Με το με Αριθ. Πρωτ.: 16702 – 22-02-2023 έγγραφο του Υπουργείου Ανάπτυξης, δίνονται διευκρινίσεις σχετικά με την υποχρέωση εγγραφής των Αστικών Εταιρειών στο Γ.Ε.Μ.Η. και στο Μ.Μ.Ε.Ο.Δ, ως εξής:
Στα άρθρα 741-784 του ΑΚ ρυθμίζεται η λειτουργία της αστικής εταιρείας, η οποία είναι ένωση δύο ή περισσότερων προσώπων χωρίς νομική προσωπικότητα που αναλαμβάνουν αμοιβαία την υποχρέωση να επιδιώξουν με κοινές εισφορές κοινό σκοπό. Ο σκοπός της αστικής εταιρείας είναι κυρίως οικονομικός, μπορεί όμως να είναι και οποιοσδήποτε άλλος π.χ. ιδεολογικός.
Το άρθρο 52 του ν. 4919/2022 προβλέπει ότι η εταιρεία 741-783 του ΑΚ εγγράφεται στο Μητρώο μη Εμπορικής Οικονομικής Δραστηριότητας (Μ.Μ.Ε.Ο.Δ.), το οποίο δεν έχει τεθεί ακόμη σε λειτουργία. Η λειτουργία του Μ.Μ.Ε.Ο.Δ. θα αποτελεί αποκλειστικά σημείο δημοσιότητας των υπόχρεων εγγραφής σε αυτό (Σωματεία, Ιδρύματα, Επιτροπές Εράνων και Αστικές Εταιρείες). Σε κάθε περίπτωση, η εγγραφή στο Μ.Μ.Ε.Ο.Δ. δεν συνεπάγεται την κτήση νομικής προσωπικότητας από αστική εταιρεία.
Η αστική εταιρεία δύναται να αποκτήσει νομική προσωπικότητα εφόσον συντρέχουν οι προϋποθέσεις του άρθρου 784 του ΑΚ, ήτοι η τήρηση έγγραφου τύπου, η επιδίωξη οικονομικού σκοπού και η τήρηση των όρων δημοσιότητας των ομόρρυθμων εταιρειών. Σύμφωνα με το άρθρο 784 ΑΚ: «Ηεταιρίατουκεφαλαίουαυτού, ανεπιδιώκειοικονομικόσκοπό, αποκτάνομικήπροσωπικότητα, εφόσοντηρηθούνοιόροιτηςδημοσιότηταςπουονόμοςτάσσειγιατοσκοπόαυτόστιςομόρρυθμεςεμπορικέςεταιρίες. Ηπροσωπικότητααυτήςτηςαστικήςεταιρίαςεξακολουθείναυπάρχειωσότουπερατωθείηεκκαθάρισηκαιγιατιςανάγκεςτηςεκκαθάρισης». Συνεπώς, η απόκτηση της νομικής προσωπικότητας, η οποία συνίσταται στη δυνατότητα συμμετοχής της αστικής εταιρείας στις συναλλαγές ως αυτόνομο υποκείμενο δικαίου, δεν είναι υποχρεωτική, αλλά έγκειται στη βούληση των μελών της αστικής εταιρείας, εφόσον φυσικά πληρούν τις αναγκαίες προϋποθέσεις του άρθρου 784 ΑΚ.
Ο οικονομικός σκοπός συνίσταται σε συναλλακτική δραστηριότητα η οποία έχει ως αναγκαία ή δυνητική συνέπεια δικαιοπρακτική ή αδικοπρακτική ευθύνη ή παροχές, οι οποίες στα συναλλακτικά ήθη κατά κανόνα αμείβονται. Στους οικονομικούς μη εμπορικούς σκοπούς συγκαταλέγεται π.χ. η άσκηση καλλιτεχνικής δραστηριότητας στο μέτρο που δεν καθίσταται αρμοδιότητα εμπορική, με δεδομένο ότι η αστική εταιρεία του άρθρου 784 ΑΚ δεν μπορεί να επιδιώκει εμπορικό σκοπό.
Σημειώνεται ότι σύμφωνα με το άρθρο 16 παρ. 1 περ. η) του ν. 4919/2022, στο ΓΕΜΗ εγγράφεται μόνο η Αστική Εταιρεία του άρθρου 784 ΑΚ, δηλαδή η αστική εταιρεία με νομική προσωπικότητα σε συνδυασμό με το άρθρο 270 του ν. 4072/2012.
Συνεπώς, οι Υπηρεσίες Γ.Ε.ΜΗ. οφείλουν να εγγράφουν στο Γ.Ε.ΜΗ. μόνο τις Αστικές Εταιρείες που επιθυμούν να αποκτήσουν νομική προσωπικότητα, υπό την προϋπόθεση ότι έχουν οικονομικό σκοπό.
