Τι προβλέπουν οι φθινοπωρινές προβλέψεις της Ευρωπαϊκής Επιτροπής
«Μετά από ένα ισχυρό πρώτο εξάμηνο του έτους, η οικονομία της ΕΕ έχει πλέον εισέλθει σε μια πολύ πιο δύσκολη φάση. Οι κραδασμοί που προκάλεσε ο επιθετικός πόλεμος της Ρωσίας κατά της Ουκρανίας πλήττουν την παγκόσμια ζήτηση και ενισχύουν τις παγκόσμιες πληθωριστικές πιέσεις» αναφέρει χαρακτηριστικά η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, στις φθινοπωρινές της προβλέψεις, για τη ευρωπαϊκή οικονομία.
Διαβάστε επίσης – Κομισιόν για Ελλάδα: Πρόβλεψη σοκ για πληθωρισμό 10% φέτος και 6% το 2023
Επισημαίνει δε, ότι η ΕΕ συγκαταλέγεται στις πιο εκτεθειμένες προηγμένες οικονομίες, λόγω της γεωγραφικής της εγγύτητας στον πόλεμο και της μεγάλης εξάρτησής της από τις εισαγωγές φυσικού αερίου από τη Ρωσία.
Διαβάστε επίσης – Οι οικονομολόγοι βλέπουν ύφεση επομένως μπορούμε να αισιοδοξούμε…
Η ενεργειακή κρίση
Η ενεργειακή κρίση διαβρώνει την αγοραστική δύναμη των νοικοκυριών και επιβαρύνει την παραγωγή. Το οικονομικό κλίμα έχει πέσει αισθητά. Ως αποτέλεσμα, αν και η ανάπτυξη το 2022 αναμένεται να είναι καλύτερη από ό,τι προβλεπόταν προηγουμένως, οι προοπτικές για το 2023 είναι σημαντικά ασθενέστερες για την ανάπτυξη και υψηλότερες για τον πληθωρισμό σε σύγκριση με τις καλοκαιρινές ενδιάμεσες προβλέψεις της Ευρωπαϊκής Επιτροπής.
Διαβάστε επίσης – Ποια είναι η νέα μεγάλη απειλή για την ευρωπαϊκή οικονομία
Η ανάπτυξη αναμένεται να συρρικνωθεί σημαντικά στην αλλαγή του έτους
Η αύξηση του πραγματικού ΑΕΠ στην ΕΕ αιφνιδίασε ανοδικά το πρώτο εξάμηνο του 2022, καθώς οι καταναλωτές επανέλαβαν δυναμικά τις δαπάνες, ιδίως για υπηρεσίες, μετά τη χαλάρωση των μέτρων περιορισμού της COVID-19 . Η επέκταση συνεχίστηκε το τρίτο τρίμηνο, αν και με πολύ πιο αδύναμο ρυθμό. Εν μέσω αυξημένης αβεβαιότητας, υψηλών πιέσεων στις τιμές της ενέργειας, διάβρωσης της αγοραστικής δύναμης των νοικοκυριών, ασθενέστερου εξωτερικού περιβάλλοντος και αυστηρότερων συνθηκών χρηματοδότησης αναμένεται να οδηγήσουν την ΕΕ, τη ζώνη του ευρώ και τα περισσότερα κράτη μέλη σε ύφεση το τελευταίο τρίμηνο του έτους.
Ανοδική αναθεώρηση
Ωστόσο, η ισχυρή δυναμική από το 2021 και η ισχυρή ανάπτυξη το πρώτο εξάμηνο του έτους αναμένεται να ενισχύσουν την αύξηση του πραγματικού ΑΕΠ το 2022 συνολικά στο 3,3% στην ΕΕ (3,2% στη ζώνη του ευρώ) – πολύ πάνω από το 2,7% που προβλέπεται στις καλοκαιρινές ενδιάμεσες προβλέψεις.
Καθώς ο πληθωρισμός συνεχίζει να μειώνει το διαθέσιμο εισόδημα των νοικοκυριών, η συρρίκνωση της οικονομικής δραστηριότητας αναμένεται να συνεχιστεί το πρώτο τρίμηνο του 2023.
Η ανάπτυξη αναμένεται να επιστρέψει στην Ευρώπη την άνοιξη, καθώς ο πληθωρισμός χαλαρώνει σταδιακά τον έλεγχο της οικονομίας. Ωστόσο, με τους ισχυρούς αντίθετους ανέμους που εξακολουθούν να συγκρατούν τη ζήτηση, η οικονομική δραστηριότητα αναμένεται να είναι υποτονική, με την αύξηση του ΑΕΠ να φτάνει το 0,3% το 2023 συνολικά τόσο στην ΕΕ όσο και στη ζώνη του ευρώ.
Μέχρι το 2024, η οικονομική ανάπτυξη προβλέπεται να ανακτήσει σταδιακά την ισχύ της, κατά μέσο όρο 1,6% στην ΕΕ και 1,5% στη ζώνη του ευρώ.
Ο πληθωρισμός δεν έχει ακόμη κορυφωθεί
Οι υψηλότερες από τις αναμενόμενες μετρήσεις για τον πληθωρισμό κατά τους πρώτους δέκα μήνες του 2022 και οι διευρυνόμενες πιέσεις στις τιμές έχουν μεταθέσει την κορύφωση του πληθωρισμού προς το τέλος του έτους και έχουν ανεβάσει την ετήσια προβολή του ρυθμού πληθωρισμού στο 9,3% στην ΕΕ και στο 8,5% στην ζώνη του ευρώ.
Ο πληθωρισμός αναμένεται να μειωθεί το 2023, αλλά θα παραμείνει υψηλός στο 7,0% στην ΕΕ και στο 6,1% στη ζώνη του ευρώ, πριν μετριαστεί το 2024 στο 3,0% και 2,6% αντίστοιχα.
Σε σύγκριση με την καλοκαιρινή ενδιάμεση πρόβλεψη, αυτό αντιπροσωπεύει μια αναθεώρηση προς τα πάνω κατά σχεδόν μία ποσοστιαία μονάδα για το 2022 και περισσότερες από δύο μονάδες το 2023. Οι αναθεωρήσεις αντανακλούν κυρίως τις σημαντικά υψηλότερες τιμές χονδρικής του φυσικού αερίου και της ηλεκτρικής ενέργειας, οι οποίες ασκούν πίεση στις λιανικές τιμές της ενέργειας καθώς και στα περισσότερα αγαθά και υπηρεσίες στο καλάθι κατανάλωσης.
Η ισχυρότερη αγορά εργασίας των τελευταίων δεκαετιών παραμένει ανθεκτική
Παρά το δύσκολο περιβάλλον, η αγορά εργασίας συνέχισε να αποδίδει δυναμικά, με την απασχόληση και τη συμμετοχή στο υψηλότερο επίπεδο και την ανεργία στο χαμηλότερο επίπεδο των τελευταίων δεκαετιών. Η ισχυρή οικονομική επέκταση τράβηξε καθαρά επιπλέον δύο εκατομμύρια ανθρώπους στην απασχόληση το πρώτο εξάμηνο του 2022, ανεβάζοντας τον αριθμό των απασχολουμένων στην ΕΕ στο ιστορικό υψηλό των 213,4 εκατομμυρίων.
Το ποσοστό ανεργίας παρέμεινε στο ιστορικό χαμηλό του 6,0% τον Σεπτέμβριο.
Η αγορά εργασίας αναμένεται να αντιδράσει στην επιβράδυνση της οικονομικής δραστηριότητας με υστέρηση, αλλά θα παραμείνει ελαστική. Η αύξηση της απασχόλησης στην ΕΕ προβλέπεται σε 1,8% το 2022, πριν σταματήσει το 2023 και με μέτρια άνοδο έως και 0,4% το 2024.
Τα ποσοστά ανεργίας στην ΕΕ προβλέπονται σε 6,2% το 2022, 6,5% το 2023 και 6,5% το 2023, % το 2024.
Η χαμηλή ανάπτυξη, ο υψηλός πληθωρισμός και τα μέτρα ενεργειακής στήριξης επηρεάζουν τα ελλείμματα
Η ισχυρή ονομαστική ανάπτυξη τα τρία πρώτα τρίμηνα του έτους και η σταδιακή κατάργηση της στήριξης λόγω πανδημίας έχουν οδηγήσει σε περαιτέρω μείωση των κρατικών ελλειμμάτων το 2022, παρά τα νέα μέτρα που εγκρίθηκαν για να μετριάσουν τον αντίκτυπο της αύξησης των τιμών της ενέργειας στα νοικοκυριά και τις επιχειρήσεις.
Μετά την πτώση στο 4,6% του ΑΕΠ το 2021 (5,1% στη ζώνη του ευρώ), το έλλειμμα στην ΕΕ προβλέπεται να μειωθεί περαιτέρω στο 3,4% του ΑΕΠ φέτος (3,5% στη ζώνη του ευρώ).
Ωστόσο, το 2023, το συνολικό δημόσιο έλλειμμα αναμένεται να αυξηθεί ελαφρά και πάλι (σε 3,6% στην ΕΕ και 3,7% στη ζώνη του ευρώ), καθώς η οικονομική δραστηριότητα εξασθενεί, οι δαπάνες για τόκους αυξάνονται και οι κυβερνήσεις επεκτείνουν ή εισάγουν νέα μέτρα για τον μετριασμό τον αντίκτυπο των υψηλών τιμών της ενέργειας.
Ως αποτέλεσμα, το έλλειμμα προβλέπεται σε 3,2% του ΑΕΠ στην ΕΕ και 3,3% στη ζώνη του ευρώ το 2024.
Ο δείκτης χρέους
Στον προβλεπόμενο ορίζοντα, προβλέπεται περαιτέρω μείωση του δείκτη χρέους προς ΑΕΠ στην ΕΕ, από 89,4 % του ΑΕΠ το 2021 σε 84,1% του ΑΕΠ το 2024 (και από 97,1% σε 91,4% στη ζώνη του ευρώ).
Εξαιρετικός βαθμός αβεβαιότητας
Η Κομισιόν υπογραμμίζει πάντως, ότι οι οικονομικές προοπτικές εξακολουθούν να περιβάλλονται από εξαιρετικό βαθμό αβεβαιότητας, καθώς ο επιθετικός πόλεμος της Ρωσίας κατά της Ουκρανίας συνεχίζεται και οι δυνατότητες για περαιτέρω οικονομικές διαταραχές δεν έχουν εξαντληθεί.
Η μεγαλύτερη απειλή προέρχεται από τις δυσμενείς εξελίξεις στην αγορά φυσικού αερίου και τον κίνδυνο ελλείψεων, ειδικά τον χειμώνα του 2023-2024. Πέρα από τον εφοδιασμό με φυσικό αέριο, η ΕΕ παραμένει άμεσα και έμμεσα εκτεθειμένη σε περαιτέρω κραδασμούς σε άλλες αγορές βασικών εμπορευμάτων που αντηχούν από γεωπολιτικές εντάσεις.
Ο μακροχρόνιος πληθωρισμός και οι πιθανές άτακτες προσαρμογές στις παγκόσμιες χρηματοπιστωτικές αγορές στο νέο περιβάλλον υψηλών επιτοκίων παραμένουν επίσης σημαντικοί παράγοντες κινδύνου. Και τα δύο ενισχύονται από το δυναμικό για ασυνέπεια μεταξύ των στόχων της δημοσιονομικής και της νομισματικής πολιτικής.
