Ορατός -αν όχι βέβαιος- είναι ο κίνδυνος για εκατοντάδες χιλιάδες ελεύθερους επαγγελματίες και αυτοαπασχολούμενους να βγουν με συντάξεις κάτω και από τα 850 ευρώ, ακόμη και αν συμπληρώνουν 40ετία.
Με βάση τις επιλογές εισφορών για το 2023, το 88% οδηγείται σε χαμηλή σύνταξη και μόλις ένα 45 «χτίζει» σύνταξη πάνω από τα 1.200 ευρώ.
Η πρώτη και χαμηλότερη κατηγορία έχει σύνολο εισφοράς 240 ευρώ το μήνα. Τα 169,95 ευρώ είναι το ποσό που θα υπολογιστεί για τη σύνταξη. Τα 60 ευρώ είναι η εισφορά για την περίθαλψή τους και άλλα 10 ευρώ για ένα βοήθημα παρόμοιο με το επίδομα ανεργίας του παλιού ΟΑΕΔ και νυν ΔΥΠΑ.
Η 6η και ακριβότερη κατηγορία έχει σύνολο εισφοράς 630,6 ευρώ, από την οποία τα 548,23 ευρώ για σύνταξη, τα 72,37 ευρώ για ασθένεια και 10 υπέρ ανεργίας.
Φέτος είναι η 7η συνεχόμενη χρονιά που οι περισσότεροι ελεύθεροι επαγγελματίες ασφαλισμένοι του ΟΑΕΕ και οι αυτοαπασχολούμενοι (γιατροί, δικηγόροι και μηχανικοί) του ΕΤΑΑ επιλέγουν να πληρώνουν χαμηλές εισφορές.
Η αρχή είχε γίνει με τις εισφορές του νόμου Κατρούγκαλου (ν. 4387/2016), που υπολογίζονταν βάσει του δηλωθέντος εισοδήματος. Οι περισσότεροι δήλωναν εισόδημα ως 7.000 ευρώ που αντιστοιχούσε σε μηνιαία εισφορά σύνταξης 117 ευρώ. Στο άλλο άκρο όμως ήταν όσοι δήλωναν υψηλά εισοδήματα και κατέβαλλαν απίστευτα υψηλές εισφορές της τάξης των 800 και 1.100 ευρώ το μήνα, χρηματοδοτώντας ουσιαστικά τον ΕΦΚΑ, μια που οι χαμηλές εισφορές όχι μόνο δεν γέμιζαν τα ταμεία, αλλά έμεναν και απλήρωτες.
Η αδικία αυτή κατέπεσε στο Συμβούλιο της Επικρατείας και αποκαταστάθηκε με το νόμο Βρούτση (ν. 4670/2020), οπότε οι εισφορές αντικαταστάθηκαν από 6 κλίμακες με ποσά εισφορών ανεξάρτητα από το εισόδημα των ασφαλισμένων.
Από το 2020 ως το 2022 οι εισφορές έμειναν ίδιες και το 90% των επαγγελματιών πήγε στην πρώτη κατηγορία με τη χαμηλότερη εισφορά.
Το 2023, με βάση το νόμο 4670, είναι η πρώτη χρονιά που οι εισφορές αρχίζουν να παίρνουν αύξηση. Η αύξηση λειτούργησε αποτρεπτικά για επιλογή μεγαλύτερης κατηγορίας και το 88% των ασφαλισμένων έμεινε στην πρώτη και φθηνότερη κατηγορία.
Είναι η 7η συνεχόμενη χρονιά, μετά το νόμο Κατρούγκαλου και το νόμο Βρούτση, που σχεδόν οι 9 στους 10 ελεύθερους επαγγελματίες και αυτοαπασχολούμενους επιλέγουν τις χαμηλότερες εισφορές για τη σύνταξή τους.
Το ρίσκο που αναλαμβάνουν είναι ότι θα πάρουν εξίσου χαμηλή σύνταξη, αν δεν μετακινηθούν σε υψηλότερη κλίμακα στο μέλλον. Οσοι βρίσκονται μία 5ετία πριν τη συνταξιοδότηση και έχουν επιλέξει χαμηλή εισφορά, έχουν «μειώσει» χωρίς να το γνωρίζουν και το ποσό της σύνταξής τους.
Τα ποσά σύνταξης που δίνει η κάθε ασφαλιστική κατηγορία ανάλογα με τα έτη παραμονής φαίνονται στον πίνακα που δημοσιεύει το ένθετο «Ασφάλιση και Συντάξεις».
Για παράδειγμα;
- Αν μένει κάποιος σταθερά στην εισφορά σύνταξης της πρώτης κατηγορίας με 169,95 ευρώ για 35 χρόνια, τότε σε σημερινά λεφτά θα πάρει σύνταξη 731 ευρώ και μετά την κράτηση ασθένειας 6% μένουν 686,95 ευρώ.
- Με την εισφορά της πρώτης κατηγορίας (169,95 ευρώ) για 40 χρόνια, η σύνταξη βγαίνει κάτω και από 850 ευρώ, για την ακρίβεια στα 838,64 ευρώ, μετά την κράτηση ασθένειας.
- Με την εισφορά της δεύτερης κατηγορίας (203,94 ευρώ) για 35 χρόνια, η σύνταξη βγαίνει στα 746,56 ευρώ, μετά την κράτηση ασθένειας.
- Με την εισφορά της 4ης κατηγορίας, δηλαδή 325,65 ευρώ, για 35 χρόνια η σύνταξη βγαίνει στα 842,69 ευρώ.
- Με την εισφορά σύνταξης της 6ης κατηγορίας, δηλαδή με 548,23 ευρώ για 40 χρόνια, η σύνταξη σε σημερινή αξία θα είναι 1.576,64 ευρώ.
Από τα παραπάνω παραδείγματα γίνεται αντιληπτό ότι η επιλογή χαμηλής εισφοράς για πάντα σημαίνει και χαμηλή σύνταξη εφόρου ζωής, χωρίς καμία δυνατότητα βελτίωσης, πάρα μόνον από τις αυξήσεις που θα δίνει η εκάστοτε κυβέρνηση.
Συντάξεις: Ερώτηση & Απάντηση
Πόσοι από τους ελεύθερους επαγγελματίες επέλεξαν την 1η και πόσοι την 6η κατηγορία; Ποιοι πληρώνουν και εισφορές για επικουρική σύνταξη και για εφάπαξ; Ωφελεί η εισφορά ανεργίας ή πρέπει να καταργηθεί;
Από τους 1.171.059 ασφαλισμένους του πρώην ΟΑΕΕ και ΕΤΑΑ, την 1η κατηγορία επέλεξαν 1.035.704 ασφαλισμένοι (το 88,4% του συνόλου), τη 2η κατηγορία επέλεξαν 56.171 ασφαλισμένοι (το 4,8% του συνόλου), την 3η κατηγορία επέλεξαν 35.235 ασφαλισμένοι (το 3,01% του συνόλου), την 4η κατηγορία επέλεξαν 21.021 ασφαλισμένοι, την 5η κατηγορία επέλεξαν 10.071 ασφαλισμένοι (το 0,86% του συνόλου) και την 6η κατηγορία επέλεξαν 12.857 ασφαλισμένοι (το 1,1% του συνόλου).
Οι ασφαλισμένοι του ΕΤΑΑ (γιατροί, δικηγόροι και μηχανικοί) έχουν υποχρεωτικά και εισφορές για επικουρική ασφάλιση και εφάπαξ.
Τα 10 ευρώ για την εισφορά ανεργίας θα πρέπει να καταργηθούν. Για να πάρουν επίδομα ανεργίας οι ελεύθεροι επαγγελματίες και οι αυτοαπασχολούμενοι γιατροί, δικηγόροι και μηχανικοί θα πρέπει όχι μόνον να κλείσουν τα γραφεία τους, αλλά να δηλώσουν οριστική διακοπή επαγγέλματος και στην εφορία. Αν όμως χρειαστεί να ανοίξουν εκ νέου γραφείο, θα πρέπει να περάσουν από την αρχή τη διαδικασία έναρξης δραστηριότητας στην εφορία. Αυτή η αχρείαστη γραφειοκρατία καθιστά την εισφορά άνευ αντικρίσματος.
Συντάξεις: Τι εισφορές επέλεξαν να πληρώνουν για το 2023 στον ΕΦΚΑ ελεύθεροι επαγγελματίες (ΟΑΕΕ) και αυτοαπασχολούμενοι (ΕΤΑΑ)
| Κατηγορία | Μηνιαία εισφορά σύνταξης από 1ης/1/2023 | Σύνολο με εισφορές περίθαλψης και ανεργίας (*) | Πλήθος ασφαλισμένων ανά κατηγορία | Ποσοστό επί του συνόλου |
| 1η | 169,95 | 240,25 | 1.035.704 | 88,44% |
| 2η | 203,94 | 286,31 | 56.171 | 4,80% |
| 3η | 258,76 | 341,13 | 35.235 | 3,01% |
| 4η | 325,65 | 408,02 | 21.021 | 1,80% |
| 5η | 404,59 | 486,96 | 10.071 | 0,86% |
| 6η | 548,23 | 630,6 | 12.857 | 1,10% |
| Σύνολο ασφαλισμένων | 1.171.059 |
(*) Εισφορά περίθαλψης 60,3 ευρώ στην πρώτη κατηγορία και 72,37 ευρώ στις υπόλοιπες. Εισφορά ανεργίας 10 ευρώ σε όλες τις κατηγορίες.
Συντάξεις: Μηνιαίες εισφορές 2023 για επικουρικό και εφάπαξ (ΕΤΑΑ)
| Ασφαλιστική κατηγορία | Επικουρικής ασφάλισης (1) | Εφάπαξ (2) |
| 1η | 42,76 | 28,51 |
| 2η | 51,53 | 33,99 |
| 3η | 61,40 | 40,57 |
- Δικηγόροι, μηχανικοί. (2) Γιατροί, δικηγόροι, μηχανικοί.
Συντάξεις: Τι σύνταξη θα πάρουν οι ελεύθεροι επαγγελματίες ανάλογα με τις εισφορές τους
| Ασφαλιστική κατηγορία | Μηνιαία εισφορά σύνταξης | Σύνταξη με 30 έτη | Σύνταξη με 33 έτη | Σύνταξη με 35 έτη | Σύνταξη με 37 έτη | Σύνταξη με 40 έτη |
| 1 | 169,95 | 600,93 | 647,02 | 686,95 | 773,71 | 838,64 |
| 2 | 203,94 | 643,33 | 698,63 | 746,56 | 845,70 | 923,61 |
| 3 | 258,76 | 711,71 | 781,88 | 842,69 | 961,81 | 1.060,66 |
| 4 | 325,65 | 795,14 | 883,46 | 959,98 | 1.103,49 | 1.227,89 |
| 5 | 404,59 | 893,61 | 1.003,33 | 1.098,41 | 1.270,68 | 1.316,22 |
| 6 | 548,23 | 1.072,79 | 1.221,46 | 1.316,45 | 1.436,00 | 1.576,64 |
Ποσά συντάξεων μετά τις ασφαλιστικές κρατήσεις και πριν το φόρο.
