Οδηγίες εφαρμογής του νέου άρθρου 6Α του Σωφρονιστικού Κώδικα σύμφωνα με τη νομολογία του ΕΔΔΑ
Η Εισαγγελία του Αρείου Πάγου δημοσίευσε εγκύκλιο με θέμα «Προσφυγή κρατουμένων για τις συνθήκες κράτησης και δίκαιη ικανοποίηση – Εφαρμογή της νέας διατάξεως του άρθρου 6Α του (αναμορφωμένου) Σωφρονιστικού Κώδικα υπό το πρίσμα της νομολογίας του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου Δικαιωμάτων του Ανθρώπου (ΕΔΔΑ)» (εγκύκλιος 3/2023).
Η Εισαγγελία διαπίστωσε ότι η νέα ρύθμιση που προβλέπει το άρθρο 6Α του Σωφρονιστικού Κώδικα φαίνεται να επιβεβαιώνει την ορθότητα της άποψης ότι η θέση του ατόμου -κρατουμένου καθορίζεται, όλο και περισσότερο, από το διεθνές δίκαιο, ιδίως δε την ΕΣΔΑ.
Το φάσμα των πιθανών αιτιάσεων, που είναι δυνατόν να αποτελέσουν αντικείμενο της προσφυγής του άρθρου 6Α, είναι ευρύ, αφού αφορούν τη μη τήρηση των κανόνων διαβίωσης των κρατουμένων, όπως αυτοί καθορίζονται στα άρθρα του Σωφρονιστικού Κώδικα 21 (χώρος διαβίωσης των κρατουμένων), 25 (υγιεινή και καθαριότητα), 27 (υγειονομική περίθαλψη), 32 (διατροφή) και 36 § 1 (σωματική άσκηση και άθληση), στο άρθρο 3 της ΕΣΔΑ και σε άλλους κανόνες του διεθνούς δικαίου για τη μεταχείριση των κρατουμένων.
Η Εισαγγελία επεσήμανε πως επιβάλλεται η εκ μέρους των εισαγγελικών λειτουργών επίδειξη ιδιαίτερης προσοχής κατά την εφαρμογή των διατάξεων αναφορικά με το νεοπαγή θεσμό της προσφυγής κρατουμένων του ως άνω άρθρου.
Ειδικότερα, οι ασκούντες τα ειδικά καθήκοντα των άρθρων 567 ΚΠΔ και 85 του Σωφρονιστικού Κώδικα εισαγγελείς, συμμετέχοντες στην σύνθεση του Δικαστηρίου Εκτέλεσης Ποινών, το οποίο αποφαίνεται και για τις προσφυγές του άρθρου 6Α, έχουν την ευθύνη της επιμελημένης – αιτιολογημένης πρότασης ώστε να συμβάλλουν, κάθε φορά, στη δίκαιη δικανική κρίση.
Έτσι, είναι απολύτως αναγκαίο να γνωρίζουν ότι σύμφωνα με τη νομολογία του ΕΔΔΑ, προκειμένου ένα εθνικό ένδικο βοήθημα, που αφορά τις συνθήκες κράτησης, να είναι αποτελεσματικό, το δικαστήριο που επιλαμβάνεται (εν προκειμένω το Δικαστήριο Εκτέλεσης Ποινών) πρέπει να εξετάζει την υπόθεση κατά τις σχετικές αρχές και τα πρότυπα που απορρέουν από την περί το άρθρο 3 της ΕΣΔΑ νομολογία, βασική παραδοχή της οποίας είναι «ότι το άρθρο 3 της Σύμβασης επιβάλλει στις αρχές μια θετική υποχρέωση η οποία συνίσταται στην εξασφάλιση του ότι κάθε κρατούμενος θα κρατείται υπό συνθήκες συμβατές με τον σεβασμό της ανθρώπινης αξιοπρέπειας και ότι οι όροι εκτέλεσης του εν λόγω μέτρου δεν θα υποβάλλουν τον ενδιαφερόμενο σε αγωνία ή σε δοκιμασία της οποίας η ένταση υπερβαίνει το αναπόφευκτο επίπεδο των δεινών που είναι σύμφυτα με την κράτηση».
Στην εγκύκλιο επισυνάπτεται παράρτημα, στο οποίο παρατίθεται συνοπτικά η νομολογία του ΕΔΔΑ αναφορικά με την παραβίαση του άρθρου 3 της ΕΣΔΑ λόγω ακατάλληλων συνθηκών κράτησης.
Δείτε αναλυτικά την εγκύκλιο στο eisap.gr.
