Οι σχέσεις του Βερολίνου με την Τουρκία έχουν ιστορικό βάθος
Κώστας Ιορδανίδης
Η επίσκεψη του Γερμανού καγκελαρίου Ολαφ Σολτς στην Αθήνα, αλλά κυρίως η δημόσια τοποθέτησή του στην κρίση που μαστίζει τις ελληνοτουρκικές σχέσεις εδώ και πολλούς μήνες, αντιμετωπίστηκαν με ενθουσιασμό στην Ελλάδα και με αναμενόμενη οργή στην Τουρκία.
Ο κ. Σολτς αντιτάχθηκε στο ενδεχόμενο στρατιωτικής συγκρούσεως δύο κρατών-μελών του ΝΑΤΟ και επανέλαβε την πάγια πρόταση της Δύσεως για επίλυση των διαφορών Ελλάδος και Τουρκίας με διαπραγματεύσεις στη βάση του διεθνούς δικαίου. Τίποτε περισσότερο και τίποτε λιγότερο από αυτό.
Σε τηλεφωνική συνομιλία του με τον καγκελάριο, ο Τούρκος πρόεδρος Ερντογάν κάλεσε το Βερολίνο να επιστρέψει στην πολιτική «ουδετερότητος» –έναντι της Αθήνας και της Αγκυρας– που ίσχυε επί της καγκελαρίας της κ. Μέρκελ.
Μόνο που κατά την εποχή εκείνη, η κ. Μέρκελ ήταν η αδιαμφισβήτητη ηγετική μορφή της Ε.Ε. Η συμφωνία της με τον κ. Ερντογάν για το μεταναστευτικό εξ αφορμής της παρεμβάσεως της Δύσεως στη Συρία αναβάθμιζε την Τουρκία ως χώρα-ανάχωμα των προσφυγικών ροών προς την Ευρώπη.
Πέραν δε τούτου –αν και ανεπιτυχής– η διαμεσολαβητική πρωτοβουλία που είχε αναλάβει για την επίλυση των ελληνοτουρκικών διαφορών ήταν ιστορικώς αξιοσημείωτη. Αλλες, ωστόσο, είναι οι συνθήκες που σήμερα επικρατούν, στη Γερμανία και στην Ε.Ε., μετά τη βίαιη απαίτηση του Αμερικανού προέδρου Μπάιντεν για άμεση απεξάρτηση της Ευρώπης από το ρωσικό αέριο.
Οι σχέσεις, ωστόσο, του Βερολίνου με την Ανατολή έχουν ιστορικό βάθος και μάλιστα όχι ανταγωνιστικό, όπως συνέβη με άλλες Μεγάλες Δυνάμεις στο παρελθόν. Και δεν είναι ανάγκη να ανατρέξει κανείς στην εγκάρδια συνάντηση του κάιζερ Γουλιέλμου Β΄ με τον σουλτάνο Αμπντούλ Χαμίντ το 1898. Ούτε και στις υπηρεσίες του Πρώσου στρατηγού Φον ντερ Γκολτς προς τους Οθωμανούς για δεκατέσσερα χρόνια –έως το 1897– ή στον ρόλο του για τη διαμόρφωση του εθνικισμού των Νεοτούρκων.
Η επανένωση της Γερμανίας, έγραφε ο Economist την εποχή εκείνη, θα έστρεφε εξ ανάγκης τη χώρα αυτή προς Ανατολάς. Οπως συνέβη άλλωστε. Μετά το τείχος, όμως, που επιχειρεί να υψώσει ο πρόεδρος Μπάιντεν μεταξύ Ευρώπης και Ρωσίας, η Τουρκία είναι η μόνη πύλη της Γερμανίας και της Ε.Ε. στην Ανατολή. Δεν είναι τόσο απλά τα πράγματα.
