Ανάθεση της άσκησης της επιμέλειας ανηλίκου και στους δύο γονείς του, με το σύστημα της εναλλασσόμενης κατοικίας στις οικίες των γονέων του, με τους οποίους θα διαμένει εκ περιτροπής
Το Μονομελές Πρωτοδικείο Αθηνών, με πρόσφατη απόφασή του, διέταξε την ανάθεση της άσκησης της επιμέλειας ανηλίκου και στους δύο γονείς από κοινού ως προς το σύνολο των πτυχών αυτής, με το σύστημα της εναλλασσόμενης κατοικίας του ανηλίκου στις οικίες των γονέων του, με τους οποίους θα διαμένει εκ περιτροπής, ενώ και κατά τα λοιπά η γονική μέριμνα θα ασκείται και από τους δύο γονείς από κοινού (ΜΠΑ 9398/2022).
Πιο αναλυτικά, κατά την κρίση του δικαστηρίου, και οι δύο γονείς εν προκειμένω επιδεικνύουν ενδιαφέρον και αγάπη για την ανήλικη κόρη τους, έχουν αναπτύξει ισχυρό συναισθηματικό και ψυχικό δεσμό με αυτήν, έχουν τη θέληση να ασχοληθούν συστηματικά και να ασκήσουν το καθήκον της επιμέλειας της και είναι ικανοί να διεκπεραιώνουν τα καθήκοντα φροντίδας και τις υποχρεώσεις τους προς αυτήν.
Το δικαστήριο επεσήμανε ότι οι διάδικοι – γονείς δύνανται να παραμερίσουν τις προσωπικές τους διαφορές και να επιτύχουν ένα ελάχιστο πλαίσιο αλληλοκατανόησης και συνεργασίας για τη διαμόρφωση ενός περιβάλλοντος, που θα ευνοήσει την απρόσκοπτη βιοτική και ψυχολογική ανάπτυξη της κόρης τους, έτσι ώστε η παράλληλη ύπαρξη δυο κέντρων ζωής να μην αναστατώνει και απορρυθμίζει τη ζωή της ούτε να δημιουργεί σε αυτήν έλλειψη σταθερότητας και ανασφάλειας.
Έχοντας ως γνώμονα το βέλτιστο συμφέρον της ανήλικης κόρης των διαδίκων, το οποίο εξυπηρετείται από την ουσιαστική συμμετοχή και των δύο γονέων της στην ανατροφή και φροντίδα της και από την αποτροπή αποξένωσης της από καθέναν από αυτούς, το δικαστήριο έκρινε ότι η άσκηση της επιμέλειας πρέπει να ανατεθεί και στους δύο γονείς από κοινού, οι οποίοι παρουσιάζονται ικανοί να ανταποκριθούν στο λειτουργικό αυτό καθήκον και να εξασφαλίσουν την ισόρροπη ανάπτυξη της προσωπικότητας της και τη διατήρηση της σταθερότητας και συνέχειας στις συνθήκες ανάπτυξης της με συναισθηματική ασφάλεια και ηρεμία, ιδίως ενόψει και των προβλημάτων υγείας που αντιμετωπίζει.
Πέραν τούτου η ανάθεση της άσκησης της επιμέλειας και στους δύο γονείς είναι αναγκαίο, προς το βέλτιστο συμφέρον του ανηλίκου, να συνδυασθεί με το σύστημα της εναλλασσόμενης διαμονής, δηλαδή με εναλλαγή του τόπου διαμονής.
Συγκεκριμένα, κατά το σκεπτικό του δικαστηρίου, η εναλλασσόμενη διαμονή κρίνεται εφικτή και ευεργετική για (α) τη διαφύλαξη της ισορροπίας στην καθημερινή της ζωή της ανήλικης, (β) την ανάπτυξη και ενίσχυση των δεσμών της με τους γονείς της, (γ) τον περιορισμό των δυσμενών επιπτώσεων, που αναμφίβολα προκαλεί η διάσπαση της συμβίωσης των γονέων της στην ψυχολογία και την εν γένει προσωπικότητα της και (δ) την προσαρμογή της σε μια συνεπή και διαρκή καθημερινή ρουτίνα
Το δικαστήριο τόνισε, μεταξύ άλλων, ότι οι διάδικοι πρέπει να επιδείξουν αυξημένη υπευθυνότητα και ευαισθητοποίηση και να διαπαιδαγωγούν την κόρη τους κατά τέτοιο τρόπο, ώστε να μην γίνεται δέκτης αντιφατικών και διαφορετικών μηνυμάτων και υποδείξεων και προπάντων να τρέφει αισθήματα σεβασμού και αγάπης εξίσου και προς τους δύο γονείς της, με τους οποίους συνδέεται με άρρηκτο φυσικό δεσμό.
Απόσπασμα απόφασης
Με βάση όσα προαναφέρθηκαν, στην. εξεταζόμενη περίπτωση και οι δύο γονείς επιδεικνύουν ενδιαφέρον και αγάπη για την ανήλικη κόρη τους, έχουν αναπτύξει ισχυρό συναισθηματικό και ψυχικό δεσμό με αυτήν, έχουν τη θέληση να ασχοληθούν συστηματικά και να ασκήσουν το καθήκον της επιμέλειας της και είναι ικανοί να διεκπεραιώνουν τα καθήκοντα φροντίδας και τις υποχρεώσεις τους προς αυτήν. Εξάλλου αμφότεροι συνόδευσαν τη … στον εμβολιασμό της στις 18-1-2022 (ο πατέρας της παρά τους αρχικούς ενδοιασμούς του) και παράλληλα παρακολουθούν από το έτος 2019 πρόγραμμα ειδικής αγωγής συμβουλευτικής γονέων στο θεραπευτικό χώρο … παιδιών σύμφωνα με τις εισηγήσεις του Κέντρου Διάγνωσης και Υποστήριξης Ειδικών Εκπαιδευτικών Αναγκών και της Δευτεροβάθμιας Επιτροπής Διεπιστημονικής Αξιολόγησης Αττικής. Οι ίδιοι δύνανται να παραμερίσουν τις προσωπικές τους διαφορές και να επιτύχουν ένα ελάχιστο πλαίσιο αλληλοκατανόησης και συνεργασίας για τη διαμόρφωση ενός περιβάλλοντος, που θα ευνοήσει την απρόσκοπτη βιοτική και ψυχολογική ανάπτυξη της κόρης τους, έτσι ώστε η παράλληλη ύπαρξη δυο κέντρων ζωής να μην αναστατώνει και απορρυθμίζει τη ζωή της ούτε να δημιουργεί σε αυτήν έλλειψη σταθερότητας και ανασφάλειας (βλ. ΜονΕφΑΘ. 5173/2020, ΕφΑΔΠολΔ 2021, 481, ΜονΕφΑΘ. 504/2019, ΤΝΠ Νόμος, ΜονΠρΘεσ. 5482/2022, ΤΝΠ ΔΣΑ, ΜονΠρΧαν. 152/2021, ΤΝΠ ΔΣΑ). Το βέλτιστο συμφέρον της ανήλικης κόρης των διαδίκων, όπως αυτό υπαγορεύεται από τις βιοτικές και ψυχικές της ανάγκες στην παρούσα φάση της ηλικίας της, εξυπηρετείται από την ουσιαστική συμμετοχή και των δύο γονέων της στην ανατροφή και φροντίδα της και από την αποτροπή αποξένωσης της από καθέναν από αυτούς (άρθρο 1511 παρ. 2 ΑΚ, βλ. Φουντεδάκη, Το νέο δίκαιο των σχέσεων γονέων και παιδιών, 2021, σελ. 54), λαμβάνοντας υπόψη και τον συναισθηματικό δεσμό που έχει αναπτύξει με τον πατέρα της και την προοπτική περαιτέρω σφυρηλάτησης του. Επομένως η άσκηση της επιμέλειας της ανήλικης … πρέπει να ανατεθεί και στους δύο γονείς της από κοινού, οι οποίοι παρουσιάζονται ικανοί να ανταποκριθούν στο λειτουργικό αυτό καθήκον και να εξασφαλίσουν την ισόρροπη ανάπτυξη της προσωπικότητας της (βλ. ΑΠ 2046/2013, ΝοΒ 2014, 923) και τη διατήρηση της σταθερότητας και συνέχειας στις συνθήκες ανάπτυξης της με συναισθηματική ασφάλεια και ηρεμία, ιδίως ενόψει και των προβλημάτων υγείας που αντιμετωπίζει. Πέραν τούτου η ανάθεση της άσκησης της επιμέλειας της ανήλικης και στους δύο γονείς της είναι αναγκαίο, προς το βέλτιστο συμφέρον της (βλ. Σταθόπουλο, Η νέα ρύθμιση της συνεπιμέλειας, ΕλλΔνη 2021, 963), να συνδυασθεί με το σύστημα της εναλλασσόμενης διαμονής, δηλαδή με εναλλαγή του τόπου διαμονής της ανήλικης ανά μία εβδομάδα (εναλλάξ) στην κατοικία του κάθε γονέα της, η οποία κρίνεται από το Δικαστήριο εφικτή και ευεργετική για: α) τη διαφύλαξη της ισορροπίας στην καθημερινή της ζωή, β) την ανάπτυξη και ενίσχυση των δεσμών της με τους γονείς της (βλ. Λέκκα, Η επιμέλεια του παιδιού κατά τον Αστικό Κώδικα μετά το ν. 4800/2021, 2021, σελ. 226), γ) τον περιορισμό των δυσμενών επιπτώσεων, που αναμφίβολα προκαλεί η διάσπαση της συμβίωσης των γονέων της στην ψυχολογία και την εν γένει προσωπικότητα της και δ) την προσαρμογή της σε μια συνεπή και διαρκή καθημερινή ρουτίνα (βλ. τη σχετική πρόταση στην υπ’ αριθ. πρωτ. ./5-5-2022 αξιολογική έκθεση για την ανήλικη του 2ου Κέντρου Διεπιστημονικής Αξιολόγησης και Υποστήριξης Α’ Αθήνας). Άλλωστε οι κοντινοί τόποι διαμονής των διαδίκων [η απόσταση μεταξύ των δύο κατοικιών δεν υπερβαίνει τα πεντακόσια (500) μέτρα] καθιστούν ευχερή την πρόσβαση της ανήλικης στις οικίες τους και στο σχολείο της, καθώς και την απρόσκοπτη συμμετοχή της στις εξωσχολικές δραστηριότητες που έχει και πρόκειται να αποκτήσει στο μέλλον. Οι διάδικοι θα ασκούν από κοινού την επιμέλεια της κόρης τους, σύμφωνα με τη ρύθμιση της 1513 εδ. α’ ΑΚ, με εξαίρεση μόνο τις συνήθεις πράξεις επιμέλειας για την τρέχουσα διαχείριση της περιουσίας της και τις πράξεις που έχουν επείγοντα χαρακτήρα (άρθρα 1513 εδ. β’ και 1516 εδ. α’ ΑΚ), τις οποίες μπορεί να επιχειρεί κάθε φορά μόνος του ο γονέας με τον οποίο θα διαμένει κάθε φορά το παιδί, ήτοι μόνο τις πράξεις καθημερινής φροντίδας (βλ. Παντελίδου, Το Διαζύγιο και οι συνέπειες του, 3η εκδ., 2022, σελ. 379), ενώ κατά τα λοιπά η γονική της μέριμνα θα ασκείται από τους γονείς της από κοινού στο σύνολο της ανεξάρτητα από τον τόπο διαμονής των παιδιού (βλ. ΜονΠρΘεσ. 915/2022, ΤΝΠ Νόμος).
Δείτε ολόκληρη την απόφαση στο dsanet.gr.
