Απόφαση-πιλότος επιστρέφει αναδρομικά σε συνταξιούχους του Δημοσίου από την κράτηση της Εισφοράς Αλληλεγγύης Συνταξιούχων (ΕΑΣ) για την περίοδο 2017-2018, χωρίς δικαστικές προσφυγές, αλλά μόνον με τις αιτήσεις-ενστάσεις που είχαν υποβάλει στο Γενικό Λογιστήριο του Κράτους ζητώντας να διακοπεί η κράτηση λόγω αντισυνταγματικότητας.
Η απόφαση, την οποία αποκαλύπτει το ένθετο «Ασφάλιση και Συντάξεις», βγήκε από το Α’ Κλιμάκιο του Ελεγκτικού Συνεδρίου και δικαιώνει 24 συνταξιούχους που είχαν καταθέσει αιτήσεις διακοπής της ΕΑΣ το 2018.
Δεδομένου ότι για πρώτη φορά δικαιώνονται με αναδρομικά συνταξιούχοι με μία απλή απόφαση, αυτό είναι «πιλότος» για περίπου 380.000 συνταξιούχους του Δημοσίου που έχουν αξιώσεις αναδρομικών από την ΕΑΣ είτε με αίτηση είτε χωρίς.
Τα αναδρομικά της ΕΑΣ είναι στο τραπέζι της κυβέρνησης και η λύση που εξετάζεται είναι να επιστραφούν με δόσεις εντός 2 ή 3 ετών, ανάλογα με το ποσό που θα είναι διαθέσιμο για το σκοπό αυτό.
Η πλειονότητα των συνταξιούχων διεκδικεί αναδρομικά ως και 6.486 ευρώ.
Το Α’ Κλιμάκιο με την υπ’ αριθμόν 263/2018 πράξη του:
- Συντάσσεται κατά πλειοψηφία (πλην δύο μειοψηφούντων) με την απόφαση 244/2017 της Ολομέλειας του Ελεγκτικού Συνεδρίου, με την οποία η κράτηση ΕΑΣ είχε κριθεί αντισυνταγματική για τις κύριες συντάξεις του Δημοσίου.
- Εκρινε «ως λογική συνέπεια» ότι οι επιστροφές θα πρέπει να ξεκινούν από την ημερομηνία που νομοθετήθηκε η ΕΑΣ στις συντάξεις του Δημοσίου, δηλαδή από το 2010 (με το νόμο 3865/2010).
Ωστόσο, επειδή υπάρχει μεταγενέστερη απόφαση του Ελ. Συνεδρίου (η 1975/2021), το διάστημα των αναδρομικών δεν θα είναι από το 2010 αλλά για τα έτη 2017 και 2018. Αν, όμως, υπάρχουν αγωγές συνταξιούχων πριν την απόφαση 244 του 2017, αυτοί δικαιούνται αναδρομικά 5ετίας.
Η ουσία είναι ότι για πρώτη φορά δικαιώνονται οι αιτήσεις των συνταξιούχων του Δημοσίου για αναδρομικά από την ΕΑΣ, που σημαίνει ότι το σκεπτικό του Α’ Κλιμακίου ισχύει και για όλες τις αιτήσεις-ενστάσεις που κατά δεκάδες χιλιάδες έστελναν οι συνταξιούχοι το 2017-2018 στο Γενικό Λογιστήριο ζητώντας διακοπή ΕΑΣ και αναδρομικά.
Επικουρικές συντάξεις: Αναδρομικά με το μήνα στους συνταξιούχους – Ποιους αφορά, πόσα θα πάρουν
Ειδικά για την ΕΑΣ, μετά και το γεγονός ότι δικαιώνονται με αναδρομικά οι συνταξιούχοι που υπέβαλαν αιτήσεις, θεωρείται βέβαιη η οριστική ρύθμιση του ζητήματος, καθώς δεν υφίσταται καμία διάταξη νόμου που να αντικρούει την επιστροφή των κρατήσεων για τη διετία 2017-2018 στους συνταξιούχους του Δημοσίου.
Το ακριβές διάστημα των αναδρομικών είναι από Φεβρουάριο 2017 ως Δεκέμβριο 2018, δηλαδή για 23 μήνες, καθώς η πρώτη απόφαση με την οποία η ΕΑΣ κρίθηκε αντισυνταγματική ήταν η 244 που εκδόθηκε τον Φεβρουάριο του 2017 από το Ελεγκτικό Συνέδριο. Η μεταγενέστερη απόφαση (1975/2021) ήρθε να ξεκαθαρίσει ότι για αυτό το διάστημα έχουν δικαίωμα επιστροφών οι συνταξιούχοι, κλείνοντας την πόρτα των αναδρομικών μιας 5ετίας, εκτός αν υπάρχουν δικαστικές προσφυγές που ασκήθηκαν την απόφαση 244/2017. Ενα δεύτερο σημείο που ξεκαθάρισε το Ελεγκτικό Συνέδριο είναι ότι από το 2019 και μετά η ΕΑΣ είναι σύμφωνη με το Σύνταγμα και καλώς εξακολουθεί να επιβάλλεται, διότι νομοθετήθηκε με σκεπτικό τη δημιουργία αποθεματικού συντάξεων στο λογαριασμό ΑΚΑΓΕ με το νόμο Κατρούγκαλου (ν. 4387/2016). Η διαφορά που εντόπισε το Ελεγκτικό Συνέδριο και έκρινε την ίδια κράτηση αντισυνταγματική πριν αλλάξει «χαρακτήρα» με το νόμο 4387 ήταν ότι στο παρελθόν την πλήρωναν οι συνταξιούχοι του Δημοσίου για να καλύπτονται τα ελλείμματα άλλων Ταμείων.
Συντάξεις: Πώς και πόσα θα επιστραφούν με δόσεις
Το κόστος των αναδρομικών από την ΕΑΣ αγγίζει τα 420 εκατ. ευρώ. Αν επιστραφούν σε βάθος δύο ετών, απαιτούνται 210 εκατ. το 2023 και άλλα τόσα το 2024, ενώ με πληρωμή σε 3 έτη (ως και το 2025) θα απαιτηθούν περίπου 140 εκατ. ευρώ ανά έτος.
Οι επιστροφές ΕΑΣ, σύμφωνα με τον πίνακα που επεξεργάστηκε και δημοσιεύει το ένθετο «Ασφάλιση και Συντάξεις», φτάνουν ως 6.486 ευρώ για κύριες συντάξεις από 1.425 ευρώ ως 2.815 ευρώ (μικτά). Σε αυτή την κατηγορία ανήκει η συντριπτική πλειονότητα των συνταξιούχων του Δημοσίου. Για μεγαλύτερα μικτά ποσά κύριων συντάξεων που λαμβάνουν οι «υψηλόμισθοι συνταξιούχοι» των ειδικών μισθολογίων (δικαστικοί, πανεπιστημιακοί, γιατροί ΕΣΥ, καθηγητές ΑΕΙ-ΤΕΙ) τα αναδρομικά είναι πάνω και από 7.000 ευρώ.
Στα πρώτα σενάρια εξεταζόταν να γίνει συμψηφισμός των αναδρομικών της ΕΑΣ με τις προσωπικές διαφορές που έχουν οι συνταξιούχοι του Δημοσίου. Το ενδεχόμενο αυτό δεν έχει αποκλειστεί, αλλά προς το παρόν έχει «παγώσει», καθώς προκρίνεται η λύση των απευθείας πληρωμών, έστω και σε δόσεις.
ΚΕΡΔΙΣΜΕΝΟΙ
Η κράτηση επιβάλλεται σε όσους έχουν κύρια σύνταξη ή άθροισμα κύριων συντάξεων πάνω από 1.400 ευρώ. Τα 1.400 ευρώ είναι και το κατώφλι για την ΕΑΣ, ώστε μετά την κράτηση η σύνταξη να μην υποχωρεί κάτω από τα 1.400 ευρώ. Για παράδειγμα, συνταξιούχος με μικτή σύνταξη 1.405 ή 1.410 ή 1.425 ευρώ έχει κράτηση ΕΑΣ 3%, που σημαίνει περικοπή της τάξης των 42-43 ευρώ. Επειδή όμως με αυτή τη μείωση η σύναξη θα υποχωρήσει κάτω από τα 1.400 ευρώ, η κράτηση που θα εφαρμοστεί θα είναι μέχρι τα 5, 10 ή τα 25 ευρώ, ώστε η σύνταξη να μην πέσει κάτω από τα 1.400 ευρώ. Η προστασία αυτή όμως σημαίνει και λιγότερα αναδρομικά.
ΧΑΜΕΝΟΙ
Οι συνταξιούχοι που λόγω αλλαγής κλίμακας έχουν αύξηση κράτησης ΕΑΣ ζημιώνονται και πολλοί εξ αυτών θα έχουν αναδρομικά για μικρότερη κράτηση από αυτή που πληρώνουν! Από τα 1.400 ως τα 1.700 ευρώ η κράτηση είναι 3%, ενώ από τα 1.700,01 ευρώ ως 2.000 ευρώ διπλασιάζεται και γίνεται 6%. Οι συνταξιούχοι που πήραν αύξηση στην κύρια σύνταξη είτε με τον επανυπολογισμό του νόμου Βρούτση είτε τώρα με το 7,75% και βρέθηκαν να έχουν σύνταξη πάνω από τα 1.700 ευρώ θα έχουν κράτηση στο 6% αντί 3%. Για παράδειγμα, συνταξιούχος με 1.620 ευρώ είχε κράτηση ΕΑΣ 3%, δηλαδή 48,6 ευρώ το μήνα. Με αύξηση 7,75%, η σύνταξη πάει στα 1.746 ευρώ και η ΕΑΣ αυξάνεται στα 107 ευρώ (ο συντελεστής από 3% γίνεται 6%). Τα αναδρομικά του συνταξιούχου όμως θα είναι με την παλιά ΕΑΣ των 48,6 ευρώ τo μήνα.
Συντάξεις: Ερώτηση και Απάντηση
Ποιοι ακριβώς είναι οι δικαιούχοι των αναδρομικών από την ΕΑΣ; Γιατί οι αποφάσεις αφορούν τους παλαιούς και όχι τους νέους, μετά το 2016, συνταξιούχους; Και γιατί μόνο το Δημόσιο;
Δικαιούχοι αναδρομικών από τις κρατήσεις ΕΑΣ για τα έτη 2017 και 2018 είναι οι παλαιοί συνταξιούχοι, όσοι βγήκαν δηλαδή στη σύνταξη πριν την εφαρμογή του νόμου Κατρούγκαλου (πριν τις 13/5/2016). Ο λόγος που τα αναδρομικά επιδικάστηκαν μόνον για τους παλαιούς είναι διότι η προσφυγή στο Ελεγκτικό Συνέδριο για τη διακοπή της ΕΑΣ έγινε πριν το 2016 (άσχετα αν η απόφαση βγήκε το 2017) και αφορούσε τους παλαιούς συνταξιούχους. Οι νέοι συνταξιούχοι, από τις 13/5/2016 και μετά, δεν περιλαμβάνονται στα αναδρομικά αφενός γιατί δεν έχει ασκηθεί προσφυγή, ή αν έχει ασκηθεί δεν έχει εκδοθεί απόφαση, και αφετέρου διότι η μεταγενέστερη απόφαση του Ελ. Συνεδρίου (1975/2021) ήρθε και νομιμοποίησε την κράτηση με βάση το νόμο Κατρούγκαλου στις νέες συντάξεις (μετά τον Μάιο του 2016) και στις παλιές, από το 2019 και μετά.
Δικαιούχοι είναι μόνον οι συνταξιούχοι του Δημοσίου και δεν περιλαμβάνονται συνταξιούχοι από Ταμεία ιδιωτικού τομέα επειδή το Ελεγκτικό Συνέδριο που έκρινε την ΕΑΣ αντισυνταγματική έχει δικαιοδοσία μόνον για τα συνταξιοδοτικά του Δημοσίου. Επιπλέον, το Συμβούλιο της Επικρατείας, που έχει δικαιοδοσία για τους συνταξιούχους του ιδιωτικού τομέα, έκρινε νόμιμες τις περικοπές του πρώτου Μνημονίου (ν. 3645/2010) και κατ’ επέκταση την κράτηση ΕΑΣ που νομοθετήθηκε για τους συνταξιούχους των άλλων Ταμείων με τον ασφαλιστικό νόμο 3863/2010.
Συντάξεις: Τα αναδρομικά ΕΑΣ με παραδείγματα
Σύμφωνα με τον πίνακα που επεξεργάστηκε το ένθετο «Ασφάλιση και Συντάξεις», τα αναδρομικά ΕΑΣ που δικαιούνται οι συνταξιούχοι του Δημοσίου ανάλογα με το αρχικό ποσό κύριας σύνταξης διαμορφώνονται ως εξής:
- Συνταξιούχος με αρχική μικτή κύρια σύνταξη 2.815 ευρώ και 1.718 ευρώ σήμερα προ φόρου έχει κράτηση ΕΑΣ 282 ευρώ το μήνα και για 23 μήνες (Φεβρουάριο 2017-Δεκέμβριο 2018) δικαιούται αναδρομικά 6.486 ευρώ.
- Συνταξιούχος με αρχική μικτή κύρια σύνταξη 2.435 ευρώ και 1.540 ευρώ σήμερα προ φόρου έχει κράτηση ΕΑΣ 219 ευρώ το μήνα και δικαιούται αναδρομικά 5.037 ευρώ.
- Συνταξιούχος με αρχική μικτή κύρια σύνταξη 1.990 ευρώ και 1.346 ευρώ σήμερα προ φόρου έχει κράτηση ΕΑΣ 119 ευρώ το μήνα και δικαιούται αναδρομικά 2.737 ευρώ.
- Συνταξιούχος με αρχική μικτή κύρια σύνταξη 1.665 ευρώ και 1.273 ευρώ σήμερα προ φόρου έχει κράτηση ΕΑΣ 50 ευρώ το μήνα και δικαιούται αναδρομικά 1.150 ευρώ.
Συντάξεις: Τα αναδρομικά για παλαιούς συνταξιούχους Δημοσίου από την ΕΑΣ (*)
