Εξωδικαστικός μηχανισμός: Κλείνει η συμφωνία για τέσσερις αλλαγές – Τι θα αφορούν

Σίσσυ Σταυροπιερράκου

Οι αλλαγές αφορούν την ένταξη των ενήμερων δανειοληπτών στον μηχανισμό, τη μείωση της διάρκειας των ρυθμίσεων, την αφαίρεση των ρυθμισμένων δανείων από την εξωδικαστική ρύθμιση και την οριστική διαγραφή αιτήσεων που έχουν βαλτώσει καθώς οι οφειλέτες τις έχουν εγκαταλείψει

Kοντά σε συμφωνία για βελτιώσεις στον εξωδικαστικό μηχανισμό βρίσκονται οι εταιρείες διαχείρισης και οι τράπεζες με την Ειδική Γραμματεία Διαχείρισης Ιδιωτικού Χρέους, ώστε να επιταχυνθούν οι διαδικασίες προς όφελος των οφειλετών, στη σημερινή δύσκολη συγκυρία.

Οι αλλαγές αφορούν την ένταξη των ενήμερων δανειοληπτών στον μηχανισμό, τη μείωση της διάρκειας των ρυθμίσεων, την αφαίρεση των ρυθμισμένων δανείων από την εξωδικαστική ρύθμιση και την οριστική διαγραφή αιτήσεων που έχουν βαλτώσει καθώς οι οφειλέτες τις έχουν εγκαταλείψει.

Όπως εκτιμάται, εφόσον προχωρήσουν αυτές οι παρεμβάσεις θα επιταχυνθεί η διαδικασία για τις μη εξυπηρετούμενες οφειλές, ενώ τράπεζες και δημόσιο είναι πιθανό να οδηγηθούν σε μεγαλύτερα κουρέματα χρέους.

Γιατί το ζητούμενο πέραν της επιτάχυνσης στην αξιολόγηση των αιτήσεων, είναι να βελτιωθεί και η ποιότητα των προτάσεων ρύθμισης που προκύπτουν από την αυτοματοποιημένη πλατφόρμα, ώστε αφενός να εγκρίνονται από τους servicers και τις τράπεζες και αφετέρου να είναι ρεαλιστικές και βιώσιμες, ώστε να γίνονται αποδεκτές από τους οφειλέτες.

Πιέσεις από Σταϊκούρα

Ο υπουργός Οικονομικών Χρήστος Σταικούρας έχει ασκήσει έντονη πίεση στις διοικήσεις των τεσσάρων συστημικών τραπεζών κατά τις πρόσφατες συναντήσεις που είχαν να εντατικοποιήσουν τις προσπάθειές τους για ταχεία υλοποίηση συνολικών ρυθμίσεων οφειλών μέσω του εξωδικαστικού μηχανισμού, ώστε να θωρακιστεί επαρκώς το χρηματοπιστωτικό σύστημα και, συνολικά, η ελληνική οικονομία ενάντια στους νέους κινδύνους που ελλοχεύουν, εξαιτίας της αύξησης των επιτοκίων αλλά και της ακρίβειας.

Μέχρι στιγμής, οι επιτυχείς ρυθμίσεις σε οφειλές προς τράπεζες, εταιρείες διαχείρισης και Δημόσιο ανέρχονται σε 2.367 και είναι συνολικού ύψους 654 εκατ. ευρώ, ενώ εκτιμάται ότι θα αγγίξουν το 1 δισ. ευρώ έως τον Φεβρουάριο 2023.

Οι αιτήσεις δανειοληπτών που αυτοί θα προωθήσουν προς οριστική υποβολή αναμένονται σε 33.500 αιτήσεις, με οφειλές ύψους 19 δισ. ευρώ.

Οι 4 αλλαγές

Οι τέσσερις αλλαγές αλλαγές που δρομολογούνται και αναμένεται να ισχύσουν από τις αρχές του 2023 αφορούν:

1. Δυνατότητα ένταξης στον εξωδικαστικό μηχανισμό και διμερείς συμβάσεις για τους ενήμερους δανειολήπτες που έχουν υποστεί μείωση των εισοδημάτων τους, καθώς σήμερα κόβονται αυτόματα από τη ρύθμιση
2. Την απορριψιμότητα από την πλευρά των τραπεζών. Εως τώρα οι τράπεζες προχωρούν σε απόρριψη της ένταξης ενός ρυθμισμένου δανείου στην ολιστική ρύθμιση του εξωδικαστικού που μπορεί να σχετίζεται και με άλλα χρέη (εφορία, ταμεία). Οι δύο πλευρές (δημόσιο και τράπεζες) συμφώνησαν να αφαιρεθούν εντέλει τα ρυθμισμένα δάνεια από την οριζόντια εξωδικαστική ρύθμιση και να προχωρά για τα υπόλοιπα χρέη, αφού όμως συνυπολογιστεί το ποσό που καταβάλλει κάθε μήνα ο δανειολήπτης για την εξυπηρέτηση του δανείου.
3. Τη χρονική διάρκεια της ρύθμισης, όπως αυτή προκύπτει από το πλαίσιο, με ανταλλαγή μεγαλύτερο ποσοστό κουρέματος. Τα ξένα funds, τα οποία έχουν επενδύσει στη δευτερογενή αγορά μη εξυπηρετούμενων δανείων, ζητούν να αλλάξουν τα χρονικά όρια της ρύθμισης και δέχονται ως αντάλλαγμα να αυξηθεί το ποσοστό του κουρέματος. Αίτημα που γίνεται αποδεκτό από το οικονομικό επιτελείο. Σήμερα, ο εξωδικαστικός μηχανισμός δίνει 25ετή ρύθμιση για τα ανεξασφάλιστα δάνεια και 35ετή χρονική διάρκεια ρύθμισης για τα εξασφαλισμένα.
4. Τη διαγραφή των 35.000 αιτήσεων που εκκρεμούν, καθώς οι οφειλέτες τις έχουν εγκαταλείψει σε κάποια από τα στάδια υποβολής. Υπάρχουν αιτήσεις που εκκρεμούν σε κάποιο στάδιο από τον Ιούλιο του 2020. Οι αιτήσεις αυτές θα ακυρωθούν όλες και οι οφειλέτες μπορούν να τις υποβάλουν εκ νέου.

Οι στόχοι

Από την Ειδική Γραμματεία Διαχείρισης Ιδιωτικού Χρέους εχουν τεθεί ιδιαίτερα φιλόδοξοι στόχοι για τους επόμενους μήνες.

Σύμφωνα με την τελευταία σχετική έκθεση προόδου (Δεκέμβριος 2022), η Γραμματεία θέτει δύο σενάρια για τους επόμενους πέντε μήνες:

Σύμφωνα με το βασικό σενάριο, αναμένονται ρυθμίσεις χρεών ύψους 1,7 δισ. ευρώ, οι οποίες θα προέρχονται από:

• €356 εκατ. αιτήσεις σε τελικό στάδιο αξιολόγησης.
• €956 εκατ. αιτήσεις σε στάδιο αξιολόγησης από τους Χ.Φ ή/και το Δημόσιο.
• €355 εκατ. αιτήσεις σε αρχικό στάδιο.

Σύμφωνα με το αισιόδοξο σενάριο, οι ρυθμίσεις μπορεί να φθάσουν στα 2 δισ. ευρώ και θα προέρχονται από:

• €356 εκατ. αιτήσεις σε τελικό στάδιο αξιολόγησης.
• €1,1 δισ. αιτήσεις σε στάδιο αξιολόγησης από τους Χ.Φ ή/και το Δημόσιο.
• €532 εκατ. αιτήσεις σε αρχικό στάδιο.

Τα στοιχεία δείχνουν, πάντως, ότι οι χρηματοδοτικοί φορείς δείχνουν έντονη απροθυμία να εγκρίνουν ρυθμίσεις, σε αντίθεση με το Δημόσιο που εγκρίνει περισσότερες από εννέα στις δέκα αιτήσεις.

Από τις αιτήσεις για οφειλές 1,1 δισ. ευρώ που έχουν αξιολογηθεί από το Δημόσιο έχει εγκριθεί το 91% (€1,0 δισ). Όμως, από τα 1,4 δισ. ευρώ χρεών που έχουν αξιολογηθεί από τους χρηματοδοτικούς φορείς έχει εγκριθεί μόνο το 63% (853 εκατ. ευρώ). Για το 25% των χρεών για τα οποία έχει ζητηθεί ρύθμιση, οι τράπεζες και οι εταιρείες διαχείρισης δανείων έχουν απορρίψει αιτήσεις ύψους 600 εκατ. ευρώ, δηλαδή μία στις τέσσερις αιτήσεις (25%).