Το Συμβούλιο προέβη σήμερα σε ένα σημαντικό βήμα για τη διασφάλιση ασφαλέστερου επιγραμμικού περιβάλλοντος με την έγκριση της πράξης για τις ψηφιακές υπηρεσίες. Η πράξη για τις ψηφιακές υπηρεσίες αποσκοπεί στην προστασία του ψηφιακού χώρου από τη διάδοση παράνομου περιεχομένου και στη διασφάλιση της προστασίας των θεμελιωδών δικαιωμάτων των χρηστών.
Jozef Síkela, υπουργός Βιομηχανίας και Εμπορίου
Η πράξη για τις ψηφιακές υπηρεσίες αποτελεί έναν από τους πλέον ρηξικέλευθους οριζόντιους κανονισμούς της ΕΕ και είμαι πεπεισμένος ότι έχει τη δυνατότητα να γίνει ο «χρυσός κανόνας» και για άλλες ρυθμιστικές αρχές στον κόσμο. Με τον καθορισμό νέων προτύπων για ένα ασφαλέστερο και πιο υπεύθυνο επιγραμμικό περιβάλλον, η πράξη για τις ψηφιακές υπηρεσίες σηματοδοτεί την έναρξη μιας νέας σχέσης μεταξύ επιγραμμικών πλατφορμών και χρηστών και ρυθμιστικών αρχών στην Ευρωπαϊκή Ένωση και πέραν αυτής.
Η πράξη για τις ψηφιακές υπηρεσίες αποτελεί παγκόσμια καινοτομία στο πλαίσιο της ρύθμισης του ψηφιακού τομέα: καμία άλλη νομοθετική πράξη δεν έχει αυτό το επίπεδο φιλοδοξίας όσον αφορά τη ρύθμιση των πλατφορμών και την επιγραμμική εποπτεία, διατηρώντας παράλληλα τις βασικές αρχές της εσωτερικής αγοράς.
Νέοι κανόνες στο διαδίκτυο
Η πράξη για τις ψηφιακές υπηρεσίες καθορίζει σαφείς αρμοδιότητες και λογοδοσία για τους παρόχους ενδιάμεσων υπηρεσιών, όπως τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, οι επιγραμμικές αγορές, οι πολύ μεγάλες επιγραμμικές πλατφόρμες (VLOP) και οι πολύ μεγάλες επιγραμμικές μηχανές αναζήτησης (VLOSE). Οι κανόνες σχεδιάζονται ασυμμετρικά, πράγμα που σημαίνει ότι οι μεγαλύτερες ενδιάμεσες υπηρεσίες με σημαντικό κοινωνικό αντίκτυπο (VLOP και VLOSE) θα υπόκεινται σε αυστηρότερους κανόνες.
Σύμφωνα με την πράξη για τις ψηφιακές υπηρεσίες, οι πλατφόρμες όχι μόνο θα πρέπει να είναι πιο διαφανείς, αλλά και θα λογοδοτούν για το ρόλο τους στη διάδοση παράνομου και επιβλαβούς περιεχομένου. Μεταξύ άλλων, η πράξη για τις ψηφιακές υπηρεσίες:
– καθορίζει ειδικές υποχρεώσεις για τις διαδικτυακές αγορές προκειμένου να καταπολεμηθεί η διαδικτυακή πώληση παράνομων προϊόντων και υπηρεσιών·
– θεσπίζει μέτρα για την αντιμετώπιση του παράνομου περιεχομένου στο διαδίκτυο και υποχρεώσεις για τις πλατφόρμες να αντιδρούν γρήγορα, με παράλληλο σεβασμό των θεμελιωδών δικαιωμάτων·
– προστατεύει καλύτερα τους ανηλίκους απαγορεύοντας στις πλατφόρμες να χρησιμοποιούν στοχευμένες διαφημίσεις με βάση τη χρήση δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα που τους αφορούν, όπως αυτά ορίζονται στο δίκαιο της ΕΕ·
– επιβάλλει ορισμένους περιορισμούς στην παρουσίαση της διαφήμισης και στη χρήση ευαίσθητων δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα για στοχευμένη διαφήμιση, συμπεριλαμβανομένων του φύλου, της φυλής και της θρησκείας·
– απαγορεύει τις παραπλανητικές διεπαφές που είναι γνωστές ως «παραπλανητικός σχεδιασμός» και τις πρακτικές που αποσκοπούν στην παραπλάνηση
Εφαρμόζονται αυστηρότεροι κανόνες στις πολύ μεγάλες επιγραμμικές πλατφόρμες και τις πολύ μεγάλες μηχανές αναζήτησης (VLP και VLOSE), οι οποίες θα πρέπει:
– να προτείνουν στους χρήστες ένα σύστημα για τη σύσταση περιεχομένου που δεν βασίζεται σε κατάρτιση προφίλ·
– color: inherit; να αναλύουν τους συστημικούς κινδύνους που δημιουργούν — κίνδυνοι που σχετίζονται με τη διάδοση παράνομου περιεχομένου, αρνητικές επιπτώσεις στα θεμελιώδη δικαιώματα, στις εκλογικές διαδικασίες και στην έμφυλη βία ή την ψυχική υγεία.
Μηχανισμός αντιμετώπισης κρίσεων
Με αφορμή τη ρωσική επίθεση κατά της Ουκρανίας και τον ιδιαίτερο αντίκτυπο της χειραγώγησης των πληροφοριών στο διαδίκτυο, η πράξη για τις ψηφιακές υπηρεσίες θεσπίζει μηχανισμό αντιμετώπισης κρίσεων. Αυτός ο μηχανισμός θα καθιστά εφικτή την ανάλυση του αντικτύπου των δραστηριοτήτων των πολύ μεγάλων επιγραμμικών πλατφορμών και των πολύ μεγάλων επιγραμμικών μηχανών αναζήτησης στην εκάστοτε κρίση, καθώς και την ταχεία λήψη αποφάσεων σχετικά με την εφαρμογή αναλογικών και αποτελεσματικών μέτρων για να εξασφαλίζεται ο σεβασμός των θεμελιωδών δικαιωμάτων.
Ιστορικό
Το νομικό πλαίσιο της ΕΕ για τις ψηφιακές υπηρεσίες δεν έχει μεταβληθεί από την έκδοση της οδηγίας για το ηλεκτρονικό εμπόριο το 2000. Εν τω μεταξύ, οι ψηφιακές τεχνολογίες, τα επιχειρηματικά μοντέλα και οι υπηρεσίες έχουν αλλάξει με πρωτόγνωρη ταχύτητα. Για να συμβαδίσει με αυτό τον ρυθμό, τον Δεκέμβριο του 2020, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή παρουσίασε δέσμη μέτρων για τις ψηφιακές υπηρεσίες, συμπεριλαμβανομένων της πράξης για τις ψηφιακές υπηρεσίες (DSA) και της πράξης για τις ψηφιακές αγορές (DMA).
Η δέσμη ψηφιακών υπηρεσιών αποτελεί την απάντηση της ΕΕ στην ανάγκη ρύθμισης του ψηφιακού χώρου. Από κοινού, η πράξη για τις ψηφιακές υπηρεσίες και η πράξη για τις ψηφιακές αγορές καθορίζουν πλαίσιο προσαρμοσμένο στο οικονομικό και δημοκρατικό αποτύπωμα των ψηφιακών κολοσσών και θεσπίζουν μέτρα για την προστασία των χρηστών, στηρίζοντας παράλληλα την καινοτομία στην ψηφιακή οικονομία.
Στις 25 Νοεμβρίου 2021, λιγότερο από ένα έτος μετά την έναρξη των διαπραγματεύσεων στο Συμβούλιο, τα κράτη μέλη καθόρισαν ομόφωνα τη θέση του Συμβουλίου σχετικά με την πράξη για τις ψηφιακές υπηρεσίες.
Στις 23 Απριλίου 2022, το Συμβούλιο και το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο κατέληξαν σε προσωρινή συμφωνία σχετικά με την πράξη για τις ψηφιακές υπηρεσίες, την οποία προσυπέγραψαν οι εκπρόσωποι των κρατών μελών της ΕΕ στις 15 Ιουνίου 2022.
Η προσωρινή συμφωνία σχετικά με την πράξη για τις ψηφιακές υπηρεσίες επιτεύχθηκε από το Συμβούλιο και το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο στις 24 Μαρτίου 2022 και υπογράφηκε από τα δύο αυτά θεσμικά όργανα στις 15 Σεπτεμβρίου 2022. Η πράξη για τις ψηφιακές αγορές θα δημοσιευθεί στις 13 Οκτωβρίου 2022 στην Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Επόμενα βήματα
Μετά τη σημερινή έγκριση της θέσης του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου από το Συμβούλιο, η νομοθετική πράξη εκδίδεται.
Αφού υπογραφεί από την Πρόεδρο του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και τον Πρόεδρο του Συμβουλίου, θα δημοσιευθεί στην Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης και θα αρχίσει να ισχύει μετά από δεκαπέντε μήνες.
