Θεμιστοκλής Μπάκας
Mε την αύξηση του ορίου επένδυσης, θα τείνει να «ευεργετηθούν» μόνο τα ακριβά προάστια της Αττικής και τα κοσμοπολίτικα νησιά
Το πρόγραμμα χορήγησης Golden Visa με την απόκτηση ακινήτου ελάχιστης αξίας250.000€ σε συνάρτηση της επενδυτικής ευκαιρίας, πρόσθεσε στην εγχώρια κτηματαγορά 1.035 αγοραπωλησίες ακινήτων το 2021, 938 το 2020, 3.535 το 2019, 1.833 το 2018, 959 το 2017, 488 το 2016, 421 το 2015,338το 2014 και 21 το 2013, που ήταν το πρώτο έτος εφαρμογής του προγράμματος.
Θα πρέπει να επισημάνουμε ότι μέχρι το 2019 η «χρυσή βίζα» χορηγούνταν μόνο με επένδυση σε ακίνητο με κατ’ ελάχιστη αξία τα 250.000 ευρώ. Πλέον, οι άδειες, εκτός από την αγορά ακινήτου, χορηγούνται και με επενδύσεις σε μετοχές, ομόλογα και καταθέσεις.
Αρνητικό ισοζύγιο το πρώτο εξάμηνο του 2022
To πρώτο εξάμηνο του 2022 αποτελεί την πρώτη χρονική περίοδο που το ισοζύγιο αφίξεων – αποχωρήσεων είναι αρνητικό. Σύμφωνα με τα στοιχεία που προκύπτουν από το υπουργείο Μετανάστευσης και Ασύλου – Γενική Γραμματεία Μεταναστευτικής Πολιτικής, το σύνολο των εκδοθέντων αδειών πενταετούς παραμονής σε επενδυτές ακινήτων ύψους τουλάχιστον 250.000 ευρώ, αλλά και σε επενδυτές πλέον σε άυλους τίτλους (μετοχές, ομόλογα, καταθέσεις) καταγράφει απώλειες της τάξεως του 5,66%.
Δηλαδή, από το σύνολο των 9.614 αδειών που είχαν χορηγηθεί από την έναρξη του προγράμματος έως και 31/12/2021 και ήταν ενεργές, έξι μήνες μετά, το σύνολο των ενεργών αδειών είναι μειωμένες κατά 539, αριθμώντας πλέον τις 9.074.
Οσον αφορά όμως τα απόλυτα νούμερα, θα πρέπει να επισημάνουμε ότι αποχώρησαν συνολικά 678 επενδυτές το πρώτο εξάμηνο του 2022, έναντι 143 επενδυτών που μέσω του προγράμματος golden visa απέκτησαν άδεια πενταετούς διαμονής.
Αξίζει να αναφέρουμε ότι, ακόμη και εν μέσω covid-19, δεν καταγράφηκαν απώλειες των ενεργών αδειών, αντιθέτως, καταγράφηκαν εκδόσεις νέων αδειών σε επενδυτές, αλλά, είχαν περιοριστεί σημαντικά λόγω των μέτρων που ίσχυαν ενάντια στη πανδημία.
Οι επενδυτές που «εγκατέλειψαν» την GoldenVisa
Με βάση τα στοιχεία της Γενικής Γραμματείας Μεταναστευτικής Πολιτικής του υπουργείου Μετανάστευσης και Ασύλου, από 6.391 ενεργές άδειες «χρυσής βίζας» σε Κινέζους που ήταν έως 31/12/2021, αποχώρησαν 442 Κινέζοι και οι ενεργές άδειες πλέον αριθμούν τις 5.949. Μην ξεχνάμε ότι το 66,4% των επενδυτών στο πρόγραμμα Golden Visa είναι Κινέζοι επενδυτές, κατέχοντας την 1η θέση -ουσιαστικά οι Κινέζοι συντηρούν το πρόγραμμα όλα αυτά τα χρόνια.
Απώλειες καταγράφονται και από Τούρκους επενδυτές, όπου από 619 ενεργές άδειες «χρυσής βίζας» έως 31/12/2021, πλέον έχουν υποχωρήσεις στις 587, καταγράφοντας απώλειες της τάξεως του 5,17% ή 32 επενδυτές. Οι Τούρκοι κατέχουν τη 2η θέση των επενδυτών στο πρόγραμμα Golden Visa στη χώρα μας με ποσοστό 6,4% του συνόλου.
Δικαιολογημένες απώλειες λόγω των κυρώσεων καταγράφονται και στους Ρώσους επενδυτές, οι οποίοι κατέχουν την 3η θέση στο πρόγραμμα Golden Visa. Από 599 ενεργές άδειες «χρυσής βίζας» έως 31/12/2021, πλέον έχουν υποχωρήσεις στις 431, καταγράφοντας απώλειες της τάξεως του 28% ή 167 επενδυτές.
Απώλειες καταγράφονται σε σχέση με το σύνολο των αδειών έως 31/12/2021, σε Ιρακινούς επενδυτές που από 132 ενεργές άδειες «χρυσής βίζας», πλέον αριθμούν τις 123, καταγράφοντας απώλειες της τάξεως του 10,22% ή 9 επενδυτών. Παρόμοια εικόνα και για τους Αιγύπτιους επενδυτές, που από 251 ενεργές άδειες «χρυσής βίζας» πλέον αριθμούν τις 229, καταγράφοντας απώλειες της τάξεως του 8,76% ή 22 επενδυτών.
Τα άνωθεν δεδομένα, θα πρέπει να προβληματίσουν το Υπουργείο Ανάπτυξης διότι αποτελεί το πρώτο χρονικό διάστημα από την έναρξη του προγράμματος golden visa στη χώρα μας που καταγράφονται απώλειες επενδυτών.
Αύξηση του ορίου της Golden Visa στα 500.000€
Επισημαίνεται ότι στο πλαίσιο του εν λόγω προγράμματος και προκειμένου να αυξηθούν τα διαθέσιμα ακίνητα για τους Ελληνες, αυξάνεται το όριο της επένδυσης για τη χορήγηση άδειας Golden Visa από τα 250.000 ευρώ στα 500.000 ευρώ, όπως εξήγγειλε ο πρωθυπουργός στη ΔΕΘ .
Το άνωθεν μέτρο μπορεί να χαρακτηριστεί ως «ταφόπλακα» στο επενδυτικό πρόγραμμα προσέλκυσης επενδυτών τρίτων χωρών αν εφαρμοστεί καθολικά στο σύνολο της χώρας και όχι σε συγκεκριμένες γεωγραφικές ζώνες υψηλής ζήτησης και αξιών, π.χ. νότια προάστια, κοσμοπολίτικα νησιά (Μύκονο, Σαντορίνη) κ.λπ.
Μην ξεχνάμε ότι στο πρώτο εξάμηνο του 2022 (με ελάχιστο όριο επένδυσης τα 250.000€) η Ελλάδα έχασε 678 επενδυτές, έναντι 143 επενδυτών που μέσω του προγράμματος Golden Visa απέκτησαν άδεια πενταετούς διαμονής σύμφωνα με τα αναρτημένα στοιχεία του Υπουργείο Μετανάστευσης και Ασύλου Γενική Γραμματεία Μεταναστευτικής Πολιτικής έως 31/6/2022.
Μέχρι σήμερα, το 85% των επενδυτών είχαν «συγκεντρωθεί» στα νότια προάστια του Ν. Αττικής και στο κέντρο της Αθήνας, δηλαδή ουδέποτε δούλεψε το άνωθεν πρόγραμμα σε εθνικό επίπεδο που θα έπρεπε να αποτελεί και τον βασικό στόχο λειτουργίας του.
Πλέον, με την αύξηση του ορίου επένδυσης, θα τείνει να «ευεργετηθούν» μόνο τα ακριβά προάστια της Αττικής και τα κοσμοπολίτικα νησιά.
Επιπλέον, η όποια ελπίδα αναζωπύρωσης της κτηματαγοράς, του επενδυτικού ενδιαφέροντος, της τουριστικής ανάπτυξης και των νέων θέσεων εργασίας σε περιοχές της περιφέρειας (π.χ. Αχαΐα, Ηλεία, Αιτωλοακαρνανία) που έχουν άμεση ανάγκη, έχει πέσει πλέον στο κενό, αποτελώντας επενδυτική «ταφόπλακα».
Να στηριχθεί η περιφέρεια
Μέσω δημοσιευμάτων μας, πολλάκις έχουμε αναφέρει ότι απαιτείται η αύξηση του ορίου επένδυσης σε συγκεκριμένα προάστια του Ν. Αττικής και στα κοσμοπολίτικα νησιά ή/και σε γεωγραφικές ζώνες υψηλής ζήτησης, αλλά, παράλληλα να διατηρηθεί το ύψος των 250.000€ ή/και τη μείωση του νέου ορίου επένδυσης κατά π.χ. 25%-30%, σε Περιφέρειες και γεωγραφικές ζώνες χαμηλής ζήτησης που πρέπει να στηριχτεί η οικονομία τους, όπως στην Περιφέρεια Δυτικής Ελλάδας.
Με βάση τον πληθυσμό, η Περιφέρεια Δυτικής Ελλάδας (Αχαΐα, Ηλεία, Αιτωλοακαρνανία) είναι η τέταρτη μεγαλύτερη στην Ελλάδα, ταυτόχρονα όμως, κατατάσσεται στις τρεις Περιφέρειες με τα υψηλότερα ποσοστά ανεργίας στη χώρα. Παράλληλα, χαρακτηρίζεται από έντονη ηλικιακή ανισοκατανομή της ανεργίας, με τους νέους 12-24 ετών να αντιμετωπίζουν τις μεγαλύτερες προκλήσεις, ακολουθούμενοι από την ηλικιακή ομάδα 25-34 ετών. Επιπλέον, σύμφωνα με στατιστικά στοιχεία της Δημόσιας Υπηρεσίας Απασχόλησης, τον Δεκέμβριο του 2021, οι εγγεγραμμένοι άνεργοι στην Περιφέρεια Δυτικής Ελλάδας ανήλθαν στους 79.206 εκ των οποίων οι 47.810 είναι άνεργοι άνω των 12 μηνών. Ο μεγαλύτερος όγκος ανέργων με ποσοστό 55% περιλαμβάνει τις παραγωγικές ηλικίες μεταξύ 25 και 55 ετών.
Η αναδυόμενη τουριστικά Δυτική Ελλάδα, με ακτογραμμή άνω των 80 χιλιομέτρων και φυσική ποικιλομορφία, που μπορεί να αποτελέσει επενδυτικά το «Μήλον της Έριδος», τείνει πλέον να παραμείνει ο «κοιμώμενος αναπτυξιακός γίγαντας»
Παράλληλα, έχουμε τονίσει την ανάγκη άμεσης ενεργοποίησης και εφαρμογής της δυνατότητας που δίνετε μέσω Κοινής Υπουργικής Απόφασης των συναρμόδιων υπουργείων, να διαφοροποιείται το ύψος επένδυσης σε ακίνητα σε περιοχές της επικράτειας, λαμβάνοντας υπόψη στοιχεία, όπως η αναπτυξιακή στόχευση, η τουριστική ανάπτυξη και η γεωγραφική θέση, ιδιαίτερα μετά τη μειωμένη προσέλευση επενδυτών εν μέσω πανδημίας Αντιθέτως, στη ΔΕΘ εξαγγέλθηκε αύξηση του ορίου επένδυσης στις 500.000€ χωρίς καμία διευκρίνιση.
Θέλουμε να πιστεύουμε ότι τα συναρμόδια υπουργεία, στις διευκρινίσεις που αναμένουμε, θα εφαρμόσουν την άνωθεν δυνατότητα διαφοροποίησης του ορίου επένδυσης και παράλληλα να «δοθούν» επιπλέον κίνητρα στους επενδυτές που θα θελήσουν να ενταχθούν στο πρόγραμμα Golden Visa. Μέρος των κινήτρων που δίνονται στη Πορτογαλία μπορούν να υιοθετηθούν από την Ελλάδα.
Επιπλέον, αν η εξαγγελία για την αύξηση του ορίου επένδυσης στα 500.000€ αποτελεί «τέχνασμα» της κυβέρνησης για την επίσπευση των επενδυτών μέχρι την νομοθετική αλλαγή του ορίου, τότε, πολύ άμεσα, το ελληνικό επενδυτικό πρόγραμμα Golden Visa θα πρέπει να καταγράψει έντονο επενδυτικό ενδιαφέρον.
To «τέχνασμα» της Πορτογαλίας
Η Πορτογαλία το έτος 2020 συνέστησε να μη διατίθενται πλέον χρυσές βίζες στους επενδυτές που αγοράζουν στη Λισαβόνα, στο Πόρτο και στο Αλγκάρβε. Η κίνηση σχεδιάστηκε για να περιορίσει την κερδοσκοπία και να διατηρήσει τις τιμές προσιτές-προσβάσιμες στις μεγάλες πόλεις του έθνους, καθώς και να ενθαρρύνει τις επενδύσεις σε μέρη χαμηλότερης πυκνότητας της χώρας-σε μικρότερες πόλεις, με στόχο την οικονομική τους ανάπτυξη και στήριξη της κτηματαγοράς σε εθνικό επίπεδο.
Η Λισαβόνα και το Πόρτο τέθηκαν στο προσκήνιο μετά την ανακοίνωση της Πορτογαλίας ότι θα απομακρύνει και τις δύο πόλεις από το πρόγραμμα Golden Visa, από τις αρχές του επόμενου έτους δηλαδή την 1η Ιανουαρίου 2021, με αποτέλεσμα η Πορτογαλία να επισπεύσει το επενδυτικό ενδιαφέρον για το πρόγραμμα Golden Visa και να γράψει το δικό της success stories με απώλειες μόλις 5% το 2020 σε σχέση με το 2019, αποτελώντας εκ των υστέρων ένα «τέχνασμα» των Πορτογάλων ώστε να στηρίξουν την κτηματαγορά σε περίοδο covid-19 και παράλληλα να προσεγγίσουν ξένα επενδυτικά κεφάλαια.
Στις 12 Φεβρουαρίου το 2021, η πορτογαλική κυβέρνηση ανακοίνωσε στην επίσημη εφημερίδα της Diário da República τις αλλαγές στο πρόγραμμα που αρχικά θα ίσχυαν από 1 Ιουλίου του 2021 και μετά από παρατάσεις θα ίσχυαν από 1 Ιανουαρίου 2022 με αφορμή το έντονο ενδιαφέρον. Πλέον, από την 1η Ιανουαρίου 2022 οι κανόνες του προγράμματος άλλαξαν και εφάρμοσαν γεωγραφικούς περιορισμούς στις επιλέξιμες περιοχές για επενδύσεις σε ακίνητα.
To success story της Πορτογαλίας συνεχίζεται και το 2022. Σύμφωνα με τα δημοσιευμένα στοιχεία, η Ελλάδα το πρώτο 6μηνο του 2022 έχει εκδώσει 143 νέες άδειες σε επενδυτές τρίτων χωρών. Η Πορτογαλία για το ίδιο χρονικό διάστημα έχει εκδώσει 649 νέες σε επενδυτές τρίτων χωρών σύμφωνα με τον κρατικό οργανισμό Serviço de Estrangeiros e Fronteiras (SEF), εκ των οποίων οι 105 σε Κινέζους, 45 σε Βραζιλιάνους, 44 σε Ινδούς.
Τον Ιούνιο του 2022, το σύνολο των επενδύσεων στο πρόγραμμα Golden Visa της Πορτογαλίας ανήλθε σε περισσότερα από 77,9 εκατ. €, σημειώνοντας αύξηση 44% σε σχέση με τον Μάιο (53,8 εκατ. €) , ενώ υπερδιπλασιάστηκε από τα 36,4 εκατ.€ που καταγράφηκαν τον ίδιο μήνα του 2021.
Οι νέες επενδυτικές απαιτήσεις σε ακίνητα για την απόκτηση Golden Visa στη Πορτογαλία:
- Οικιστικά ακίνητα: Αγορά οικιστικού ακινήτου σε καθορισμένες εσωτερικές περιοχές της Πορτογαλίας αξίας τουλάχιστον 500.000 € ή 350.000 € εάν επενδύσετε σε ένα έργο αποκατάστασης ή αν το ακίνητο είναι άνω των 30 ετών και χρήζει ανακαίνιση (απαιτούν έγκριση από τον κρατικό οργανισμό SEF). Εάν το οικιστικό ακίνητο βρίσκεται σε καθορισμένη περιοχή «χαμηλής πυκνότητας», τότε ισχύει έκπτωση 20%.(δηλαδή €400.000 και €280.000 αντίστοιχα)
- Εμπορικά ακίνητα: Αγορά εμπορικού ακινήτου οπουδήποτε στη χώρα αξίας τουλάχιστον 500.000 € ή 350.000 € εάν επενδύσετε σε ένα έργο αποκατάστασης. Εάν το εμπορικό ακίνητο βρίσκεται σε καθορισμένη περιοχή «χαμηλής πυκνότητας», τότε ισχύει έκπτωση 20%.(δηλαδή €400.000 και €280.000 αντίστοιχα)
- Αγορά ακίνητης περιουσίας στη Μαδέρα ή τις Αζόρες: Αγορά οικιστικών ή/και εμπορικών ακινήτων οπουδήποτε στα αυτόνομα νησιά της Πορτογαλίας, Μαδέρα και Αζόρες, αξίας τουλάχιστον 500.000 € ή 350.000 € εάν επενδύσετε σε έργο αποκατάστασης. Η Μαδέρα και οι Αζόρες ταξινομούνται ως υψηλής πυκνότητας, επομένως δεν υπάρχει επιλογή έκπτωσης 20%.
