Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή προτείνει νέους κανόνες για την ενίσχυση της χρήσης δεδομένων από εκ των προτέρων διαβιβαζόμενες πληροφορίες σχετικά με τους επιβάτες (API). Η πρόταση αυτή είναι μία από τις βασικές δράσεις που προσδιορίζονται στη στρατηγική της ΕΕ για την Ένωση Ασφάλειας.
Η ΕΕ εξακολουθεί να σημειώνει πρόοδο όσον αφορά την ισχυροποίηση της συνολικής αρχιτεκτονικής ασφάλειας, η οποία αποσκοπεί στην ενίσχυση της προστασίας των πολιτών της ΕΕ, όπως καταδεικνύεται επίσης στην πέμπτη έκθεση προόδου για την Ένωση Ασφάλειας.
Η έκθεση περιγράφει μια τριετία σταθερής προόδου όσον αφορά την εφαρμογή της στρατηγικής για την Ένωση Ασφάλειας. Δείχνει ότι έχουν γίνει σημαντικά βήματα για την ενίσχυση της προστασίας των κρίσιμων υποδομών από φυσικές επιθέσεις, κυβερνοεπιθέσεις και υβριδικές επιθέσεις, για την καταπολέμηση της τρομοκρατίας και της ριζοσπαστικοποίησης, καθώς και για την πάταξη του οργανωμένου εγκλήματος.
Οι πληροφορίες για τους ταξιδιώτες έχουν συμβάλει στη βελτίωση των συνοριακών ελέγχων, στη μείωση της αντικανονικής μετανάστευσης και στον εντοπισμό προσώπων που συνεπάγονται κινδύνους για την ασφάλεια. Κάθε χρόνο, πάνω από ένα δισεκατομμύριο επιβάτες εισέρχονται, εξέρχονται ή ταξιδεύουν εντός της ΕΕ. Οι νέοι κανόνες θα βελτιώσουν τη χρήση των δεδομένων API για τη διενέργεια ελέγχων των επιβατών πριν από την άφιξή τους στα εξωτερικά σύνορα. Οι νέοι κανόνες θα ενισχύσουν επίσης την καταπολέμηση του σοβαρού εγκλήματος και της τρομοκρατίας εντός της ΕΕ. Με τον τρόπο αυτό θα καλυφθεί ένα σημαντικό κενό στο ισχύον νομικό πλαίσιο, με παράλληλη τήρηση των προτύπων της ΕΕ για την προστασία και τη διαβίβαση των δεδομένων.
Η Επιτροπή υποβάλλει επίσης σήμερα έκθεση σχετικά με μια τριετία σταθερής προόδου όσον αφορά την εφαρμογή της στρατηγικής για την Ένωση Ασφάλειας, προτείνει δε ένα νέο σχέδιο δράσης για την παράνομη διακίνηση πολιτιστικών αγαθών, η οποία παραμένει μία από τις πιο επικερδείς μορφές επιχειρηματικής δραστηριότητας για τις ομάδες οργανωμένου εγκλήματος.
Οι νέοι κανόνες για τις API θα εισαγάγουν τα ακόλουθα:
- Ενιαίους κανόνες για τη συλλογή δεδομένων API. Οι νέοι κανόνες περιλαμβάνουν έναν κλειστό κατάλογο στοιχείων δεδομένων API, τα μέσα συλλογής δεδομένων API και ένα ενιαίο σημείο για τη διαβίβαση των δεδομένων.
- Υποχρεωτική συλλογή δεδομένων API για τους σκοπούς της διαχείρισης των συνόρων και της καταπολέμησης της αντικανονικής μετανάστευσης σε όλες τις πτήσεις που εισέρχονται στον χώρο Σένγκεν. Το στοιχείο αυτό θα διευκολύνει τα ταξίδια των ατόμων που ταξιδεύουν στον χώρο Σένγκεν, μειώνοντας τον χρόνο κατά την αποβίβαση και κατά τους φυσικούς συνοριακούς ελέγχους. Υποχρεωτική συλλογή δεδομένων API για τους σκοπούς της επιβολής του νόμου για όλες τις πτήσεις προς και από την ΕΕ, καθώς και για επιλεγμένες πτήσεις εντός της ΕΕ. Τα δεδομένα API για τους σκοπούς αυτούς συλλέγονται με πλήρη σεβασμό των κανόνων της ΕΕ για την προστασία των δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα.
- Καλύτερη ποιότητα των δεδομένων API, καθώς οι αερομεταφορείς θα πρέπει να συλλέγουν δεδομένα API μόνο με αυτοματοποιημένα μέσα.
- Εξορθολογισμένη διαβίβαση δεδομένων API από τους αερομεταφορείς στις εθνικές αρχές μέσω νέου δρομολογητή, τον οποίο θα διαχειρίζεται οργανισμός της ΕΕ, ο eu-LISA. Αυτή η τεχνική λύση συνάδει με τις διασφαλίσεις προστασίας των δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα, καθώς θα διαβιβάζει, μόνο, δεδομένα API, χωρίς να τα αποθηκεύει.
Επόμενα βήματα
Τώρα εναπόκειται στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο να εξετάσουν την πρόταση. Μόλις εγκριθούν οι νέοι κανόνες, θα ισχύσουν άμεσα σε ολόκληρη την ΕΕ. Οι προτάσεις αυτές συμπληρώνουν άλλα συστήματα και πρωτοβουλίες της ΕΕ στον τομέα της διαχείρισης των συνόρων και της ασφάλειας, οι οποίες υλοποιούνται κατά τη διάρκεια του 2023 (όπως το σύστημα εισόδου/εξόδου και το ευρωπαϊκό σύστημα πληροφοριών και αδειοδότησης ταξιδιού). Οι νέοι κανόνες για τη συλλογή και τη διαβίβαση δεδομένων API αναμένεται να εφαρμοστούν πλήρως από το 2028. Μόλις αναπτυχθεί ο δρομολογητής, πράγμα που αναμένεται να έχει συμβεί έως το 2026, οι δημόσιες αρχές και οι αερομεταφορείς θα έχουν στη διάθεσή τους δύο έτη για να προσαρμοστούν στις νέες απαιτήσεις και να δοκιμάσουν τον δρομολογητή, προτού καταστεί υποχρεωτικός.
Ιστορικό
Η επεξεργασία των δεδομένων API παρέχει ένα αποτελεσματικό εργαλείο για εκ των προτέρων ελέγχους των επιβατών αεροπορικών μεταφορών, συμβάλλοντας στην επίσπευση των διαδικασιών κατά την άφιξη και στην αφιέρωση περισσότερων πόρων και χρόνου για την ταυτοποίηση των ταξιδιωτών που χρειάζονται περισσότερη προσοχή.
Στην ΕΕ, η οδηγία API επιβάλλει στους αερομεταφορείς την υποχρέωση να διαβιβάζουν, κατόπιν αιτήματος, δεδομένα API στο κράτος μέλος προορισμού της ΕΕ πριν από την απογείωση της πτήσης. Αυτό αφορά τις εισερχόμενες πτήσεις από τρίτη χώρα και αποσκοπεί στη βελτίωση του ελέγχου των συνόρων και στην καταπολέμηση της αντικανονικής μετανάστευσης. Η αναθεώρηση της οδηγίας εξαγγέλθηκε στο πρόγραμμα εργασίας της Επιτροπής για το 2022 και στην ανακοίνωση για τον χώρο Σένγκεν τον Ιούνιο του 2021. Οι δύο κανονισμοί θα αντικαταστήσουν την οδηγία του 2004 για τις εκ των προτέρων διαβιβαζόμενες πληροφορίες σχετικά με τους επιβάτες.
Τα αποτελέσματα της αξιολόγησης της οδηγίας API το 2020 κατέδειξαν ότι οι ισχύοντες κανόνες σχετικά με τη συλλογή δεδομένων API στην ΕΕ δεν εξυπηρετούν πλέον τον σκοπό τους. Οι σημερινές προτάσεις καλύπτουν την ανάγκη εναρμόνισης και αποσαφήνισης του τρόπου με τον οποίο συλλέγονται τα δεδομένα API σε ολόκληρη την ΕΕ. Τονίζουν επίσης τη χρησιμότητα του συνδυασμού δεδομένων API και PNR προκειμένου να ενισχυθεί η αξιοπιστία και η αποτελεσματικότητα των δεδομένων PNR ως εργαλείου επιβολής του νόμου.
Εκτός από τα δεδομένα API που συλλέγονται από τους αερομεταφορείς κατά τον έλεγχο εισιτηρίων και την επιβίβαση στο αεροσκάφος, οι αερομεταφορείς συλλέγουν επίσης δεδομένα από τις καταστάσεις ονομάτων επιβατών (PNR) κατά τη στιγμή της κράτησης αεροπορικού εισιτηρίου. Πρόκειται για χωριστό σύνολο πληροφοριών που συλλέγονται από τις αεροπορικές εταιρείες στο πλαίσιο της συνήθους επιχειρηματικής τους δραστηριότητας. Η διαβίβαση δεδομένων PNR στις εθνικές αρχές και η επακόλουθη χρήση των δεδομένων αυτών ρυθμίζονται στην ΕΕ από χωριστό νομικό πλαίσιο, την οδηγία PNR, που εκδόθηκε το 2016.
