Διαμεσολαβητής, CSAP , Coach, Εκπαιδευτής Ενηλίκων
Μέσα στα εκατοντάδες χιλιάδες χρόνια εμφάνισης του ανθρώπου στον κόσμο, το είδος μας κατόρθωσε να εξελιχθεί βιολογικά, αλλά και ψυχοπνευματικά. Έτσι μετά από μία μεγάλη περίοδο παραμονής μας στο μέσο της τροφικής αλυσίδας, τις τελευταίες χιλιετίες κατορθώσαμε να ανεβούμε ραγδαία την κλίμακα και να βρισκόμαστε στην κορυφή της. Αυτό δεν μας καθιστά όμως δυνάστες της φύσης, αφού θα έπρεπε να είμαστε αγαθοί και εν συνέσει διαχειριστές της, προς μεγέθυνση της αρμονικής αλληλεπίδρασης των όντων, ζώων, φυτών και πραγμάτων, που την αποτελούν.
Έτσι είναι χαρακτηριστικό της πλέον ιστορικά ώριμης εξελικτικής φάσης της ανθρωπότητας ότι δεν μεγάλωσε μόνον το μέγεθος του εγκεφάλου του ανθρώπου, επιτρέποντάς μας να αναζητούμε απαντήσεις σε πολύπλοκα θέματα και να επιλύουμε σύνθετα προβλήματα, αλλά κυρίως το γεγονός ότι ξεφύγαμε από τον εγκλωβισμό στην αναζήτηση μόνον εξασφάλισης των όρων της ζωικής μας επιβίωσης, επεκτείνοντας το ενδιαφέρον μας στην εύρεση ενός αληθούς νοήματος στο φαινόμενο της ζωής και του μοναδικού ρόλου μας εντός του Κόσμου.
Οι απαντήσεις στα καθολικά υπαρξιακά ερωτήματα των τελευταίων χιλιετιών, διερευνήθηκαν από επιστήμονες, φιλοσόφους, θεολόγους, ιερείς και ασκητές κι οι απαντήσεις φωτίσθηκαν εσχάτως με ξεκάθαρο και ολοκληρωμένο τρόπο μέσω της εν χρόνω έλευσης του Θεανθρώπου, του Βίου, της Διδασκαλίας, των Παθών και της Ανάστασής Του.
Το Άγιο Δωδεκαήμερο, δηλαδή η ιερή και εορταστική περίοδος από τα Χριστούγεννα (25η Δεκεμβρίου) έως την παραμονή των Θεοφανείων, έχει αγκαλιαστεί μεν από την υφήλιο, πλην όμως μεταπίπτοντας σε μία ευκαιρία διασκέδασης αντί ψυχαγωγίας. Κι η βαθιά φιλοσοφική μας γλώσσα μας εξηγεί ότι η διασκέδαση αυτή, δηλαδή ουσιαστικά ο διασκορπισμός μας σε πάσης φύσεως υλικές απολαύσεις, μας απομακρύνει από την οδό μέσω της οποίας μπορούμε να βιώσουμε τις πραγματικές Αλήθειες. Με έντεχνο έτσι τρόπο ζούμε στην πλάνη του να εορτάζουμε δήθεν πνευματικές εορτές χωρίς Πνεύμα, χωρίς να μας αγγίζουν στο ελάχιστο, ζώντας στην εξωτερικότητα, απομακρυνόμενοι έτσι της Οδού, η οποία και μόνον άγει στην έξοδο από την υλική διττότητα , το διαχωρισμό, την πολλαπλότητα, την έλλειψη νοήματος και εν γένει την πτωτική κατάσταση του ανθρώπου, που βιώνουμε ως δυστυχία και θάνατο.
Με την αποϊεροποίηση και μετατροπή των συγκλονιστικής σημασίας ιερών μας εορτών σε κοσμική πανήγυρη χάνουμε την ευκαιρία να «ψυχαγωγηθούμε», να καθοδηγηθούμε δηλαδή μέσω ησυχίας, προσευχής, μετοχής στα μυστήρια και συνεπών με αυτά πράξεων, ως ψυχές, ως θείες δηλαδή εικόνες, που αξίζουν τη μεγαλύτερη προσοχή, στην Οδό για να καταστούμε μέτοχοι των Θείων Ενεργειών. Θα ήταν επωφελέστερο για όλους οι 12 αυτές ημέρες να αποτελούν μία ετήσια ευκαιρία αποκωδικοποίησης της πορείας μας κατά τη διάρκεια της ζωής μας, από τη γέννησή μας εν πνεύματι, ως εν δυνάμει Όντα, κατά τα πνευματικώς συντελούμενα Χριστούγεννα, έως τη Φώτισή μας κατά τα Άγια Θεοφάνεια, μεταμορφωνόμενοι σε εν ενεργεία Όντα.
Γιατί κατά τον υμνωδό «Θεός γίγνεται άνθρωπος, ίνα Θεόν τον Αδάμ απεργάσηται», δηλαδή ο Θεός γίνεται άνθρωπος για να μπορέσει ο άνθρωπος να γίνει Θεός ή όπως λέγει ο Μέγας Αθανάσιος: «Αυτός γαρ (ο Λόγος) ενηνθρώπησεν, ίνα ημείς θεοποιηθώμεν».
Ο άνθρωπος γεννιέται λοιπόν κι ευθύς αναλαμβάνει να «κουβαλήσει το σταυρό του», ως στάδιο παίδευσης, αποκαλύπτοντας έτσι σταδιακά, κατά τη διαδρομή του στον κοσμικό Γολγοθά και κατά την ετήσια αναβάπτιση κι αναγέννησή του δια τη βίωσης των Θείων Μυστηρίων, το «άγαλμα της ψυχής» του, τη θεία εικόνα του, ομοιουμένος έγχρονα προς το Πρότυπό του.
Είναι μία λυτρωτική πορεία, που ως αποτέλεσμα εξελικτικής διαδικασίας τελείωσης του πνευματικού ανθρώπου, ξεκινά με την ελεύθερη βούλησή του, που περισσότερο από τα υλικά εδέσματα, τροφή, νερό και αέρα, ζητά να συνδεθεί με τις Θείες Ενέργειες και Χάρη, στις οποίες και ενδόμυχα παραδίδεται, με εμπιστοσύνη, ταπεινότητα και επίγνωση, συνεχίζοντας τον καλό αγώνα της Εντελέχειας!
Για μία εμβάθυνση στο ουσιαστικό πνευματικό βίωμα του δωδεκαημέρου, που είναι ικανό να μεταμορφώσει τον άνθρωπο και να τον μεταφέρει από την εικονική κι εν δυνάμει κατάστασή του, στην εν ενεργεία και καθ’ ομοίωση τελειοποίησή του, ας επιχειρήσουμε να κάνουμε πράξη τις διδαχές του Αγίου Ιωάννου Χρυσοστόμου στο «Λόγο ἐν ταῖς Καλάνδαις»:
«Θά σοῦ πάει καλά ὅλη ἡ χρονιά, ὄχι ἄν μεθᾶς τήν πρώτη τοῦ μηνός, ἀλλά ἄν καί τήν πρώτη τοῦ μηνός καί κάθε μέρα κάνεις αὐτά πού ἀρέσουν στόν Θεό.
Διότι ἡ ἡμέρα γίνεται κακή ἤ καλή ὄχι ἀπό τή δική της φύση, ἀφοῦ δέν διαφέρει ἡ μιά μέρα ἀπό τήν ἄλλη, ἀλλά ἀπό τή δική μας ἐπιμέλεια ἤ ραθυμία.
Ἄν κάνεις τήν ἀρετή, σοῦ ἔγινε καλή ἡ μέρα.
Ἄν κάνεις τήν ἁμαρτία, ἔγινε κακή καί γεμάτη κόλαση.
Ἄν ἐμβαθύνεις σ’ αὐτά κι ἔχεις αὐτές τίς διαθέσεις, θά ‘χεις καλή ὅλη τή χρονιά κάνοντας κάθε μέρα προσευχές, ἐλεημοσύνες.
Ἄν ὅμως ἀμελεῖς τήν προσωπική σου ἀρετή κι ἐμπιστεύεσαι τήν εὐφροσύνη τῆς ψυχῆς σου στίς ἀρχές τῶν μηνῶν καί στούς ἀριθμούς τῶν ἡμερῶν, θά ἐρημωθεῖς ἀπ’ ὅλα τά ἀγαθά σου.
Αὐτό, λοιπόν, ἐπειδή τό ἀντιλήφθηκε ὁ διάβολος κι ἐπειδή φροντίζει νά καταλύσει τούς κόπους μας γιά τήν ἀρετή καί νά σβήσει τήν προθυμία τῆς ψυχῆς, μᾶς ἔμαθε νά βάζουμε στίς μέρες τήν ἐτικέτα τῆς εὐτυχίας ἤ τῆς δυστυχίας.
Ἕνας πού ἔπεισε τόν ἑαυτό του ὅτι ἡ ἡμέρα εἶναι κακή ἤ καλή, οὔτε στήν κακή θά φροντίσει γιά καλά ἔργα, διότι τάχα ἄδικα τά κάνει ὅλα καί χωρίς σέ τίποτα νά ὠφελήσει, ἐξαιτίας τῆς κακορρίζικης ἡμέρας· οὔτε στήν καλή πάλι θά τό κάνει αὐτό, διότι τάχα σέ τίποτα δέν τόν ἐμποδίζει ἡ προσωπική του ραθυμία, ἐξαιτίας τῆς καλορρίζικης ἡμέρας, κι ἔτσι καί ἀπό τίς δύο πλευρές θά προδώσει τή σωτηρία του.
Κι ἄλλοτε μέν διότι δῆθεν ἀνώφελα κοπιάζει, ἄλλοτε διότι δῆθεν περιττά, θά ζήσει μέσα στήν ἀργία καί τήν πονηριά.
Γνωρίζοντας, λοιπόν, αὐτό πρέπει νά ἀποφεύγουμε τίς μεθοδεῖες τοῦ διαβόλου καί νά βγάλουμε ἀπό τό νοῦ μας αὐτήν τήν ἰδέα καί νά μή προσέχουμε τίς μέρες οὔτε νά μισοῦμε τή μιά καί ν’ ἀγαποῦμε τήν ἄλλη.
Ὁ χριστιανός δέν πρέπει νά γιορτάζει μόνο μῆνες οὔτε πρωτομηνιές οὔτε Κυριακές, ἀλλά σ’ ὅλη του τή ζωή νά ἔχει τή γιορτή πού τοῦ πρέπει.
Καί ποιά γιορτή τοῦ πρέπει;
Ἄς ἀκούσουμε τόν Παῦλο πού λέει· «Ὥστε ἑορτάζωμεν μή ἐν ζύμῃ παλαιᾷ, μηδέ ἐν ζύμῃ κακίας καί πονηρίας, ἀλλ’ ἐν ἀζύμοις εἰλικρινείας καί ἀληθείας» (Α΄ Κο 5,8).
Ὅταν λοιπόν ἔχεις καθαρή τή συνείδηση, ἔχεις πάντα γιορτή· τρέφεσαι μέ καλές ἐλπίδες καί ἐντρυφᾶς στήν προσδοκία τῶν μελλόντων ἀγαθῶν· ὅπως, ὅταν δέν ἔχεις παρρησία κι ἔχεις πέσει σέ πολλά ἁμαρτήματα, ἀκόμη κι ἄν εἶναι μύριες γιορτές καί πανηγύρια δέν θά ‘σαι σέ καθόλου καλύτερη θέση ἀπό ἐκείνους πού πενθοῦν.
Διότι, τί ὄφελος ἔχω ἐγώ ἀπό τή λαμπρή μέρα, ὅταν τήν ψυχή μου τή σκοτίζει ἡ συνείδηση;
Ἄν λοιπόν θέλεις νά ‘χεις καί κάποιο κέρδος ἀπό τήν πρωτομηνιά, κάνε τό ἑξῆς. Ὅταν βλέπεις ὅτι συμπληρώθηκε ὁ χρόνος, εὐχαρίστησε τόν Κύριο, διότι σέ ἔβαλε σ’ αὐτήν τήν περίοδο τῶν ἐτῶν. Δημιούργησε κατάνυξη στήν καρδιά σου, ξαναλογάριασε τόν χρόνο τῆς ζωῆς σου, πές στόν ἑαυτό σου· Οἱ μέρες τρέχουν καί περνοῦν, τά χρόνια συμπληρώνονται, πολύ μέρος τοῦ δρόμου προχωρήσαμε. Ἄραγε τί καλό κάναμε; Μήπως ἄραγε φύγουμε ἀπό δῶ ἄδειοι κι ἀπογυμνωμένοι ἀπό κάθε ἀρετή; Τό δικαστήριο εἶναι κοντά, ἡ ζωή μας τρέχει πρός τό γῆρας.
Αγίου Ιωάννου Χρυσοστόμου,
Λόγος ἐν ταῖς Καλάνδαις, PG 48,955-956».
Καλή ένθεη χρονιά, με φώτιση σε κάθε μας βήμα και επιλογή!
