Εφιάλτης για χιλιάδες νοικοκυριά η πρόσβαση σε μια προσιτή κατοικία την ώρα που τα εισοδήματα παραμένουν καθηλωμένα
Σε εφιάλτη εξελίσσεται για χιλιάδες ενοικιαστές η πρόσβαση σε μια αξιοπρεπή και οικονομικά προσιτή κατοικία, ειδικά στα μεγάλα αστικά κέντρα, καθώς οι τιμές – και οι απαιτήσεις των ιδιοκτητών – έχουν ξεφύγει, όταν την ίδια στιγμή τα εισοδήματα παραμένουν καθηλωμένα.
Στο διάστημα από το 2015, χρονιά κατά την οποία οι τιμές των ζητούμενων μισθωμάτων βρέθηκαν στο χαμηλότερο σημείο σε επίπεδο δεκαετίας, μέχρι και εφέτος σημειώνεται αύξηση κατά 48,7%, σύμφωνα με τον δείκτη τιμών SPI, που αποτυπώνει τη διαχρονική τάση, με βάση τα δεδομένα αγγελιών του Spitogatos.
Πλέον, το πρόβλημα των ενοικίων έχει πάρει τεράστιες διαστάσεις, δημιουργώντας συνθήκες επισφάλειας όχι μόνο για τις ευάλωτες και οικονομικά αδύναμες ομάδες του πληθυσμού, αλλά για τα νοικοκυριά των μεσαίων εισοδημάτων.
Δεν ανανεώνουν
Οι αυξήσεις που ζητούνται είναι στην καλύτερη περίπτωση της τάξης του 10%, ενώ σε περιοχές με μεγάλη ζήτηση και μικρή προσφορά ενοικιαζόμενων σπιτιών φτάνουν ακόμη και το 25%-30%.
Επειδή πάρα πολλές μισθώσεις έχουν γίνει αορίστου χρόνου, καθώς οι ιδιοκτήτες δεν τις ανανεώνουν, μπορεί να έρθει μια μέρα ο εκμισθωτής και να σου ζητήσει αύξηση 23%, όπως συνέβη σε ενοικιαστή στο κέντρο του Πειραιά, που για διαμέρισμα 97 τ.μ. δίνει 550 ευρώ τον μήνα. Με το αιτιολογικό ότι το ύψος της φορολόγησης σε συνδυασμό με τον ΕΝΦΙΑ καθιστούν ασύμφορη για εκείνον τη μίσθωση, η αύξηση είναι επιβεβλημένη, του είπε.
15% σε έναν χρόνο
Στο εννεάμηνο εφέτος τα ενοίκια σε Αττική και Θεσσαλονίκη έχουν αυξηθεί από 1,69% μέχρι 15,38% σε σχέση με το αντίστοιχο διάστημα του 2021, όπως προκύπτει από τα στοιχεία της ιστοσελίδας Spitogatos.
Σε αυτό το διάστημα, οι περιοχές όπου καταγράφεται η μεγαλύτερη μεταβολή ποσοστιαία στο ύψος των ενοικίων κατοικιών είναι η Αγία Παρασκευή, όπου τα μισθώματα εμφανίζουν άνοδο 15,99%, στα 11 ευρώ ανά τ.μ. μηνιαίως, η περιοχή Κολωνάκι – Λυκαβηττός, με τα ενοίκια να σημειώνουν άνοδο κατά 12,72%, φτάνοντας στα 15 ευρώ ανά τ.μ. ανά μήνα, και το top 3 συμπληρώνεται με το κέντρο του Πειραιά, μια γειτονιά στην οποία τα ενοίκια των σπιτιών έχουν αυξηθεί τους τελευταίους 9 μήνες κατά 12,26% έναντι του αντίστοιχου διαστήματος το 2021.
Η αγοραστική δύναμη
Και όλα αυτά όταν, σύμφωνα με το Ινστιτούτο Εργασίας (ΙΝΕ) της ΓΣΕΕ, από τον Απρίλιο του 2022 και μετά η απώλεια της αγοραστικής δύναμης του κατώτατου μισθού στην Ελλάδα κυμαίνεται γύρω στο 19%. Εως και 40% ανέρχεται η απώλεια αγοραστικής δύναμης των νοικοκυριών με μηνιαίο εισόδημα χαμηλότερο των 750 ευρώ, ενώ 9% έως 14% η μείωση για τα εισοδήματα έως 1.100 ευρώ. Στα υψηλότερα εισοδηματικά κλιμάκια η απώλεια αγοραστικής δύναμης είναι χαμηλότερη του 11% και μειώνεται όσο αυξάνεται το επίπεδο του εισοδήματος.
Αυξήσεις με απειλή έξωσης
Από την αρχή του 2022 αυξάνεται ραγδαία ο αριθμός των ιδιοκτητών οι οποίοι με εύσχημο – ή λιγότερο εύσχημο – τρόπο απειλούν με έξωση τους μισθωτές εάν δεν συμφωνήσουν στην καταβολή υψηλότερου ενοικίου. Η πρακτική αυτή ακολουθείται συνήθως όταν η μισθωτήρια σύμβαση είναι κοντά στη λήξη της και προκειμένου να ανανεωθεί ο ενοικιαστής πρέπει να πληρώσει αδρά.
«Διότι δεν υπάρχουν σπίτια και παράλληλα μια μετακόμιση έχει μεγάλο κόστος» όπως είπε ιδιοκτήτρια ενός διαμερίσματος 85 τ.μ. στο Περιστέρι στους ενοικιαστές της, μια οικογένεια με δύο παιδιά 13 και 15 ετών, όταν τους ανακοίνωσε ότι το μίσθωμα από 470 θα πρέπει να ανέβει στα 620 ευρώ! Η τετραμελής οικογένεια, αφού αναζήτησε – ανεπιτυχώς – σπίτι που να μην ξεπερνά τα 500 ευρώ στην περιοχή, ώστε τα παιδιά να μην αλλάξουν σχολείο, τελικά συμφώνησε να πληρώσει το επιπλέον ποσό.
Σε μια άλλη περίπτωση, ενοικιαστής διαμερίσματος στο Μοσχάτο εξαναγκάστηκε σε αποχώρηση, καθώς ο εκμισθωτής απαιτούσε υψηλότερο ενοίκιο κατά 30%. Σε λιγότερο από έναν μήνα αφότου μετακόμισε, ο ιδιοκτήτης μίσθωσε το ακίνητο έναντι 1.100 ευρώ από 700 που έδινε ο προηγούμενος ενοικιαστής.
Σε πολυκατοικία στον Αλιμο, ιδιοκτήτης τριών διαμερισμάτων 120 τ.μ. έκαστο ζήτησε 300 ευρώ «καπέλο» στο ενοίκιο (από 800 ευρώ το ανέβασε στα 1.100 ευρώ), ενώ υπήρχε (προφορικός) όρος για καταβολή μισθωμάτων έξι μηνών στην αρχή κάθε έτους. Μάλιστα για να υπογραφεί συμβόλαιο οι ενοικιαστές θα έπρεπε να συμφωνήσουν ότι το ποσό που θα εμφανιζόταν στην Εφορία θα ήταν το μισό (550 ευρώ).
Στο Χαλάνδρι, για κατοικία 64 τ.μ. που η τριετία της μίσθωσης λήγει στο τέλος Δεκεμβρίου, ο ιδιοκτήτης ενημέρωσε τον ενοικιαστή ότι το μίσθωμα από το νέο έτος θα αυξηθεί στα 580 ευρώ μηνιαίως από 460 ευρώ που είναι σήμερα, καθώς και ότι η ανανέωση θα γίνει μόνο για ένα έτος.
Το προφίλ των δημοφιλέστερων ακινήτων
Στο σύνολο των περιοχών της Αττικής, στην κορυφή της λίστας των χαρακτηριστικών που καθορίζουν τις επιλογές των ενδιαφερόμενων ενοικιαστών, σύμφωνα με έρευνα του κτηματομεσιτικού δικτύου Re/Max Ελλάς, βρίσκεται η καλή κατάσταση ενός ακινήτου, εάν δηλαδή είναι ανακαινισμένο και διαθέτει καινούργια κουφώματα (86% και 79% αντίστοιχα), ενώ καθοριστικό ρόλο στην απόφαση για ενοικίαση παίζουν επίσης αν το ακίνητο διαθέτει θέση parking (64%) και αν βρίσκεται κοντά σε στάσεις μέσων μαζικής μεταφοράς (50%).
Οπως και στην περίπτωση της Αττικής, έτσι και στο πολεοδομικό συγκρότημα της Θεσσαλονίκης χαρακτηριστικά που σχετίζονται με την κατάσταση του ακινήτου αλλά και διευκολύνσεις όσον αφορά τις μετακινήσεις παίζουν καθοριστικό ρόλο για την επιλογή και τη διαμόρφωση του ενοικίου. Οι εργασίες ανακαίνισης (90%), η ύπαρξη ασανσέρ (60%) και η θέση parking (60%) είναι τα τρία κυριότερα χαρακτηριστικά που αναζητούν οι ενδιαφερόμενοι ενοικιαστές σε ένα ακίνητο.
