Αρχές του 2023 η ρύθμιση για την καταβολή οικονομικών ανταλλαγμάτων – Η απουσία έξυπνων μετρητών και υπόγειου δικτύου ταλαιπωρεί τους πολίτες – Σε ποιες περιπτώσεις δεν θα καταβάλλονται αποζημιώσεις στους καταναλωτές – Τι γίνεται στο εξωτερικό
ΜΑΡΙΑΝΝΑ ΤΖΑΝΝΕ
Aποζημιώσεις που δεν θα υπερβαίνουν τα 2.000 ευρώ και θα ενεργοποιούνται μετά από 72 ώρες διακοπής της ηλεκτροδότησης, προτείνει η εισήγηση του ΔΕΔΔΗΕ προς τη Ρυθμιστική Αρχή Ενέργειας για την καταβολή οικονομικού ανταλλάγματος σε περίπτωση μπλακ -άουτ μακράς διαρκείας.
Η χρονική διάρκεια πέρα από την οποία θα καταβάλλονται αποζημιώσεις είναι 8 ώρες, για μη προγραμματισμένες διακοπές σε δίκτυα χαμηλής τάσης δηλαδή τον οικιακό τομέα και τις μικρές επιχειρήσεις.
Για τα δίκτυα μέσης τάσης, η διάρκεια αυξάνεται κατά 50% και φτάνει τις 12 ώρες, ακολουθώντας αντίστοιχους μηχανισμούς αποζημιώσεων σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες (Ιταλία, Τσεχία, Φιλανδία, Νορβηγία, Σουηδία κ.α) όπου η μέγιστη επιτρεπτή χρονική διάρκεια διακοπής έχει οριστεί σε ένα εύρος 8- 12 ωρών.
Οι αποζημιώσεις θα χορηγούνται από τον ΔΕΔΔΗΕ με βάση διάφορες παραμέτρους όπως, το είδος του καταναλωτή (οικιακός ή μη), το επίπεδο της τάσης, το αίτιο της διακοπής, τις ειδικές γεωγραφικές συνθήκες (νησιά, μικροί οικισμοί), ενώ αντιμετωπίζονται ιδιαίτερα και περιπτώσεις διακοπών ηλεκτροδότησης που ενδέχεται να μην εντάσσονται πλήρως στη σφαίρα ευθύνης ή ελέγχου του Διαχειριστή του Δικτύου, όπως φαινόμενα ανωτέρας βίας είτε από φυσικά αίτια (π.χ. τα ακραία καιρικά φαινόμενα) είτε από ανθρώπινη παρέμβαση.
Αξίζει να σημειωθεί ότι ο διαχειριστής έχει προτείνει να μην καταβάλλεται αντάλλαγμα εφόσον μια κακοκαιρία πλήττει γεωγραφική περιοχή ή περιοχές με συνολικό αριθμό παροχών 1 εκατομμυρίου, ανεξάρτητα από το αν έμειναν εκτός τάσης.
Με βάση τα στατιστικά στοιχεία του ΔΕΔΔΗΕ κατά την τελευταία τριετία (2019 – 2021) προκύπτει ότι ο συνολικός αριθμός μη προγραμματισμένων διακοπών στην μέση τάση ανήλθε σε 221.290 και στην χαμηλή σε 111.052 με αυξητικές τάσεις, συγκρίνοντας τις περιόδους 2020-2021.
Στο 95 % των μη προγραμματισμένων διακοπών στην πρώτη κατηγορία, η διάρκειά τους είναι μικρότερη από 704 λεπτά (11 ώρες και 44 λεπτά) ενώ στα δίκτυα χαμηλής τάσης ισούται με 420 λεπτά (7 ώρες).
Στα χαμηλά οι… καμπάνες
Ο υπολογισμός του αντιτίμου που θα καταβάλλεται στους καταναλωτές θα γίνεται αναλογικά με βάση ένα μαθηματικό τύπο, που θα υπολογίζει τη συνολική μέση ημερήσια Χρέωση Χρήσης Δικτύου του πελάτη, για τον μήνα που συνέβη η διακοπή, τη διάρκειά της (άνω των 72 ωρών, σε ακέραια 24ωρα) και ενός πολλαπλασιαστικού συντελεστή.
Το αντίτιμο προβλέπεται να αναπροσαρμόζεται ετησίως αυξητικά μετά από πρόταση του ΔΕΔΔΗΕ και έγκριση από την ΡΑΕ.
Στόχος είναι να υπολογίζεται ο βαθμός αυτοματοποίησης του δικτύου και το πρόγραμμα εγκατάστασης έξυπνων μετρητών, το οποίο προβλέπεται να ολοκληρωθεί το 2030. Η εισήγηση του διαχειριστή είναι να γίνει η πρώτη αναπροσαρμογή μέσα στο α΄τρίμηνο του 2023.
Οι πολυήμερες διακοπές ρεύματος που προκάλεσε η περσινή κακοκαιρία Ελπίς και η αντίστοιχη θεομηνία της προηγούμενης χρονιάς (Μήδεια) ήταν η αφορμή για να ανοίξει το θέμα της καταβολής οικονομικού ανταλλάγματος η ΡΑΕ, ασκώντας πιέσεις στο ΔΕΔΔΗΕ να καθορίσει ένα πλαίσιο αποζημιώσεων.
Ο ΔΕΔΔΗΕ πριν λίγες μέρες κατέθεσε στη Ρυθμιστική Αρχή την εισήγησή του για τον τρόπο που θα αποζημιώνονται οι καταναλωτές, βασιζόμενο στην μελέτη που εκπόνησε για λογαριασμό του, το Αριστοτέλειο Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης.
Για την σχετική ρύθμιση προβλέπεται να υπάρξει δημόσια διαβούλευση ενός μήνα και αμέσως μετά η ΡΑΕ θα καθορίσει τον τρόπο με τον οποίο ο διαχειριστής θα ανταποκρίνεται σε περιπτώσεις παρατεταμένων βλαβών.
Το θέμα που συζητήθηκε στην ολομέλεια της Αρχής την Πέμπτη παίρνει τον δρόμο του, ωστόσο οι αποζημιώσεις που προτείνονται θεωρούνται πολύ χαμηλές.
Για παράδειγμα για μέσα μηνιαία τέλη χρήσης δικτύου ενός οικιακού καταναλωτή 12 ευρώ, μία διακοπή 72 ωρών, διαμορφώνει την αποζημίωση σε 6 ευρώ, που είναι ίση με την πενταπλάσια αξία των τελών χρήσης που θα πλήρωνε για 3 μέρες.
Αν η διακοπή είναι για 96 ώρες, θα καταβάλλει αντίστοιχα 8 ευρώ, που αντιστοιχεί στην πενταπλάσια αξία των τελών χρήσης που θα κατέβαλε για 4 μέρες.
«Αυτή η εισήγηση είναι ένα πρώτο βήμα για να εφαρμοστούν κάποιοι κανόνες στην αγορά» επισημαίνει στο newmoney ο Πρόεδρος της ΡΑΕ κ. Θανάσης Δαγούμας, ο οποίος παραδέχεται ότι οι προτάσεις για την καταβολή οικονομικού ανταλλάγματος του ΔΕΔΔΗΕ κινούνται σε χαμηλά επίπεδα, τα οποία όπως αναφέρει θα αναθεωρηθούν προς τα πάνω με ένα όπως αναφέρει δίκαιο τρόπο.
Το επιχείρημα του διαχειριστή είναι ότι απουσία έξυπνων μετρητών είναι αδύνατος ο εντοπισμός χρηστών εκτός τάσης. Η έλλειψη αυτή δεν επιτρέπει την αναλυτική καταγραφή δεδομένων σε ότι αφορά το χρόνο αποκοπής ενός νοικοκυριού αλλά και το χρόνο πλήρους αποκατάστασης, κάτι που έχουμε δει να συμβαίνει συστηματικά σε περιόδους ακραίων καιρικών φαινομένων.
Ως κρίσιμο παράγοντα που επηρεάζει το δίκτυο διανομής, ο διαχειριστής χαρακτηρίζει επίσης και το περιορισμένο υπόγειο δίκτυο που διαθέτει που αντιστοιχεί μόλις στο 11% του συνολικού που είναι 240.000 χλμ.
Η ιδιαιτερότητα αυτή, η οποία αφήνει εκτεθειμένο κρίσιμο εξοπλισμό, δυσχεραίνει τον χρόνο αποκατάστασης βλαβών δίνοντας στην χώρα μας την τελευταία θέση στην ΕΕ από πλευράς υπόγειου δικτύου διανομής.
Τι γίνεται στο εξωτερικό
Στο κείμενο που έθεσε χθες το απόγευμα σε διαβούλευση η ΡΑΕ γίνεται και μία επισκόπηση αναφορών 21 ρυθμιστικών αρχών, οι οποίες παρείχαν στοιχεία σε σχέση με τις αποζημιώσεις καταναλωτών για διακοπές διαρκείας σε διάφορες χώρες. Όπως επισημαίνεται σε 15 εξ αυτών υπάρχουν σχήματα αποζημίωσης για διακοπές ρεύματος σε κανονικές συνθήκες και σε άλλες 9 χώρες σε ακραίες καιρικές συνθήκες. Για παράδειγμα στην Μ. Βρετανία για διακοπές από 24 ώρες έως και πάνω από 48, το ύψος του οικονομικού ανταλλάγματος είναι 70 λίρες ανά οικιακή παροχή. Ο καταναλωτής μπορεί να εισπράξει επιπλέον 70 λίρες για επόμενες 12 ώρες που δεν έχει αποκατασταθεί η βλάβη, με μέγιστο όριο τις 700 λίρες ανά παροχή. Στην Ρουμανία ο αριθμός των σύντομων διακοπών κατά την διάρκεια μιας εβδομάδας δεν μπορεί να ξεπερνά τις 10. Εφόσον τις υπερβεί καταβάλλει 60 ευρώ για τάση άνω των 110 Kv, 2 ευρώ στη μέση τάση και 1 ευρώ στην χαμηλή.
Σε άλλες χώρες υπάρχει προκαθορισμένος χρόνος αποκατάστασης μακροχρόνιων μη προγραμματισμένων διακοπών. Στην Ολλανδία, είναι μέχρι τέσσερις ώρες, στην Γαλλία, την Λιθουανία ή την Ρουμανία μέχρι οκτώ ώρες, στην Ιταλία μέχρι 12 ώρες, κ.λπ. Στην Ελλάδα ο χρόνος αποκατάστασης είναι μέχρι 24 ώρες όπως και στη Νορβηγία, τη Φινλανδία, κ.α.
Στη Γαλλία, για παράδειγμα η αποζημίωση στους καταναλωτές αντιστοιχεί στο 20% της ετήσιας επιβάρυνσης για τα ρυθμισμένα τέλη που εισπράττει ο διαχειριστής του δικτύου διανομής όταν η διακοπή ηλεκτροδότησης είναι από έξι έως 12 ώρες. Για κάθε έξι ώρες διακοπής πέραν του 12ωρου, ο διαχειριστής καταβάλλει πρόσθετη αποζημίωση που αντιστοιχεί επίσης στο 20% των ετησίων τελών. Στη Φιλανδία η αποζημίωση φτάνει το 10% των ετησίων τελών για χρονική διάρκεια διακοπής 12- 24 ώρες. Το ποσό αυξάνει στο 25% των ετησίων τελών για διάρκεια διακοπής από 24 έως 72 ώρες, και φτάνει μέχρι και το 200% για πολυήμερες διακοπές όπως αυτές που έζησαν τους τελευταίους χειμώνες κάτοικοι της Αττικής.
