Ακίνητα: Επανυπολογισμό του ΕΝΦΙΑ φέρνει η διόρθωση του Ε9 – Οι υπόχρεοι σε αλλαγές φέτος

Οι διορθώσεις γίνονται χωρίς την επιβολή προστίμων – τουλάχιστον με το ισχύον καθεστώς – ωστόσο εάν προκύψει από τη δήλωση ότι αυξήθηκε για κάποιο έτος η ακίνητη περιουσία τους, θα επανυπολογιστεί ο ΕΝΦΙΑ και θα σταλεί νέο εκκαθαριστικό σημείωμα

Σίσσυ Σταυροπιερράκου

Στην άμεση διόρθωση των στοιχείων των ακινήτων που δηλώνουν στο Ε9 πρέπει προχωρήσουν μέχρι τις 31 Μαρτίου όσοι φορολογούμενοι κατά τη διάρκεια του περασμένου έτους, αγόρασαν ή πούλησαν κάποιο ακίνητο, προέβησαν σε οποιαδήποτε δικαιοπραξία επί ακινήτου, νομιμοποίησαν αυθαίρετα κτίσματα ή δήλωσαν ξεχασμένα τετραγωνικά.

Με τα στοιχεία που θα δηλωθούν θα υπολογιστεί ο ΕΝΦΙΑ του 2022 ο οποίος θα πληρωθεί σε δέκα μηνιαίες δόσεις, αρχής γενομένης από τον προσεχή Μάιο.

Πάντως, οι διορθώσεις γίνονται χωρίς την επιβολή προστίμων – τουλάχιστον με το ισχύον καθεστώς – ωστόσο εάν προκύψει από τη δήλωση ότι αυξήθηκε για κάποιο έτος η ακίνητη περιουσία τους, θα επανυπολογιστεί ο ΕΝΦΙΑ και θα σταλεί νέο εκκαθαριστικό σημείωμα.

Η δήλωση στοιχείων ακινήτων υποβάλλεται ατομικά από κάθε φυσικό ή νομικό πρόσωπο ή νομική οντότητα, στο έτος που προκύπτει υποχρέωση και µόνο ηλεκτρονικά µε τους προσωπικούς του κωδικούς διαδικτυακά µέσω του ΟΠΣ – Περιουσιολογίου ακινήτων.

Ποιοι έχουν υποχρέωση να υποβάλουν Ε9

Σύμφωνα με την ΑΑΔΕ υποχρέωση για την υποβολή Δηλώσεων Ε9 για μεταβολές Περιουσιακής Κατάστασης, έως την 31η Μαρτίου 2023, που πραγματοποιήθηκαν από την 1η Ιανουαρίου 2021 έως και τις 31 Δεκεμβρίου 2022 έχει:

• Κάθε φυσικό ή νομικό πρόσωπο ή κάθε είδους νομική οντότητα που έχει ακίνητα ή εμπράγματα δικαιώματα επί ακινήτων στην Ελλάδα, καθώς και εμπράγματα ή ενοχικά δικαιώματα αποκλειστικής χρήσης θέσης στάθμευσης, βοηθητικού χώρου και κολυμβητικής δεξαμενής, που βρίσκονται σε κοινόκτητο τμήμα του ακινήτου και αποτελούν παρακολούθημα εμπράγματων δικαιωμάτων.
• Κάθε φυσικό ή νομικό πρόσωπο ή κάθε είδους νομική οντότητα που έχει οποιαδήποτε µμεταβολή στα ακίνητά του, τα οποία είχαν περιληφθεί σε δηλώσεις στοιχείων ακινήτων τα προηγούμενα έτη.
• Κάθε φυσικό ή νομικό πρόσωπο ή κάθε είδους νομική οντότητα, όταν νέμονται ακίνητα χωρίς τη συναίνεση φορέα της γενικής κυβέρνησης.

Τις επόμενες ημέρες η ΑΑΔΕ αναμένεται να ανοίξει την ηλεκτρονική πύλη για την υποβολή Δηλώσεων Ε9 έτους 2024 δηλαδή για μεταβολές της περιουσιακής κατάστασης που πραγματοποιούνται από την 1η Ιανουαρίου 2023 και μετά οι οποίες θα επηρεάσουν τον ΕΝΦΙΑ του 2024.  

Που εντοπίζονται τα λάθη στο Ε9

Τα συχνότερα λάθη που εντοπίζονται και χρήζουν διορθώσεων είναι τα εξής:

1. Στα στοιχεία για τα ημιτελή κτίσματα. Οι φορολογούμενοι που έχουν στην κατοχή τους κενά ημιτελή κτίσματα, τα οποία δεν έχουν ακόμη ηλεκτροδοτηθεί ή ηλεκτροδοτούνται με εργοταξιακό ρεύμα, δικαιούνται έκπτωσης 60% στον ΕΝ.Φ.Ι.Α. που αναλογεί στα συγκεκριμένα κτίσματα.  Ωστόσο αν κάποιο κτίσμα ήταν ημιτελές και έχει περατωθεί, τότε θα πρέπει να δηλωθεί και ο ΕΝΦΙΑ θα είναι μεγαλύτερος και θα καταλογιστεί αναδρομικά από το έτος της μεταβολής.
2. Στην αναγραφή των στοιχείων των κτισμάτων που βρίσκονται μέσα σε αγροτεμάχια. Η νομοθεσία για τον ΕΝ.Φ.Ι.Α. προβλέπει ότι σε περίπτωση κατά την οποία μέσα σε ένα αγροτεμάχιο υφίσταται κτίσμα το οποίο χρησιμοποιείται ως κατοικία, ο φόρος του αγροτεμαχίου πενταπλασιάζεται. Αν το κτίσμα δεν είναι κατοικία, αλλά γεωργικό κτίσμα ή αποθήκη ή επαγγελματική στέγη, ο φόρος υπολογίζεται κανονικά.
3. Στα στοιχεία για τα εμπράγματα δικαιώματα. Υπάρχουν περιπτώσεις φορολογουμένων που έχουν την ψιλή κυριότητα ή την επικαρπία επί ακινήτων και κινδυνεύουν να χρεωθούν με επιπλέον ΕΝ.Φ.Ι.Α., επειδή στο Ε9 δεν δήλωσαν ψιλή κυριότητα ή επικαρπία αλλά πλήρη κυριότητα, αναγράφοντας τον κωδικό 1 αντί των κωδικών 2 ή 3 στις σχετικές στήλες του Ε9, ή παραλείποντας να αναγράψουν κάποιον κωδικό στις συγκεκριμένες στήλες.
4. Στα στοιχεία για τα ποσοστά συνιδιοκτησίας. Έχουν διαπιστωθεί περιπτώσεις που δεν αναγράφεται ποσοστό συνιδιοκτησίας, με αποτέλεσμα το σύστημα να θεωρεί ότι είναι στο 100% και να χρεώνει ολόκληρο τον ΕΝΦΙΑ σε κάθε φερόμενο ιδιοκτήτη, ενώ φυσικά το ποσοστό ιδιοκτησίας είναι μικρότερο.
5. Στις επιφάνειες των κύριων και των βοηθητικών χώρων του ακινήτου. Στους βοηθητικούς χώρους ο ΕΝΦΙΑ είναι μειωμένος κατά 90%, αλλά αν αναγραφούν συνολικά μαζί με τους χώρους της κύριας κατοικίας, τότε πληρώνουν αυξημένο ΕΝΦΙΑ χωρίς λόγο.
6. Στους υμιυπαίθριους χώρους. Αν έχουν νομιμοποιηθεί υμιυπαίθριοι χώροι της κατοικίας τότε, θα πρέπει να δηλωθεί το νέο εμβαδόν της κατοικίας και φυσικά ο ΕΝΦΙΑ θα είναι αυξημένος, τόσο για το 2019, όσο και για τα προηγούμενα έτη.

Ποιοι κάνουν τις διορθώσεις

Τα ακίνητα ή τα εμπράγματα δικαιώματα σε αυτά, ανεξάρτητα από τη μεταγραφή τους, αναγράφονται στη δήλωση από:

• τον κύριο του ακινήτου, από την ημερομηνία σύνταξης του οριστικού συμβολαίου κτήσης.
• τον κύριο του ακινήτου, από την ημερομηνία τελεσιδικίας της δικαστικής απόφασης καταδίκης σε δήλωση βουλήσεως ή της δικαστικής απόφασης µε την οποία αναγνωρίζεται δικαίωμα κυριότητας ή άλλο εμπράγματο δικαίωμα σε ακίνητο από οποιαδήποτε αιτία.
• τον υπερθεματιστή, από την ημερομηνία σύνταξης της κατακυρωτικής έκθεσης, σε περιπτώσεις πλειστηριασμού.
• τους κληρονόμους ακίνητης περιουσίας
• τον νομέα επίδικων ακινήτων.
• τον εκ προσυμφώνου αγοραστή ακινήτου στις περιπτώσεις προσυμφώνου µε δικαίωμα αυτοσύμβασης, µε εξαίρεση τα εργολαβικά προσύμφωνα.
• τους δικαιούχους ακινήτου από το δημόσιο ή τον Οργανισμό Εργατικής Κατοικίας ή Οργανισμό Τοπικής Αυτοδιοίκησης ή ΝΠ∆∆ που έχουν παραλάβει αυτά χωρίς οριστικά παραχωρητήρια.
• τον υπόχρεο γονέα, για την ακίνητη περιουσία των προστατευόμενων τέκνων του. Τέκνο το οποίο έχει υποχρέωση υποβολής δήλωσης υποβάλλει αυτοτελώς δήλωση στοιχείων ακινήτων.
• τον κηδεμόνα, για την ακίνητη περιουσία σχολάζουσας κληρονομιάς, διαχωρισμένη από την ατομική του περιουσία, για όσο διάστημα τη διαχειρίζεται.
• τον εκτελεστή διαθήκης ή τον εκκαθαριστή, διαχωρισμένη από την ατομική του περιουσία, για την κληρονομιαία ακίνητη περιουσία για όσο διάστημα τη διαχειρίζεται και τη διοικεί.
• τον μεσεγγυούχο ακίνητης περιουσίας, για την υπό μεσεγγύηση περιουσία, διαχωρισμένη από την ατομική του περιουσία, για όσο διάστημα διαρκεί η µμεσεγγύηση.
• τον κάτοχο ακινήτου που ανήκει σε φορέα της γενικής κυβέρνησης, χωρίς τη συναίνεσή του.
• τον σύνδικο της πτώχευσης για λογαριασμό του πτωχού, για την πτωχευτική περιουσία.