Το δικαστήριο αναγνώρισε δικαίωμα αποζημίωσης για άδικη κράτηση και του επιδίκασε αποζημίωση εντόκως για όσα χρήματα έχασε αφού θα μπορούσε να δουλεύει. Πρόκειται για Κούρδο πρόσφυγα που διώχθηκε από το καθεστώς Ερντογάν μετά την απόπειρα πραξικοπήματος το 2016
Σε μια απόφαση που καθορίζει ξεκάθαρα τα όρια της αποζημίωσης που δικαιούται ένας αδίκως καταδικασθείς πολίτης, σε συνάρτηση με τα χρήματα τα οποία θα λάμβανε ως εργαζόμενος και κυρίως για την εξέλιξη αυτής της εργασίας που καθυστέρησε λόγω της άδικης, όπως αποδείχτηκε, φυλάκισής του, προχώρησε η Ελληνική Δικαιοσύνη, δικαιώνοντας έναν Τούρκο υπήκοο, Κουρδικής καταγωγής.
Ο 35ρονος Κούρδος, φοιτητής ιατρικής και εργαζόμενος σε δομές υγείας , μέλος της νεολαίας του κουρδικού Κόμματος, βρέθηκε τον Οκτώβριο του 2016 όταν διέφυγε μετά την απόπειρα πραξικοπήματος από την Τουρκία, κατηγορούμενος για παράνομη διακίνηση 120 μεταναστών στο Αιγαίο και κατέληξε προφυλακισμένος για 399 μέρες. Το γεγονός ότι του δόθηκε πολιτικό άσυλο αφού απορρίφθηκε, από τον Άρειο Πάγο, το αίτημα έκδοσής του στην Τουρκία, καταδεικνύει την αλήθεια των ισχυρισμών του και αποτέλεσε εν τέλει την βάση για να γίνει δεκτή η αγωγή αποζημίωσης που υπέβαλλε μετά τη αθώωσή του. Αρχικά το δικαστήριο της ουσίας, το Μονομελές Εφετείο Κακουργημάτων Αιγαίου του επιδίκασε αποζημίωση 3.990 ευρώ το 2018, όμως μετά την σχετική προσφυγή του το Ειρηνοδικείο Αθηνών αναβάθμισε το ποσό στις 15.960 ευρώ (εντόκως) απορρίπτοντας τους αντίθετους ισχυρισμούς του Ελληνικού Δημοσίου. Μάλιστα έθεσε ως βάση υπολογισμού τα χρήματα (και την επαγγελματική εξέλιξη) που έχασε αυτές τις 399 μέρες της προσωρινής κράτησή του!
Η υπόθεση
Ο 35χρονος φοιτητής “λόγω της πολιτικής του δράσης και των πεποιθήσεων του, υπέστη κρατήσεις και βασανιστήρια με αποκορύφωμα την καταδίκη του το έτος 2014 σε 12ετή κάθειρξη από τουρκικό ποινικό δικαστήριο λόγω της συμμετοχής· του στο κουρδικό απελευθερωτικό κίνημα. Έκτοτε και έως το 2016 ζούσε στην Κωνσταντινούπολη ως φυγόποινος, αλλά μετά την απόπειρα πραξικοπήματος της 15ης — 16ης Ιουλίου 2016, όταν εντάθηκε η καταστολή των αντιφρονούντων του καθεστώτος Ερντογκάν , όπως και ο ίδιος, φοβούμενος για την ζωή του, επιχείρησε να διαφύγει της χώρας καταγωγής του”.
Τον Οκτώβριο 2016 βρέθηκε σε σκάφος με άλλους 120 μετανάστες , το οποίο υπέστη μηχανική βλάβη και βυθίστηκε μεσοπέλαγα. Διασώθηκαν οι επιβαίνοντες, αλλά “ο ενάγων, ο οποίος είχε προβεί στην τηλεφωνική κλήση S.O.S. προς το Λιμενικό Σώμα, καθόσον ήταν ο μόνος που ομιλούσε αγγλικά, λόγω της ιδιότητας του ως τούρκος υπήκοος, θεωρήθηκε από τις ελληνικές διωκτικές αρχές υπεύθυνος του συμβάντος και κατηγορήθηκε σαν υπαίτιος παράνομης διακίνησης ανθρώπων (trafficking)”. Κρατήθηκε προσωρινά επι 399 μέρες (απορρίφθηκε στο μεσοδιάστημα το αίτημα έκδοσής του) και με την απόφαση υπ’ αριθ. 96/2017 Μονομελούς Εφετείου Κακουργημάτων Αιγαίου, αθωώθηκε πανηγυρικά και όχι λόγω αμφιβολιών. Υπέβαλλε τότε κατ’ άρθρο 537 ΚΠΔ, αίτηση για την αποζημίωση ως αδίκως κρατηθείς, “αιτούμενος την καταβολή του ποσού των €30,00/ημέρα για 399,ημέρες κράτησης, ήτοι για το συνολικό ποσό των €11.970,00. Επ’ αυτής, το Μονομελές Εφετείο Κακουργημάτων Αιγαίου με την υπ’ αριθ. 62/10.7.2018 απόφαση του έκρινε εν μέρει δεκτή για το ποσό των €10,00/ημερησίως (ήτοι για το συνολικό ποσό των €3.990,00)”.
Προσφυγή
Τότε ο ίδιος προσέφυγε στο Ειρηνοδικείο (απόφαση ΕιρΑθ 776/2022) κατά του ύψους αποζημίωσης καθώς- όπως δέχεται το δικαστήριο- αν δεν είχε κρατηθεί προσωρινώς, θα είχε συνεχίσει κανονικά τη ζωή και τις σπουδές του απολαμβάνοντας και την προστασία ως πολιτικός πρόσφυγας.
“…κατά το επίμαχο χρονικό διάστημα των 399 ημερών, αποδείχθηκε ότι ο ενάγων, έχοντας αποκτήσει ήδη προ της έλευσης του στην ημεδαπή τα* αναγκαία προσόντα, όντας φιλομαθής και εργατικός, αφού φοιτούσε στην Ιατρική Σχολή του πανεπιστημίου της Κωνσταντινούπολης και ταυτόχρονα εργαζόταν και προ της διώξεως του, προφανώς λόγω των προσόντων του, ενώ ως γνώστης της τουρκικής κουρδικής και αγγλικής γλώσσας ηδύνατο να απασχοληθεί και εδώ, αμειβόμενος ως μεταφραστής και με αύτη του την ιδιότητα θα αποκέρδαινε από την ως άνω δραστηριότητα του κατά τη συνήθη πορεία των πραγμάτων τα ποσά που διαλαμβάνει στην αγωγή του, ήτοι κατ’ ελάχιστο το ποσό των 1.1006 καθαρά σε μηνιαία βάση, όπως ελάμβανε από την εργοδότρια του εταιρεία με την επωνυμία “.” με την οποία κατάρτισε σύμβαση εργασίας αορίστου χρόνου στις 14/11/2018, ήτοι πριν τη συμπλήρωση έτους μετά την αποφυλάκιση του, ενταχθείς συνάμα στο σύστημα κοινωνικής ασφάλισης της χώρας μας, καταβάλλοντας εισφορές στον ΕΦΚΑ, ήδη από τον Μάιο του 2018, ήτοι πριν την πάροδο 6 μηνών από της απελευθερώσεως του, όπως προκύπτει από την προσκομιζόμενη καρτέλα ασφαλισμένου… Ειδικότερα, κατά τον χρόνο συζήτησης της αίτησης του ενώπιον του Μονομελούς Εφετείου Κακουργημάτων Αιγαίου, ελάμβανε εργαζόμενος ήδη ως διερμηνέας μηνιαίο μισθό €1.400,00 (1.100,00 καθαρά) το οποίο σε ημερήσια βάση αναλογεί σε< 63,63€ (1.4006 ΔΙΑ 22 εργάσιμες ημέρες), γεγονός που βεβαιώνεται πρωτίστως από την σύμβαση, αλλά βεβαιώθηκε τόσο από την κατάθεση του μάρτυρα που εξετάστηκε ενώπιον του δικαστηρίου εκείνου…, όσο και από αυτήν της μάρτυρος απόδειξης εξετασθείσης ενώπιον του παρόντος δικαστηρίου. Ειρήσθω δε ότι και από την ανωμοτί εξέταση του, απεδείχθη ότι έχει πλέον αποκτήσει επαρκή γνώση της ελληνικής γλώσσας γεγονός που κατατείνει στην κατάφαση της αληθούς του βούλησης για την ένταξη στο κοινωνικό και οικονομικό γίγνεσθαι, την οποία αποστερήθηκε λόγω της αδίκου κράτησης του”.
Το δημόσιο
Χαρακτηριστικό είναι επίσης ότι το δικαστήριο απορρίπτει τον ισχυρισμό του δημοσίου ότι “ανεξαρτήτως της κράτησης ή μη του ενάγοντος ήταν αβέβαιη η εύρεση εργασίας και η συνακόλουθη λήψη αποδοχών εξ αυτής, καθώς θα εκκρεμούσε η ποινική του δίωξη και καταδίκη, διότι αφενός δυνάμει του τεκμηρίου αθωότητας [αρθρ.. 6 § 2 ΕΣΔΑ) ενόσω ήταν υπόδικος δεν θα επηρεαζόταν η δυνατότητα του να εργαστεί ως μεταφραστής στον ιδιωτικό τομέα, όπου η .ποινική εμπλοκή δεν αποτελεί τυπικώς εμπόδιο, αφετέρου τα ως άνω προσόντα και η εργατικότητα που επιδείκνυε και επιδεικνύει, κατά τα διδάγματα της κοινής πείρας δεν θα επέτρεπαν την επί μακρόν ανεργία του…Κατ’ ακολουθία των ανωτέρω, η αγωγή πρέπει να γίνει δεκτή στο σύνολο της και να αναγνωριστεί ότι το Ελληνικό Δημόσιο οφείλει να καταβάλει στον ενάγοντα το ποσό των 15.960€ με το νόμιμο τόκο από την επίδοση της υπό κρίση μέχρι την εξόφληση, ως αποζημίωση για τη ζημία που υπέστη στην προσωπική και περιουσιακή κατάσταση του και λόγω ηθικής βλάβης, εξαιτίας της κράτησης που επιβλήθηκε σε βάρος του από την 10.10.2016 μέχρι την 13.11.2017 (ήτοι επί 399 ημέρες), ενώ μετέπειτα αθωώθηκε”.