Κώστας Κατίκος
Παράθυρο για πληρωμές αναδρομικών 11μήνου στις επικουρικές συντάξεις και τα Δώρα ανοίγει τροπολογία, με την οποία επισπεύδεται η έκδοση των δικαστικών αποφάσεων.
Οι αγωγές που εκκρεμούν θα αντιμετωπίζονται ενιαία με μία απόφαση για όλους τους συνταξιούχους, εφόσον δεν υπερβαίνουν τους 50 ανά αγωγή. Η εφαρμογή της διάταξης στην πράξη σημαίνει αυτόματη δικαίωση και πληρωμή αναδρομικών για περίπου 400.000 συνταξιούχους που έχουν κάνει ομαδικές αγωγές για τα αναδρομικά.
Θεωρείται βέβαιο ότι εντός του 2023 αναμένεται καταιγισμός αποφάσεων για αναδρομικά σε επικουρικές και Δώρα. Τα ποσά που έρχονται για τους συνταξιούχους είναι από 650 έως και 4.000 ευρώ.
Σύμφωνα με έγκριτους δικηγόρους επί των ασφαλιστικών θεμάτων με τους οποίους επικοινώνησε το ένθετο «Ασφάλιση και Συντάξεις», η τροπολογία έρχεται να «λύσει τα χέρια» των Πρωτοδικείων στις εκκρεμείς δίκες για τα αναδρομικά, καθώς θα μπορούν να βγάζουν τελεσίδικες και όχι προδικαστικές αποφάσεις, και μάλιστα με άμεση εκτέλεση, ως προς την καταβολή των χρημάτων στους συνταξιούχους.
Στις προδικαστικές αποφάσεις οι συνταξιούχοι μπορεί να κερδίζουν τα αναδρομικά, αλλά, αν δεν υπάρχουν ακριβώς τα ποσά των επιστροφών, τότε το δικαστήριο ζητάει να τα στείλει ο ΕΦΚΑ εντός τριμήνου, οπότε και ξαναγίνεται δίκη για να αναγνωστούν τα ποσά που έχουν λαμβάνειν οι συνταξιούχοι.
Με την ομοδικία που προβλέπει η τροπολογία, οι δικαστές θα μπορούν, για παράδειγμα, σε μία αγωγή 50 συνταξιούχων να εκδώσουν οριστική απόφαση για τους 40 ή τους 45 που έχουν ακριβώς τα ποσά των αναδρομικών που διεκδικούν και να παρακάμψει την προδικαστική απόφαση, ζητώντας από τον ΕΦΚΑ να προσδιορίσει τα ακριβή ποσά και για τους υπόλοιπους που καλύπτονται από την ίδια απόφαση.
Η τροπολογία κατατέθηκε στις 5 Δεκεμβρίου σε νομοσχέδιο του υπουργείου Δικαιοσύνης που είναι προς ψήφιση στη Βουλή (με τίτλο «Επιλογή, κατάρτιση και επιμόρφωση δικαστικών υπαλλήλων στην Εθνική Σχολή Δικαστικών Λειτουργών και άλλες διατάξεις»).
Στο άρθρο 2 της τροπολογίας προβλέπεται ότι στο εξής οι προϋποθέσεις της ομοδικίας βάσει του Κώδικα Διοικητικής Δικονομίας θα εφαρμόζονται και όταν υπάρχουν ομοειδείς απαιτήσεις κατά των ασφαλιστικών ταμείων. Μέχρι τώρα, η ομοδικία εφαρμοζόταν σε αξιώσεις πολιτών κατά του Δημοσίου και της Τοπικής Αυτοδιοίκησης. Με την τροπολογία επεκτείνεται και στα ασφαλιστικά ταμεία.
Ο κύριος όγκος των αγωγών που εκκρεμούν στα διοικητικά δικαστήρια όσον αφορά στις διεκδικήσεις ασφαλισμένων έχει να κάνει με τα αναδρομικά των συνταξιούχων από τις περικοπές που κρίθηκαν αντισυνταγματικές για διάστημα 11 μηνών (Ιούνιος 2015-Μάιος 2016) και δεν επιστράφηκαν όσον αφορά στα Δώρα και τις επικουρικές συντάξεις. Αντίθετα, τα αναδρομικά 11μήνου πληρώθηκαν για τις κύριες συντάξεις το 2020 και έκτοτε διεκδικούνται πληρωμές από τους συνταξιούχους για επικουρικές και Δώρα.
Με την εφαρμογή της «ομοδικίας» θα μπορούσαν να αντιμετωπιστούν όλες οι υποθέσεις ως μία, από τη στιγμή που η αιτία των προσφυγών είναι ίδια, δηλαδή οι περικοπές που κρίθηκαν αντισυνταγματικές για τις επικουρικές συντάξεις και τα Δώρα και δεν έχουν επιστραφεί στους συνταξιούχους.
Στην «αιτιολόγηση» της διάταξης αναφέρεται ότι «με την τροπολογία επιλύεται το ζήτημα των λαθών που ενδέχεται να παρεισφρήσουν στο σκεπτικό ή διατακτικό μιας απόφασης λόγω του μεγάλου αριθμού εναγόντων, προκειμένου να επιτευχθούν αποτελεσματικότερη δικαστική προστασία και ταχύτερη έκδοση δικαστικών αποφάσεων».
Αποφασίζει το ΣτΕ για Δώρα επικουρικών μετά το νόμο Κατρούγκαλου
Ο λόγος που η δημοσίευση αποφάσεων για τα αναδρομικά έχει ανασταλεί είναι διότι εκκρεμεί στο Συμβούλιο της Επικρατείας απόφαση για το αν τα Δώρα στις επικουρικές συντάξεις θεωρούνται καταργημένα μετά το νόμο Κατρούγκαλου.
Η υπόθεση δικάστηκε τον Απρίλιο του 2022, ενώ είχε προηγηθεί απόφαση του Διοικητικού Πρωτοδικείου Αθήνας (η 8898/2021), που έθετε ερωτήματα στο ΣτΕ για το αν οι αλλαγές στον τρόπο υπολογισμού των επικουρικών συντάξεων που έφερε ο νόμος Κατρούγκαλου σημαίνουν και ντε φάκτο κατάργηση των Δώρων, καθώς τέτοια ρητή αναφορά (περί κατάργησής τους στο νέο σύστημα υπολογισμού) δεν υπάρχει στο άρθρο 96 του Νόμου 4387/2016.
Το Συμβούλιο της Επικρατείας αναμένεται να εκδώσει την απόφασή του στο προσεχές διάστημα και οι απόψεις διίστανται για το αν τα Δώρα είναι καταργημένα ή όχι με ρητή διάταξη μετά το 2016. Σε κάθε περίπτωση, με την έκδοση της απόφασης από το ΣτΕ θα βγουν από τα συρτάρια των Πρωτοδικείων όλες οι αποφάσεις που εκκρεμούν για τα αναδρομικά του 11μήνου στους συνταξιούχους.
Συντάξεις: Οι επιστροφές ανά Ταμείο και ύψος σύνταξης
Ανά Ταμείο και ανάλογα με το ποσό σύνταξης που έχουν σήμερα οι συνταξιούχοι, τα αναδρομικά 11μήνου από τις μειώσεις των Νόμων 4051 και 4093 στις επικουρικές συντάξεις και τα Δώρα επικουρικών συντάξεων ανέρχονται στα εξής ποσά:
- Συνταξιούχοι ΙΚΑ με επικουρική 285 ευρώ προ φόρου έχουν λαμβάνειν αναδρομικά 2.006 ευρώ, ενώ με επικουρική στα 169 ευρώ τα αναδρομικά είναι 648 ευρώ.
- Συνταξιούχοι ΔΕΚΟ-τραπεζών με επικουρική 447 ευρώ πριν τον υπολογισμό του φόρου έχουν λαμβάνειν αναδρομικά 3.995 ευρώ, ενώ με επικουρική στα 224 ευρώ τα αναδρομικά είναι 1.575 ευρώ.
- Συνταξιούχοι του επικουρικού των εμποροϋπαλλήλων (ΤΕΥΕΚ) με σύνταξη 341 ευρώ προ φόρου έχουν λαμβάνειν αναδρομικά 2.399 ευρώ, ενώ με επικουρική στα 213 ευρώ τα αναδρομικά είναι 1.307 ευρώ.
- Συνταξιούχοι του ΝΑΤ με επικουρική 450 ευρώ προ φόρου έχουν λαμβάνειν αναδρομικά 1.990 ευρώ, ενώ με επικουρική στα 241 ευρώ τα αναδρομικά είναι 870 ευρώ. Οι συνταξιούχοι του ΝΑΤ έχουν λιγότερα αναδρομικά γιατί τους επιβλήθηκε μόνον η περικοπή του Νόμου 4093 και όχι του Νόμου 4051.
Συντάξεις: Ερώτηση και Απάντηση
Τι θα γίνει με τους συνταξιούχους που δεν άσκησαν αγωγές αλλά έκαναν αιτήσεις στον ΕΦΚΑ, ξεκινώντας το 2018 και συνεχίζοντας το 2019, ζητώντας να επιστραφούν οι αντισυνταγματικές μειώσεις που είχαν στις συντάξεις τους; Θα δικαιωθούν και με ποιο τρόπο;
Είναι πολύ πιθανό να πάρουν αναδρομικά με πρωτοβουλία της κυβέρνησης και οι συνταξιούχοι που δεν κατέθεσαν αγωγές. Με τις αιτήσεις του 2018 και του 2019, οι 1,5 εκατ. συνταξιούχοι ανανέωσαν την 5ετή παραγραφή για να μη χάσουν τα αναδρομικά από τις αντισυνταγματικές περικοπές επικουρικών και Δώρων. Μόλις όμως πήραν τα αναδρομικά στις κύριες συντάξεις, η κυβέρνηση ζήτησε από το ΣτΕ να πει ποιοι δικαιούνται τα αναδρομικά και από τις επικουρικές. Και εδώ το ΣτΕ, με τις αποφάσεις που εξέδωσε το καλοκαίρι του 2021, είπε ότι τα αναδρομικά 11μήνου για επικουρικές και Δώρα τα δικαιούνται όσοι κατέθεσαν και αγωγές έως τον Ιούλιο του 2020. Η κυβέρνηση έβαλε και κόφτη στο νόμο, που λέει ότι δεν είναι αποδεκτή καμία νέα αγωγή από όσους έχουν πληρωθεί ήδη τα αναδρομικά κύριων συντάξεων και τους οφείλονται για τις επικουρικές. Με την τροπή που παίρνει όμως το θέμα ύστερα και από την τροπολογία για πληρωμές, η όποια λύση θα αφορά όλους τους συνταξιούχους και όχι μόνον όσους έχουν εκκρεμείς δίκες.
ΤΑ ΑΝΑΔΡΟΜΙΚΑ ΣΤΙΣ ΕΠΙΚΟΥΡΙΚΕΣ ΣΥΝΤΑΞΕΙΣ ΑΝΑ ΤΑΜΕΙΟ
