Δημοσιεύθηκε ο Κανονισμός Λειτουργίας των Περιφερειακών Ελεγκτικών Κέντρων Ασφάλισης (Π.Ε.Κ.Α.) του Ηλεκτρονικού Εθνικού Φορέα Κοινωνικής Ασφάλισης (e-Ε.Φ.Κ.Α.).
Ο Κανονισμός αναφέρεται στη λειτουργία των Περιφερειακών Ελεγκτικών Κέντρων Ασφάλισης (Π.Ε.Κ.Α.) του Ηλεκτρονικού Εθνικού Φορέα Κοινωνικής Ασφάλισης (e-ΕΦΚΑ) και ρυθμίζει τη διάρθρωση, την οργάνωση, τον τρόπο λειτουργίας των κέντρων αυτών, τις αρμοδιότητες και τη συγκρότηση των οργάνων τους. Συγκεκριμένα, αντικείμενο του κανονισμού αποτελούν:
α) η εσωτερική διάρθρωση και ο τρόπος λειτουργίας των Π.Ε.Κ.Α.,
β) οι αρμοδιότητες, οι ευθύνες και τα καθήκοντα των διοικητικών οργάνων του,
γ) οι υποχρεώσεις και τα δικαιώματα των υπαλλήλων που υπηρετούν στα Π.Ε.Κ.Α.
Το έργο των ΠΕΚΑ είναι:
α. η καταπολέμηση της εισφοροδιαφυγής,
β. η πάταξη της αδήλωτης και υποδηλωμένης εργασίας,
γ. η προστασία των εργαζόμενων από την καταστρατήγηση των δικαιωμάτων τους από παραβατικές συμπεριφορές εργοδοτών και
δ. η προστασία των εργοδοτών από τον αθέμιτο ανταγωνισμό.
Αρμοδιότητες Π.Ε.Κ.A.
Τα Π.Ε.Κ.Α. διενεργούν ελέγχους σε όλη την ελληνική επικράτεια για την καταπολέμηση της εισφοροδιαφυγής και κάθε είδους παραβατικής συμπεριφοράς εργοδοτών σχετικά με την εφαρμογή της ασφαλιστικής νομοθεσίας. Οι έλεγχοι πραγματοποιούνται όπου ασκείται επαγγελματική δραστηριότητα ή εκτελείται οικοδομοτεχνικό έργο.
Ειδικότερα έργο των Π.Ε.Κ.Α. είναι:
α. Η διενέργεια επιτόπιων και ουσιαστικών ελέγχων για την αντιμετώπιση της αδήλωτης και υποδηλωμένης εργασίας, είτε βάσει στόχευσης (risk analysis), είτε κατόπιν καταγγελίας ή αναφοράς άλλων Υπηρεσιών (Ανεξάρτητη Αρχή Επιθεώρηση Εργασίας, ΥΕΔΔΕ, Πολεοδομία, Οικονομική Αστυνομία, Διεύθυνση Αλλοδαπών και Μετανάστευσης κ.λπ.).
β. Η συμμετοχή σε μικτά κλιμάκια ελέγχου σε συνεργασία με άλλους ελεγκτικούς μηχανισμούς (π.χ. ΑΑΔΕ, ΣΔΟΕ, Επιθεώρηση Εργασίας, Οικονομική Αστυνομία), κατόπιν σχετικής συμφωνίας με τις εν λόγω Υπηρεσίες.
γ. Η διεκπεραίωση καταγγελιών για αδήλωτη, υποδηλωμένη και ανασφάλιστη εργασία τόσο αυτών που υποβάλλονται μετά τη σύσταση και λειτουργία των Π.Ε.Κ.Α., όσο και των εκκρεμών καταγγελιών, οι οποίες διαβιβάζονται αμελλητί από τις Τοπικές Διευθύνσεις (Τ.Δ.) του e-ΕΦΚΑ.
δ. Η διεκπεραίωση αναφορών ή καταγγελιών είτε της Αστυνομίας και της Πολεοδομίας είτε τρίτων για αυθαίρετες κατασκευές ή υπερβάσεις δόμησης.
ε. Η πραγματοποίηση επανελέγχων σε εκτέλεση αποφάσεων των Διοικητικών Επιτροπών και των Δικαστηρίων, οι οποίες αφορούν ελέγχους που έχουν διενεργηθεί είτε από τα Π.Ε.Κ.Α., είτε από τις Τ.Δ.
στ. Η τροποποίηση πράξεων ή αποφάσεων που έχουν εκδώσει, σε εκτέλεση αποφάσεων Διοικητικών Επιτροπών του e-ΕΦΚΑ ή Δικαστηρίων.
ζ. Η συνδρομή, στη σύνταξη απόψεων για το σχηματισμό του φακέλου της εισήγησης από τους αρμόδιους υπαλλήλους των Τοπικών Διευθύνσεων, επί ενστάσεων κατά πράξεων ή αποφάσεων που έχουν εκδώσει ή επί προσφυγών κατά αποφάσεων των Διοικητικών Επιτροπών των Τοπικών Διευθύνσεων, όπου αυτή κρίνεται αναγκαία.
η. Η διενέργεια επιτόπιων ελέγχων, κατόπιν αίτησης από τα αρμόδια Τμήματα Ασφάλισης και Εισφορών των Τοπικών Διευθύνσεων, για διεκπεραίωση ζητημάτων που εκκρεμούν σε αυτές και ενδεικτικά αφορούν σε:
ηα) επιστροφή εισφορών,
ηβ) συνυπευθυνότητα επιχειρήσεων,
ηγ) χορήγηση ασφαλιστικής ενημερότητας,
ηδ) υπαγωγή στην ασφάλιση και
ηε) διαπίστωση σταδίου εργασιών οικοδομοτεχνικών έργων.
Πραγματοποίηση ελέγχων από τα Π.Ε.Κ.Α.
Α. Τα ΠΕΚΑ διενεργούν επιτόπιους, ουσιαστικούς, τακτικούς, έκτακτους, ειδικούς και ελέγχους συμμόρφωσης με σκοπό να:
αα) εντοπίσουν αδήλωτους και υποδηλωμένους εργαζόμενους,
αβ) επιβεβαιώσουν ότι οι υπάλληλοι που βρίσκονται στην επιχείρηση κατά τον έλεγχο αναγράφονται στον πίνακα προσωπικού (έντυπο Ε4),
αγ) καταλογίσουν τις ασφαλιστικές εισφορές που αναλογούν σε βάρος των επιχειρήσεων και να επιβάλλουν τα αναλογούντα πρόστιμα σε περίπτωση διαπίστωσης παράβασης της ασφαλιστικής νομοθεσίας,
αδ) διεκπεραιώσουν καταγγελίες, συλλέγοντας όλα τα προαπαιτούμενα στοιχεία.
Όλες οι έγγραφες καταγγελίες (δηλώσεις απασχόλησης ασφαλισμένων) αμέσως μετά την είσοδό τους στην Υπηρεσία χρεώνονται από τον Διευθυντή σε όλα τα Τμήματα Ελέγχων βάσει εκκρεμοτήτων και ο Προϊστάμενος κάθε Τμήματος χρεώνει αντίστοιχα τα ελεγκτικά κλιμάκια. Κάθε Τμήμα τηρεί ηλεκτρονικό αρχείο των καταγγελιών ανά Τμήμα και ελεγκτή με όλα τα απαραίτητα στοιχεία (ημερομηνία εισόδου, ονοματεπώνυμο αιτούντος, περιεχόμενο αιτήματος, ενέργειες, ημερομηνία διεκπεραίωσης, κ.λπ.),
αε) διαπιστώσουν την εικονική ασφάλιση και να προβούν σε όλες τις απαιτούμενες ενέργειες όπως αυτές ορίζονται στα σχετικά Γενικά Έγγραφα του τέως ΙΚΑΕΤΑΜ (Γ99/98/12-9-2007, Ε40/196/27-04-2010, Ε41/281/ 11-10-2010, Ε41/42/7-2-2011, Ε40/740/23.11.2011).
Β. Στην περίπτωση που κατά τον επιτόπιο έλεγχο που διενεργούν τα Π.Ε.Κ.Α. εντοπίζονται εργαζόμενοι μη μισθωτοί, οι ελεγκτές διενεργούν ελέγχους όπως ορίζεται στο άρθρο 18 του παρόντος Κανονισμού. Για τους μισθωτούς, οι έλεγχοι πραγματοποιούνται από τους ελεγκτές των Π.Ε.Κ.Α., κατ’ εφαρμογή των διατάξεων του άρθρου 38 του ν. 4387/2016, του άρθρου 26 του α.ν. 1846/1951, του άρθρου 6 του ν. 2972/2001, του άρθρου 10 του ν. 3050/2002 και του άρθρου 9 του ν. 3232/2004, ενώ έως την ισχύ του ενιαίου Κανονισμού Ασφάλισης και Παροχών του e-ΕΦΚΑ, εφαρμόζεται ο Κανονισμός Ασφάλισης τ. ΙΚΑ-ΕΤΑΜ.Διενέργεια επιτόπιου ελέγχου
1. Σε κάθε περίπτωση ελέγχου ή έρευνας οι υπάλληλοι των κλιμακίων ελέγχου δηλώνουν την ιδιότητά τους, την Υπηρεσία που υπηρετούν και:
α) αναφέρουν τον λόγο του ελέγχου κατά την είσοδο τους σε μια ελεγχόμενη επιχείρηση ή οικοδομοτεχνικό έργο,
β) ζητούν να μιλήσουν με τον νόμιμο εκπρόσωπο της επιχείρησης ή τον ιδιοκτήτη του οικοδομοτεχνικού έργου ή τον ανάδοχο εργολάβο και σε περίπτωση απουσίας του, με τον υπεύθυνο που βρίσκεται στις εγκαταστάσεις της επιχείρησης εκείνη τη στιγμή,
γ) επιδεικνύουν την υπηρεσιακή τους ταυτότητα,
δ) φέρουν μαζί τους εντολή ελέγχου, την οποία επιδεικνύουν εφόσον ζητηθεί.
2. Στην περίπτωση που δεν βρεθεί υπεύθυνο άτομο στις εγκαταστάσεις, ο έλεγχος αρχίζει και το γεγονός αυτό καταγράφεται στο δελτίο επιτόπιου ελέγχου.
3. Κατά την έναρξη του ελέγχου, ο ελεγκτής των Π.Ε.Κ.Α. καταγράφει όλο το απασχολούμενο προσωπικό, συμπληρώνοντας όλα τα πεδία του δελτίου ελέγχου με σαφήνεια και ευκρίνεια. Το δελτίο επιτόπιου ελέγχου δύναται να είναι είτε χειρόγραφο, είτε ηλεκτρονικό. Η ημερομηνία και η ακριβής ώρα διενέργειας του ελέγχου αναγράφονται υποχρεωτικά, επί ποινή ακυρότητάς του δελτίου ελέγχου.
4. Ο ελεγκτής των Π.Ε.Κ.Α., προκειμένου να υπάρξει η απαιτούμενη πληροφόρηση, υποβάλλει ερωτήσεις σε κάθε άτομο που βρίσκεται στις εγκαταστάσεις και για το οποίο έχει ενδείξεις ότι εργάζεται εκεί. Αυτή η ενέργεια περιλαμβάνει και άτομα ευρισκόμενα στις εγκαταστάσεις που είναι ή ισχυρίζονται ότι είναι μη μισθωτοί. Όλες οι διαπιστωθείσες παραβάσεις πρέπει να περιληφθούν στο δελτίο επιτόπιου ελέγχου. Εάν εργαζόμενος δεν συνεργάζεται και δεν δίνει στοιχεία σχετικά με την απασχόλησή του, πραγματοποιείται σημείωση στο δελτίο και καταγράφεται η ειδικότητα/θέση, στην οποία βρέθηκε να απασχολείται κατά τον επιτόπιο έλεγχο. Εάν αρνηθεί να δώσει τα στοιχεία του ονόματός του ή εάν δεν έχει ταυτότητα ή άλλο στοιχείο ταυτοποίησης, ζητείται η συνδρομή της αστυνομίας για ταυτοποίηση στοιχείων.
5. Σε περίπτωση που δεν κατέστη δυνατή με οποιονδήποτε τρόπο η γνωστοποίηση των στοιχείων ταυτότητας του εργαζόμενου λόγω άρνησης ή έγκαιρης αποχώρησής του από τον χώρο εργασίας, ο εν λόγω εργαζόμενος δεν καταχωρείται στο δελτίο ελέγχου ως αγνώστου ταυτότητος και δεν συντάσσεται ΠΕΠ. Τέτοιου είδους περιπτώσεις αντιμετωπίζονται με άμεσο επανέλεγχο και με συνοδεία αστυνομίας.
6. Εάν διαπιστωθεί κατά τον επιτόπιο έλεγχο ότι η επιχείρηση δεν απασχολεί προσωπικό, η πληροφορία αυτή καταγράφεται στο δελτίο ελέγχου. Στην περίπτωση αυτή ο εργοδότης δηλώνει ενυπόγραφα την περίοδο κατά την οποία δεν απασχόλησε προσωπικό.
7. Εάν σε επιτόπιο έλεγχο που διενεργείται σε οικοδομοτεχνικό έργο (ιδιωτικό, ιδιωτικό τεχνικό ή δημόσιο) διαπιστώνεται η μη απασχόληση προσωπικού, η πληροφορία αυτή καταγράφεται στο δελτίο ελέγχου.
Σε κάθε περίπτωση σημειώνεται το είδος του έργου που ελέγχεται (π.χ. διώροφη οικοδομή κ.τ.λ.), η κατάσταση του έργου (έναρξη αποπεράτωση εργασιών, ημιτελής κατασκευή), το είδος των εργασιών που έχουν εκτελεσθεί (οικοδομικός σκελετός, τοιχοποιίες, εργασίες που έχουν εκτελεστεί από προσωπικό στεγασμένης επιχείρησης, εργασίες οδοποιίας κ.τ.λ.), η διαπίστωση τυχόν υπερβάσεων της οικοδομικής αδείας και λοιπές πληροφορίες (μαρτυρίες περίοικων κ.τ.λ.).
8. Εάν η επιχείρηση δεν έχει απασχολήσει ποτέ προσωπικό και δεν είναι απογεγραμμένη στο μητρώο εργοδοτών του e-ΕΦΚΑ, η πληροφορία αυτή καταγράφεται στο δελτίο ελέγχου και προστίθεται η ένδειξη «μη απογεγραμμένη επιχείρηση στο Μητρώο Εργοδοτών».
9. Στην περίπτωση που η επιχείρηση είναι κλειστή, καταγράφεται το γεγονός στο πεδίο «Παρατηρήσεις» και η ακριβής ώρα διενέργειας του ελέγχου, ενώ αναζητούνται γείτονες ή περίοικοι για τη συλλογή πληροφοριών σχετικά με την κατάσταση της επιχείρησης. Σε περίπτωση που η επιχείρηση λειτουργεί σε νέα ταχυδρομική διεύθυνση, η οποία ανήκει σε περιοχή που καλύπτεται από σχετική εντολή ελέγχου, διενεργείται επιτόπιος έλεγχος χρησιμοποιώντας νέο δελτίο ελέγχου. Σε περίπτωση που λειτουργεί σε διαφορετική περιοχή, αρμοδιότητας του ίδιου Π.Ε.Κ.Α. προγραμματίζεται εκ νέου επιτόπιος έλεγχος.
10. Στην περίπτωση που ο εργοδότης έχει απογραφεί ή διαπιστωθεί απασχόληση πριν τον 06/2014, ζητείται από τον εργοδότη/υπεύθυνο υπάλληλο το Ειδικό Βιβλίο Καταχώρησης Νεοπροσλαμβανόμενου Προσωπικού (Ε.Β.Κ.Ν.Π.).
11. Το δελτίο επιτόπιου ελέγχου θα πρέπει να περιλαμβάνει και την υπογραφή κάθε εργαζόμενου (ασφαλισμένου και ανασφάλιστου), τα στοιχεία του οποίου αναγράφονται σε αυτήν.
12. Κατά την ολοκλήρωση του ελέγχου, το συμπληρωμένο έγγραφο θα πρέπει να υπογραφεί από τους ελεγκτές και να επιδειχθεί στον εργοδότη ή τον εκπρόσωπό του ή το υπεύθυνο άτομο, για την υπογραφή του. Ο ελεγκτής θα πρέπει να χορηγήσει ένα αντίγραφο του υπογεγραμμένου δελτίου ελέγχου στον εργοδότη, τον εκπρόσωπο ή το υπεύθυνο άτομο της επιχείρησης. Σε περίπτωση άρνησης του εργοδότη να υπογράψει το δελτίο, ενημερώνεται πως η υπογραφή του δεν σημαίνει και αποδοχή των όσων αναγράφονται σε αυτό ενώ εφόσον επιμένει γίνεται σχετική σημείωση στο δελτίο ελέγχου για άρνηση υπογραφής και παραλαβής. Δεν επιτρέπεται η εκ των υστέρων διόρθωση των στοιχείων του δελτίου επιτόπιου ελέγχου. Εάν αυτό απαιτείται, συντάσσεται συμπληρωματικό υπηρεσιακό σημείωμα, υπογεγραμμένο από τον αρμόδιο ελεγκτή και τον επικεφαλή/Προϊστάμενο του κλιμακίου, με σύμφωνη γνώμη του Προϊσταμένου Διεύθυνσης του Π.Ε.ΚΑ., το οποίο στη συνέχεια αποστέλλεται στον εργοδότη. Εάν ζητηθεί από τον εργοδότη ή τον υπεύθυνο της επιχείρησης, πριν την παραλαβή του δελτίου ελέγχου, να ενημερωθεί για τα καταχωρηθέντα στο δελτίο ελέγχου στοιχεία εκ μέρους των εργαζόμενων, ο επικεφαλής του κλιμάκιου οφείλει να το πράξει χωρίς να είναι δυνατή η τροποποίηση των εν λόγω στοιχείων.
13. Ο ελεγκτής ενημερώνει τον εργοδότη, τον εκπρόσωπό του ή τον υπεύθυνο της επιχείρησης για την υποχρέωσή του να παρέχει τα απαιτούμενα στοιχεία ελέγχου, ιδίως την αναγγελία πρόσληψης, την καταγγελία σύμβασης εργασίας, την αναγγελία οικειοθελούς αποχώρησης, την σύμβαση μερικής απασχόλησης, τον Πίνακα Προσωπικού και τα έντυπα Ε12, όπου αυτό κρίνεται απαραίτητο.
14. Ο εργοδότης υποχρεούται να χορηγεί στους ελεγκτές των Π.Ε.Κ.Α. τα στοιχεία που ζητήθηκαν εντός αποκλειστικής προθεσμίας είκοσι (20) ημερών. Η εν λόγω προθεσμία δύναται είτε να συντμηθεί από τους ελεγκτές εφόσον αυτό επιβάλλεται για την αντιμετώπιση επειγουσών περιπτώσεων, όπως είναι η διενέργεια ελέγχου κατόπιν εγγράφων από την Εθνική Αρχή Διαφάνειας (Ε.Α.Δ.) ή κατόπιν παραγγελίας Εισαγγελέως είτε και να παραταθεί μόνο σε εξαιρετικές περιπτώσεις. Σε περίπτωση που η τασσόμενη προθεσμία παρέλθει άπρακτη, εφαρμόζονται οι διατάξεις της παρ. 11 του άρθρου 26 του ν. 1846/1951, του άρθρου 20 του ν. 1469/1984 και του άρθρου 11 του ν. 1976/1991.
15. Κατά την συμπλήρωση του δελτίου ελέγχου, οι ελεγκτές διασφαλίζουν ότι όλες οι πληροφορίες καταγράφονται με ευκρίνεια και σαφήνεια ώστε το έγγραφο δελτίου ελέγχου να είναι ευανάγνωστο και κατανοητό από οποιονδήποτε.
Έλεγχος επιχειρήσεων απογεγραμμένων στον e-ΕΦΚΑ
Στους υπαλλήλους των Π.Ε.Κ.Α. ανατίθεται η αρμοδιότητα να διενεργούν επιτόπιους ελέγχους σε επιχειρήσεις για τη διαπίστωση της υποβολής των εντύπων Ε3 (αναγγελία πρόσληψης) και Ε4 (πίνακας προσωπικού), σύμφωνα με τις διατάξεις των άρθρων 5-8 του ν. 4554/2018. Επιπρόσθετα, ανατίθεται σε αυτούς η αρμοδιότητα μέσω των ουσιαστικών ελέγχων να διαπιστώνουν την ορθή ασφαλιστική τακτοποίηση του συνόλου των εργαζόμενων της επιχείρησης και όχι μόνο των ευρισκόμενων απασχολούμενων κατά τη διάρκεια του ελέγχου.Είδος και εύρος διοικητικών κυρώσεων σε περίπτωση παραβίασης της ασφαλιστικής νομοθεσίας
1. Στην περίπτωση που οι ελεγκτές διαπιστώσουν ότι κάποιος εργαζόμενος δεν αναγράφεται στον πίνακα Ε4, επιβάλουν Πράξη Επιβολής Προστίμου (ΠΕΠ), για αδήλωτη εργασία σύμφωνα με τις διατάξεις της κείμενης νομοθεσίας (άρθρα 5-8 του ν. 4554/2018) όπως ισχύει. Αντίγραφα των ΠΕΠ κοινοποιούνται στον εργοδότη με ευθύνη του εκδότη αυτών. Οι ΠΕΠ εκδίδονται αυτοδίκαια χωρίς να απαιτείται η προηγούμενη κλήση για ακρόαση του εργοδότη. Κατά των ΠΕΠ είναι δυνατή η άσκηση προσφυγής ενώπιον του Διοικητικού Πρωτοδικείου.
Με ευθύνη του Τμήματος Προγραμματισμού, Υποστήριξης Ελέγχων και Αποτελεσμάτων ή του Τμήματος Διοίκησης και Υποστήριξης, κατά το μεταβατικό στάδιο μέχρι τη μηχανογραφική έκδοση των ΠΕΠ, τηρείται βιβλίο χειρόγραφων ΠΕΠ με προσυμπληρωμένο τον αύξοντα αριθμό με ειδική σήμανση. Πριν την έκδοση κάθε πράξης, συμπληρώνονται υποχρεωτικά τα εξής πεδία: Αριθμός Μητρώου Εργοδότη (ΑΜΕ), επωνυμία επιχείρησης, ποσό πράξης, εκδότης, ημερομηνία, υπογραφή. Σύμφωνα με το άρθρο 65 του ν. 4635/2019 αν, κατόπιν επανέλεγχου που πραγματοποιείται εντός τριών (3) ετών από τον πρώτο έλεγχο, διαπιστωθεί ότι ο ίδιος εργοδότης απασχολεί ξανά ανασφάλιστους εργαζόμενους, το πρόστιμο των δέκα χιλιάδων πεντακοσίων (10.500) € προσαυξάνεται α) κατά 100% για την πρώτη μετά την αρχική παράβαση και β) κατά 200% για κάθε μεταγενέστερη παράβαση. Επιβάλλεται το πρόστιμο της ΠΕΠΥ και οι παραβάτες εργοδότες εκπίπτουν του δικαιώματος παραμονής στο ευνοϊκό καθεστώς ρύθμισης (ν. 4554/2018 όπως τροποποιήθηκε με τον ν. 4635/2019) ή μελλοντικής υπαγωγής του σε αυτό.
2. Οι ελεγκτές των Π.Ε.Κ.Α. κατά τη διενέργεια των ουσιαστικών ελέγχων (τακτικών, έκτακτων, ειδικών), είτε για τη διεκπεραίωση έκθεσης επιτόπιου ελέγχου, είτε κατόπιν υποβολής καταγγελίας εργαζόμενου, εκδίδουν πράξεις, όπως Πράξη Επιβολής Εισφορών (ΠΕΕ), Πράξη Επιβολής Πρόσθετης Επιβάρυνσης Εισφορών (ΠΕΠΕΕ) για την ασφαλιστική τακτοποίηση των εργαζόμενων στις ακόλουθες περιπτώσεις όταν διαπιστώνεται:
α) Ασφάλιση εργαζόμενου που βεβαιώθηκε αδήλωτος κατά τον επιτόπιο έλεγχο.
β) Διαφορές που προκύπτουν μεταξύ αποδοχών που δηλώθηκαν από τον εργοδότη στην Αναλυτική Περιοδική Δήλωση (Α.Π.Δ.), σύμφωνα με την περ. 6 του άρθρου 8 του ν. 1846/1951, σε σχέση με τις αποδοχές που δηλώθηκαν από τον εργαζόμενο κατά τη διάρκεια του ελέγχου.
γ) Ασφάλιση του εργαζόμενου με χαμηλότερες αποδοχές από τις προβλεπόμενες, βάσει της Γενικής Συνομοσπονδίας Εργατών Ελλάδος (Γ.Σ.Ε.Ε.) ή τυχόν ισχύουσας Συλλογικής Σύμβασης Εργασίας (Σ.Σ.Ε) ή επιχειρησιακής σύμβασης, ή λόγω ασφάλισής του επί διαφορετικής ειδικότητας, ή λόγω δήλωσης έναρξης απασχόλησης διαφορετικής από τη δηλωθείσα στις ΑΠΔ.
δ) Αύξηση των ημερών εργασίας και των αντίστοιχων αποδοχών και εισφορών όταν από τον επιτόπιο έλεγχο διαπιστωθεί ή τεκμαίρεται ότι ο εργαζόμενος απασχολήθηκε διαφορετικές ημέρες ή ώρες από τις δηλωθείσες στον πίνακα προσωπικού ή στις συμβάσεις εργασίας.
ε) Διεκπεραίωση καταγγελίας όταν διαπιστώνεται παράλειψη ασφάλισης ή μη ορθή ασφάλιση εργαζόμενου.
στ) Απασχόληση εργαζόμενου σε επιτόπιο έλεγχο ή με οποιοδήποτε τρόπο, με αποδοχές και ειδικότητα διαφορετικής από τη δηλωθείσα απασχόληση (π.χ. ασφαλίζεται ως μπουφετζής ενώ βρίσκεται να απασχολείται ως σερβιτόρος).
ζ) Ασφαλιστική τακτοποίηση εργαζόμενου στην επικουρική ασφάλιση λόγω υπαγωγής του σε αυτήν, βάσει ειδικότητας ή στον κλάδο πρόνοιας, εφόσον υφίσταται.
η) Ασφαλιστική τακτοποίηση εργαζόμενων σε περίπτωση αναντιστοιχίας μεταξύ του ποσού αποδοχών που δηλώθηκε στη φορολογική δήλωση-εφορία (ΔΦΜΥ) και του ποσού που δηλώθηκε στον e-ΕΦΚΑ, μέσω της Α.Π.Δ.
θ) Μετατροπή της απασχόλησης από μειωμένη σε πλήρη όταν από τα στοιχεία ελέγχου (επιτόπιος έλεγχος, συμβάσεις εργασίας, μαρτυρικές καταθέσεις, αποδείξεις) διαπιστωθεί ότι ο ασφαλισμένος απασχολήθηκε με πλήρες ωράριο εργασίας.
3. Επιβάλλεται Πρόστιμο Εκπρόθεσμης Δήλωσης Οικειοθελούς Αποχώρησης (ΠΕΑΠ) σε περίπτωση μη αναγγελίας ή εκπρόθεσμης αναγγελίας οικειοθελούς αποχώρησης μισθωτού (πέραν των τεσσάρων ημερών), όπως ορίζεται με το άρθρο 65 του ν. 3996/2011.
4. Επιβάλλεται Πράξη Επιβολής Προστίμου Ακαταχώριστων Εργαζομένων (ΠΕΠΑΕ) σύμφωνα με τις διατάξεις της παρ. 5 του άρθρου 20 του ν. 4255/2014 (εγκ. τ.ΙΚΑΕΤΑΜ 48/2014).
5. Στους ελεγκτές των Π.Ε.Κ.Α. ανατίθεται η αρμοδιότητα, μετά από ουσιαστικούς ελέγχους να εκδίδουν, πέραν των Πράξεων, αποφάσεις τροποποίησης της ασφαλιστικής ιστορίας των εργαζόμενων (ΑΚΜΕΤ), Αποφάσεις Ακύρωσης Μείωσης ασφαλιστικών εισφορών (ΑΚΜ), καθώς και αποφάσεις Αναγνώρισης ή Απόρριψης Αιτήματος Ασφαλισμένων επί καταγγελιών (Ενημερωτικό Σημείωμα, Απόφαση Απόρριψης Καταγγελίας, Απόφαση Μερικής Αποδοχής Καταγγελίας), λαμβάνοντας υπόψη όλα τα παραπάνω.
Για τον σχηματισμό της κρίσης τους οι ελεγκτές λαμβάνουν υπόψη οποιοδήποτε στοιχείο είναι ικανό για την εξακρίβωση της ορθότητας ή όχι του μεγέθους των ασφαλιστικών υποχρεώσεων του εργοδότη. Σε κάθε περίπτωση, το πραγματικό της απασχόλησης υπερισχύει των τυπικών στοιχείων για τη λήψη της τελικής απόφασης και οι ελεγκτές φέρουν το βάρος της απόδειξης, όταν υπάρχει τήρηση των προβλεπόμενων στοιχείων εκ μέρους του εργοδότη.
Έλεγχος επιχειρήσεων μη απογεγραμμένων στον e-ΕΦΚΑ
1. Οι διαδικασίες που περιγράφονται στο προηγούμενο άρθρο ακολουθούνται και για τον έλεγχο των εργοδοτών που διαπιστώνεται ότι δεν είναι απογεγραμμένοι στον eΕΦΚΑ. Στην περίπτωση που ελεγχόμενος εργοδότης μη απογεγραμμένος στον e-ΕΦΚΑ απασχολεί προσωπικό και δεν τηρεί τον πίνακα Ε4, συντάσσεται έκθεση ελέγχου, στην οποία σημειώνεται ότι ο ελεγχόμενος εργοδότης είναι μη απογεγραμμένος.
2. Οι ελεγκτές των Π.Ε.Κ.Α. συγκεντρώνουν όλα τα απαραίτητα στοιχεία από τον εργοδότη, τα οποία αποστέλλονται άμεσα στην αρμόδια Τοπική Διεύθυνση του eΕΦΚΑ, προκειμένου να αποδοθεί αυτεπάγγελτα αριθμός μητρώου και εν συνεχεία εκδίδονται οι προβλεπόμενες κυρώσεις και ολοκληρώνεται ο ουσιαστικός έλεγχος. Επιπλέον, και οι ελεγκτές των Π.Ε.Κ.Α. δύνανται να προβαίνουν στη διενέργεια αυτεπάγγελτης απογραφής.
Έλεγχος των μη μισθωτών
α) Αν κατά τον έλεγχο που διενεργούν τα αρμόδια όργανα του e-ΕΦΚΑ διαπιστωθεί απασχόληση ατόμων που ανήκουν στην κατηγορία των μη μισθωτών (π.χ. ηλεκτρολόγοι, υδραυλικοί, συντηρητές μηχανημάτων κ.λπ.), αυτοί καταγράφονται στο δελτίο ελέγχου. Στην περίπτωση που διαπιστωθεί ότι οι εν λόγω εργαζόμενοι δεν διαθέτουν τα απαραίτητα δικαιολογητικά π.χ. τιμολόγια ή δεν έχουν εγγραφεί στον eΕΦΚΑ ως μη μισθωτοί, είτε γιατί είναι νυν συνταξιούχοι και πρώην ελεύθεροι επαγγελματίες, είτε γιατί δεν έχουν κάνει ποτέ έναρξη στη ΔΟΥ, τότε η έκθεση ελέγχου διαβιβάζεται στις αρμόδιες υπηρεσίες για αυτεπάγγελτη απογραφή ή επανεγγραφή στο μητρώο του e-ΕΦΚΑ ή για διακοπή σύνταξης και ενημερώνονται οι αρμόδιες αρχές π.χ. φορολογική διοίκηση, για περαιτέρω ενέργειες κατά την αρμοδιότητά τους.
β) Στην περίπτωση μελών εταίρων ΟΕ, ΕΕ, ΑΕ, ΕΠΕ, μέλη Διοικητικών Συμβουλίων Εταιρειών, απασχόλησης Διαχειριστών ΟΕ, διαχειριστών μονοπρόσωπων ΙΚΕ και μονοπρόσωπων ΕΠΕ, ελέγχεται η ασφάλιση τους, όπως προβλέπεται στην κείμενη νομοθεσία (άρθρα 38 και 39 του ν. 4387/2016) και παράλληλα όπου κριθεί αναγκαίο τηρείται η ανωτέρω διαδικασία και τα αποτελέσματα του επιτόπιου ελέγχου διαβιβάζονται στις αρμόδιες Υπηρεσίες για περαιτέρω ενέργειες.
Έναρξη ισχύος
Η ισχύς του Κανονισμού αρχίζει από τη δημοσίευσή του στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως. (ΦΕΚ Β’ 5621/02-11-2022)
