Σειρά αλλαγών στον Ποινικό Κώδικα ψηφίζονται σήμερα στη Βουλή στο νομοσχέδιο του Υπουργείου Ανάπτυξης που εισήχθη στη Ολομέλεια. Οι ρυθμίσεις αυτές αφορούν κυρίως σε ζητήματα που σχετίζονται με την πρόσβαση στη Δικαιοσύνη των θυμάτων της τραγωδίας των Τεμπών, αναβάθμιση του τιμωρητικού πλαισίου για σιδηροδρομικά αδικήματα αλλά και άλλα θέματα.
Νομοσχέδιο: Όλες οι αλλαγές
-Ψηφίζεται η παροχή δωρεάν νομικής βοήθειας σε θύματα ή συγγενείς αυτών:
“Παροχή νομικής βοήθειας σε θύματα και συγγενείς θυμάτων“
1. Δικαιούχοι νομικής βοήθειας του ν. 3226/2004 (A’ 24) ως προς τις ποινικές και αστικές τους αξιώσεις είναι και τα θύματα του σιδηροδρομικού δυστυχήματος των Τεμπών της 28ης Φεβρουαρίου 2023. Το πρώτο εδάφιο εφαρμόζεται αναλόγως και επί συζύγων ή συμβίων, καθώς και επί συγγενών μέχρι β’ βαθμού, προσώπων που απεβίωσαν συνεπεία του σιδηροδρομικού δυστυχήματος του πρώτου εδαφίου”.
-Θεσπίζεται η εκτελεστότητα της πρωτόδικης απόφασης σε ότι αφορά στην καταβολή αποζημίωσης στα θύματα και τους οικείους τους. Εν ολίγοις οι αγωγές στα διοικητικά δικαστήρια δεν θα μακροημερούν με εφέσεις κλπ αλλά θα υπάρχει επίσπευση της καταβολής των αποζημιώσεων με την πρόβλεψη υποχρεωτικής εκτελεστότητας των αποφάσεων, που πρόκειται να εκδοθούν σε πρώτο βαθμό:
“Υποχρεωτική εκτελεστότητα πολιτικών αποφάσεων“
2. Αποφάσεις των πολιτικών δικαστηρίων που αφορούν στις απαιτήσεις αποζημίωσης και χρηματικής ικανοποίησης από οποιαδήποτε αιτία σε σχέση με το σιδηροδρομικό δυστύχημα των Τεμπών της 28ης Φεβρουαρίου 2023, κηρύσσονται υποχρεωτικά προσωρινά εκτελεστές κατ’ ανάλογη εφαρμογή του άρθρου 910 του Κώδικα Πολιτικής Δικονομίας [π.δ. 503/1985 (Α’ 182)]”.
Αναβαθμίζονται σε κακούργημα (είχε αφαιρεθεί στον νέο Ποινικό Κώδικα του 2019 σύμφωνα με τον Κ. Τσιάρα):
α) η κλοπή αντικειμένων που εξυπηρετούν τη λειτουργία και την ασφάλεια μέσων συγκοινωνίας σταθερής τροχιάς, πλοίων ή αεροσκαφών, σιδηροδρομικού υλικού. Συγκεκριμένα :
“Επικίνδυνες παρεμβάσεις στη συγκοινωνία μέσων σταθερής τροχιάς, πλοίων και αεροσκαφών – Τροποποίηση άρθρου 291 Ποινικού Κώδικα”
Στην παρ. 1 του άρθρου 291 του Ποινικού Κώδικα (ν. 4619/2019, Α’ 95) επέρχονται οι εξής αλλαγές: α) Στην παρ. 1: α) η περ. α) τροποποιείται με την προσθήκη των λέξεων «ή παράνομη αφαίρεση εξοπλισμού λειτουργίας, κίνησης, ηλεκτροδότησης ή ασφάλειας» μετά τη λέξη «μετακίνηση», β) η περ. δδ) τροποποιείται με τη διαγραφή των λέξεων «κάθειρξη τουλάχιστον δέκα ετών» και την προσθήκη των λέξεων «ισόβια κάθειρξη» και γ) το τελευταίο εδάφιο απαλείφεται και η παρ. 1 διαμορφώνεται ως εξής:
«1. Όποιος διαταράσσει την ασφάλεια της συγκοινωνίας μέσων σταθερής τροχιάς, πλοίων ή αεροσκαφών: α) με καταστροφή, βλάβη, μετακίνηση ή αφαίρεση εξοπλισμού λειτουργίας, κίνησης, ηλεκτροδότησης ή ασφάλειας, εγκαταστάσεων ή συγκοινωνιακών μέσων, β) με τοποθέτηση ή διατήρηση εμποδίων, γ) με αλλοίωση σημείων ή σημάτων ή με τοποθέτηση ή διατήρηση εσφαλμένων σημείων ή σημάτων, δ) με παραβίαση των κανόνων τεχνικού ελέγχου ή ασφαλούς φόρτωσης των συγκοινωνιακών μέσων, ε) με παραβίαση των κανόνων λειτουργίας συστημάτων μη επανδρωμένων αεροσκαφών, στ) με άλλες, εξίσου επικίνδυνες, για την ασφάλεια της συγκοινωνίας πράξεις τιμωρείται: αα) με φυλάκιση αν από την πράξη μπορεί να προκύψει κοινός κίνδυνος για ξένα πράγματα, ββ) με κάθειρξη έως δέκα (10) έτη αν από την πράξη μπορεί να προκύψει κίνδυνος για άνθρωπο, γγ) με κάθειρξη αν η πράξη είχε ως αποτέλεσμα τη βαριά σωματική βλάβη ή προκάλεσε σημαντική βλάβη σε εγκαταστάσεις κοινής ωφέλειας, δδ) με ισόβια κάθειρξη αν η πράξη είχε ως αποτέλεσμα τον θάνατο άλλου”.
β) Κακούργημα επίσης γίνεται το αδίκημα της κατ’ επάγγελμα τέλεσης κλοπής, αλλά και η πρόβλεψη ως διακεκριμένης αποδοχής και διάθεσης προϊόντων εγκλήματος της περίπτωσης κατά την οποία το προς αποδοχή ή διάθεση αντικείμενο προέρχεται από την εγκληματική πράξη της ανωτέρω κακουργηματικής κλοπής σιδηροδρομικού υλικού. Δηλαδή σε διακεκριμένη περίπτωση κλοπής αντικειμένων που σχετίζονται με τη λειτουργία και την ασφάλεια των σιδηροδρομικών συγκοινωνιών θα προβλέπει ποινή έως 10 χρόνια κάθειρξη. Επίσης η αποδοχή προϊόντων εγκλήματος που ειναι σιδηροδρομικά θα οδηγεί σε ποινή που θα φτάνει έως τα 10 χρόνια. Δηλαδή καθίσταται κακούργημα και η κλεπταποδοχή.
Ενδεικτικά :
“Διακεκριμένη κλοπή – Τροποποίηση άρθρου 374 Ποινικού Κώδικα
Στην παρ. 1 του άρθρου 374 του Ποινικού Κώδικα (ν. 4619/2019, Α’ 95) επέρχονται οι εξής αλλαγές: α) προστίθεται περ. βα΄, β) διαγράφεται το διαζευκτικό «ή» πριν από την περ. δ΄, γ) προστίθεται περ. στ΄ και το άρθρο 374 διαμορφώνεται ως εξής:
«Άρθρο 374- Διακεκριμένη κλοπή
1. Η κλοπή τιμωρείται με κάθειρξη έως δέκα έτη και χρηματική ποινή αν: α) ο υπαίτιος αφαιρεί από τόπο προορισμένο για θρησκευτική λατρεία, πράγμα αφιερωμένο σε αυτή καλλιτεχνικής ή αρχαιολογικής ή ιστορικής σημασίας, β) ο υπαίτιος αφαιρεί πράγμα επιστημονικής ή καλλιτεχνικής ή αρχαιολογικής ή ιστορικής σημασίας που βρίσκεται σε συλλογή εκτεθειμένη σε κοινή θέα ή σε δημόσιο οίκημα ή σε άλλο δημόσιο τόπο, βα) ο υπαίτιος αφαιρεί πράγμα προορισμένο από τη θέση του ή από την κατασκευή του για την εξυπηρέτηση της λειτουργίας ή την ασφάλεια μέσων συγκοινωνίας σταθερής τροχιάς, πλοίων ή αεροσκαφών, γ) η συνολική αξία των αφαιρεθέντων αντικειμένων υπερβαίνει το ποσό των 120.000 ευρώ, δ) τελέστηκε από δύο ή περισσότερους που είχαν οργανωθεί με σκοπό την τέλεση κλοπών, ε) η πράξη τελέστηκε από πρόσωπο που διαπράττει κλοπές κατ’ επάγγελμα.»
Αποδοχή και διάθεση προϊόντων επικίνδυνων παρεμβάσεων στη συγκοινωνία μέσων σταθερής τροχιάς – Τροποποίηση άρθρου 394Α Ποινικού Κώδικα
Στο άρθρο 394Α του Ποινικού Κώδικα (ν. 4619/2019, Α’ 95) επέρχονται οι εξής αλλαγές: α) ο τίτλος αντικαθίσταται, β) η μόνη παράγραφος αριθμείται ως παρ. 1, γ) προστίθεται παρ. 2 και το άρθρο 394Α διαμορφώνεται ως εξής:
«Άρθρο 394Α
Διακεκριμένη αποδοχή και διάθεση προϊόντων εγκλήματος
1. Τα πλημμελήματα των περ. α’ έως ε’ της παρ. 1 του άρθρου 386Α που αφορούν σε μέσα πληρωμής πλην των μετρητών, καθώς και της παρ. 4 του άρθρου 394, όταν τελούνται στο πλαίσιο εγκληματικής οργάνωσης, τιμωρούνται με ποινή φυλάκισης τουλάχιστον ενός (1) έτους και χρηματική ποινή.
2. Αν το αντικείμενο της πράξης της παρ. 1 του άρθρου 394 προήλθε από την αξιόποινη πράξη της περ. γ΄ του άρθρου 374, ο δράστης τιμωρείται με κάθειρξη έως δέκα (10) έτη και χρηματική ποινή.».
Κακούργημα γίνεται η πρόκληση τροχαίου με υπέρβαση επιτρεπόμενου ορίου ταχύτητας καθώς και η πρόκληση τροχαίου με οδήγηση στη λωρίδα έκτακτης ανάγκης (Λ.Ε.Α.).
“Επικίνδυνη οδήγηση – Υπέρβαση επιτρεπόμενου ορίου ταχύτητας – Τροποποίηση άρθρου 290Α ΠΚ
Στην παρ. 1 του άρθρου 290A του Ποινικού Κώδικα (ν. 4619/2019, Α΄ 95) προστίθενται περ. γ’ και δ’ και το άρθρο 290Α διαμορφώνεται ως εξής:
«Άρθρο 290Α- Επικίνδυνη οδήγηση
1. Όποιος κατά τη συγκοινωνία στους δρόμους ή στις πλατείες: α) οδηγεί όχημα μολονότι δεν είναι σε θέση να το πράξει με ασφάλεια εξαιτίας της κατανάλωσης οινοπνεύματος ή χρήσης ναρκωτικών ουσιών ή λόγω σωματικής ή πνευματικής εξάντλησης ή β) οδηγεί όχημα σε εθνικές ή περιφερειακές οδούς αντίστροφα στο ρεύμα της εκάστοτε κατεύθυνσης ή σε πεζοδρόμους, πεζοδρόμια ή πλατείες, ή οδηγεί όχημα που είναι τεχνικά ανασφαλές ή με ανασφαλή τρόπο φορτωμένο ή προβαίνει κατά την οδήγηση σε επικίνδυνους ελιγμούς ή μετέχει σε αυτοσχέδιους αγώνες, ή γ) οδηγεί όχημα i) σε αυτοκινητόδρομο ή σε οδό ταχείας κυκλοφορίας με ταχύτητα που υπερβαίνει το επιτρεπόμενο όριο ταχύτητας κατά τουλάχιστον 60 χλμ ανά ώρα και αν πρόκειται για λεωφορείο ή φορτηγό αυτοκίνητο κατά τουλάχιστον 30 χλμ ανά ώρα, ii) εντός κατοικημένης περιοχής ή σε άλλο οδικό δίκτυο με ταχύτητα που υπερβαίνει το επιτρεπόμενο όριο ταχύτητας κατά τουλάχιστον 40 χλμ ανά ώρα και αν πρόκειται για λεωφορείο ή φορτηγό αυτοκίνητο κατά τουλάχιστον 20 χλμ ανά ώρα, ή δ) οδηγεί όχημα στη λωρίδα έκτακτης ανάγκης (Λ.Ε.Α.) εκτός των περιπτώσεων αποκλειστικού προορισμού της, τιμωρείται, αν δεν προβλέπονται βαρύτερες κυρώσεις σε άλλες διατάξεις:
αα) με φυλάκιση έως τρία (3) έτη αν από την πράξη μπορεί να προκύψει κοινός κίνδυνος σε ξένα πράγματα,
ββ) με φυλάκιση τουλάχιστον ενός (1) έτους αν από την πράξη μπορεί να προκύψει κίνδυνος για άνθρωπο,
γγ) με κάθειρξη έως δέκα (10) έτη αν η πράξη είχε ως αποτέλεσμα τη βαριά σωματική βλάβη ή προκάλεσε σημαντική βλάβη σε κοινωφελείς εγκαταστάσεις,
δδ) με κάθειρξη τουλάχιστον δέκα (10) ετών αν η πράξη είχε ως αποτέλεσμα το θάνατο άλλου.
Αν προκλήθηκε ο θάνατος μεγάλου αριθμού ανθρώπων, το δικαστήριο μπορεί να επιβάλει ισόβια κάθειρξη.
2. Όποιος στις περιπτώσεις της προηγούμενης παραγράφου οδηγεί επικίνδυνα από αμέλεια και από την πράξη του αυτή μπορεί να προκύψει κοινός κίνδυνος για ξένα πράγματα ή κίνδυνος για άνθρωπο, τιμωρείται με φυλάκιση έως δύο (2) έτη ή χρηματική ποινή.»