“Εξευτελιστικός” ισχυρισμός του δημοσίου για συναιτιότητα 95% του θύματος (73 ετών) , αλλά και της πολιτικής προστασίας πως δεν διάβασε τις οδηγίες περί “αυτοπροστασίας” των πολιτών από δασικές πυρκαγιές! “Αστείος” και απορριπτέος επίσης από το δικαστήριο ισχυρισμός της πυροσβεστικής για έλλειψη χρόνου για οργανωμένη εκκένωση της περιοχής
Βαριές ευθύνες στην πυροσβεστική και στην Γενική Γραμματεία Πολιτικής Προστασίας επιρρίπτει για δεύτερη φορά το Διοικητικό Δικαστήριο Αθηνών ( 18ο Τριμελές ) για την τραγωδία στο Μάτι, επιδικάζοντας αποζημίωση 150.000 ευρώ στους συγγενείς 73χρονης γυναίκας που απανθρακώθηκε στον Νέο Βουτζά, βρίσκοντας τραγικό και βασανιστικό θάνατο, στις 23 Ιουλίου 2018. Για δεύτερη φορά επίσης απαλλάσσει από κάθε αποζημιωτική ευθύνη (άρα και συνολική ευθύνη) τόσο την Περιφέρεια Αττικής όσο και τον δήμο Μαραθώνα. Υπενθυμίζεται ότι ανάλογο ήταν το σκεπτικό και προηγούμενης απόφασης του διοικητικού Πρωτοδικείου Αθηνών που επιδίκασε στο τέλος του 2022 ποσό 300.000 ευρώ στους συγγενείς 77χρονης γυναίκας που έχασε τη ζωή της, επόσης, στο Νέο Βουτζά.
Η απόφαση
Συγκεκριμένα με την 6874/2023 το δικαστήριο – αντίθετα από όσα λέει για περιφέρεια και Δήμο – βάζει στο κάδρο των ευθυνών σε Πυροσβεστική και Πολιτική προστασία:
“….τα αρμόδια όργανα της πυροσβεστικής …παρέλειψαν να διατυπώσουν εγκαίρως εισήγηση για την οργανωμένη προληπτική απομάκρυνση …των πολιτών , η οποία εισήγηση αποτελεί αναγκαία κατά νόμο προϋπόθεση για την λήψη της σχετικής απόφασης από το αρμόδιο κατά περίπτωση όργανο “. Συνεχίζοντας η απόφαση αναφέρει: “Περαιτέρω το δικαστήριο λαμβάνει υπόψη ότι κατά το ίδιο ως άνω χρονικό διάστημα τα αρμόδια όργανα της Γενικής Γραμματείας Πολιτικής Προστασίας κατά παράβαση των διατάξεων των άρθρων… παρέλειψαν εγκαίρως, με κάθε πρόσφορο για την περίπτωση μέσο, να προειδοποιήσουν και να πληροφορήσουν τους πολίτες εντός της πληττόμενης περιοχής, σχετικά με την ταχέως εξελισσόμενη καταστροφική πυρκαγιά που κατευθυνόταν επικίνδυνα…”.
Επιπλέον το Δικαστήριο “κρίνει ότι οι ως άνω παράνομες παραλείψεις των οργάνων του εναγόμενου Ελληνικού Δημοσίου συνιστούν υπέρβαση των άκρων ορίων της διακριτικής τους ευχέρειας”. Τελικά “συντρέχει, εν προκειμένω, αποζημιωτική ευθύνη του ελληνικού Δημοσίου για παραλείψεις των οργάνων της πολιτικής προστασίας και του πυροσβεστικού σώματος. Αντιθέτως δεν στοιχειοθετείται αποζημιωτική ευθύνη της περιφέρεια Αττικής και του Δήμου Μαραθώνος , επειδή οι αποδιδόμενες στα εν λόγω ν.π.δ.δ παρανομίες, δεν συνδέονται αιτιωδώς με τον θάνατο της συγγενούς των εναγόντων.” Αποτέλεσμα αυτού του σκεπτικού ήταν να επιδικάσει στο Δημόσιο συνολικά 150 χιλιάδες ευρώ με τον νόμιμο τόκο στους συγγενείς της θανούσης .
Ντροπιαστικοί ισχυρισμοί
Χαρακτηριστικό είναι ότι σύμφωνα με την δικαστική απόφαση που εχει στη διάθεσή του το dikastiko.gr το δημόσιο, η πυροσβεστική και η γενική γραμματεία πολιτικής προστασίας, προβάλλουν “ντροπιαστικούς” ισχυρισμούς, όπως π.χ ότι υπάρχει συνυπαιτιότητα κατά 95% του θύματος (!) ή πως πρέπει από τις αξιώσεις αποζημίωσης να εξαιρεθεί – σε κάθε περίπτωση- ποσό 10.000 που είχαν δοθεί ως έκτακτο βοήθημα των πληγέντων!!! Παράλληλα ζητεί να γίνει πραγματογνωμοσύνη για την πρωτοφανή μεταβολή της έντασης του ανέμου που καθιστούσε αντικειμενικά αδύνατη την αντίδραση του πυροσβεστικού μηχανισμού: “Ισχυρίζεται, επιπλέον,
με το προαναφερόμενο υπόμνημά του και την ανωτέρω έκθεση των απόψεών του ότι συντρέχει περίπτωση συνυπαιτιότητας της αποβιωσάσης συγγενούς των εναγόντων, δεδομένου ότι αυτή συντέλεσε κατά ποσοστό 95% στην πρόκληση ζημίας, επειδή αποφάσισε αυτοβούλως, αντίθετα με τις γενικές οδηγίες της Γ.Γ.Π.Π. και ακαίρως να εξέλθει της οικίας της, παρά το γεγονός ότι η διαφυγή της δεν ήταν εξασφαλισμένη, ενόψει μάλιστα ότι η οικία της επί της οδού …… δεν υπέστη ζημίες παρά μόνο στον περιβάλλοντα χώρο αυτής”.
Οι ισχυρισμοί αυτοί βέβαια απορρίφθηκαν από το δικαστήριο.
Ατελέσφορη
Χαρακτηριστικό επίσης είναι ότι η πυροσβεστική απορρίπτει το ενδεχόμενο να πήγαινε σε οργανωμένη εκκένωση: “Συνεπώς, κατά το εν λόγω ισχυρισμό, πιθανή απόπειρα για μαζική απομάκρυνση του συνόλου των κατοίκων των πληττόμενων οικισμών, υπό τις συνθήκες που επικρατούσαν εκείνη την ημέρα, θα ήταν ατελέσφορη και επικίνδυνη, προκαλώντας πανικό στους πολίτες, οι οποίοι σε κάθε περίπτωση δεν θα είχαν ασφαλές καταφύγιο, αφού όπως αποδείχθηκε εκ των υστέρων στην ακτογραμμή της περιοχής εννέα άτομα πνίγηκαν, παρασυρόμενα από τα θαλάσσια ρεύματα. Εξάλλου, σύμφωνα με το εναγόμενο, δεν είχε καταρτιστεί σχέδιο οργανωμένης εκκένωσης του οικισμού του Νέου Βουτζά”.
Εξοργιστική είναι και η άποψη – ισχυρισμός της Γενικής γραμματείας Πολιτικής προστασίας πως οι πολίτες – προφανώς και η θανούσα – θα έπρεπε να λάβει μέτρα αυτοπροστασίας (!!!) όπως αυτά ήταν αναρτημένα στην ιστοσελίδα της!
Αναφέρει : “…Επίσης, ισχυρίζεται ότι κάθε πολίτης, στο πλαίσιο της ατομικής του ευθύνης, οφείλει να γνωρίζει και να εφαρμόζει τις οδηγίες της Γ.Γ.Π.Π για την πρόληψη και την αντιμετώπιση καταστάσεων εκτάκτου ανάγκης, σύμφωνα με τις σαφείς οδηγίες της Γ.Γ.Π.Π, οι οποίες είναι ελεύθερα προσβάσιμες μέσω διαδικτύου από την ιστοσελίδα της Γ.Γ.Π.Π. (www.gscp.gr) σε όλους και, άρα, και στους πολίτες των οποίων τα σπίτια βρίσκονται μέσα ή κοντά σε δάσος, όπως στην περίπτωση του Νέου Βουτζά”.
Η ποινική δίκη
Στο ποινικό σκέλος της υπόθεσης η δίκη εκτυλίσσεται με σχετική ταχύτητα (αυξημένη κατά το δυνατόν) 12 τουλάχιστον συνεδριάσεων το μήνα. Είναι χαρακτηριστικό ότι ακόμα και το μοναδικό διάλειμμα που επιτρέπει η πρόεδρος διαρκεί μόλις δέκα λεπτά. Παρόλα αυτά η πρόεδρος δίνει χρόνο σε όλες τις πλευρές να ασκήσουν το έργο τους και κατά κοινή ομολογία όλων των πλευρών της δίκης διεξάγεται άψογα και η πρόεδρος προσπαθεί να διαχειριστεί αρμονικά τους δύο σημαντικούς παράγοντες της διαδικασίας , δηλαδή την παραγραφή και την ταχύτητα που απαιτούν λεπτούς χειρισμούς.
Όσον αφορά στις καταθέσεις μαρτύρων έχει εξεταστεί μέχρι τώρα ο πραγματογνώμονας που διορίστηκε από την εισαγγελία και ολοκληρώνει ο τεχνικός σύμβουλος των θυμάτων . Και οι δύο συμφωνούν ότι η πυροσβεστική όφειλε να εισηγηθεί στον Γενικό Γραμματέα Πολιτικής Προστασίας μέχρι 17.30 την οργανωμένη προληπτική απομάκρυνση των κατοίκων των επίμαχων περιοχών .Επίσης επιρρίπτουν ευθύνες γιατί η ηγεσία της πυροσβεστικής δεν διέταξε εγκαίρως μετά τη έναρξη της φωτιάς στην Κινέττα, γενική επιφυλακή ώστε να στελεχωθούν οι πυροσβεστικές υπηρεσίες με ικανό προσωπικό. Ευθύνη θεωρούν ότι υπάρχει και στην έλλειψη εναέριας επιτήρησης και συντονισμού.
Για τους Δήμους το μοναδικό ζήτημα που έχει ενσκήψει κατά τους πραγματογνώμονες αφορά τους καθαρισμούς από ξερή φυτική μάζα των άκτιστων οικοπέδων.
Όσον αφορά στην περιφέρεια ο μεν πραγματογνώμονας είπε ότι δεν υπάρχει κάποια παράλειψη που να την βαρύνει ο δε τεχνικός σύμβουλος δέχθηκε ότι η μοναδική φερόμενη, κατ αυτόν, παράλειψη δεν έπαιξε ρόλο στο αποτέλεσμα. Γενικά κατέθεσαν ότι όλοι οι άλλοι φορείς που συνεπικουρούν την πυροσβεστική ενεργούν με συγκεκριμένες εντολές της πυροσβεστικής, ανεξάρτητα αν ο τρόπος υλοποίησης της εντολής γίνεται σύμφωνα με τα δικά τους επιχειρησιακά σχέδια και κανόνες. Δηλαδή η πυροσβεστική έχει την κύρια και αποκλειστική ευθύνη για την κατάσβεση της πυρκαγιάς και της διάσωσης των πολιτών που κινδυνεύουν, όλοι δε οι άλλοι φορείς βοηθούν την πυροσβεστική σύμφωνα με τις εντολές της. Επισήμαναν ότι η πυροσβεστική όχι μόνο δεν τους έδωσε σαφείς εντολές αλλά ούτε τους ενημέρωσε για την πορεία και εξέλιξη του καταστροφικού φαινομένου.