειλών του προς τις δύο πρώτες εφεσίβλητες και ζητούσαν να ρυθμιστούν αυτές κατά τις διατάξεις του ν. 3869/2010 και σύμφωνα με το σχέδιο διευθέτησης που υπέβαλαν, με τελικό σκοπό την απαλλαγή τους από αυτές, να εξαιρεθεί από την εκποίηση προς ικανοποίηση των τελευταίων το ακίνητο συνιδιοκτησίας τους, το οποίο χρησιμεύει ως κύρια κατοικία τους, και να αναγνωριστεί η απαλλαγή τους από τις οφειλές τους σε περίπτωση τήρησης από μέρους τους των όρων της κατά τα ανωτέρω ρύθμισης.
Το πρωτοβάθμιο Δικαστήριο με την εκκαλούμενη απόφαση του απέρριψε την κατά τα ανωτέρω αίτηση των εκκαλούντων ως αβάσιμη στην ουσία της, Κατά της απόφασης αυτής παραπονούνται τώρα οι τελευταίοι για τους λόγους, οι οποίοι διαλαμβάνονται στην υπό κρίση έφεση, και ζητούν να εξαφανιστεί η εκκαλούμενη απόφαση, ώστε να γίνει δεκτή η με αριθμό έκθεσης κατάθεσης ./12-02-2014 αίτηση τους.
IV. Με τη διάταξη της παρ. 1 του άρθρου 1 του ν. 3869/2010 ορίζεται ότι «φυσικά πρόσωπα που δεν έχουν πτωχευτική ικανότητα και έχουν περιέλθει, χωρίς δόλο, σε μόνιμη αδυναμία πληρωμής ληξιπρόθεσμων χρηματικών οφειλών τους (εφεξής οφειλέτες) δικαιούνται να υποβάλουν στο αρμόδιο δικαστήριο την αίτηση που προβλέπεται στην παρ. 1 του άρθρου 4 για ρύθμιση των οφειλών τους και απαλλαγή. Την ύπαρξη δόλου αποδεικνύει ο πιστωτής». Σύμφωνα με τη διάταξη αυτή απαραίτητη προϋπόθεση για την υπαγωγή στο ρυθμιστικό πεδίο εφαρμογής του ν. 3869/2010 είναι ο οφειλέτης να έχει περιέλθει, χωρίς δόλο, σε μόνιμη αδυναμία πληρωμής των ληξιπρόθεσμων χρηματικών οφειλών του. Ο ν. 3869/2010 θεωρεί δεδομένη την έννοια του δόλου από τη γενική θεωρία του αστικού δικαίου. Στο πεδίο του τελευταίου ο δόλος, ως μορφή πταίσματος, προβλέπεται στη διάταξη του άρθρου 330 ΑΚ, με την οποία ορίζεται ότι «ο οφειλέτης ενέχεται, αν δεν ορίσθηκε κάτι άλλο, για κάθε αθέτηση της υποχρέωσης του από δόλο ή αμέλεια, δική του ή των νόμιμων αντιπροσώπων του». Η εν λόγω διάταξη θεσπίζει δύο μορφές πταίσματος, το δόλο και την αμέλεια. Ενώ όμως δίνει ορισμό της αμέλειας, τον προσδιορισμό του δόλου αφήνει στην επιστήμη και την νομολογία. Η έννοια του δόλου, όπως γίνεται δεκτή και στο πεδίο του αστικού δικαίου, συμπίπτει με εκείνη του άρθρου 27 παρ. 1 ΠΚ, το οποίο ορίζει ότι «με δόλο (με πρόθεση) πράττει όποιος θέλει την παραγωγή των περιστατικών που κατά το νόμο απαρτίζουν την έννοια κάποιας αξιόποινης πράξης επίσης όποιος γνωρίζει ότι με την πράξη του ενδέχεται να παραχθούν αυτά τα περιστατικά και το αποδέχεται». Η τελευταία αυτή διάταξη διακρίνει το δόλο σε άμεσο και ενδεχόμενο. Ορίζει δε ότι με άμεσο δόλο πράττει αυτός που «θέλει» την παραγωγή του εγκληματικού αποτελέσματος, καθώς και εκείνος που δεν επιδιώκει μεν αυτό, προβλέπει όμως ότι τούτο αποτελεί αναγκαία συνέπεια της πράξης του και, παρά ταύτα, δεν αφίσταται αυτής. Αντίθετα με ενδεχόμενο δόλο πράττει εκείνος που προβλέπει το εγκληματικό αποτέλεσμα ως δυνατή συνέπεια της πράξης του και το «αποδέχεται». Η διάταξη αυτή ισχύει και για τις ενοχές άλλων κλάδων του ενοχικού δικαίου και έτσι αποκτά γενικότερη σημασία που ξεπερνά το πλαίσιο της ευθύνης από προϋφιστάμενη ενοχή. Περαιτέρω από τη διατύπωση της παρ. 1 εδ. α’ του άρθρου 1 του ν. 3869/2010 προκύπτει ότι το στοιχείο του δόλου αναφέρεται στην «περιέλευση» του οφειλέτη σε κατάσταση μόνιμης αδυναμίας πληρωμών. Επομένως, το στοιχείο του δόλου δύναται να συντρέχει τόσο κατά το χρόνο ανάληψης της οφειλής όσο και κατά το χρόνο μετά την ανάληψη της τελευταίας. Ο δόλος πρέπει να αντιμετωπίζεται κατά τον ίδιο τρόπο είτε είναι αρχικός είτε είναι μεταγενέστερος. Το κρίσιμο ζήτημα είναι το περιεχόμενο του δόλου και όχι ο χρόνος που αυτός εκδηλώθηκε. Στην περίπτωση της παρ. 1 του άρθρου 1 του ν. 3869/2010, ο οφειλέτης ενεργεί δολίως όταν με τις πράξεις ή παραλείψεις του επιδιώκει την αδυναμία των πληρωμών του ή προβλέπει ότι οδηγείται σε αδυναμία πληρωμών και δεν αλλάζει συμπεριφορά, αποδεχόμενος το αποτέλεσμα αυτό. Ειδικότερα, πρόκειται για τον οφειλέτη εκείνον ο οποίος καρπούται οφέλη από την υπερχρέωση του με την απόκτηση κινητών ή ακινήτων, πλην όμως είτε γνώριζε κατά την ανάληψη των χρεών ότι είναι αμφίβολη η εξυπηρέτηση τους είτε από δική του υπαιτιότητα βρέθηκε μεταγενέστερα σε κατάσταση αδυναμίας πληρωμών. Συνεπώς, η εξαιτίας του δόλου μόνιμη αδυναμία του οφειλέτη δεν είναι αναγκαίο να εμφανισθεί μετά την ανάληψη του χρέους αλλά μπορεί να υπάρχει και κατά την ανάληψη αυτού, όταν δηλαδή ο οφειλέτης ήδη από την αρχή, αναλαμβάνοντας το χρέος, γνωρίζει ότι με βάση τα εισοδήματα του και τις εν γένει ανάγκες του δεν μπορεί να το εξυπηρετήσει. Περίπτωση ενδεχόμενου δόλου συντρέχει και όταν ο οφειλέτης συμφωνεί με ικανό αριθμό πιστωτικών ιδρυμάτων την απόλαυση μεγάλου αριθμού τραπεζικών προϊόντων, προβλέποντας ως ενδεχόμενο ότι ο υπερδανεισμός του με βάση τις υφιστάμενες ή ευλόγως αναμενόμενες μελλοντικές οικονομικές του δυνατότητες, σε συνδυασμό με το ύφος των οφειλών του, θα τον οδηγήσει σε κατάσταση αδυναμίας πληρωμών και όμως αποδέχεται το αποτέλεσμα αυτό. Αξίωση πρόσθετων στοιχείων για τη συγκρότηση του δόλου στο πρόσωπο του οφειλέτη κατά την ανάληψη του χρέους, όπως είναι η εξαπάτηση των υπαλλήλων του πιστωτικού ιδρύματος ή η παράλειψη του πιστωτικού ιδρύματος να προβεί στις αναγκαίες έρευνες της πιστοληπτικής ικανότητας του δανειολήπτη, δεν ανταποκρίνεται στο πνεύμα του νόμου. Ο δόλος του οφειλέτη στη μόνιμη αδυναμία πληρωμής ληξιπρόθεσμων χρηματικών χρεών του περιορίζεται στην πρόθεση του και μόνο, δηλαδή σε ένα υποκειμενικό στοιχείο, χωρίς να είναι ανάγκη προσθήκης και άλλων, κατά τα ανωτέρω, αντικειμενικών στοιχείων. Τέλος, όπως προκύπτει από την πρόβλεψη του τελευταίου εδαφίου της παρ. 1 του πιο πάνω άρθρου 1 του ν. 3869/2010, σύμφωνα με την οποία την ύπαρξη του δόλου αποδεικνύει ο πιστωτής, το επιλαμβανόμενο της υπόθεσης δικαστήριο ερευνά την ύπαρξη του δόλου όχι αυτεπαγγέλτως, αλλά, όπως είναι αυτονόητο και για αυτό παραλείφθηκε στο νόμο, κατά πρόταση πιστωτή, ο οποίος πρέπει να προτείνει τον εν λόγω ισχυρισμό κατά τρόπο ορισμένο, ήτοι με σαφή έκθεση των γεγονότων που τον θεμελιώνουν (άρθρο 262 παρ. 1 ΚΠολΔ) και να τον αποδείξει (ΑΠ 53/2020 ΤΝΠ ΝΟΜΟΣ, ΑΠ 1174/2019 ΤΝΠ ΝΟΜΟΣ, ΑΠ 427/2019 ΤΝΠ ΝΟΜΟΣ, ΑΠ 156/2018 ΤΝΠ ΝΟΜΟΣ, ΑΠ 65/2017 ΤΝΠ ΝΟΜΟΣ).
Στην προκείμενη περίπτωση, από την εκτίμηση του συνόλου των αποδεικτικών μέσων, τα οποία νόμιμα προσκομίζονται από τους διαδίκους τόσο προς άμεση απόδειξη των ισχυρισμών τους, όσο και προς συναγωγή δικαστικών τεκμηρίων, και συγκεκριμένα από: (α) τα έγγραφα, (β) την χωρίς όρκο εξέταση του πρώτου εκκαλούντος στο ακροατήριο του πρωτοβάθμιου Δικαστηρίου κατά τη δικάσιμο της 16ης Απριλίου 2018, η οποία καταχωρήθηκε στα ταυτάριθμα της με αριθμό 13519/2019 απόφασης πρακτικά δημόσιας συνεδρίασης του ως άνω Δικαστηρίου και (γ) τα μη πληρούντα τους όρους του νόμου αποδεικτικά μέσα, στα οποία περιλαμβάνονται: (αα) τα ανεπικύρωτα φωτοτυπικά αντίγραφα εγγράφων και (ββ) οι ανεπικύρωτες εκτυπώσεις ηλεκτρονικών αρχείων εγγράφων, αποδείχτηκαν τα ακόλουθα πραγματικά γεγονότα:
Ο πρώτος εκκαλών, ο οποίος έχει γεννηθεί την 05-03-1940, και η δεύτερη εκκαλούσα, η οποία έχει γεννηθεί την 21-11-1939, έχουν τελέσει νόμιμο γάμο, στο πλαίσιο του οποίου απέκτησαν δύο (2) ενήλικα πλέον τέκνα. Το μοναδικό οικογενειακό τους εισόδημα προέρχεται από τις αποδοχές του πρώτου από αυτούς από τη σύνταξη που λαμβάνει από τον φορέα κοινωνικής ασφάλισης με την επωνυμία «ΙΔΡΥΜΑ ΚΟΙΝΩΝΙΚΩΝ ΑΣΦΑΛΙΣΕΩΝ-ΕΝΙΑΙΟ ΤΑΜΕΙΟ ΑΣΦΑΛΙΣΗΣ ΜΙΣΘΩΤΩΝ», ενώ η δεύτερη από αυτούς δεν διαθέτει οποιοδήποτε προσωπικό εισόδημα. Το ύφος του κατά τα ανωτέρω οικογενειακού εισοδήματος των εκκαλούντων κατά την περίοδο 2002 έως 2021 επηρεάστηκε άμεσα από την πορεία της ελληνικής οικονομίας και τη δημοσιονομική κρίση που εκδηλώθηκε από το έτος 2010 και κορυφώθηκε μετά το έτος 2012.
Συγκεκριμένα, αποδείχθηκε ότι οι αποδοχές του πρώτου εκκαλούντος από τη σύνταξη που λαμβάνει και κατ’ επέκταση το οικογενειακό εισόδημα αμφοτέρων των εκκαλούντων διαμορφώθηκαν ως εξής: (α) στο ποσό των 21.721,70 ευρώ κατά το έτος 2002, (β) στο ποσό των 22.270,27 ευρώ κατά το έτος 2003, (γ) στο ποσό των 23.235,81 ευρώ κατά το έτος 2004, (δ) στο ποσό των 24.415,17 ευρώ κατά το έτος 2005, (ε) στο ποσό των 25.391,80 ευρώ κατά το έτος 2006, (στ) στο ποσό των 26.407,41 ευρώ κατά το έτος 2007, (ζ) στο ποσό των 27.355,79 ευρώ κατά το έτος 2008, (η) στο ποσό των 27.743,64 ευρώ κατά το έτος 2009, (θ) στο ποσό των 25.609,75 ευρώ κατά το έτος 2010, (ι) στο ποσό των 24.195,83 ευρώ κατά το έτος 2011, (ια) στο ποσό των 21.634,68 ευρώ κατά το έτος 2012, (ιβ) στο ποσό των 18.116,54 ευρώ κατά το έτος 2014, (ιγ) στο ποσό των 17.769,49 ευρώ κατά το έτος 2015, (ιδ) στο ποσό των 17.127,32 ευρώ κατά το έτος 2016, (ιε) στο ποσό των 16.956,26 ευρώ κατά το έτος 2017, (ιοτ) στο ποσό των 16.591,12 ευρώ κατά το έτος 2018, (ιζ) στο ποσό των 16.964,50 ευρώ κατά το έτος 2019 και (ιη) στο ποσό των 17.718,36 ευρώ κατά το έτος 2020. Εξάλλου, κατά την κρίση του Δικαστηρίου, η οποία εδράζεται στην προέλευση του εισοδήματος του πρώτου εκκαλούντος και παρά την έλλειψη αποδεικτικών μέσων, από τα οποία να προκύπτει το ακριβές του ύψος, τούτο δεν διαφοροποιήθηκε ουσιωδώς κατά το έτος 2021.
Αποδείχθηκε ακόμη ότι πέραν των κατά τα ανωτέρω εισοδημάτων τους οι εκκαλούντες δεν διαθέτουν οποιοδήποτε άλλο αξιόλογο περιουσιακό στοιχείο, εκτός από: (α) την κυριότητα ενός διαμερίσματος εμβαδού 76,21 τετραγωνικών μέτρων του τέταρτου ορόφου της πολυκατοικίας επί της οδού . αριθμός . στην Καλαμαριά Θεσσαλονίκης, η οποία ανήκει κατά ποσοστό πενήντα εκατοστών (50%) εξ αδιαιρέτου στον καθέναν από αυτούς και της οποίας η αξία κατά το σύστημα αντικειμενικού προσδιορισμού των αξιών ακινήτων διαμορφώθηκε κατά το έτος 2020 στο ποσό των 85.575,68 ευρώ, και (β) την κυριότητα του με στοιχεία κυκλοφορίας ΝΗΖ-. ιδιωτικής χρήσης επιβατικού αυτοκινήτου εταιρίας κατασκευής «SKODA», τύπου «OCTAVIA», που είναι εξοπλισμένο με κινητήρα 1.595 κυβικών εκατοστών και τέθηκε για πρώτη φορά σε κυκλοφορία την 22-06-2005, η οποία ανήκει αποκλειστικά στον πρώτο εκκαλούντα. Ωστόσο, κανένα από τα ως άνω περιουσιακά στοιχεία των εκκαλούντων δεν αποφέρει σε αυτούς οποιοδήποτε εισόδημα καθώς το μεν ακίνητο χρησιμοποιείται από αυτούς ως κύρια κατοικία τους, το δε αυτοκίνητο εξυπηρετεί τις ανάγκες μετακίνησης τους.
Περαιτέρω, αποδείχθηκε ότι σε απροσδιόριστα επακριβώς χρονικά σημεία, σε κάθε περίπτωση όμως προγενέστερα του τελευταίου έτους από την κατάθεση της με αριθμό έκθεσης κατάθεσης ./12-02-2014 αίτησης ο πρώτος εκκαλών κατάρτισε προς το σκοπό της κάλυψης των βιοτικών και καταναλωτικών αναγκών του ίδιου και της οικογένειας του με τις δύο πρώτες εφεσίβλητες ανώνυμες τραπεζικές εταιρίες περισσότερες συμβάσεις με αντικείμενο την παροχή πίστωσης σε αυτόν. Συγκεκριμένα, κατάρτισε: (Α) με την πρώτη εφεσίβλητη: (α) την με αριθμό . σύμβαση στεγαστικού δανείου και (β) την με αριθμό λογαριασμού . σύμβαση καταναλωτικού δανείου, και (Β) με τη δεύτερη εφεσίβλητη: (α) την με αριθμό . σύμβαση χορήγησης πιστωτικής κάρτας, (β) την με αριθμό . σύμβαση χορήγησης πιστωτικής κάρτας, (γ) την με αριθμό . σύμβαση χορήγησης πιστωτικής κάρτας και (δ) την με αριθμό . σύμβαση χορήγησης πιστωτικής κάρτας. Από την άλλη, μεταξύ της δεύτερης εκκαλούσας και της πρώτης εφεσίβλητης καταρτίστηκε σύμβαση εγγύησης, με την οποία η δεύτερη εκκαλούσα εγγυήθηκε για την από μέρους του ομοδίκου της προσήκουσα εκπλήρωση ίων υποχρεώσεων του από την με αριθμό . σύμβαση στεγαστικού δανείου ευθυνόμενη μάλιστα απεριόριστα και εις ολόκληρον με αυτόν.
Επιπλέον, αποδείχθηκε ότι στις αρχές του έτους 2014 οι οφειλές των εκκαλούντων προς τις εφεσίβλητες από τις κατά τα ανωτέρω μνημονευόμενες συμβάσεις είχαν διαμορφωθεί ως εξής: (α) η οφειλή από την με αριθμό . σύμβαση στεγαστικού δανείου στο ποσό των 16.256,45 ευρώ, (β) η οφειλή από την με αριθμό λογαριασμού . σύμβαση καταναλωτικού δανείου στο ποσό των 11.232,79 ευρώ και (γ) η οφειλή από την με αριθμό . σύμβαση χορήγησης πιστωτικής κάρτας στο ποσό των 6.314,42 ευρώ. Από την παράθεση των οικονομικών αυτών δεδομένων σε συνδυασμό προς εκείνα που αφορούν στην εξέλιξη του οικογενειακού εισοδήματος των εκκαλούντων κατά τη χρονική περίοδο από το έτος 2002 έως το έτος 2021 καθίσταται σαφές και ανεπίδεκτο οικονομικά βάσιμης αμφισβήτησης ότι ήδη από τις αρχές του έτους 2014 οι εκκαλούντες είχαν περιέλθει σε αδυναμία εξυπηρέτησης των οικονομικών υποχρεώσεων τους προς τις πιστώτριες τους, οι οποίες είχαν ανέλθει στο συνολικό ποσό των 33.803,66 ευρώ. Εξάλλου, ο γενικός χαρακτήρας της αδυναμίας των εκκαλούντων καταμαρτυρείται από το ύψος των κατά τα ανωτέρω οφειλών τους, το οποίο είναι πολλαπλάσιο του σταθερά μειούμενου οικογενειακού εισοδήματος τους, ενώ η καθοδική πορεία του τελευταίου σε συνδυασμό προς την ηλικία των εκκαλούντων και την προέλευση του οικογενειακού τους εισοδήματος από μία αποκλειστικά πηγή, αλλά και προς τις γενικότερες οικονομικές συνθήκες οι οποίες επιδεινώνονται εξαιτίας της πανδημίας του κορωνοϊού covid-19 και της διεθνούς οικονομικής κρίσης που προκαλείται από τη ρωσοουκρανική σύρραξη, συνηγορούν υπέρ του μόνιμου χαρακτήρα της αδυναμίας προς πληρωμή, καθώς όχι μόνο περιορίζεται η όποια προοπτική αύξησης του οικογενειακού τους εισοδήματος, αλλά δεν μπορεί να αποκλειστεί και το ενδεχόμενο της περαιτέρω μελλοντικής του συρρίκνωσης.
Με βάση όσα εκτίθενται ανωτέρω και δεδομένου ότι κανένας από τους εκκαλούντες δεν διέθετε κατά το χρόνο άσκησης της αίτησης τους πτωχευτική ικανότητα, συντρέχει νόμιμη περίπτωση υπαγωγής των ένδικων οφειλών τους στη διαδικασία ρύθμισης του ν. 3869/2010. Η κρίση αυτή του Δικαστηρίου επί της ουσιαστικής βασιμότητας της αίτησης των εκκαλούντων δεν δύναται να ανατραπεί από την ένσταση περί δόλου των εκκαλούντων σχετικά με την περιέλευσή τους σε κατάσταση αδυναμίας προς πληρωμή, η οποία προτάθηκε ενώπιον του πρωτοβάθμιου Δικαστηρίου από την τρίτη εφεσίβλητη που έχει αναλάβει τη διαχείριση της απαίτησης της δεύτερης εφεσίβλητης κατά του πρώτου εκκαλούντος μετά τη μεταβίβαση της κατά τις διατάξεις του ν. 4354/2015 στην αλλοδαπή εταιρία με την επωνυμία «Hellas 2Ρ Investment Designated Activity Company», και η οποία είναι ανεπίδεκτη δικαστικής εκτίμησης ως πάσχουσα από αοριστία, καθώς δεν λαμβάνει χώρα οποιαδήποτε αναφορά στα πραγματικά δεδομένα, τα οποία είναι αναγκαία για την ορισμένη πρόταση της και αναλυτικά μνημονεύονται ανωτέρω στο νομικό μέρος του παρόντος τμήματος της απόφασης, αλλά το περιεχόμενο της περιορίζεται σε απλή μνεία περί δυσανάλογου δανεισμού του πρώτου εκκαλούντος.
Από αοριστία εξάλλου πάσχει και η ένσταση καταχρηστικής άσκησης του δικαιώματος των εκκαλούντων προς υπαγωγή των οφειλών τους στη διαδικασία ρύθμισης του ν. 3869/2010, η οποία προτάθηκε από την τρίτη εφεσίβλητη ενώπιον του πρωτοβάθμιου Δικαστηρίου, καθώς με αυτήν δεν αποδίδεται επί της ουσίας οποιαδήποτε αιτίαση σε βάρος των εκκαλούντων, στους οποίους δεν αναφέρεται οποιοσδήποτε πραγματικός ισχυρισμός, αλλά κρίνεται το περιεχόμενο της ρύθμισης των οφειλών υπερχρεωμένων δανειστών, η οποία απορρέει από τις διατάξεις του ν. 3869/2010.
Πέραν των ανωτέρω αποδείχθηκε ότι το εισόδημα του πρώτου εκκαλούντος ανέρχεται στο ποσό των 1.480,00 ευρώ μηνιαίως περίπου, ενώ το εισόδημα της δεύτερης εκκαλούσας είναι μηδενικό. Το παραπάνω ποσό μετά βίας επαρκεί για την κάλυψη των στοιχειωδών βιοτικών αναγκών των εκκαλούντων, όπως αυτές εκτιμώνται με βάση τα πορίσματα της Έρευνας Οικογενειακών Προϋπολογισμών του έτους 2020 της Ελληνικής Στατιστικής Αρχής και όπως αυτές διαμορφώνονται στην προκείμενη περίπτωση υπό το πρίσμα της μεγάλης ηλικίας αμφότερων των εκκαλούντων, η οποία καθιστά σχεδόν αναπόφευκτη την υποβολή τους σε αυξημένες ιατρικές δαπάνες, αλλά και λαμβανομένων υπόψη των νέων οικονομικών συνθηκών που έχουν διαμορφωθεί εξαιτίας της ρωσοουκρανικής σύρραξης και έχουν οδηγήσει στην εκτόξευση του ύψους των δαπανών διαβίωσης του συνόλου του ελληνικού πληθυσμού. Με βάση τα οικονομικά αυτά δεδομένα συντρέχει νόμιμη περίπτωση κατ’ εφαρμογή των διατάξεων των άρθρων 8 παρ. 1, 2 και 5 του ν. 3869/2010, όπως το περιεχόμενο αυτών είχε διαμορφωθεί πριν την έναρξη ισχύος του ν. 4336/2015 και του ν. 4549/2018, να υπαχθούν σε ρύθμιση οι ένδικες οφειλές των εκκαλούντων προς τις εφεσίβλητες, ώστε να απαλλαγούν από αυτές εντός χρονικού διαστήματος τριών (3) ετών από τη δημοσίευση της παρούσας απόφασης με τον ορισμό μηδενικών μηνιαίων καταβολών.
Παράλληλα, αποδείχτηκε ότι το διαμέρισμα συγκυριότητας των εκκαλούντων, το οποίο βρίσκεται στην πολυκατοικία επί της οδού . αριθμός ., στην Καλαμαριά Θεσσαλονίκης, και επί του οποίου έχει εγγραφεί προσημείωση υποθήκης προς εξασφάλιση της απαίτησης της πρώτης εφεσίβλητης από την με αριθμό . σύμβαση στεγαστικού δανείου, χρησιμοποιείται ως κύρια κατοικία τους, ενώ η αξία του κατά το σύστημα αντικειμενικού προσδιορισμού των αξιών ακινήτων ανέρχεται στο ποσό των 85.575,68 ευρώ και, επομένως, υπολείπεται του ορίου αφορολόγητης απόκτησης πρώτης κατοικίας προσαυξημένου κατά ποσοστό πενήντα εκατοστών. Επομένως, συντρέχουν οι νόμιμες προϋποθέσεις, οι οποίες ορίζονται από τις διατάξεις του άρθρου 9 παρ. 1 και 2, όπως αυτές είχαν διαμορφωθεί πριν την θέση σε ισχύ του ν. 4346/2015 και εφαρμόζονται και στην υπό κρίση περίπτωση δυνάμει της διάταξης του άρθρου 14 παρ. 11 του ίδιου, ώστε να εξαιρεθεί το κατά τα ανωτέρω ακίνητο των εκκαλούντων από την εκποίηση προς το σκοπό της ικανοποίησης των απαιτήσεων των εφεσίβλητων. Συντρέχει, μάλιστα ενόψει των εξαιρετικών οικονομικών συνθηκών που επικρατούν μετά την εκδήλωση της πανδημίας του κορωνοϊού covid-19 και της ρωσοουκρανικής σύρραξης, καθώς και της κατά τα ανωτέρω περιγραφόμενης οικονομικής κατάστασης της εκκαλούντων και της ηλικίας αυτών, νόμιμη περίπτωση να οριστούν μηδενικές καταβολές για χρονικό διάστημα τριών (3) ετών από τη δημοσίευση της παρούσας απόφασης, σύμφωνα με τη διάταξη του άρθρου 9 παρ. 6 του ν. 3869/2010, όπως αυτή προστέθηκε με τη διάταξη του άρθρου 62 παρ. 6 του ν. 4549/2018 και εφαρμόζεται και στην υπό κρίση περίπτωση δυνάμει της διάταξης του άρθρου 68 παρ. 11 του ίδιου νόμου.
Δεδομένης μάλιστα της ηλικίας των εκκαλούντων και ενόψει του γεγονότος ότι δεν συντρέχουν βάσιμες προοπτικές αύξησης του μοναδικού τους εισοδήματος κατά το ως άνω χρονικό διάστημα, παρέλκει ο ορισμός νέας δικασίμου προς επαναπροσδιορισμό του ύψους των κατά τα ανωτέρω οριζόμενων μηνιαίων καταβολών τόσο προς απαλλαγή τους από τις ένδικες οφειλές τους, όσο και προς εξαίρεση της κύριας κατοικίας τους από την εκποίηση προς το σκοπό της ικανοποίησης των ένδικων οφειλών.
Τέλος, αποδείχθηκε ότι το με στοιχεία κυκλοφορίας ΝΗΖ-. ιδιωτικής χρήσης επιβατικό αυτοκίνητο ιδιοκτησίας του πρώτου εκκαλούντος διαθέτει λόγω της παλαιότητας του, αλλά και του υψηλού κόστους κυκλοφορίας και συντήρησης του ιδιαίτερα περιορισμένη εμπορική αξία. Επομένως, με βάση τα δεδομένα αυτά εκτιμάται ο διορισμός εκκαθαριστή προς το σκοπό της εκποίησης του ως άνω περιουσιακού στοιχείου του πρώτου εκκαλούντος θα προκαλέσει έξοδα, τα οποία θα περιορίσουν ή και θα εξαλείψουν πλήρως το προϊόν της εκποίησης του, με συνέπεια αυτή να καθίσταται ασύμφορη για τις εφεσίβλητες. Παρέλκει, επομένως, ο διορισμός εκκαθαριστή προς ρευστοποίηση των κατά τα ανωτέρω περιουσιακού στοιχείου του πρώτου εκκαλούντος.
Ενόψει των ανωτέρω, το πρωτοβάθμιο Δικαστήριο, το οποίο με την εκκαλούμενη απόφαση του έκρινε ότι δεν συντρέχουν οι ουσιαστικές προϋποθέσεις για την υπαγωγή των ένδικων οφειλών των εκκαλούντων στη διαδικασία ρύθμισης του ν. 3869/2010 λόγω της μη περιέλευσης των τελευταίων σε κατάσταση γενικής και μόνιμης αδυναμίας προς πληρωμή πλημμελώς εκτίμησε τα αποδεικτικά μέσα, τα οποία νόμιμα τέθηκαν υπόψη του, σύμφωνα προς όσα βάσιμα υποστηρίζουν οι εκκαλούντες με τον πρώτο λόγο της υπό κρίση έφεσης τους. Πρέπει, επομένως, να γίνει δεκτή και στην ουσία της η υπό κρίση έφεση, να εξαφανιστεί η εκκαλούμενη απόφαση και να κρατηθεί η υπόθεση, ώστε να δικαστεί κατ’ ουσίαν από το παρόν Δικαστήριο (άρθρο 535 παρ. 1 ΚΠολΔ σε συνδυασμό προς το άρθρο 741 του ίδιου Κώδικα).
V. Με βάση τα πραγματικά γεγονότα που αποδείχθηκαν, όπως αυτά αναλυτικά μνημονεύονται ανωτέρω στο σκεπτικό της παρούσας απόφασης, πρέπει να γίνει μερικά δεκτή ως βάσιμη και στην ουσία της η με αριθμό έκθεσης κατάθεσης ./12-02-2014 αίτηση των εκκαλούντων, να υπαχθούν στη διαδικασία ρύθμισης του ν. 3869/2010 οι οφειλές τους προς τις δύο πρώτες εφεσίβλητες και την ειδική διάδοχο της δεύτερης από αυτές και να εξαιρεθεί από την εκποίηση προς το σκοπό της ικανοποίησης αυτών το ακίνητο, το οποίο χρησιμεύει ως κύρια κατοικίας του, σύμφωνα προς όσα ειδικότερα ορίζονται στο διατακτικό. Παρά μάλιστα την ερημοδικία της δεύτερης εφεσίβλητης παρέλκει ο ορισμός παραβόλου για την άσκηση ανακοπής ερημοδικίας, καθώς η παρούσα απόφαση δεν υπόκειται στο εν λόγω ένδικο μέσο (άρθρο 14 του ν. 3869/2010). Τέλος, πρέπει να διαταχθεί η απόδοση στους εκκαλούντες του παραβόλου, το οποίο κατάθεσαν κατά την άσκηση της έφεσης τους (άρθρο 495 παρ. 3 εδ. ε’ ΚΠολΔ σε συνδυασμό προς το άρθρο 741 του ίδιου Κώδικα).
ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΛΟΓΟΥΣ ΑΥΤΟΥΣ
ΔΙΚΑΖΕΙ την υπόθεση ερήμην της δεύτερης εφεσίβλητης και αντιμωλία των λοιπών διαδίκων.
ΔΕΧΕΤΑΙ τυπικά και στην ουσία της την έφεση.
ΕΞΑΦΑΝΙΖΕΙ την με αριθμό 1872/02-09-2021 απόφαση του Ειρηνοδικείου Θεσσαλονίκης.
ΚΡΑΤΕΙ την υπόθεση.
ΔΙΚΑΖΕΙ κατ’ ουσίαν την με αριθμό έκθεσης κατάθεσης ./12-02-2014 αίτηση.
ΔΕΧΕΤΑΙ μερικά την αίτηση.
ΟΡΙΖΕΙ μηδενικές μηνιαίες καταβολές προς απαλλαγή των εκκαλούντων από τις οφειλές τους
την ειδική διάδοχο της δεύτερης από αυτές για χρονικό διάστημα τριών (3) ετών από τη δημοσίευση της απόφασης.
ΕΞΑΙΡΕΙ από την εκποίηση προς ικανοποίηση των ανωτέρω απαιτήσεων το ακίνητο συνιδιοκτησίας των εκκαλούντων, το οποίο χρησιμεύει ως κύρια κατοικία τους, δηλαδή ένα εμβαδού 76,21 τετραγωνικών μέτρων του τέταρτου ορόφου της πολυκατοικίας επί της οδού . αριθμός . στην Καλαμαριά Θεσσαλονίκης.
ΟΡΙΖΕΙ μηδενικές μηνιαίες καταβολές για χρονικό διάστημα τριών (3) ετών από τη δημοσίευση της απόφασης προς το σκοπό της εξαίρεσης του κατά ανωτέρω ακινήτου από την εκποίηση.
ΚΡΙΘΗΚΕ και αποφασίστηκε την 19-08-2022.
Ο ΔΙΚΑΣΤΗΣ Η ΓΡΑΜΜΑΤΕΑΣ
ΔΗΜΟΣΙΕΥΤΗΚΕ σε έκτακτη δημόσια συνεδρίαση στο ακροατήριο του Δικαστηρίου στη Θεσσαλονίκη την 19-08-2022.
Ο ΔΙΚΑΣΤΗΣ Η ΓΡΑΜΜΑΤΕΑΣ
https://www.dsanet.gr/Epikairothta/Nomologia/mprthes10870.2022.htm
