Eπαγγελματίες: Πόσο θα αυξηθούν οι εισφορές το 2023 – Τα «κλειδιά» για υψηλότερη σύνταξη

Νέο τοπίο στις ασφαλιστικές εισφορές διαμορφώνεται το 2023 για τους 1,2 εκατομμύρια ελεύθερους επαγγελματίες καθώς έρχονται αυξήσεις λόγω πληθωρισμού – Στα 231 ευρώ (+ 21 ευρώ), η χαμηλότερη ασφαλιστική κατηγορία στα 622,6 ευρώ, (+56,6 ευρώ) η 6η και υψηλότερη

Μαίρη Λαμπαδίτη

Επιβάρυνση – σοκ περιμένει τους 1,2 εκατομμύρια ελεύθερους επαγγελματίες, αυτοαπασχολούμενους και τους αγρότες καθώς από την 1η Ιανουαρίου 2023 θα δουν τις ασφαλιστικές τους εισφορές τους να αυξάνονται ακολουθώντας τη διακύμανση του τιμαρίθμου.

Ειδικότερα, εφόσον ο πληθωρισμός κλείσει σε ετήσια βάση το 2022 κοντά στο 9,8% -10% (αυτό το ποσοστό εκτιμάται ότι θα αναγράφει ο προϋπολογισμός), η χαμηλότερη ασφαλιστική κατηγορία των 210 ευρώ σήμερα  θα διαμορφωθεί  στα 231 ευρώ (+ 21 ευρώ), ενώ η 6η και υψηλότερη θα ανέλθει στα 622,6 ευρώ, από 566 που είναι σήμερα (+ 56,6 ευρώ).

Αν και υπήρχαν αντιδράσεις από τους φορείς των ελεύθερων επαγγελματιών (οικονομολόγοι, δικηγόροι, επαγγελματικό επιμελητήριο) οι οποίοι ζήτησαν να «παγώσει» η διάταξη του νόμου 4670/2020  που συνδέει το ύψος των ασφαλιστικών εισφορών με τη διακύμανση του πληθωρισμού του προηγούμενου έτους, η ηγεσία του υπουργείου εργασίας είναι κατηγορηματική ότι η αύξηση θα πρέπει να εφαρμοστεί.

Οι επαγγελματίες επισημαίνουν ότι οι πιέσεις του πληθωρισμού, σε συνδυασμό με τη μείωση του τζίρου, είναι δυσβάσταχτες και ήδη ένα 30% των μη μισθωτών δεν μπορεί να πληρώσει καν τις σημερινές υποχρεώσεις του.

Σύμφωνα με το υπουργείο οι εισφορές πρέπει να αυξηθούν για τους  εξής λόγους:

1. Το 75% των ελεύθερων επαγγελματιών είναι ενταγμένο στη χαμηλότερη ασφαλιστική κατηγορία που σήμερα αντιστοιχεί σε  210 ευρώ. Αν ο πληθωρισμός κλείσει στο 9,8-10 % μια αύξηση της τάξης των 20 ευρώ σύμφωνα με το υπουργείο και τον ΕΦΚΑ δεν είναι υπερβολικό ποσό ώστε να επιβαρύνει υπέρμετρα τους επαγγελματίες.
2.  Αν κρατηθούν χαμηλά οι εισφορές, οι επαγγελματίες θα λάβουν αισθητά μικρότερη σύνταξη.
3. Η ασφαλιστική εισφορά για τους μισθωτούς, η οποία επιβαρύνει τους εργοδότες είναι κατά  20% υψηλότερη από την εισφορά των ελεύθερων επαγγελματιών. Αν μάλιστα αυξηθεί ο κατώτατος μισθός στα 751 ευρώ από την 1η Μαΐου 2023  η παρακράτηση για τους μισθωτούς θα είναι ακόμα μεγαλύτερη και θα εντείνει την ανισότητα.

Για παράδειγμα, ένας μισθωτός που σήμερα εργάζεται στον ιδιωτικό τομέα και αμείβεται με τον κατώτατο μισθό των 713 ευρώ πληρώνει εισφορές (αυτός και ο εργοδότης του) 3.509,16 ευρώ τον χρόνο, που αντιστοιχούν σε 292,4 ευρώ τον μήνα (σε 12μηνη βάση).

Οι πάνω από 1 εκατομμύρια μη μισθωτοί που έχουν επιλέξει την 1η ασφαλιστική κατηγορία για το 2022 καταβάλλουν εισφορές 220 ευρώ τον μήνα (155 ευρώ για κύρια ασφάλιση, 55 ευρώ για υγεία συν 10 ευρώ υπέρ ανεργίας). Ακόμη κι αν υπάρξει αύξηση η κατηγορία δεν θα ξεπεράσει τα 240 ευρώ.

Ποια ασφαλιστική κατηγορία επέλεξαν οι μη μισθωτοί/αυτοαπασχολούμενοι το 2022:

• 1η 220 ευρώ τον μήνα, 1.040.339 άτομα
• 2η 262 ευρώ τον μήνα, 62.112 άτομα
• 3η 312 ευρώ τον μήνα, 33.815 άτομα
• 4η 373 ευρώ τον μήνα, 20.546 άτομα
• 5η 445 ευρώ τον μήνα, 9.594 άτομα
• 6η 576 ευρώ τον μήνα, 12.810 άτομα

Ειδική κατηγορία 136 ευρώ τον μήνα, 119.404 άτομα

Σύνολο ασφαλισμένων: 1.298.620 άτομα

Σε τι ύψος θα διαμορφωθούν οι εισφορές το 2023

Με βάση την εκτίμηση ότι τιμάριθμος θα κλείσει στο 10%, η συνολική εισφορά (για τον κλάδο σύνταξης και υγείας)  θα διαμορφωθεί το 2023:

• για την πρώτη ασφαλιστική κατηγορία στα 231 ευρώ από 210,
• για τη δεύτερη ασφαλιστική κατηγορία στα 277,2 ευρώ από 252,
• για την τρίτη ασφαλιστική κατηγορία στα 332,2 ευρώ από 302,
• για την τέταρτη ασφαλιστική κατηγορία στα 399,3 ευρώ από 363,
• για την πέμπτη ασφαλιστική κατηγορία στα 478,5  ευρώ από 435 και
• για την έκτη ασφαλιστική κατηγορία στα 622.6 ευρώ από 566.

Οι εισφορές αγροτών

Αντίστοιχα οι εισφορές για τους αγρότες θα διαμορφωθούν το 2023:

• στα 137.5 ευρώ από 125 για την πρώτη ασφαλιστική κατηγορία,
• στα 165 ευρώ από 150 για τη δεύτερη ασφαλιστική κατηγορία,
• στα 198 ευρώ από 180 για την τρίτη ασφαλιστική κατηγορία,
• στα 238.7 ευρώ από 217 για τη τέταρτη ασφαλιστική κατηγορία,
• στα 286 από 260 για την πέμπτη ασφαλιστική κατηγορία και
• στα 372.9  ευρώ από 339 για την έκτη ασφαλιστική κατηγορία.

Υπενθυμίζουμε ότι όπως κάθε χρόνο έτσι και το 2023, 1.4 εκατομμύρια ελεύθεροι επαγγελματίες θα κληθούν να επιλέξουν ανάμεσα στις έξι, την ασφαλιστική κατηγορία στην οποία επιθυμούν να ενταχθούν.

Αυτή η διαδικασία γίνεται συνήθως ηλεκτρονικά στο τέλος Ιανουαρίου αλλά δεν αποκλείεται εν προκειμένω να καθυστερήσει έως ότου «κλειδώσει» ο πληθωρισμός του 2022. Αν δεν υποβάλλουν νέα αίτηση- δήλωση ασφαλιστικής κατηγορίας, θα παραμείνουν στην κατηγορία στην οποία είχαν ενταχθεί για το έτος 2022.

Σύνταξη έως 440 ευρώ

Σύμφωνα με τους ειδικούς όσοι παραμείνουν στην κατώτερη ασφαλιστική κατηγορία και έχουν λίγα χρόνια ασφάλισης, δεν πρέπει να περιμένουν σύνταξη υψηλότερη από 440 ευρώ. Για να προσδοκούν μια αξιοπρεπή σύνταξη θα πρέπει να διανύσουν πάνω από 30 χρόνια ασφάλισης και να ενταχθούν τουλάχιστον στην τρίτη ασφαλιστική κατηγορία που αντιστοιχεί σε εισφορά 302 ευρώ για σύνταξη και υγεία.

Για παράδειγμα: 

• ελεύθερος επαγγελματίας που έχει διανύσει 30 χρόνια ασφάλισης στην τρίτη ασφαλιστική κατηγορία, μπορεί με τα σημερινά δεδομένα, να περιμένει σύνταξη ύψους 1.085 ευρώ.

Οι ειδικοί διευκρινίζουν ότι αξίζει τον κόπο να ενταχθεί κανείς στην τρίτη η και σε υψηλότερη κατηγορία αν  τον χωρίζουν από τη σύνταξη τουλάχιστον δέκα έτη.

Συγκεκριμένα, αν παραμείνει στην 6η ασφαλιστική κατηγορία αντί της 2ης για 10 χρόνια, η σύνταξή του θα αυξηθεί κατά 365 ευρώ το μήνα.

Η επιλογή ανώτερης κατηγορίας για μικρό χρονικό διάστημα  δεν οδηγεί σε αισθητή διαφορά στη σύνταξη. 

• Για παράδειγμα αν ενταχθεί ο ελεύθερος επαγγελματίας στην πέμπτη ασφαλιστική κατηγορία για δύο έτη, δε θα κερδίσει πάνω από 20 ευρώ στη σύνταξη.