Στις 24 Νοεμβρίου θα δοθεί η τελική μάχη για το πλαφόν στην Ε.Ε. – Το επόμενο έτος οι αγορές είναι πιθανό να παραμείνουν «σφιχτές» παραδέχεται η Επιτροπή – Καρφιά Γαλλίας και Γερμανίας προς τις ΗΠΑ για το ακριβό LNG
Άλκης Καλογήρου
Eπανέρχεται η συζήτηση για το πλαφόν στο φυσικό αέριο, αφού μετά από τις πιέσεις των 15 κρατών μελών που προτείνουν το προσωρινό ανώτατο όριο τιμών αναμένεται η σχετική νομοθετική πρόταση από την Κομισιόν.
Την ίδια στιγμή Γαλλία και Γερμανία επικρίνουν τις ΗΠΑ για το ότι εκμεταλλεύεται την Ουκρανική κρίση για να κυριαρχήσει στην αγορά φυσικού αερίου, πουλώντας το LNG σε τετραπλάσια τιμή από αυτή που το διαθέτει στην αμερικάνικη αγορά.
Το Συμβούλιο των Υπουργών Ενέργειας που θα πραγματοποιηθεί στις Βρυξέλλες στις 24 Νοεμβρίου θα συζητήσει και θα πάρει αποφάσεις για την υλοποίηση της πρότασης, για το πλαφόν, αλλά εκεί που εστιάζει η Κομισιόν είναι στην εξασφάλιση της πλατφόρμας κοινών αγορών που θα μπορούσε να πιέσει τις τιμές αγοράς για τον επόμενο χειμώνα.
Επανέρχονται δυναμικά οι 15 χώρες για το πλαφόν
Το θέμα του πλαφόν έχει διχάσει τις χώρες της ΕΕ εδώ και μήνες και ο Πρόεδρος του Συμβουλίου της ΕΕ, Charles Michel, άσκησε πίεση για το θέμα αυτό στην Πρόεδρο της Κομισιόν Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, τονίζοντας «η έγκαιρη παράδοση συγκεκριμένων αποτελεσμάτων στους πολίτες και τις επιχειρήσεις μας θα πρέπει να παραμείνει η ύψιστη προτεραιότητά μας» και ζήτησε από την Κομισιόν να υποβάλει τις απαραίτητες νομικές προτάσεις «το συντομότερο δυνατό».
Όμως η Κομισιόν συντασσόταν με τη Γερμανία και δεν πίστευε στην λύση του πλαφόν, δηλώνοντας ότι ένα «συνολικό σκληρό» ανώτατο όριο στο TTF, την κύρια αγορά μελλοντικής εκπλήρωσης φυσικού αερίου της Ευρώπης που χρησιμοποιείται ως τιμή αναφοράς, θα αποτύχει να μειώσει τις τιμές, ενώ θα εγκυμονούσε νομικούς κινδύνους σύμφωνα με διπλωμάτη της ΕΕ.
Τα 15 κράτη-μέλη που υπογράφουν την επιστολή για πλαφόν στο φυσικό αέριο, μεταξύ των οποίων η Ελλάδα, η Πολωνία, το Βέλγιο, η Ιταλία, η Ισπανία, η Γαλλία, τότε προειδοποίησαν ότι θα μπλοκάρουν τον κανονισμό αλληλεγγύης σε περίπτωση που η Κομισιόν δεν παρουσιάσει πρόταση για το πλαφόν πριν από το Συμβούλιο των Υπουργών Ενέργειας στις 24 Νοεμβρίου.
Μετά τις πιέσεις, και μετά τη συνεδρίαση της Παρασκευής με εκπροσώπους των κρατών μελών, η Κομισιόν άλλαξε στάση. Σε κοινή επιστολή της Προέδρου της Κομισιόν, Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν και του Πρωθυπουργού της προεδρεύουσας στο Συμβούλιο Τσεχίας, Πετρ Φιάλα προς τα 27 κράτη-μέλη, ανακοίνωσε ότι «η Επιτροπή θα υποβάλει λεπτομερή περιγραφή της πρότασης για διορθωτικό μηχανισμό της αγοράς (προσωρινό ανώτατο όριο τιμών) που θα λαμβάνει υπόψη τις προϋποθέσεις και τις διασφαλίσεις που ζητούν τα κράτη μέλη εγκαίρως για να συζητήσουν οι υπουργοί στο συμβούλιο των υπουργών ενέργειας στις 24 Νοεμβρίου».
«Θα παρουσιάσουμε την επόμενη εβδομάδα το περίγραμμα ενός διορθωτικού μηχανισμού της αγοράς φυσικού αερίου και μια νομοθετική πρόταση αμέσως μετά» αναφέρει με ανάρτησή της στο twitter, η Επίτροπος Ενέργειας της ΕΕ, Κάντρι Σίμσον.
Σημειώνει, παράλληλα, ότι «η Επιτροπή δεσμεύεται να παράσχει έναν αποτελεσματικό μηχανισμό για τον περιορισμό των υπερβολικών τιμών φυσικού αερίου, σύμφωνα με την πρότασή μας της 18ης Οκτωβρίου και τα συμπεράσματα της Συνόδου Κορυφής».
Αγωνία για τον εφοδιασμό αερίου για τον επόμενο χειμώνα
Στην επιστολή της Κομισιόν επίσης επισημαίνεται ότι «το επόμενο έτος οι αγορές είναι πιθανό να παραμείνουν σφιχτές. H Eπιτροπή θα είναι έτοιμη να παρουσιάσει στο επόμενο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο την αξιολόγηση πιθανού κενού στον εφοδιασμό φυσικού αερίου.
Ως εκ τούτου, η βασική μας πρόκληση είναι να διασφαλίσουμε ότι έχουμε αρκετό αέριο διαθέσιμο πριν από τον χειμώνα 2023/24 για πλήρωση της αποθήκευσης. Αυτό απαιτεί να έχουμε πρόσβαση στις αγορές με πιο συντονισμένο τρόπο στο πλαίσιο της κοινής μας ενεργειακής πλατφόρμας για τη συγκέντρωση της ζήτησης και από τις καινούριες αγορές, ενώ συνεχίζουμε τις προσπάθειές μας για μείωση της ζήτησης και επιδιώκουμε τη σταθεροποίηση των αγορών και των τιμών».
Επικρίσεις στις ΗΠΑ για τις υψηλές τιμές LNG
Στο πλαίσιο αυτό, ανώτεροι αξιωματούχοι των δύο μεγαλύτερων δυνάμεων της ΕΕ, της Γαλλίας και της Γερμανίας, κατηγόρησαν τις ΗΠΑ για υπερβολική χρέωση για το υγροποιημένο φυσικό αέριο (LNG) και ότι χρησιμοποιούν τον πόλεμο στην Ουκρανία και την ενεργειακή κρίση για να αποκομίσουν κέρδη και να κάνουν την Ευρώπη να εξαρτάται από το φυσικό αέριο της.
Πριν από τον πόλεμο στην Ουκρανία, η Ρωσία ήταν ο μεγαλύτερος προμηθευτής φυσικού αερίου της Ευρώπης, με μερίδιο 55%, κυρίως λόγω των χαμηλότερων τιμών σε σύγκριση με τις παραδόσεις LNG. Ωστόσο, μετά το ξέσπασμα του πολέμου, η Ευρώπη άρχισε να επιβάλλει κυρώσεις κατά της Ρωσίας, μειώνοντας τις αγορές από την Gazprom, ενώ ο ρωσικός κρατικός ενεργειακός γίγαντας απάντησε μειώνοντας τις παραδόσεις φυσικού αερίου στις χώρες της ΕΕ.
Η ΕΕ αναγκάστηκε να αρχίσει να εισάγει LNG, από τις ΗΠΑ καθώς και από άλλες χώρες, αλλά το μερίδιο των ΗΠΑ έχει αυξηθεί απότομα, από 28% σε 45%. Από την άλλη πλευρά, οι παραδόσεις από τη Ρωσία έχουν μειωθεί κατά 75%.
Οι ΗΠΑ έχουν επικριθεί από τον Γάλλο υπουργό Οικονομικών Μπρούνο Λε Μερ και τον Γερμανό υπουργό Οικονομίας Ρόμπερτ Χάμπεκ. Ο Γάλλος υπουργός πρόσφατα στους Γάλλους βουλευτές ότι η σύγκρουση στην Ουκρανία δεν πρέπει να οδηγήσει σε οικονομική κυριαρχία των ΗΠΑ και σε μια αποδυναμωμένη Ευρώπη. Δήλωσε ότι «δεν πρέπει να επιτραπεί στις ΗΠΑ να κυριαρχήσουν στην παγκόσμια αγορά ενέργειας, καθώς η ΕΕ υφίσταται τις συνέπειες της σύγκρουσης στην Ουκρανία».
Είπε επίσης ότι είναι απαράδεκτο να επιτρέπεται στις ΗΠΑ να εξάγουν LNG σε τιμές τέσσερις φορές υψηλότερες από αυτές που πληρώνουν οι εταιρείες στη χώρα. Ο Γάλλος υπουργός ζήτησε επίσης να δημιουργηθεί μια πιο ισορροπημένη σχέση μεταξύ των ΗΠΑ και της Ευρώπης.
Στο ίδιο πνεύμα ο υπουργός Οικονομίας της Γερμανίας Ρόμπερτ Χάμπεκ κατηγόρησε τους εξαγωγείς LNG, συμπεριλαμβανομένων των ΗΠΑ, ότι χρεώνουν υπερβολικά το φυσικό αέριο τη στιγμή που η μεγαλύτερη οικονομία της Ευρώπης αγωνίζεται να εξισορροπήσει το ενεργειακό της μείγμα χωρίς ρωσικές προμήθειες και όταν γερμανικές εταιρείες κλείνουν τις εγκαταστάσεις παραγωγής λόγω του υψηλού κόστους φυσικού αερίου, σύμφωνα με αναφορές.
Ο Χάμπεκ είπε στη Neue Osnabruecker Zeitung ότι ορισμένα έθνη, ακόμη και φιλικά, σε ορισμένες περιπτώσεις χρεώνουν «αστρονομικές τιμές», προσθέτοντας ότι αυτή η κατάσταση έχει δημιουργήσει προβλήματα για τα οποία πρέπει να συζητηθούν. Υπενθύμισε ότι οι ΗΠΑ στράφηκαν προς την ΕΕ όταν το κόστος του αργού πετρελαίου αυξανόταν και ότι τα εθνικά αποθέματα της Ευρώπης χρησιμοποιήθηκαν στη συνέχεια για να τιθασεύσουν τις τιμές. Μια τέτοια αλληλεγγύη, σύμφωνα με τον ίδιο, θα ήταν επίσης καλή για τον περιορισμό των τιμών του φυσικού αερίου, είπε.
