Σύνταξη πλήρη ή μειωμένη από το ΙΚΑ πριν από το 62ο έτος της ηλικίας τους μπορούν να πάρουν χιλιάδες παλαιοί ασφαλισμένοι, αξιοποιώντας τις διατάξεις των μεταβατικών ηλικιακών ορίων συνταξιοδότησης είτε με αναγνωρίσεις πλασματικών χρόνων ασφάλισης είτε με διατάξεις μητέρων με ανήλικο είτε με διατάξεις βαρέων είτε με διατάξεις αναπήρων, όπως και διαδοχικής ασφάλισης.
Τα λεγόμενα μεταβατικά όρια ηλικίας είναι αυτά που επιτρέπουν στους ασφαλισμένους για 2,5 μήνες ακόμη, ως τον Δεκέμβριο του 2022 να θεμελιώσουν ή και να κατοχυρώσουν δικαίωμα συνταξιοδότησης με όρια ηλικίας κάτω των 67 ετών και κάτω των 62 ετών.
Η ισχύουσα νομοθεσία για τα μεταβατικά όρια ηλικίας προέβλεπε ότι από τον Αύγουστο του 2015 ως και τον Δεκέμβριο του 2021, οι παλαιοί ασφαλισμένοι με ένσημα πριν το 1993, αποκτούν δικαίωμα συνταξιοδότησης με νέο όριο ηλικίας αρκεί να συμπληρώνουν στο διάστημα από 19/8/2015 ως 31/12/2021 το όριο ηλικίας και τον χρόνο ασφάλισης που προβλέπονταν για τη συνταξιοδότησή τους με τις παλιές διατάξεις, αυτές δηλαδή που ήταν σε ισχύ ως τις 18 Αυγούστου του 2015.
Για παράδειγμα, μια μητέρα ασφαλισμένη στο ΙΚΑ πριν το 1993, με τις παλιές διατάξεις που ήταν σε ισχύ ως τις 18/8/2015, θα έπαιρνε πλήρη σύνταξη στα 55, 57 ή 60 ετών και μειωμένη στα 50, 52 και 55, με την προϋπόθεση να συμπλήρωνε 5.500 ημέρες ασφάλισης έχοντας και ανήλικο παιδί, στα έτη 2010, 2011 και 2012. Από 19/8/2015 οι προϋποθέσεις έμειναν ίδιες και άλλαξαν τα όρια ηλικίας. Ετσι οι μητέρες που συμπλήρωσαν τις ηλικίες των 55, 57 και 60 από 19/8/2015 ως τις 31/12/2021, παίρνουν σύνταξη σε μεγαλύτερα όρια ηλικίας που φτάνουν στα 67, από το 2022 και μετά. Υπάρχει όμως το παράθυρο εξόδου με μικρότερα όρια ηλικίας είτε με καθεστώς μειωμένης είτε με αναγνωρίσεις πλασματικών ετών από τις μητέρες που είχαν το ανήλικο, αλλά δεν συμπλήρωναν τις 5.500 ημέρες ασφάλισης ως το 2012.
Σύμφωνα με οδηγίες του υπουργείου Εργασίας για όλο το 2022 δόθηκε στους ασφαλισμένους η δυνατότητα εξαγορών πλασματικού χρόνου για να συμπληρωθούν τα απαιτούμενα έτη ασφάλισης ως το 2012 και να θεμελιώσουν έτσι δικαίωμα συνταξιοδότησης με όρια ηλικίας κάτω των 67 και των 62 ετών, αρκεί να είχαν πιάσει τις παλιές ηλικίες συνταξιοδότησης ως το 2021.
Πρακτικά δόθηκε ένας χρόνος παράτασης στα μεταβατικά όρια ηλικίας μέσω εξαγορών πλασματικού χρόνου.
Για το 2023 είναι βέβαιο ότι θα ισχύουν οι αναγνωρίσεις πλασματικού χρόνου, αλλά δεν είναι ακόμη ξεκάθαρο αν θα μπορεί ένας ασφαλισμένος να ζητήσει αναγνώριση χρόνου για να συμπληρώσει τα έτη ασφάλισης ως το 2012, ή αν θα του επιτρέπεται να αναγνωρίσει μόνον όσα χρόνια του υπολείπονται για να συμπληρώσει τα 40 έτη ασφάλισης για πλήρη σύνταξη στα 62.
Στην πρώτη περίπτωση με δυνατότητα εξαγορών και αναδρομική κατοχύρωση ηλικιακών προϋποθέσεων ως το 2012, οι ασφαλισμένοι θα έχουν και το 2023 τις ίδιες ευκαιρίες για σύνταξη πριν από τα 62.
Στην δεύτερη περίπτωση, να μην επιτραπούν δηλαδή οι εξαγορές για θεμελίωση συνταξιοδοτικού δικαιώματος κάτω των 62 ετών, οι ασφαλισμένοι του ΙΚΑ θα έχουν να επιλέξουν ανάμεσα στα 67 για πλήρη και στα 62 για μειωμένη σύνταξη ανεξάρτητα με τα έτη ασφάλισης (αρκεί να είναι πάνω από 15) ή να συμπληρώσουν 40 έτη ασφάλισης και με αναγνωρίσεις, ώστε στα 62 να πάρουν πλήρη σύνταξη.
Οι ευκαιρίες ως το τέλος του 2022 για έξοδο με πλασματικά έτη
Τα αυξημένα όρια ηλικίας που θα ισχύσουν από το 2023 αφορούν τους παλαιούς ασφαλισμένους, που δεν συμπλήρωσαν ως το τέλος του 2021 το όριο ηλικίας και το χρόνο ασφάλισης που προέβλεπαν για τη συνταξιοδότησή τους οι διατάξεις που ήταν σε ισχύ ως τις 18/8/2015.
Οσοι έπιασαν την ηλικία και τους λείπει ο χρόνος ασφάλισης, καλό είναι να σπεύσουν για να κάνουν αίτηση αναγνώρισης πλασματικού χρόνου ως το τέλος του 2022, για να είναι σίγουροι ότι δεν θα επηρεαστούν στο ενδεχόμενο να μην τους επιτραπεί από το 2023 η αναγνώριση πλασματικών ετών παρά μόνον για να συμπληρώσουν τα 40 χρόνια για σύνταξη στα 62.
Οσοι έχουν συμπληρώσει ως το 2021 και την ηλικία και τα χρόνια ασφάλισης που θα έπαιρναν σύνταξη δεν έχουν να φοβηθούν τίποτε καθώς έχουν θεμελιωμένο δικαίωμα και μπορούν να συνταξιοδοτηθούν μόλις πιάσουν το όριο ηλικίας που αντιστοιχεί στην περίπτωσή τους.
Για παράδειγμα ασφαλισμένος που συμπλήρωσε 10.500 ένσημα το 2012 (με ή χωρίς αναγνωρίσεις πλασματικού χρόνου) και έκλεισε το 2021 την ηλικία των 59 ετών (που θα έπαιρνε σύνταξη με τις παλιές προϋποθέσεις) έχει θεμελιωμένο δικαίωμα για να συνταξιοδοτηθεί με το νέο όριο ηλικίας που είναι 61,8 έτη, ανεξάρτητα από το αν το συμπληρώνει το 2023.
Στις οδηγίες του υπουργείου Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων όσον αφορά το 2022 αναφερόταν ότι:
1.Οποιος ασφαλισμένος θεμελιώνει δικαίωμα συνταξιοδότησης μέχρι 31/12/2021, μπορεί να το ασκήσει οποτεδήποτε χωρίς καμία αλλαγή στο όριο ηλικίας που έχει ήδη κλειδώσει.
2.Οσοι ασφαλισμένοι κατοχυρώνουν δικαίωμα συνταξιοδότησης μεταξύ 19/8/2015 έως 31/12/2021 μπορούν να ασκήσουν και αυτοί οποτεδήποτε το δικαίωμά τους, και μετά την 1/1/2022 και συγκεκριμένα όταν συμπληρώσουν το νέο (μεταβατικό) όριο ηλικίας.
Σύνταξη μητέρων από τα 56,9 με ένσημα στο ΙΚΑ – παραδείγματα
Ακόμη και από τα 56,9 μπορούν να πάρουν σύνταξη με καθεστώς μειωμένης οι μητέρες με ανήλικο που ασφαλίστηκαν στο ΙΚΑ πριν από το 1993.
Για παράδειγμα:
- Ασφαλισμένη πριν το 1993 στο ΙΚΑ με 5.500 ένσημα το 2010 και ανήλικο τέκνο, η οποία έκλεισε τα 55 το 2021, μπορεί να πάρει μειωμένη σύνταξη στα 56,9 ετών. Αν κλείνει τα 55 το 2022 μπορεί να αποχωρήσει με μειωμένη στα 58,5 μήνες αντί να πάει στα 67 για πλήρη. 2.
2.Ασφαλισμένη στο ΙΚΑ που κατά το έτος 2012 είχε συμπληρώσει 5.500 ημέρες ασφάλισης, με ανήλικο παιδί, και έκλεισε το 57ο έτος της ηλικίας το 2021 δικαιούται πλήρη σύνταξη με τη συμπλήρωση της ηλικίας 65 ετών και 9 μηνών. Ενώ μπορεί να αποχωρήσει άμεσα με μειωμένη.
- Ασφαλισμένες πριν το 1993 που είχαν ανήλικο παιδί και συμπλήρωσαν τις 5.500 ημέρες ασφάλισης το 2012 με ηλικία 60 από το 2016 ως το 2021 παίρνουν πλήρη με όρια ηλικίας από 61,9 ως 66,2 ετών, ενώ για μειωμένη βγαίνουν άμεσα πριν από τα 60.
Τα όρια ηλικίας συνταξιοδότησης από το ΙΚΑ
- Πλήρης σύνταξη μητέρων (έναρξη ασφάλισης μέχρι 31/12/1992).
| Με 5.500 ημέρες ως το 2010 και ανήλικο τέκνο | |
| Ηλικία 55 | Ηλικία συνταξιοδότησης |
| το 2016 | 58 |
| το 2017 | 59,6 |
| το 2018 | 61 |
| το 2019 | 62,6 |
| το 2020 | 64 |
| το 2021 | 65,6 |
| το 2022 | 67 |
| Με 40 έτη ασφάλισης οποτεδήποτε, δικαιούνται πλήρη σύνταξη στα 62 | |
| Με 5.500 ημέρες το 2011 και ανήλικο τέκνο | |
| Ηλικία 57 | Ηλικία συνταξιοδότησης |
| το 2016 | 59,6 |
| το 2017 | 60,9 |
| το 2018 | 62 |
| το 2019 | 63,3 |
| το 2020 | 64,6 |
| το 2021 | 65,9 |
| το 2022 | 67 |
| Με 40 έτη ασφάλισης οποτεδήποτε, δικαιούνται πλήρη σύνταξη στα 62 |
- Μειωμένη σύνταξη μητέρων
| 5.500 ένσημα και ανήλικο το 2010, ή το 2011 | |
| Ηλικία 50, ή 52 | Ηλικία συνταξιοδότησης |
| το 2016 | 56,9 |
| το 2017 | 58,5 |
| το 2018 | 60,2 |
| το 2019 | 61,10 |
| από 1/1/2020 | 62 |
| 5.500 ένσημα και ανήλικο το 2012 | |
| Ηλικία 55 | Ηλικία συνταξιοδότησης |
| το 2016 | 58 |
| το 2017 | 59,6 |
| το 2018 | 61 |
| από 1/1//2019 | 62 |
Σύνταξη με 10.500 ένσημα (και με διαδοχική ασφάλιση)
| Με 10.500 ένσημα ως το 2011 | |
| Ηλικία 58 | Ηλικία συνταξιοδότησης |
| το 2017 | 59,6 |
| το 2018 | 60 |
| το 2019 | 60,6 |
| το 2020 | 61 |
| το 2021 | 61,6 |
| το 2022 | 62 |
| Σύνταξη με 10.500 ένσημα το 2012 (και 11.100 στο σύνολο) | |
| Ηλικία 59 | Ηλικία συνταξιοδότησης |
| το 2017 | 60,2 |
| το 2018 | 60,6 |
| το 2019 | 60,11 |
| το 2020 | 61,3 |
| το 2021 | 61,8 |
| το 2022 | 62 |
