Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή ενέκρινε πρόταση κανονισμού για την ενίσχυση της διαφάνειας στον τομέα της βραχυχρόνιας μίσθωσης ακινήτων και για την παροχή βοήθειας στις δημόσιες αρχές ώστε να διασφαλίσουν την ισόρροπη ανάπτυξη του τομέα στο πλαίσιο του βιώσιμου τουρισμού.
Παρά το γεγονός ότι οι κρατήσεις βραχυχρόνιας μίσθωσης ακινήτων παρέχουν οφέλη στους εκμισθωτές και στους τουρίστες, μπορούν να δημιουργήσουν ανησυχίες για ορισμένες τοπικές κοινότητες που αντιμετωπίζουν, για παράδειγμα, έλλειψη οικονομικά προσιτής στέγασης. Οι νέοι κανόνες θα βελτιώσουν τη συλλογή και την κοινοχρησία δεδομένων από τους εκμισθωτές και τις διαδικτυακές πλατφόρμες. Αυτό, με τη σειρά του, θα συμβάλει στη διαμόρφωση αποτελεσματικών και αναλογικών τοπικών πολιτικών για την αντιμετώπιση των προκλήσεων και των ευκαιριών που σχετίζονται με τον τομέα της βραχυχρόνιας μίσθωσης ακινήτων.
Οι νέοι προτεινόμενοι κανόνες θα συμβάλουν στη βελτίωση της διαφάνειας όσον αφορά τον εντοπισμό και τη δραστηριότητα των εκμισθωτών ακινήτων βραχυχρόνιας μίσθωσης και τους κανόνες με τους οποίους πρέπει να συμμορφώνονται, ενώ θα διευκολύνει την καταχώριση των εκμισθωτών. Θα αντιμετωπίσουν επίσης τον σημερινό κατακερματισμένο τρόπο με τον οποίο οι επιγραμμικές πλατφόρμες ανταλλάσσουν δεδομένα και, τελικά, θα συμβάλουν στην πρόληψη των παράνομων καταχωρίσεων. Συνολικά, αυτό θα συμβάλει στην επίτευξη μεγαλύτερης βιωσιμότητας του τουριστικού οικοσυστήματος και θα στηρίξει την ψηφιακή του μετάβαση.
Νέες απαιτήσεις για την κοινοχρησία δεδομένων για βραχυχρόνιες μισθώσεις ακινήτων
Το νέο προτεινόμενο πλαίσιο:
• θα εναρμονίσει τις απαιτήσεις καταχώρισης για τους εκμισθωτές και τα ακίνητα που προσφέρουν για βραχυχρόνια μίσθωση, όταν αυτές θεσπίζονται από τις εθνικές αρχές: τα συστήματα καταχώρισης θα πρέπει να είναι πλήρως επιγραμμικά και φιλικά προς τον χρήστη. Θα πρέπει να απαιτείται το ίδιο σύνολο σχετικών πληροφοριών για τους εκμισθωτές και τα ακίνητά τους, δηλαδή το «ποιος», «τι» και «πού». Κατά τη συμπλήρωση της καταχώρισης, οι εκμισθωτές θα πρέπει να λαμβάνουν μοναδικό αριθμό καταχώρισης.
• θα αποσαφηνίσει τους κανόνες για τη διασφάλιση της προβολής και του ελέγχου των αριθμών καταχώρισης: οι επιγραμμικές πλατφόρμες θα πρέπει να διευκολύνουν τους εκμισθωτές να προβάλλουν τους αριθμούς καταχώρισης στις πλατφόρμες τους. Θα πρέπει επίσης να πραγματοποιούν δειγματοληπτικούς ελέγχους για να διαπιστώνεται κατά πόσον οι εκμισθωτές καταχωρίζουν και προβάλλουν τους σωστούς αριθμούς. Οι δημόσιες αρχές θα μπορούν να αναστέλλουν τους αριθμούς καταχώρισης και να ζητούν από τις πλατφόρμες να διαγράψουν τους μη συμμορφούμενους εκμισθωτές.
• θα εξορθολογίσει την κοινοχρησία δεδομένων μεταξύ επιγραμμικών πλατφορμών και δημόσιων αρχών: οι επιγραμμικές πλατφόρμες θα πρέπει να κοινοποιούν στις δημόσιες αρχές δεδομένα σχετικά με τον αριθμό διανυκτερεύσεων και τον αριθμό των μισθωτών μία φορά τον μήνα, με αυτοματοποιημένο τρόπο. Για τις μικρές και τις πολύ μικρές πλατφόρμες προβλέπονται δυνατότητες απλούστερης κοινοποίησης. Οι δημόσιες αρχές θα μπορούν να λαμβάνουν τα δεδομένα αυτά μέσω εθνικών «ενιαίων ψηφιακών σημείων εισόδου». Με τον τρόπο αυτό θα υποστηριχθεί η χάραξη καλά στοχευμένης πολιτικής.
• θα επιτρέπει την περαιτέρω χρήση των δεδομένων, σε συγκεντρωτική μορφή: τα δεδομένα που παράγονται στο πλαίσιο της εν λόγω πρότασης θα συμβάλλουν, σε συγκεντρωτική μορφή, στις στατιστικές για τον τουρισμό που παράγει η Eurostat και θα τροφοδοτούν τον επικείμενο ευρωπαϊκό χώρο δεδομένων για τον τουρισμό. Οι πληροφορίες αυτές θα στηρίξουν την ανάπτυξη καινοτόμων υπηρεσιών που σχετίζονται με τον τουρισμό.
• θα δημιουργήσει ένα αποτελεσματικό πλαίσιο εφαρμογής: τα κράτη μέλη θα παρακολουθούν την εφαρμογή αυτού του πλαισίου διαφάνειας και θα θεσπίσουν σχετικές κυρώσεις σε περίπτωση μη συμμόρφωσης με τις υποχρεώσεις του εν λόγω κανονισμού.
Επόμενα βήματα
Η πρόταση της Επιτροπής θα συζητηθεί με σκοπό την έγκρισή της από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο.
Μετά την έκδοσή της και την έναρξη ισχύος της, τα κράτη μέλη θα έχουν στη διάθεσή τους διετή περίοδο προκειμένου να θεσπίσουν τους αναγκαίους μηχανισμούς για την ανταλλαγή δεδομένων.
Ιστορικό
Οι βραχυχρόνιες μισθώσεις ακινήτων αναπτύσσονται με ταχείς ρυθμούς στην ΕΕ και ενισχύονται σε μεγάλο βαθμό από την οικονομία των πλατφορμών. Αντιπροσωπεύουν περίπου το ένα τέταρτο του συνόλου των τουριστικών καταλυμάτων στην ΕΕ και ο αριθμός τους αυξάνεται σημαντικά σε ολόκληρη την ΕΕ.
Η τάση αυτή επιβεβαιώθηκε κατά τη διάρκεια της κρίσης COVID: ο αριθμός των κρατήσεων βραχυχρόνιας μίσθωσης ακινήτων το καλοκαίρι του 2020 και του 2021 ήταν υψηλότερος από τα αντίστοιχα επίπεδα του 2018. Επιπλέον, ο αριθμός των κρατήσεων κατά το πρώτο εξάμηνο του 2022 αυξήθηκε κατά 138 % σε σύγκριση με την ίδια περίοδο του 2021. Οι βραχυχρόνιες μισθώσεις ακινήτων έχουν αποκτήσει ζωτική σημασία για το τουριστικό οικοσύστημα της ΕΕ, συμπεριλαμβανομένων των μισθωτών και των εκμισθωτών, καθώς και για πολλές κοινότητες, δημιουργώντας ταυτόχρονα ευκαιρίες και προκλήσεις.
Η πρόταση κανονισμού για τη συλλογή και την κοινοχρησία δεδομένων σχετικά με τις υπηρεσίες βραχυχρόνιας μίσθωσης ακινήτων αποτελεί βασική δράση της οδού μετάβασης για τον τουρισμό, η οποία δημοσιεύτηκε τον Φεβρουάριο του 2022. Η πρόταση ανακοινώθηκε στη στρατηγική της Επιτροπής για τις ΜΜΕ του Μαρτίου 2020 με σκοπό την προώθηση της ισόρροπης και υπεύθυνης ανάπτυξης της συνεργατικής οικονομίας σε ολόκληρη την ενιαία αγορά, με πλήρη σεβασμό των δημόσιων συμφερόντων.
Θα συμπληρώσει επίσης τα υφιστάμενα μέσα, ιδίως την πράξη για τις ψηφιακές υπηρεσίες που ρυθμίζει τις επιγραμμικές πλατφόρμες, και τους κανόνες της οδηγίας σχετικά με τη διοικητική συνεργασία στον τομέα της φορολογίας.
