Της Βάσως Αγγελέτου
Θετικά αντιμετωπίζουν οι Θεσμοί την πρωτοβουλία της κυβέρνησης για στήριξη των ευάλωτων δανειοληπτών από τις τράπεζες προκειμένου να αποτραπεί ένα νέο κύμα κόκκινων δανείων, σύμφωνα με ασφαλείς πληροφορίες του Capital.gr.
Τις προτάσεις για στήριξης των ευάλωτων συνεπών δανειοληπτών θα παρουσιάσουν οι επικεφαλής των τραπεζών στον υπουργό Οικονομικών Χρήστο Σταϊκούρα στις 12 το μεσημέρι. Οι προτάσεις θα κινούνται στους τέσσερις βασικούς άξονες που έχει θέσει η κυβέρνηση: επιτόκια (καταθέσεων και χορηγήσεων), χρεώσεις και προμήθειες, νέες ρυθμίσεις και εξωδικαστικός μηχανισμός.
Πηγές με γνώση των διαδικασιών προειδοποιούν ότι, για να μην γυρίσουν “μπούμερανγκ” τα μέτρα στήριξης, αποσταθεροποιώντας το ελληνικό τραπεζικό σύστημα, θα πρέπει να πληρούν τέσσερις βασικές προϋποθέσεις. Συγκεκριμένα, οι Θεσμοί ζητούν μέτρα στήριξης που θα είναι:
– Στοχευμένα: Είναι γνωστή η “αποστροφή” των δανειστών για οριζόντια μέτρα στήριξης τα οποία ευνοούν, μεταξύ άλλων, και τους στρατηγικούς κακοπληρωτές διαβρώνοντας την κουλτούρα των πληρωμών.
Για τον λόγο αυτό, η πρόταση για κοινό ταμείο επιδότησης των στεγαστικών δανείων που επεξεργάζονται οι τράπεζες σε συνεργασία με το ΥΠΟΙΚ και την Τράπεζα της Ελλάδος προβλέπουν περίμετρο 30.000 ευάλωτων οφειλετών με μέγιστο εισόδημα που δεν υπερβαίνει τα 21.000 ευρώ για τετραμελή οικογένεια.
Σημειώνεται ότι στους δικαιούχους του προγράμματος, το οποίο θα επιδοτεί κατά 50% την αύξηση στη μηνιαία δόση, περιλαμβάνονται και όσοι έχουν δάνεια τα οποία ανήκουν σε funds και τα διαχειρίζονται οι servicers. Το κόστος της στήριξης των οφειλετών αυτών -που είναι αριθμητικά πολύ λιγότεροι- θα αναλάβουν, σύμφωνα με πληροφορίες, οι τέσσερις συστημικές τράπεζες.
– Προσωρινά: Η στήριξη πρέπει να έχει αρχή και τέλος, το οποίο σημαίνει ότι το πρόγραμμα θα έχει αυστηρό χρονικό ορίζοντα. Η πρόταση που θα παρουσιάσουν σήμερα οι πιστωτές προβλέπει 12μηνη διάρκεια στην επιδότηση των μηνιαίων δόσεων, δηλαδή καθ’ όλο το επόμενο έτος, σύμφωνα με τις ίδιες πληροφορίες.
– Συμβατά με το εποπτικό πλαίσιο: Ήδη από την προηγούμενη Παρασκευή, η πρόταση για το κοινό ταμείο των τραπεζών βρίσκεται στη Φρανκφούρτη όπου αξιολογείται από τον Επόπτη. Πηγές με γνώση των διαδικασιών εκτιμούν ότι το κόστος των προτεινόμενων μέτρων είναι ανεκτό για τις τράπεζες που ευελπιστούν να μην χρειαστεί να λάβουν (σημαντικές) πρόσθετες προβλέψεις.
Ακόμη πιο κρίσιμο σημείο, αναφέρουν αρμόδιες πηγές, είναι να μην αλλάξουν κατηγοριοποίηση τα υπό εξέταση δάνεια καθώς αυτό θα οδηγούσε σε αύξηση τον δείκτη μη εξυπηρετούμενων δανείων (NPEs) ο οποίος βρίσκεται στα επίπεδα του 7-8% και αναμένεται να υποχωρήσει περαιτέρω προσεγγίζοντας τον ευρωπαϊκό μέσο όρο.
– Ανεξάρτητα: Οι κοινοτικοί κανονισμοί είναι ξεκάθαροι ως προς τη λειτουργία των κανόνων της ελεύθερης αγοράς με στόχο τον μέγιστο δυνατό ανταγωνισμό. Το τραπεζικό σύστημα δεν εξαιρείται από αυτούς, γεγονός που σημαίνει ότι οι τράπεζες θα πρέπει να αποφασίζουν και να εφαρμόζουν ανεξάρτητα τις τιμολογιακές τους πολιτικές οι οποίες αποτελούν πεδίο ελεύθερου ανταγωνισμού.
Υπό την έννοια αυτή, δεν επιτρέπονται ευθυγραμμισμένες τιμολογιακές πολιτικές ή παρεμβάσεις, ούτε και παρεμβάσεις οι οποίες θα υπαγορεύονται από τις κυβερνήσεις ή τις κεντρικές τράπεζες. Αυτός είναι ο λόγος που οι τραπεζικές διοικήσεις θα παρουσιάσουν ξεχωριστά η καθεμιά σήμερα τις παρεμβάσεις που σχεδιάζουν στα μέτωπα των επιτοκίων καταθέσεων και των προμηθειών.
Τι θα προτείνουν οι τράπεζες σε επιτόκια – προμήθειες
Όπως έχει ήδη αναφέρει το Capital.gr, τα συστημικά ιδρύματα δρομολογούν ήδη την αύξηση των καταθετικών επιτοκίων στα επίπεδα του 0,50% – 0,80% κατά μέσο όρο στις προθεσμιακές καταθέσεις. Καλά πληροφορημένες πηγές του κλάδου εξηγούν ότι στόχος των τραπεζών είναι να στρέψουν τους Έλληνες καταθέτες σε προϊόντα μεγαλύτερης διάρκειας (6 έως 12 μηνών) σε μια προσπάθεια “εκπαίδευσης” του εγχώριου κοινού.
Στο πεδίο των προμηθειών, οι προτάσεις των τραπεζών έχουν διπλή στόχευση. Η πρώτη είναι να μειώσουν -ή σε ορισμένες περιπτώσεις και να μηδενίσουν- τις προμήθειες που διευκολύνουν την τραπεζική.
Ένα χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι το προϊόν IRIS που προσφέρουν οι τράπεζες σε συνεργασία με τη ΔΙΑΣ για μεταφορά ποσών έως 500 ευρώ μέσω mobile banking μεταξύ φίλων. Παρότι οι περισσότερες τράπεζες είχαν αρχίσει τους προηγούμενους μήνες να χρεώνουν τις εν λόγω συναλλαγές, πλέον αναδιπλώνονται επιστέφοντας σταδιακά σε μηδενικές χρεώσεις στο IRIS.
Η δεύτερη στόχευση αφορά σε δυσανάλογα υψηλές χρεώσεις που είναι “αντιδημοφιλείς” και ταυτόχρονα δεν συνεισφέρουν ουσιαστικά στα λειτουργικά έσοδα του ιδρύματος. Τέτοια παραδείγματα είναι υπηρεσίες που χρησιμοποιούν κυρίως άνθρωποι μεγαλύτερης ηλικίας, οι οποίοι δεν είναι εξοικειωμένοι με τα ψηφιακά κανάλια, ή υπηρεσίες οι οποίες χρησιμοποιούνται σε πολύ αραιή βάση (π.χ. μία φορά ετησίως).
Χαρακτηριστικές περιπτώσεις είναι οι εκτυπώσεις κινήσεων λογαριασμού στα καταστήματα ή η συνδρομή πιστωτικής κάρτας -ένα κόστος που ουσιαστικά επιβαρύνει όσους έχουν εκδώσει πιστωτική κάρτα αλλά δεν τη χρησιμοποιούν.
Τρίτο πεδίο παρέμβασης, το οποίο περιλαμβάνεται στις 12 κατηγορίες προμηθειών για τις οποίες ζήτησε επανεξέταση το υπουργός Οικονομικών, είναι τα έξοδα αξιολόγησης φακέλου για τα στεγαστικά δάνεια.
Ανώτατη τραπεζική πηγή αποκάλυψε στο Capital.gr ότι έχει ληφθεί απόφαση για μηδενισμό των εξόδων αυτών προκειμένου να μην επιβαρύνονται οι δανειολήπτες σε μια συναλλαγή που αποτελεί απόφαση ζωής για ένα νοικοκυριό και δεν είναι επαναλαμβανόμενη.
