Αυτή είναι η τρίτη απόφαση του ΣτΕ για την ΕΥΔΑΠ και αφορά τον διαγωνισμό ΣΔΙΤ για την εκχώρηση σε ιδιώτες του Εξωτερικού Υδροδοτικού Συστήματος της Αθήνας σε ιδιώτες- Ήδη η Ολομέλεια του Δικαστηρίου με τις 190 -191/2022 αποφάσεις της είχε κρίνει αντισυνταγματική τη μεταβίβαση της πλειοψηφίας των μετοχών των εταιρειών ύδρευσης (ΕΥΔΑΠ και ΕΥΑΘ) στην Ελληνική Εταιρεία Συμμετοχών και Περιουσίας.
Τοίχος υψώνει ακόμα μια φορά το Συμβούλιο Επικρατείας (ΣτΕ) για τον ακραιφνώς δημόσιο χαρακτήρα της ΕΥΔΑΠ, αφού μετά τις αποφάσεις με τις οποίες αρνήθηκε να συναινέσει στην μεταβίβαση της πλειοψηφίας των μετοχών των εταιρειών ύδρευσης (ΕΥΔΑΠ και ΕΥΑΘ) στο Υπερταμείο, τώρα μπλοκάρει και τον εν εξελίξει Διαγωνισμό ( και όλες τις συναφείς πράξεις) για την παραχώρηση με ΣΔΙΤ σε ιδιώτες της διαχείρισης του μεγαλύτερου υδροδοτικού συστήματος της Χώρας
Ουσιαστικά δηλαδή αρνείται, θεωρώντας ότι πρόκειται για ενιαίο σύνολο με την ΕΥΔΑΠ που προστατεύεται ο δημόσιος χαρακτήρας της, την εκχώρηση μέσω σύμπραξης με τον ιδιωτικό τομέα (ΣΔΙΤ) του δικτύου ύδρευσης και αποχέτευσης της Αθήνας.
Τι αφορά
Όπως αναφέρουν οι δικηγόροι Αλέξανδρος Σαρηβαλάσης και Αικατερίνη Γεωργιάδου που χειρίστηκαν την υπόθεση, πρόκειται για ένα υδροδοτικό σύστημα, που παρέχει πόσιμο νερό στον μισό πληθυσμό της Χώρας και αποτελείται από τις πηγές ύδρευσης, δηλ. από τρεις τεχνητές λίμνες (Εύηνου, Μόρνου και Μαραθώνα) και μία φυσική λίμνη (Υλίκης) και από πλήθος υπόγειων υδατικών πόρων, από ένα εκτεταμένο σύστημα διασύνδεσης αυτών σε ακτίνα 495 χλμ και από τις εγκαταστάσεις άντλησης, αποθήκευσης, ελέγχου και ασφαλούς μεταφοράς του νερού έως την είσοδο των μονάδων επεξεργασίας.
Το Υπουργείο Υποδομών και Μεταφορών είχε εκδώσει σχετική προκήρυξη για Διαγωνισμό ΣΔΙΤ, ο οποίος σήμερα ευρίσκεται στο δεύτερο και τελικό στάδιο, για να αφαιρέσει από την απολύτως εξειδικευμένη δημόσια επιχείρηση ΕΥΔΑΠ τη διαχείριση του μεγαλύτερου υδροδοτικού συστήματος της Χώρας (και ενός από τα πολυπλοκότερα της Ευρώπης) και να την αναθέσει σε ιδιωτική εταιρεία .
Προσφυγή
Ύστερα από προσφυγή εργαζομένων της ΕΥΔΑΠ και πολιτών, που συζητήθηκε τον περασμένο Μάιο, δημοσιεύθηκε την Τρίτη 4 Οκτωβρίου η απόφαση 1886/2022 της μείζονος σύνθεσης του Δ’ Τμήματος, η οποία ακύρωσε τον Διαγωνισμό ως παράνομο και συγκεκριμένα ως αντίθετο στο ίδιο το άρθρο 114 του ν. 4812/2021 (περί παραχώρησης της συντήρησης και λειτουργίας του υδροδοτικού συστήματος με ΣΔΙΤ) αλλά και στις διατάξεις του ν. 3389/2005 περί ΣΔΙΤ.
Ειδικότερα, η απόφαση, μεταξύ άλλων, δέχθηκε ως αδιαίρετο σύνολο την ΕΥΔΑΠ και το συστημα υδροδότησης, συνεπώς προστατεύεται συνταγματικά ο απολύτως δημόσιος χαρακτήρας του.
Συγκεκριμένα:
(α) η Εταιρεία Παγίων ΕΥΔΑΠ, στην οποία ανήκει το μεγαλύτερο υδροδοτικό σύστημα της Χώρας (το επονομαζόμενο ως Εξωτερικό Υδροδοτικό Σύστημα-ΕΥΣ) και η ΕΥΔΑΠ, που μέχρι σήμερα το διαχειρίζεται, «αποτελούν ενιαίο λειτουργικό σύστημα» που αποσκοπεί στην παροχή των υπηρεσιών ύδατος στους πολίτες από τις πηγές έως τις βρύσες,
(β) το ως άνω «ενιαίο λειτουργικό σύστημα» πληροί τους όρους του Συντάγματος για την αδιάλειπτη και ικανοποιητική από κάθε άποψη παροχή νερού, όπως αυτοί ερμηνεύθηκαν από τις ΟλΣτΕ 1906/2014 και 190/2022, δεδομένου ότι αφενός η Εταιρεία Παγίων ΕΥΔΑΠ αποτελεί νομικό πρόσωπο δημοσίου δικαίου και αφετέρου η ΕΥΔΑΠ ελέγχεται από το Δημόσιο δια της κατοχής της πλειοψηφίας, τουλάχιστον, του μετοχικού κεφαλαίου από αυτό [ σύμφωνα με νομικούς : εννοεί η απόφαση ότι, όσον αφορά στην ΕΥΔΑΠ, έτσι προβλέπεται ότι πρέπει να είναι βάσει των ως άνω αποφάσεων της Δικαιοσύνης, αν και στην πραγματικότητα, ως γνωστόν, δεν έχουν εφαρμοστεί εξαιτίας της τελευταίας νομοθετικής ρύθμισης (άρθρα 114 και 115 του ν. 4964/2022) δια της οποίας οι ΕΥΔΑΠ και ΕΥΑΘ παραμένουν στο Υπερταμείο, αντί να ανήκουν ευθέως στο Ελληνικό Δημόσιο, κατά παράβαση των αποφάσεων ΟλΣτΕ 190/2022 και 191/2022 ]
(γ) η έννοια του άρθρου 114 του ν. 4812/2021, «κατά τη σύμφωνη προς το Σύνταγμα ερμηνεία», όπως και του νόμου περί ΣΔΙΤ, δηλ. του ν. 3389/2005, είναι ότι η παραχώρηση με ΣΔΙΤ είναι επιτρεπτή μόνο για την εκτέλεση «συγκεκριμένου κάθε φορά έργου ή την παροχή συγκεκριμένης υπηρεσίας» και όχι, όπως εν προκειμένω, «για την εν γένει συντήρηση και λειτουργία του ΕΥΣ στο σύνολό του». Δεν είναι δηλ. επιτρεπτή, ήδη εκ των ως άνω νόμων, ερμηνευομένων συμφώνως προς το Σύνταγμα, η ανάθεση της συνολικής διαχείρισης του υδροδοτικού συστήματος σε ιδιώτες, όπως επιχειρείται σήμερα με τον εν εξελίξει διαγωνισμό.
Έτσι, η δικαστική απόφαση ακύρωσε όλες τις σχετικές πράξεις του εν εξελίξει Διαγωνισμού (προκήρυξη, απόφαση Υπουργού, απόφαση διυπουργικής επιτροπής) ως παράνομες, διότι παραβίασαν τους ίδιους τους νόμους 4812/2021 και 3389/2005.
Νίκος Παππάς: «Το ΣτΕ κατέρριψε τα σχέδια Μητσοτάκη – Καραμανλή για ιδιωτικοποίηση του ΕΥΣ και του νερού. Νέα ήττα για τη Ν.Δ.»
Το ΣτΕ κατέρριψε τα σχέδια Μητσοτάκη και Καραμανλή για ιδιωτικοποίηση του νερού. Το Δʼ Τμήμα του Δικαστηρίου ακύρωσε όλες τις αποφάσεις σχετικά με τον διαγωνισμό ΣΔΙΤ, που παραχωρεί σε ιδιώτες τη λειτουργία, τη συντήρηση και τη διαχείριση του Εξωτερικού Υδροδοτικού Συστήματος (ΕΥΣ) Αττικής. Έναν διαγωνισμό από τον οποίο η κυβέρνηση Μητσοτάκη είχε αποκλείσει την ΕΥΔΑΠ.
Πρόκειται για μια ακόμα συντριπτική κυβερνητική ήττα μετά την απόφαση του ΣτΕ για απόσπαση των ΕΥΔΑΠ και ΕΥΑΘ από το Υπερταμείο και τη διπλή ακύρωση του Ελεγκτικού Συνεδρίου στην απευθείας ανάθεση του μεταφορικού έργου στα ΚΤΕΛ. Η νίκη των εργαζομένων της ΕΥΔΑΠ και της κοινωνίας είναι μεγάλη.
Αποσοβήθηκε το ξεπούλημα του νερού, οι αυξήσεις στους λογαριασμούς, η υποβάθμιση της ποιότητάς του. Οι ιδιωτικοποιήσεις έχουν αποτύχει. Τα τελευταία 15 χρόνια 190 εταιρείες ύδρευσης στην Ευρώπη πέρασαν από τον ιδιωτικό στο δημόσιο τομέα. Το νερό είναι δημόσιο αγαθό, το πόσιμο νερό ανθρώπινο δικαίωμα.