Ο λαβύρινθος της παραγραφής των φορολογικών υποθέσεων

Πότε αυξάνεται στα 10 χρόνια ο χρόνος για έλεγχο από την Εφορία των υποθέσεων των ετών 2012, 2013, 2014, 2015, 2016 και 2017

Σε λαβύρινθο έχει μετατραπεί η διαδικασία παραγραφής των φορολογικών υποθέσεων, τόσο μετά τις αποφάσεις του Συμβουλίου της Επικρατείας, όσο και με τις παρεμβάσεις που έχει κάνει η ΑΑΔΕ.

Ο βασικός χρόνος παραγραφής των φορολογικών υποθέσεων είναι η πενταετία, αλλά υπάρχουν εξαιρέσεις οι οποίες την επεκτείνουν στη δεκαετία για τα έτη 2012, 2013, 2014, 2015, 2016 και 2017.

Επίσης, κρίσιμης σημασίας είναι το ύψος των φόρων που αποφεύχθηκε να πληρωθεί, ώστε να χαρακτηριστεί μια υπόθεση «έγκλημα φοροδιαφυγής» και να αυξηθεί στα 10 χρόνια ο χρόνος παραγραφής.

Οι χρόνοι παραγραφής Σύμφωνα επιχειρήθηκε να κωδικοποιηθούν με τον Κώδικα Φορολογικής Διαδικασίας, αλλά παραμένει η σύγχυση και χρειάζεται ιδιαίτερη προσοχή για κάθε επίμαχο έτος.

Παραγραφή φορολογικών υποθέσεων

Αναλυτικότερα, Πράξη διοικητικού, εκτιμώμενου ή διορθωτικού προσδιορισμού φόρου εκδίδεται σε περιπτώσεις φοροδιαφυγής:

• Εντός 10 ετών από τη λήξη του έτους εντός του οποίου λήγει η προθεσμία υποβολής δήλωσης, για τις χρήσεις 2012 και 2013 και τα φορολογικά έτη 2014, 2015, 2016 και 2017.
• Εντός 5 ετών από τη λήξη του έτους εντός του οποίου λήγει η προθεσμία υποβολής δήλωσης, για τα φορολογικά έτη από 1-1-2018 και μετά.

Φοροδιαφυγή προκύπτει όταν ο φόρος που αναλογεί στα φορολογητέα εισοδήματα ή στα περιουσιακά στοιχεία που έχουν αποκρυβεί υπερβαίνει ανά φορολογικό ή διαχειριστικό έτος τις εκατό χιλιάδες (100.000) ευρώ ανά είδος φόρου, ή αν το προς απόδοση ποσό του κύριου φόρου, τέλους ή εισφοράς που δεν αποδόθηκε ή αποδόθηκε ανακριβώς ή επεστράφη ή συμψηφίστηκε ή εξέπεσε ή διακρατείται υπερβαίνει ανά φορολογικό ή διαχειριστικό έτος, τις πενήντα χιλιάδες (50.000) ευρώ, εφόσον αφορά Φ.Π.Α. ή τις εκατό χιλιάδες (100.000) ευρώ ανά είδος φόρου, τέλους ή εισφοράς σε κάθε άλλη περίπτωση.

Στο πλαίσιο αυτό, για τις χρήσεις 2012, 2013 και για τα φορολογικά έτη 2014, 2015, 2016, 2017 το δικαίωμα του Δημοσίου για επιβολή φόρου ή προστίμου υφίσταται στην περίπτωση που προκύψουν νέα στοιχεία και παράλληλα το ύψος των φόρων που δεν καταβλήθηκαν υπερβαίνει τα ανωτέρω όρια της αξιόποινης φοροδιαφυγής, τότε η παραγραφή ορίζεται στα 10 χρόνια.

Δεν έχουν υποβληθεί δηλώσεις

Πράξη διοικητικού, εκτιμώμενου ή διορθωτικού προσδιορισμού φόρου μπορεί να εκδοθεί εντός 10 ετών από τη λήξη του έτους εντός του οποίου λήγει η προθεσμία για την υποβολή της δήλωσης:

• Σε περίπτωση που ο φορολογούμενος δεν έχει υποβάλει δήλωση εντός της κανονικής πενταετούς προθεσμίας παραγραφής του δικαιώματος του Δημοσίου για έλεγχο και καταλογισμό φόρων, τόκων και προστίμων,
• Σε περίπτωση που μετά τη λήξη της κανονικής πενταετούς προθεσμίας παραγραφής περιέλθουν σε γνώση οποιασδήποτε Υπηρεσίας της  Φορολογικής Διοίκησης νέα στοιχεία ή πληροφορίες που δεν θα μπορούσαν να είναι σε γνώση αυτής εντός της 5ετίας και προκύπτει ότι η φορολογική οφειλή υπερβαίνει αυτήν που είχε προσδιορισθεί βάσει προηγούμενου άμεσου, διοικητικού, εκτιμώμενου ή διορθωτικού προσδιορισμού φόρου.

Οι παραπάνω προθεσμίες ισχύουν για φορολογικές υποθέσεις των ετών 2014 και επομένων. Ως εκ τούτου:

• Η προθεσμία παραγραφής του δικαιώματος του Δημοσίου για διενέργεια φορολογικού ελέγχου και για επιβολή φόρων, τόκων και προστίμων στην περίπτωση της μη υποβολής δήλωσης φορολογίας εισοδήματος είναι δεκαπενταετής για υποθέσεις των ετών μέχρι το 2013 και δεκαετής για υποθέσεις των ετών από το 2014 και μετά.
• Η προθεσμία παραγραφής του δικαιώματος του Δημοσίου για διενέργεια ελέγχου και επιβολή φόρων, τόκων και προστίμων στην περίπτωση μη υποβολής δήλωσης ΦΠΑ είναι δεκαετής για όλα τα έτη.
• Για τις υποθέσεις φορολογίας εισοδήματος ισχύει παράταση της προθεσμίας παραγραφής του ελεγκτικού δικαιώματος του Δημοσίου κατά 5 έτη, από 5ετία σε 10ετία, σε κάθε περίπτωση κατά την οποία, μετά τη λήξη της κανονικής 5ετούς προθεσμίας παραγραφής εντοπίζονται νέα στοιχεία ή πληροφορίες βάσει των οποίων διαπιστώνεται ότι ο φόρος που θα έπρεπε να καταβάλει ο φορολογούμενος είναι μεγαλύτερος από αυτόν που βεβαιώθηκε στο όνομά του.

Όσον αφορά στις υποθέσεις ΦΠΑ, η παράταση της προθεσμίας παραγραφής από πενταετία σε δεκαετία ισχύει σε κάθε περίπτωση κατά την οποία, μετά τη λήξη της κανονικής πενταετούς προθεσμίας παραγραφής εντοπίζονται νέα στοιχεία ή πληροφορίες βάσει των οποίων διαπιστώνεται ότι ο φόρος που θα έπρεπε να καταβάλει ο φορολογούμενος είναι μεγαλύτερος από αυτόν που βεβαιώθηκε στο όνομά του είτε με βάση τη δήλωση που υπέβαλε είτε κατόπιν ελέγχου.

Παράταση ενός έτους

Η κανονική πενταετής προθεσμία παραγραφής παρατείνεται κατά ένα ακόμη έτος όχι μόνο στην περίπτωση της υποβολής αρχικής ή συμπληρωματικής δήλωσης εντός του πέμπτου έτους της προθεσμίας αυτής αλλά και στις ακόλουθες περιπτώσεις: 

• Εάν περιέλθουν σε γνώση οποιασδήποτε υπηρεσίας της Φορολογικής Διοίκησης νέα στοιχεία για υπόθεση που ήδη έχει ελεγχθεί πλήρως και διαπιστωθεί ότι η φορολογική οφειλή υπερβαίνει αυτήν που είχε προσδιορισθεί κατόπιν του αρχικού ελέγχου. Ως «νέο στοιχείο» νοείται κάθε στοιχείο το οποίο δεν θα μπορούσε να είναι γνωστό στη Φορολογική Διοίκηση κατά τον αρχικό φορολογικό έλεγχο,
• Εάν περιέλθουν σε γνώση της Φορολογικής Διοίκησης πληροφορίες από οποιαδήποτε πηγή εκτός Φορολογικής Διοίκησης, από τις οποίες προκύπτει φορολογική οφειλή.
• Εάν ασκηθεί ενδικοφανής προσφυγή, ένδικο βοήθημα ή μέσο, για περίοδο ενός έτους μετά την έκδοση απόφασης επί της ενδικοφανούς προσφυγής ή την έκδοση αμετάκλητης δικαστικής απόφασης, και μόνο για το ζήτημα, το οποίο αφορά.