Στη σύνταξη πριν από τα 62 έτη και το 2023 – Ποιες κατηγορίες εργαζομένων και υπό ποιες προϋποθέσεις μπορούν να συνταξιοδοτηθούν νωρίτερα και φέτος
- Ανοιχτή παραμένει η πόρτα συνταξιοδότησης πριν από το 62o έτος της ηλικίας για χιλιάδες «τυχερούς» ασφαλισμένους τόσο στο Δημόσιο όσο και στον ιδιωτικό τομέα, υπό την προϋπόθεση ότι είχαν θεμελιώσει εντός των προηγούμενων ετών τις ειδικές προϋποθέσεις που προβλέπονταν. Αυτές είναι, μεταξύ άλλων, η θεμελίωση 25ετίας ή και η ύπαρξη ανήλικου τέκνου την περίοδο 2010-2015 αλλά και η εξαγορά πλασματικών ετών, που τους δίνουν εντός του 2023 τη δυνατότητα για πρόωρη έξοδο, είτε με μειωμένη είτε και με πλήρη σύνταξη.
Η «Κ» παρουσιάζει σήμερα, με τη βοήθεια του δικηγόρου Διονύση Ρίζου που ειδικεύεται στα συνταξιοδοτικά ζητήματα, έναν πλήρη οδηγό για τα ειδικά όρια που ισχύουν και εντός του νέου έτους. Ενός έτους το οποίο όπως εκτιμούν οι ειδικοί θα χαρακτηριστεί, όπως και το 2022, από τη μαζική συνταξιοδότηση, είτε πρόωρα είτε κανονικά, εκατοντάδων χιλιάδων ασφαλισμένων. Και αυτό γιατί ωριμάζουν πλέον συνταξιοδοτικά δικαιώματα ανθρώπων που εντάχθηκαν στην αγορά εργασίας τη δεκαετία του ’80, ενώ παράλληλα γίνεται χρήση και των εξαιρέσεων που προβλέφθηκαν το 2015, προκειμένου η κατάργηση των πρόωρων συνταξιοδοτήσεων να μην ανατρέψει απότομα τους σχεδιασμούς ζωής των ασφαλισμένων.
Να σημειωθεί βέβαια ότι ως γενικός κανόνας για το 2023 ισχύει ότι η συνταξιοδότηση με πλήρη σύνταξη γίνεται στο 62ο έτος ηλικίας έπειτα από συνολικά 40 έτη ασφάλισης, καθώς και στο 67ο με τουλάχιστον 15 έτη ασφάλισης.
Ομως, με βάση τη νομοθεσία τόσο του 2015 όσο και του 2022 υπάρχουν χιλιάδες ασφαλισμένοι στο Δημόσιο και στον ιδιωτικό τομέα που εφόσον το επιθυμούν μπορούν να ανοίξουν πρόωρα την πόρτα της συνταξιοδότησης και το 2023 βασισμένοι στα όρια ηλικίας και στις προϋποθέσεις συνταξιοδότησης που ήδη έχουν κατοχυρώσει.
Αναλυτικά οι κατηγορίες που μπορούν να συνταξιοδοτηθούν πριν από τα γενικά όρια ηλικίας σύμφωνα με τον κ. Ρίζο είναι:
Δημόσιο
Α) Με 35ετία. Οι ασφαλισμένοι του Δημοσίου που επιθυμούν να συνταξιοδοτηθούν με 35ετία θα πρέπει να έχουν συμπληρώσει μέχρι τις 31 Δεκεμβρίου 2021 τόσο τα 35 έτη ασφάλισης, ακόμη και με εξαγορά πλασματικών ετών, αλλά και τα 58. Ετσι θα μπορούν να αποχωρήσουν με όριο ηλικίας που ανάλογα με την περίπτωση φθάνει μέχρι τα 61 και 6 μήνες.
Β) Με 37ετία. Εφόσον οι δημόσιοι υπάλληλοι έχουν συμπληρώσει 25ετία έως τις 31/12/2010 έχουν τη δυνατότητα συνταξιοδότησης με 37ετία εντός του 2023 μόνο εάν συμπληρώνουν το απαιτούμενο όριο ηλικίας, ήτοι τα 61 και 2 μήνες.
Γ) Πρόωρες συντάξεις. Μετά και τον πρόσφατο νόμο, οι ασφαλισμένοι άνδρες και γυναίκες του Δημοσίου που επιθυμούν να συνταξιοδοτηθούν με μειωμένη σύνταξη θα πρέπει να έχουν συμπληρώσει 25 έτη ασφάλισης ακόμη και με εξα-γορά πλασματικών ετών έως τις 31/12/2012 και το όριο ηλικίας έως τις 31/12/2022. Το δικαί-ωμα αυτό μπορεί να ασκηθεί και στο μέλλον (2024, 2025 κ.ο.κ.). Αυτό στην πράξη σημαίνει ότι:
• Οι γυναίκες που συμπλήρωσαν 25ετία το 2010 μπορούν να συνταξιοδοτηθούν εφόσον το 2022 έκλεισαν τα 55.
• Οι γυναίκες και οι άνδρες που συμπλήρωσαν 25ετία το 2011 μπορούν να συνταξιοδοτηθούν από τα 56 εάν τα έκλεισαν το 2022.
• Οι γυναίκες και οι άνδρες που συμπλήρωσαν 25ετία το 2012 μπορούν να συνταξιοδοτηθούν από τα 57 εάν τα συμπλήρωσαν έως τις 31/12/2022.
Σε όλες τις περιπτώσεις που το όριο ηλικίας συμπληρώνεται μετά την 1/1/2023, τότε για τη λήψη πρόωρης/μειωμένης σύνταξης θα πρέπει να συμπληρωθεί το 62ο έτος της ηλικίας.
IKA
Για τους ασφαλισμένους του ΙΚΑ που είχαν κατοχυρώσει δικαίωμα έως το 2012 με συμπληρωμένες ακόμη και με εξαγορά πλασματικών ετών τις 10.500 ημέρες ασφάλισης, για να αποχωρήσουν με 35ετία θα πρέπει να έχουν συμπληρώσει τουλάχιστον τα 61 και 6 μήνες.
Για τους ασφαλισμένους του ΙΚΑ στα βαρέα (BAE) που κατοχυρώνουν δικαίωμα με 7.500 ημέρες ασφάλισης στο καθεστώς των BAE και με συμπληρωμένες ακόμη και με εξαγορά πλασματικών ετών τις 10.500 ημέρες ασφάλισης συνολικά, η δυνατότητα εξόδου δίνεται στο 60ό έτος για μειωμένη σύνταξη και στο 62ο για πλήρη.
Το 62ο έτος ισχύει και για ασφαλισμένους του ΙΚΑ που κατοχυρώνουν δικαίωμα με 3.600 ημέρες ασφάλισης στο καθεστώς των ΒΑΕ και με συμπληρωμένες ακόμη και με εξαγορά πλασματικών ετών τις 4.500 ημέρες ασφάλισης συνολικά. Για τις γυναίκες αυτής της κατηγορίας ισχύουν ειδικά όρια από 55 έτη με πλήρη σύνταξη (εάν οι 3.600 ημέρες BAE ήταν συμπληρωμένες το 2010) έως και 52 έτη (εάν τα 3.600 ένσημα συμπληρώθηκαν από το 2013 κι έπειτα).
OAEE – ΕΤΑΑ
Για τους ασφαλισμένους στον ΟΑΕΕ (ΤΕΒΕ, ΤΑΕ, ΤΣΑ) και στο ΕΤΑΑ (Ταμείο Νομικών, ΤΣΑΥ, ΤΣΜΕΔΕ) που είχαν κατοχυρώσει δικαίωμα έως το 2012 με συμπληρωμένα ακόμη και με εξαγορά πλασματικών ετών τα 35 έτη ασφάλισης, το ισχύον όριο που πρέπει να έχει συμπληρωθεί φθάνει μέχρι τα 61 και 9 μήνες.
Tι ισχύει για γονείς σε Δημόσιο, ΔΕΚΟ, Ταμεία τραπεζών και ΙΚΑ
Ειδικά όρια ηλικίας ισχύουν και το 2023 για γονείς, άνδρες και γυναίκες, με δικαίωμα «εξόδου» ακόμη και στα 50 και έως τα 58, εφόσον βέβαια είχαν στο παρελθόν κατοχυρώσει δικαίωμα συνταξιοδότησης. Κομβικό ρόλο σε αυτή την περίπτωση βέβαια παίζει το πότε ενηλικιώθηκε το παιδί. Αναλυτικά, όπως σημειώνει ο δικηγόρος Διονύσης Ρίζος, ισχύουν και το νέο έτος τα εξής:
Α) Συνταξιοδότηση με 25ετία και ανήλικο τέκνο. Οι γονείς ανηλίκων (άνδρες και γυναίκες) και οι τρίτεκνοι και άνω ασφαλισμένοι του Δημοσίου και οι μητέρες και οι χήροι πατέρες ασφαλισμένοι στα Ταμεία των ΔΕΚΟ – τραπεζών που είχαν κατοχυρωμένο δικαίωμα συνταξιοδότησης και επιθυμούσαν να συνταξιοδοτηθούν ανάλογα με το έτος θεμελίωσης στα 50 ή τα 52 ή τα 55 μπορούν να συνταξιοδοτηθούν και μετά την 1η/1/2023. Σε αυτές τις κατηγορίες ανήκουν:
• Μητέρες δημόσιοι υπάλληλοι και υπάλληλοι ΔΕΚΟ – τραπεζών που είχαν συμπληρώσει το 2010 την απαραίτητη 25ετία και υπήρχε παράλληλα ανηλικότητα τέκνου.
• Γονείς (άνδρες – γυναίκες) δημόσιοι υπάλληλοι και μητέρες υπάλληλοι ΔΕΚΟ – τραπεζών που είχαν συμπληρώσει το 2011 την απαραίτητη 25ετία ακόμη και με εξαγορά πλασματικών ετών και υπήρχε παράλληλα ανηλικότητα τέκνου.
• Γονείς (άνδρες – γυναίκες) δημόσιοι υπάλληλοι και μητέρες υπάλληλοι ΔΕΚΟ – τραπεζών που είχαν συμπληρώσει το 2012 την απαραίτητη 25ετία ακόμη και με εξαγορά πλασματικών ετών και υπήρχε παράλληλα ανηλικότητα τέκνου.
• Τρίτεκνοι και άνω (άνδρες – γυναίκες) δημόσιοι υπάλληλοι (ακόμη και με εξαγορά πλασματικών ετών από τα τέκνα) και τρίτεκνες μητέρες υπάλληλοι ΔΕΚΟ – τραπεζών που είχαν συμπληρώσει το 2011 την απαραίτητη 20ετία.
• Τρίτεκνοι και άνω (άνδρες – γυναίκες) δημόσιοι υπάλληλοι και τρίτεκνες μητέρες υπάλληλοι ΔΕΚΟ – τραπεζών που είχαν συμπληρώσει το 2011 την απαραίτητη 20ετία ακόμη και με εξαγορά πλασματικών ετών.
• Τρίτεκνοι και άνω (άνδρες – γυναίκες) δημόσιοι υπάλληλοι και τρίτεκνες μητέρες υπάλληλοι ΔΕΚΟ – τραπεζών που είχαν συμπληρώσει το 2012 την απαραίτητη 20ετία ακόμη και με εξαγορά πλασματικών ετών.
Β) Γονείς με 5.500 ημέρες ασφάλισης και ανήλικο. Οι μητέρες και οι χήροι πατέρες ανήλικων τέκνων του ΙΚΑ των Ταμείων των ΔΕΚΟ – τραπεζών που είχαν κατοχυρωμένο δικαίωμα συνταξιοδότησης έχοντας συμπληρώσει 5.500 ημέρες ασφάλισης και ταυτόχρονα ανηλικότητα μπορούν να συνταξιοδοτηθούν και μετά την 1/1/2023 ανάλογα με το όριο ηλικίας, όπως αυτό ρυθμίστηκε με βάση τον ν. 4336/2015. Σε αυτές τις κατηγορίες ανήκουν:
• Μητέρες που είχαν συμπληρώσει το 2010 συνολικά 5.500 ημέρες ασφάλισης και ανήλικο τέκνο και κατοχύρωσαν έτσι το 50ό έτος τους για μειωμένη σύνταξη και τα 55 για πλήρη.
• Μητέρες που είχαν συμπληρώσει το 2011 συνολικά 5.500 ημέρες ασφάλισης και ανήλικο τέκνο και κατοχύρωσαν έτσι το 52ο έτος τους για μειωμένη σύνταξη και τα 57 για πλήρη.
• Μητέρες που είχαν συμπληρώσει το 2012 συνολικά 5.500 ημέρες ασφάλισης και ανήλικο τέκνο και κατοχύρωσαν έτσι το 55ο έτος τους για μειωμένη σύνταξη και τα 60 για πλήρη.
