Η ανησυχία για την πορεία των εξελίξεων και η εμπειρία του 2008
«Καμπανάκι» κινδύνου για τις τιμές των ακινήτων κρούει ο Economist.
Πλέον, στον Καναδά τα σπίτια κοστίζουν 9% λιγότερο από ό,τι τον Φεβρουάριο. Καθώς ο πληθωρισμός και η ύφεση απλώνονται σε όλο τον κόσμο, είναι πιθανή μια μεγαλύτερη διόρθωση. Αν και αυτό δεν αναμένεται λειτουργήσει για τις παγκόσμιες τράπεζες όπως το 2007-09, θα εντείνει την ύφεση, θα αφήσει μια ομάδα ανθρώπων με κατεστραμμένα οικονομικά και θα ξεκινήσει μια πολιτική καταιγίδα.
Η αιτία της κρίσης είναι η άνοδος των επιτοκίων: στην Αμερική οι υποψήφιοι αγοραστές παρακολουθούν τρομοκρατημένοι, καθώς το επιτόκιο των 30ετών στεγαστικών δανείων έχει φτάσει στο 6,92%, διπλάσιο από το επίπεδο ενός έτους πριν και το υψηλότερο από τον Απρίλιο του 2002. Η φούσκα φαίνεται ότι τροφοδοτήθηκε από τις μειώσεις επιτοκίων, τα μετρητά στήριξης εν μέσω πανδημίας και το κυνήγι για αναζήτηση ακινήτων στα προάστια. Είναι χαρακτηριστικό ότι πριν από ένα χρόνο κάποιος μπορούσε να αντέξει οικονομικά να βάζει 1.800 δολάρια το μήνα για 30 χρόνια. Τότε θα μπορούσαν να έχει δανειστεί 420.000 δολάρια. Σήμερα η αντίστοιχη πληρωμή για ένα δάνειο 280.000 δολάρια είναι 33% μικρότερη. Από τη Στοκχόλμη μέχρι το Σίδνεϊ η αγοραστική δύναμη των δανειοληπτών καταρρέει. Αυτό καθιστά πιο δύσκολο για τους νέους αγοραστές να αντέξουν οικονομικά τα σπίτια, μειώνοντας τη ζήτηση και μπορεί να πιέσει τα οικονομικά των υφιστάμενων ιδιοκτητών που, εάν είναι άτυχοι, μπορεί να αναγκαστούν να πουλήσουν.
Τα καλά νέα
Τα καλά νέα είναι ότι η πτώση των τιμών των κατοικιών δεν θα προκαλέσει μια επική οικονομική κατάρρευση στην Αμερική όπως συνέβη πριν από 15 χρόνια. Η χώρα έχει λιγότερα επικίνδυνα δάνεια και καλύτερα κεφαλαιοποιημένες τράπεζες που δεν έχουν καταναλωθεί σε επισφαλείς τίτλους. Πλέον, ο «θείος Σαμ» αναλαμβάνει τώρα ή τιτλοποιεί τα δύο τρίτα των νέων στεγαστικών δανείων. Οι μεγάλοι χαμένοι θα είναι οι φορολογούμενοι. Μέσω των κρατικών ασφαλιστικών συστημάτων φέρουν τον κίνδυνο αθέτησης υποχρεώσεων. Καθώς τα επιτόκια αυξάνονται, εκτίθενται σε απώλειες μέσω της Ομοσπονδιακής Τράπεζας, η οποία κατέχει το ένα τέταρτο των τίτλων που υποστηρίζονται από ενυπόθηκα δάνεια.
Ορισμένες άλλες χώρες, όπως η Νότια Κορέα και οι σκανδιναβικές χώρες, έχουν δει πιο τρομακτικές αυξήσεις στον δανεισμό, με το χρέος των νοικοκυριών περίπου στο 100% του ΑΕΠ. Θα μπορούσαν να αντιμετωπίσουν αποσταθεροποιητικές απώλειες οι τράπεζές τους .
Αλλά η χειρότερη οικονομική κρίση στον κόσμο που σχετίζεται με τη στέγαση θα εξακολουθήσει να περιορίζεται στην Κίνα, της οποίας τα προβλήματα όπως το ότι άνθρωποι έχουν προπληρώσει για διαμερίσματα που δεν έχουν χτιστεί..
Πάντως, η αγορά ακινήτων είναι ήδη πεδίο μάχης. Η μεγάλη γραφειοκρατία καθιστά πολύ δύσκολη την κατασκευή νέων κατοικιών στις μεγάλες πόλεις, οδηγώντας σε ελλείψεις. Μια γενιά νέων στον πλούσιο κόσμο αισθάνεται ότι έχει αποκλειστεί άδικα από την ιδιοκτησία σπιτιού.
Έχοντας διασώσει την οικονομία επανειλημμένα τα τελευταία 15 χρόνια, οι περισσότερες δυτικές κυβερνήσεις θα μπουν στον πειρασμό να το επαναλάβουν.
