Θεσπίζεται νέος Κώδικας Ιδιωτικού Ναυτικού Δίκαιου – αναμορφώνεται ο ισχύων Κώδικας Ιδιωτικού Ναυτικού Δικαίου (ΚΙΝΔ) κυρώθηκε με τον ν. 3816/1958 (Α 32)
Κατατέθηκε στη Βουλή το σχέδιο νόμου του Υπουργείου Ναυτιλίας και Νησιωτικής Πολιτικής «Κώδικας Ιδιωτικού Ναυτικού Δικαίου και άλλες επείγουσες διατάξεις Υπουργείου Ναυτιλίας και Νησιωτικής Πολιτικής».
Με το υπόψη σχέδιο νόμου, προβλέπονται τα ακόλουθα:
ΜΕΡΗ ΠΡΩΤΟ – ΤΡΙΤΟ
Θεσπίζεται νέος Κώδικας Ιδιωτικού Ναυτικού Δίκαιου, το ρυθμιστικό πεδίο του οποίου εκτείνεται στους ακόλουθους τομείς:
1.Καθορίζονται το καθεστώς του πλοίου, οι κανόνες εφαρμογής εμπράγματων εξασφαλίσεων επί πλοίου καθώς και το πλαίσιο εκμετάλλευσης πλοίου. Μεταξύ άλλων:
α. Επανακαθορίζεται η έννοια του πλοίου και εισάγεται ρητά η έννοια του στατικού ναυπηγήματος.
β. Προβλέπεται η καταχώριση των πλοίων καθαρής χωρητικότητας κάτω των δέκα (10) κόρων σε ειδικό δημόσιο βιβλίο μικρών πλοίων, με τις οριζόμενες εξαιρέσεις, καθώς και η καταχώριση σε νηολόγιο των στατικών ναυπηγημάτων, τίθενται δε συνολικά οι κανόνες δημοσιότητας πράξεων και στοιχείων.
γ. Καθιερώνεται η χρήση ηλεκτρονικών μέσων για την τήρηση του νηολογίου και των λοιπών απαιτούμενων βιβλίων και αρχείων καθώς και για τη χορήγηση, σε ψηφιακή μορφή, των κατά περίπτωση εκδιδόμενων πιστοποιητικών, βεβαιώσεων και λοιπών εγγράφων.(άρθρα 1 – 16)
2.Εξειδικεύονται οι κανόνες σύστασης απλής και προτιμώμενης ναυτικής υποθήκης επί πλοίου και οι έννομες συνέπειες αυτών ως προς την εξασφάλιση απαιτήσεων των δανειστών (εγγραφή στο υποθηκολόγιο της οικείας περιφέρειας, υποθηκική τάξη, κατάταξη προνομιούχων απαιτήσεων κ.λπ.).(άρθρα 17 – 47)
3.Προσδιορίζεται η ευθύνη του πλοιοκτήτη και του εφοπλιστή και εισάγονται οι έννοιες της διαχείρισης πλοίου (τεχνική, εμπορική) και της σύμβασης ναυτικής πρακτορείας, στο πλαίσιο των οποίων ορίζεται αντίστοιχα και η ευθύνη των προσώπων που ασκούν διαχείριση ή παρέχουν υπηρεσίες.(άρθρα 48 – 68)
4.Ενσωματώνονται στον Κώδικα ειδικά καθεστώτα ευθύνης που απορρέουν από διεθνείς συμβάσεις (ζημιές ρύπανσης από πετρέλαιο, από πετρέλαιο κίνησης, από μεταφορά επικίνδυνων και επιβλαβών ουσιών).(άρθρα 69 – 71)
ΜΕΡΗ ΤΕΤΑΡΤΟ – ΟΓΔΟΟ
1.Τίθενται οι κανόνες που διέπουν τις συμβάσεις ναύλωσης πλοίου, θαλάσσιας μεταφοράς πραγμάτων και θαλάσσιας μεταφοράς επιβατών, οι οποίοι, μεταξύ άλλων, αναφέρονται:
-στον σκοπό και στα είδη ναύλωσης, στα δικαιώματα και στις υποχρεώσεις των συμβαλλόμενων μερών (κατάρτιση ναυλοσυμφώνου και με ηλεκτρονικά μέσα),
-στους όρους, στις προϋποθέσεις και στη διαδικασία σύναψης συμβάσεων μεταφοράς πραγμάτων (έκδοση ηλεκτρονικής φορτωτικής, δελτίου θαλάσσιας μεταφοράς και λοιπών εγγράφων, ευθύνη συμβατικού και πραγματικού μεταφορέα, ευθύνη φορτωτή, μεταφορά εμπορευματοκιβωτίων κ.λπ.),
-στις υποχρεώσεις επιβατών, στο πλαίσιο της οικείας σύμβασης μεταφοράς (αντίτιμο εισιτηρίου, δυνατότητα εκχώρησης αυτού κ.λπ.).(άρθρα 72 – 164)
2.Επανακαθορίζεται το καθεστώς ναυτεργασίας (μορφές και περιεχόμενο συμβάσεων ναυτολόγησης, τήρηση ναυτολογίου πλοίου με ηλεκτρονικά μέσα, καταγγελία σύμβασης από ναυτικό, λοιπά δικαιώματα και υποχρεώσεις αυτού κ.λπ.). (άρθρα 165 – 195)
3.Περιλαμβάνονται ρυθμίσεις για τη θαλάσσια αρωγή, τη σύγκρουση πλοίων και την κοινή αβαρία.(άρθρα 196 – 221)
ΜΕΡΗ ΕΝΑΤΟ – ΔΩΔΕΚΑΤΟ
1.Τίθεται το πλαίσιο διατάξεων που εφαρμόζονται για τον συνολικό περιορισμό της ευθύνης των ρητά οριζόμενων προσώπων αναφορικά με απαιτήσεις που απορρέουν από την εκμετάλλευση του πλοίου, σύμφωνα με τη Διεθνή Σύμβαση Περιορισμού, καθώς και για ζημίες βάσει των προαναφερόμενων ειδικών καθεστώτων ευθύνης. Μεταξύ άλλων, προβλέπονται:
-ουσιαστικές ρυθμίσεις σχετικά με τα όρια ευθύνης, το κεφάλαιο περιορισμού, τον καθορισμό του τόκου, τις δικαστικές δαπάνες, την υπαγωγή σε περιορισμό τελών, δικαιωμάτων και προστίμων του ελληνικού Δημοσίου που σχετίζονται με περιορίσιμες απαιτήσεις,
-εξαίρεση από τον περιορισμό ευθύνης, των προστίμων που επιβάλλονται από δημόσιες αρχές για τη ρύπανση του θαλάσσιου περιβάλλοντος,
-διαδικαστικές ρυθμίσεις ως προς την εν γένει διαδικασία περιορισμού ευθύνης. (άρθρα 222 – 251)
2.Περιλαμβάνονται διατάξεις αναφορικά με:
-το αντικείμενο και τη λειτουργία των συμβάσεων θαλάσσιας ασφάλισης,
-τη διενέργεια συντηρητικής και αναγκαστικής κατάσχεσης πλοίου,
-την παραγραφή αξιώσεων που προβλέπονται στον Κώδικα. (άρθρα 252 – 287)
ΜΕΡΟΣ ΔΕΚΑΤΟ ΤΡΙΤΟ
1.Παρέχονται εξουσιοδοτήσεις για τη ρύθμιση, με κ.υ.α., των ζητημάτων που αφορούν στη χρήση των ηλεκτρονικών μέσων, κατ’ εφαρμογή επιμέρους διατάξεων του Κώδικα.(άρθρο 288)
2.Παρατίθενται οι μεταβατικής ισχύος διατάξεις και οι καταργούμενες διατάξεις της κείμενης νομοθεσίας(άρθρα 289 – 292)
ΜΕΡΟΣ ΔΕΚΑΤΟ ΤΕΤΑΡΤΟ
Εισάγονται λοιπές ρυθμίσεις αρμοδιότητας του Υπουργείου Ναυτιλίας και Νησιωτικής Πολιτικής, με τις οποίες προβλέπονται μεταξύ άλλων τα ακόλουθα:
1.Επιτρέπεται το Υπουργείο Ναυτιλίας και Νησιωτικής Πολιτικής, να προβαίνει σε πρόσκληση προς τους πλοιοκτήτες, χωρίς τον προβλεπόμενο χρονικό περιορισμό (άρθρο 9 παρ.2 του ν.4948/2022), για τη δρομολόγηση πλοίου με σύναψη σχετικής σύμβασης, σε γραμμές, που εξυπηρετούν περιοχές πληγείσες από θεομηνίες ή λοιπές φυσικές καταστροφές ή έχουν κηρυχθεί σε κατάσταση έκτακτης ανάγκης. (άρθρο 293)
2.α.Επανακαθορίζονται οι προϋποθέσεις για την ανάθεση υπερωριακής διδασκαλίας μέχρι το ένα δεύτερο των ωρών του υποχρεωτικού τους ωραρίου (άρθρο 15 παρ.Γ6 του ν.2638/1998), στα μέλη του Εκπαιδευτικού Προσωπικού (Ε.Π.) των Ακαδημιών Εμπορικού Ναυτικού (Α.Ε.Ν.), κατά παρέκκλιση των κείμενων διατάξεων (άρθρο 131 παρ.2 του ν.4472/2017).
β. Η αμοιβή της υπερωριακής διδασκαλίας των ανωτέρω καθορίζεται με κ.υ.α., κατά τα ειδικότερα οριζόμενα και καταβάλλεται από το Κεφάλαιο Ναυτικής Εκπαίδευσης (Κ.Ν.Ε.). Οι πληρωμές υπερωριακής διδασκαλίας από την 19η.5.2017 μέχρι και τη δημοσίευση των προτεινομένων διατάξεων δεν αναζητούνται. (άρθρα 294, 295)
3.α.Ισχύει και για τις εκπαιδευτικές περιόδους φοίτησης των εκπαιδευτικών σειρών 2023 – 2024 και 2024 – 2025 Δοκίμων Λιμενοφυλάκων, που κατατάσσονται με το σύστημα των εισαγωγικών εξετάσεων σε πανελλαδικό επίπεδο, η μεταφορά της έδρας της Σχολής Δοκίμων Λιμενοφυλάκων από τον Πειραιά στις εγκαταστάσεις της Σχολής Μονίμων Υπαξιωματικών του Πολεμικού Ναυτικού στον Σκαραμαγκά Αττικής.
β. Ρυθμίζονται θέματα σχετικά με τη διαδικασία επιλογής και διορισμού του διδακτικού – εκπαιδευτικού προσωπικού της Σχολής Δοκίμων Σημαιοφόρων Λιμενικού Σώματος – Ελληνικής Ακτοφυλακής (Λ.Σ.-ΕΛ.ΑΚΤ.) κατά τα εκπαιδευτικά έτη 2022 – 2023 έως και 2025 – 2026, το οποίο αμείβεται με ωριαία αντιμισθία κατά τα ήδη ισχύοντα (κ.υ.α. κατ’ εξουσιοδότηση της παρ.Ι του άρθρου 127 του ν.4472/2017). (άρθρα 296, 297)
4.Απονέμεται τιμητικά, με π.δ. από την έναρξη ισχύος των προτεινομένων διατάξεων, ο βαθμός του Πλωτάρχη Λ.Σ.-ΕΛ.ΑΚΤ., στους Λιμενοφύλακες, που απεβίωσαν στην ενεργό υπηρεσία και κατά την εκτέλεση διατεταγμένης υπηρεσίας και ένεκα αυτής πριν τη δημοσίευση του ν.2935/2001, ανεξάρτητα εάν ο βαθμός αυτός προβλέπεται ως εν ενεργεία βαθμός για την κατηγορία τους. (άρθρο 298)
5.α.Παρέχεται πλήρης υγειονομική περίθαλψη στα στελέχη του Λ.Σ.-ΕΛ.ΑΚΤ. που λαμβάνουν άδεια άνευ αποδοχών (άρθρο 8 του π.δ.80/2015), με την καταβολή των ασφαλιστικών εισφορών τους, καθορίζεται δε ο τρόπος υπολογισμού και καταβολής αυτών. Με υπουργική απόφαση, ρυθμίζονται όλα τα συναφή θέματα (διαδικασία, δικαιολογητικά κ.λπ.).
β. Συστήνεται στο Αρχηγείο Λ.Σ.-ΕΛ.ΑΚΤ., τριμελής Υγειονομική Επιτροπή, με αρμοδιότητα την έκδοση γνωμάτευσης για τη χορήγηση επιδόματος γυαλιών ματιών στα στελέχη Λ.Σ.-ΕΛ.ΑΚΤ. (άρθρο 299, 300)
6.Παρατείνονται, μέχρι τις οριζόμενες ημερομηνίες, οι προθεσμίες, που αφορούν σε κατασκευές εντός περιοχών δικαιοδοσίας των φορέων διοίκησης και εκμετάλλευσης λιμένων και συγκεκριμένα: i) εκπόνησης των σχετικών μελετών από τους φορείς διοίκησης και εκμετάλλευσης Λιμένων, για την υλοποίηση νέων κατασκευών, ii) καθαίρεσης των κατασκευών που υλοποιήθηκαν χωρίς άδεια ή καθ’ υπέρβαση αυτής, iii) παραχώρησης, κατά παρέκκλιση κάθε άλλης διάταξης, της χρήσης του υποκείμενου και του παρακείμενου χώρου των ειδικότερα προβλεπόμενων κατασκευών.
Ορίζεται ότι, κατά τη διάρκεια της αποκλειστικής προθεσμίας για την καθαίρεση των κατασκευών αναστέλλεται η εκτέλεση των πρωτοκόλλων κατεδάφισης και διοικητικής αποβολής και η έκδοση νέων, καθώς και η επιβολή προστίμων και αποζημιώσεων για την ανέγερση ή χρήση των κατασκευών, καθώς και η αναγκαστική είσπραξη των ήδη επιβληθέντων προστίμων και αποζημιώσεων. (άρθρο 301)
7.Αυξάνεται ο προϋπολογισμός της δαπάνης δημοπράτησης των έργων στη ζώνη λιμένα, τα οποία εκτελούνται κατά παρέκκλιση της κείμενης νομοθεσίας (άρθρο 18 του ν.2971/2001).(άρθρο 302)
8.α.Ορίζεται ότι δαπάνες μισθοδοσίας έκτακτου ναυτικού προσωπικού, ανεξαρτήτως ειδικότητας, το οποίο παρείχε υπηρεσίες για το οριζόμενο χρονικό διάστημα, εκκαθαρίζονται και ενταλματοποιούνται σε βάρος των πιστώσεων του προϋπολογισμού του έτους 2023 του Κεφαλαίου Πλοηγικής Υπηρεσίας, ακόμη και σε περίπτωση όπου οι σχετικές αναλήψεις υποχρέωσης εκδόθηκαν σε μεταγενέστερο χρονικό διάστημα.
β. Παρατείνεται το χρονικό διάστημα εντός του οποίου οι Ναυτιλιακές Εταιρείες Πλοίων Αναψυχής (Ν.Ε.Π.Α.) πρέπει να προσαρμοστούν στο νέο θεσμικό πλαίσιο που διέπει τα πλοία αναψυχής (ν.4926/2022).(άρθρα 303 – 306)
