Κρίθηκε για δεύτερη φορά ότι ο θάνατος εν τέλει της βαρέως τραυματισθείσης τελεί σε αιτιώδη συνάφεια με προγενέστερο τροχαίο ατύχημα και όχι σε προϋπάρχουσα περιφερειακή αγγειοπάθεια. Απόρριψη σχετικής περί συνυπαιτιότητας ενστάσεως του εναγομένου Επικουρικού Κεφαλαίου. Να αναγνωρισθεί η υποχρέωση του Επικουρικού Κεφαλαίου να καταβάλει αποζημίωση στον πρώτο ενάγοντα – αδελφό της θανούσης και στη δεύτερη ενάγουσα – μητέρα της θανούσης. Επειδή η δεύτερη ενάγουσα ήδη απεβίωσε, να καταβληθεί η επιδικασθείσα αποζημίωση στον πρώτο ενάγοντα υιό αυτής και εξ αδιαθέτου κληρονόμο της. Επιδίκαση νομίμου τόκου επιδικίας. Επιδίκαση δικαστικής δαπάνης 1.740 ευρώ.
ΠΡΩΤΟΔΙΚΕΙΟ ΑΘΗΝΩΝ
ΤΜΗΜΑ ΑΥΤΟΚΙΝΗΤΩΝ
Αριθμός απόφασης 872/2023
ΤΟ ΜΟΝΟΜΕΛΕΣ ΠΡΩΤΟΔΙΚΕΙΟ ΑΘΗΝΩΝ
Αποτελούμενο από τη Δικαστή Ελεάνα Σταυγιανουδάκη, την οποία όρισε η Πρόεδρος του Τριμελούς Συμβουλίου Διοίκησης του Πρωτοδικείου Αθηνών και τη Γραμματέα Μαρία Γιαννιμπα.
Συνεδρίασε δημόσια στο ακροατήριο του, στις 31 Μαΐου 2022, για να δικάσει την υπόθεση μεταξύ:
Των Καλούντων – ενάγοντων: 1) . κατοίκου Λαμίας (ΑΦΜ .) που παραστάθηκε για τον εαυτό του αλλά και ως εξ αδιάθετου κληρονόμος της αρχικής δεύτερης ενάγουσας μητέρας του . χήρας . κάτοικου Λαμίας (ΑΦΜ .), 2) . κάτοικου Λαμίας (ΑΦΜ .) και 3) . κάτοικου Λαμίας (ΑΦΜ .), που παραστάθηκαν ο πρώτος μετά και οι λοιποί δια της πληρεξουσίου δικηγόρου Χρυσάνθης Ντεμου – Παππα (ΑΜΔΣΑ 033298), η οποία κατέθεσε προτάσεις και γραμμάτιο προκαταβολής εισφορών και ενσήμων Δ.Σ.Α..
Του καθου η κλήση – εναγομένου: Ν.Π.Ι.Δ. με την επωνυμία «ΕΠΙΚΟΥΡΙΚΟ ΚΕΦΑΛΑΙΟ» που εδρεύει στην Αθήνα νόμιμα εκπροσωπουμένου, ως ειδικού διάδοχου και υποκαθισταμένου αυτοδικαίως ex lege στη θέση της ΑΑΕ με την επωνυμία ΔΙΕΘΝΗΣ ΕΝΩΣΙΣ της οποίας η άδεια λειτουργίας ανακλήθηκε οριστικά, που παραστάθηκε δια του πληρεξουσίου δικηγόρου Χαρίλαου Αθανασόπουλου (ΑΜΔΣΑ 008379), ο οποίος κατέθεσε προτάσεις και γραμμάτιο προκαταβολής εισφορών και ενσήμων Δ.Σ.Α..
Οι καλούντες – ενάγοντες ζήτησαν να γίνει δεκτή η από 6-11-2017 αγωγή τους, που κατατέθηκε στη Γραμματεία του Δικαστηρίου, με ΓΑΚ/ΕΑΚ ./10-1-2018, προσδιορίστηκε να συζητηθεί για τη δικάσιμο της 10-1-2018 και μετ’ αναβολή για τη δικάσιμο της 11-10-2018 οπότε και εκδόθηκε η μη οριστική απόφαση του Δικαστηρίου τούτου με αριθμό 2236/2019 δυνάμει της οποίας αναβλήθηκε η συζήτηση της αγωγής μέχρι της εκδόσεως τελεσίδικης αποφάσεως επί της προγενέστερα ασκηθείσας με ΓΑΚ/ΕΑΚ ./2012 αγωγής επί της οποίας είχε εκδοθεί η απόφαση με αριθμό 982/2017 με την οποία είχε κριθεί το ζήτημα της υπαιτιότητας του οδηγού του ζημιογόνου οχήματος, κατά της οποίας είχε ασκηθεί έφεση από το ήδη καλούν – εναγόμενο Ν.Π.Ι.Δ. ΕΠΙΚΟΥΡΙΚΟ ΚΕΦΑΛΑΙΟ. Επί της ανωτέρω εφέσεως έχει ήδη εκδοθεί η απόφαση με αριθμό 155/2019 του Μονομελούς Εφετείου Αθηνών, δυνάμει της οποίας η έφεση απορρίφθηκε επειδή το ανωτέρω Ν.Π.Ι.Δ δεν παραστάθηκε και η ανωτέρω απόφαση κατέστη τελεσίδικη . Ήδη οι ανωτέρω ενάγοντες νόμιμα επανέφεραν προς συζήτηση την υπό κρίση αγωγή με την από 1-12-2021 κλήση τους με αριθμό ΓΑΚ/ΕΑΚ ./7-12-2021 που προσδιορίσθηκε για να συζητηθεί κατά τη δικάσιμο που αναφέρεται στην αρχή της παρούσας και η κλήση γράφτηκε στο πινάκιο.
Κατά την συζήτηση της υπόθεσης οι πληρεξούσιοι δικηγόροι των διαδίκων, αφού ανέπτυξαν τους ισχυρισμούς τους, ζήτησαν να γίνουν δεκτά όσα αναφέρονται στα πρακτικά και στις προτάσεις που κατέθεσαν.
ΜΕΛΕΤΗΣΕ ΤΗ ΔΙΚΟΓΡΑΦΙΑ ΚΑΙ
ΣΚΕΦΤΗΚΕ ΣΥΜΦΩΝΑ ΜΕ ΤΟ ΝΟΜΟ
Νόμιμα επαναφέρεται προς συζήτηση η από 6-11-2017 αγωγή, που κατατέθηκε στη Γραμματεία του Δικαστηρίου, με ΓΑΚ/ΕΑΚ ./10-1-2018, με την από 1-12-2021 κλήση με αριθμό ΓΑΚ/ΕΑΚ ./7-12-2021 που προσδιορίσθηκε για να συζητηθεί κατά τη δικάσιμο που αναφέρεται στην αρχή της παρούσας και η κλήση γράφτηκε στο πινάκιο.
Περαιτέρω, από το συνδυασμό των άρθρων 286 εδάφιο α’ και 290 του ΚΠολΔ συνάγεται ότι η δίκη που διακόπηκε λόγω θανάτου του διαδίκου επαναλαμβάνεται εκουσίως από τους κληρονόμους του με ρητή ή σιωπηρή δήλωση τους, δίχως να απαιτείται κάτι άλλο (βλ. ΑΠ 293/1976 ΑρχΝ ΚΖ’, σελ. 682, ΑΠ 1108/1975 ΝοΒ 24 σελ. 40, ΑΠ 667/1976 ΝοΒ 25 σελ. 35, ΑΠ 818/1973 ΕΕΝ 41 σελ. 188), διότι ο κληρονόμος απλώς συνεχίζει τη δίκη που αφορά δικαίωμα του αποβιώσαντος, η δε δήλωση επανάληψης ενέχει σιωπηρή αποδοχή της κληρονομιάς (βλ. ΕφΑΘ 7798/1984 ΕλλΔνη 1985 σελ. 483), ενώ δεν απαιτείται ούτε υποβολή δήλωσης φόρου κληρονομιάς, αφού η φορολογική υποχρέωση γεννάται μόνο μετά τη λήξη της επιδικίας (βλ. ΑΠ 12/1996 ΕλλΔνη 1996 σελ. 1321). Στην προκειμένη υπόθεση, η πληρεξούσια δικηγόρος των ενάγοντων, με προφορική δήλωση της, που καταχωρίσθηκε στα ταυτάριθμα με την παρούσα πρακτικά συνεδριάσεως του Δικαστηρίου τούτου, δήλωσε, προσκομίζοντας την υπ’ αριθμόν ./19-4-2022 ληξιαρχική πράξη θανάτου του Ληξίαρχου του Δήμου Καμένων Βούρλων ., ότι η δεύτερη ενάγουσα . χήρα . (μητέρα του πρώτου ενάγοντος) απεβίωσε στις 19-4-2022 στη Λαμία Φθιώτιδας. Ταυτόχρονα δήλωσε ότι τη διακοπείσα λόγω θανάτου της ενάγουσας δίκη την επαναλαμβάνει ο μοναδικός εξ αδιαθέτου κληρονόμος της, δηλαδή ο πρώτος ενάγων υιός της . (άρθρα 286 παρ. α’, 287, 290 του ΚΠολΔ).
Από την εκτίμηση της ανωμοτί κατάθεσης του πρώτου ενάγοντος που εξετάστηκε νομότυπα κατά τη δικάσιμο της 20-4-2018 στο ακροατήριο του Δικαστηρίου τούτου που εξέδωσε την μη οριστική απόφαση με αριθμό 2236/2019 και η οποία περιέχεται στα πρακτικά δημόσιας συνεδρίασης του εν λόγω Δικαστηρίου, και τα έγγραφα που οι διάδικοι επικαλούνται νόμιμα και προσκομίζουν και εκτιμώνται είτε προς άμεση απόδειξη είτε προς συναγωγή δικαστικών τεκμηρίων, για μερικά των οποίων γίνεται ειδική αναφορά παρακάτω, χωρίς όμως να παραλειφθεί κάποιο για την ουσιαστική διάγνωση της διαφοράς, αποδεικνύονται τα ακόλουθα πραγματικά περιστατικά: Η αποβιώσασα . κατά την 1-11-2010 και περί ώρα 9:40 βρισκόταν πεζή επί του δεξιού πεζοδρομίου της Λεωφόρου Παπάγου, στην περιοχή Ζωγράφου Αττικής, στην κατεύθυνση της οδού Ούλωφ Πάλμε προς την οδό Χλόης στον ύψος του αριθμού . το οποίο απέχει περί τα 5 μέτρα από την διασταύρωση, της Λεωφόρου Παπάγου με τις οδούς Αλέξανδρου Παναγούλη και Αφων . με πρόθεση να διασχίσει κάθετα την ανωτέρω Λεωφόρο στο ύψος του οικοδομικού αριθμού . από τα δεξιά προς τα αριστερά σε σχέση με την πορεία των οχημάτων που κινούνταν επί της Λεωφόρου Παπάγου με κατεύθυνση την οδό Χλόης οπότε και κατήλθε του οδοστρώματος και αφού έλεγξε με ιδιαίτερη προσοχή την διέλευση των οχημάτων που κινούνταν στην λεωφόρο Παπάγου με κατεύθυνση την οδό Χλόης ξεκίνησε να περάσει απέναντι στην ως άνω Λεωφόρο. Η οδός Στρατάρχου Παπάγου είναι οδός διπλής κατεύθυνσης με πλάτος οδοστρώματος 7 μέτρων με δυο λωρίδες κυκλοφορίας ανά ρεύμα κυκλοφορίας. Κατά τον ανωτέρω τόπο και χρόνο η κυκλοφορία των οχημάτων ήταν πυκνή, η κυκλοφορία των πεζών πυκνή, η ορατότητα καλή, οι καιρικές συνθήκες αίθριες. Την ίδια ημέρα και ώρα το υπ’ αριθμ. κυκλοφορίας ΙΖΧ-. όχημα που οδηγούσε ο πρώτος εναγόμενος . ερχόμενο από την απέναντι οδό Αλ. Παναγούλη, αφού διήλθε το ρεύμα κυκλοφορίας της οδού Λεωφόρου Παπάγου με κατεύθυνση την Οδό Ουλών Πάλμε επιχείρησε να εισέλθει στην Λεωφόρο Παπάγου και στο ρεύμα αυτής προς την οδό Χλόης από το διάκενο της διαχωριστικής νησίδας των δυο ως ρευμάτων. Την στιγμή που ο πρώτος των εναγόμενων επιχείρησε πραγματοποιώντας αριστερή στροφή να εισέλθει στη Λεωφόρο Παπάγου και στο ρεύμα κυκλοφορίας της με κατεύθυνση την οδό Χλόης από έλλειψη της προσοχής την οποία όφειλε και μπορούσε να καταβάλλει δεν αντιλήφθηκε την πεζή με αποτέλεσμα κατά την στιγμή που η τελευταία είχε διασχίσει, καθέτως την Λεωφόρο Παπάγου περί τα 5 με 5,5 μέτρα στο ρεύμα κυκλοφορίας της με κατεύθυνση την οδό Χλόης και απείχε περί το 1,5 με 2 μέτρα από την διαχωριστική νησίδα να επιπέσει με την εμπρόσθια αριστερή γωνία του φορτηγού οχήματος του στο αριστερό μέρος του σώματος της. Το ένδικο ατύχημα έχει ήδη κριθεί τελεσιδίκως ότι οφείλεται σε αποκλειστική υπαιτιότητα του οδηγού . οποίος από έλλειψη προσοχής την οποία όφειλε και μπορούσε να καταβάλλει, όπως θα έπραττε κάθε άλλος συνετός οδηγός που θα βρισκόταν κάτω από παρόμοιες συνθήκες και ο οποίος επιχείρησε αναστροφή, σε σημείο που απαγορεύεται και χωρίς προηγουμένως να ελέγξει και να βεβαιωθεί ότι μπορούσε να το πράξει αυτό ακίνδυνα και για τους λοιπούς οδηγούς αλλά και για τους διερχόμενους πεζούς. Μεταξύ της παράβασης του ανωτέρω οδηγού και του ζημιογόνου αποτελέσματος κρίθηκε ότι υφίσταται αιτιώδης συνάφεια. Εξάλλου στην από 8-2-2011 προανακριτική του κατάθεση του στην οποία χαρακτηριστικά αναφέρει ότι δεν γνωρίζει την πορεία της πεζής, διότι δεν την είδε, διότι οδηγούσε το ως άνω φορτηγό όχημα, το οποίο έχει μεγάλο ύψος και δεν είχε ορατότητα χαμηλά, ενώ εκ μέρους της -ήδη θανούσας- . δεν απεδείχθη ύπαρξη συνυπαιτιότητας, διότι αφενός δεν μπορούσε να διέλθει από διάβαση πεζών, δοθέντος ότι δεν υπάρχουν τέτοιες σε απόσταση τουλάχιστον 75 μέτρων ώστε να υπάρχει παράβαση του ΚΟΚ (άρθρο 30) και αφετέρου ο τραυματισμός της επήλθε όταν απείχε μόλις 1,5 με 2 μέτρα από την διαχωριστική νησίδα της Λεωφόρου Παπάγου. Συνεπεία του ατυχήματος, η ανωτέρω ήδη αποβιώσασα νοσηλεύτηκε στην Μονάδα Εντατικής θεραπείας του Νοσοκομείου ΕΥΑΓΓΕΛΙΣΜΟΣ κατά το χρονικό διάστημα από 1-11-2010 έως και 14-1-2011. Κατά το διάστημα παραμονής της στο ανωτέρω νοσοκομεία χαρακτηρίστηκε ως πολυτραυματίας και ειδικότερα διεγνώσθη ότι έφερε πολλαπλά κατάγματα πλευρών, ασταθή θώρακα, κάταγμα αριστερού βραχιονίου, που αντιμετωπίσθηκε με εξωτερική οστεοσύνθεση, εκτεταμένα ελλείμματα δέρματος αριστερών άνω άκρων στην περιοχή της κατ’ αγκώνα άρθρωσης, τα οποία αντιμετωπίσθηκαν με την τοποθέτηση μοσχευμάτων από πλαστικούς χειρουργούς και επίσης κάκωση σπληνός, για την οποία η ασθενής υπεβλήθη σε σπληνεκτομία (βλ. το από 3-4-/./25-2-201 πιστοποιητικό νοσηλείας του ανωτέρω Νοσοκομείου). Ακολούθως, νοσηλεύτηκε στο Τμήμα ΜΑΦ του ανωτέρω Νοσοκομείου για το χρονικό διάστημα από 14-1-2011 έως 14-2-2011 με σπληνεκτομή, οστοσύνθεση βραχιονίου, κατάγματα πλευρών, πνευμονοθώραξ, θλάσεις πνεύμονα, εκτεταμένο δερματικό έλλειμμα, άνω άκρου κατ’ αγκώνα άρθρωση. Στην συνέχεια η ως άνω παθούσα νοσηλεύτηκε για το χρονικό διάστημα από 1-11-2010 έως 25-2-2011 με εσωτερική αιμορραγία, κάταγμα αριστερού άνω άκρου, κάταγμα πλευρών, κάταγμα αριστερού οδόντος, δερματικό έλλειμμα αριστερού άνω άκρου που αντιμετωπίσθηκε με δερματικό κρημνό από τον αριστερό μηρό ενώ χειρουργήθηκε εσπευσμένα με ρήξη σπληνός.
Περαιτέρω από την από 13-12-2010 Γνωμάτευση ΥΤ εγκέφαλου της Ιατρού . προκύπτει ότι διαπιστώθηκε βαθμός εγκεφαλικής ατροφίας, στο δεξιό μετωπικά λοβό διακρίνονται δυο μακρότατες υπέρπυκνες σκιές, ενώ στον αριστερό μετωπιαίο λοβό παρατηρείται υπερπυκνη βλάβη, ευρήματα τα οποία θα μπορούσαν να είναι αιμορραγικού τύπου θλάσεις. Πέραν των λοιπών αποδεικτικών μέσων στην από 1-11-2010 Γνωμάτευση της ιατρού . αναφέρεται ότι ανευρέθηκαν πολλαπλά κατάγματα πλευρών αριστερά και λιγότερων δεξιά, εικόνα ρήξης σπληνός καθώς και υπόπυκνη διάγνωση του αριστερού επινεφριδίου, διάταση παχέος εντέρου με αεροκοιλία. Στις 25-2-2011 η ως άνω ήδη αποβιώσασα παθούσα μεταφέρθηκε στο θεραπευτήριο . ως πολυτραυματίας για το χρονικό διάστημα από 28-2-2011 έως 31-3-2011 μετά από τροχαίο και με διάγνωση την σήψη. Στην συνέχεια από την από 28-7-2011 Ιατρική Βεβαίωση του- Διευθυντή της Α’ Χειρουργικής Κλινικής του Λαϊκού Νοσοκομείου Καθηγητού . αποδείχθηκε ότι νοσηλεύτηκε κατά το χρονικό διάστημα από 25-7-2011 έως 28-7-2011 για αναιμία, πρόσφατο ακρωτηριασμό αριστερής κνήμης. Σύμφωνα με όσα αναφέρει ο Αγγειοχειρουργός . (Διδάκτωρ του Πανεπιστήμιου Αλεξανδρούπολης) ο ακρωτηριασμός του αριστερού κάτω άκρου δεν προκλήθηκε από την επιδείνωση της χρόνιας αποφρακτικής αρτηριοπάθειας, αλλά από την σωρεία σωματικών βλαβών και την συνέπεια αυτών πολύμηνη κατάκλιση της. Λόγω του ακρωτηριασμού της παρέμεινε κλινήρης και μέχρι 10-11-2014 δεν κατέστη δυνατό να περπατήσει. Κατά τον ανωτέρω ιατρό ο ακρωτηριασμός κάτωθεν του γόνατος είναι μια μόνιμη βλάβη για το αριστερό κάτω άκρο αλλά και για ολόκληρο το σώμα της. Στα ίδια συμπεράσματα καταλήγει και ο Ορθοπεδικός Χειρουργός ., ο οποίος στην υπ’ αριθμ. ./2014 σχετική έκθεση πραγματογνωμοσύνης του αναφέρει ότι ο ακρωτηριασμός του αριστερού κάτω άκρου της . προκλήθηκε από σωρεία σωματικών βλαβών που εκείνη υπέστη συνέπεια του ενδίκου ατυχήματος και την συνέπεια αυτών πολύμηνη κατάκλιση. Όπως αναφέρει ο ανωτέρω ιατρός η κατάσταση της υγείας της . κατά την 30-5-2014 που συντάχθηκε η σχετική γνωμοδότηση δεν δείχνει βελτίωση σε σχέση με την προηγουμένη κατάσταση της ενώ επισημαίνει ότι δεν αναμένεται βελτίωση της κατάστασης λόγω της δυσκαμψίας που έχει εγκατασταθεί στα γόνατα του κολοβώματος της κνήμης, της μυοπάθειας και πολυνευροπάθειας που έχει εγκατασταθεί και της μεγάλης μυϊκής ατροφίας των μυών των κάτω άκρων. Και καταλήγει ότι εξαιτίας του τραυματισμού της έχει υποστεί εφόρου ζωής αναπηρία η οποία υπερβαίνει το 85% σε σχέση με ολόκληρο το σώμα και το 50% σε σχέση με τον ετερόπλευρο κνημιαίο ακρωτηριασμό του αριστερού κάτω άκρου, ενώ συνυπάρχουσες βλάβες σύμφωνα με τον ως άνω ορθοπεδικό είναι η σπληνεκτομία, η μυοπάθεια, η πολυνευροπάθεια, ο τρόμος της χειρός και η δυσκαμψία των αρθρώσεων. Μάλιστα αναφορικά με το ποσοστό αναπηρίας που έφερε η . το Υποκατάστημα απονομής συντάξεων του ΙΚΑ αποφάνθηκε ότι το ποσοστό αναπηρίας της ανερχόταν σε 85% από 29-11-2011 και εφόρου ζωής. Η . που γεννήθηκε στις 5-10-1951 κατά το χρόνο που συνέβη το ένδικο ατύχημα ήταν 60 ετών και είχε την δυνατότητα να εργαστεί στο ΙΚΑ ως ιατρός παιδίατρος για μια πενταετία. Λόγω του ένδικου ατυχήματος η . αναγκάσθηκε να υποβάλλει στο ΕΤΑΑ την με αριθμ. πρωτ. ./28-11-2011 αίτηση για συνταξιοδότηση της λόγω αναπηρίας, επικαλούνταν, δε, με την προγενέστερα ασκηθείσα αγωγή της το με αριθμ. πρωτ. ./29-11-2011 Έγγραφο του Τομέα Συντάξεως και Ασφάλισης Υγειονομικών του ΕΤΑΑ με την ένδειξη ΠΑΡΑΠΕΜΠΤΙΚΟ ΠΡΟΣ ΚΕΠΑ και θέμα χορήγηση σύνταξης αναπηρίας στην ασφαλισμένη ., διότι ο σοβαρότατος ένδικος τραυματισμός της θα επηρέαζε δυσμενώς την επαγγελματική της δραστηριότητα αφού θα αναγκαζόταν να συνταξιοδοτηθεί πρόωρα και επιπλέον θα μειώνονταν οι αποδοχές της αφού η σύνταξη που θα λάμβανε θα ήταν κατά πολύ μικρότερη από τις αποδοχές που θα λάμβανε μέχρι το 65° έτος της ηλικίας της απασχολούμενη ως παιδίατρος. Σε αντιστάθμιση όλων αυτών των δυσμενών επιπτώσεων στην εν γένει κοινωνική, οικονομική και επαγγελματική της εξέλιξη, με την ως άνω απόφαση με αριθμό 982/2017 του Μονομελούς Πρωτοδικείου Αθηνών που κατέστη τελεσίδικη, επιδικάσθηκε στην ήδη θανούσα εύλογη αποζημίωση, κατά το άρθρο 931 Α.Κ., προκειμένου να δημιουργήσει οικονομική και επαγγελματική αυτοτέλεια του ιδίου επιπέδου με εκείνη που θα είχε χωρίς την παρεμβολή του ατυχήματος, η οποία θα διευκόλυνε την επαγγελματική και κοινωνική της αποκατάσταση, η οποία (αποζημίωση) κρίθηκε ότι θα έπρεπε να ανέρχεται στο ποσό των σαράντα χιλιάδων (40.000) ευρώ, επιπλέον, λαμβανομένων υπόψη των συνθηκών υπό τις οποίες έλαβε χώρα το ένδικο ατύχημα, του βαθμού της αμέλειας του υπαιτίου οδηγού, της έλλειψης οποιασδήποτε υπαιτιότητας της ήδη θανούσας . ως προς την πρόκληση του ενδίκου ατυχήματος της εκτάσεως και της βαρύτητας των σωματικών βλαβών που συνεπεία του ατυχήματος υπέστη, της εν γένει ταλαιπωρίας της, της οικονομικής και κοινωνικής καταστάσεως των μερών, μη λαμβανομένης υπόψη της τοιαύτης της (συν) εναγόμενης ασφαλιστικής εταιρίας, η ευθύνη της οποίας είναι εγγυητική κρίθηκε ότι πρέπει να επιδικασθεί στην ήδη θανούσα για χρηματική της ικανοποίηση λόγω ηθικής βλάβης το ποσό των εξήντα χιλιάδων(60.000) ευρώ. Περαιτέρω, αποδείχθηκε ότι μέχρι τον επισυμβάντα θάνατο της . δεν κατέστη δυνατό να περπατήσει. Κατά τον Ιατρό . που προαναφέρθηκε ο ακρωτηριασμός κάτωθεν του γόνατος είναι μια μόνιμη βλάβη για το αριστερό κάτω άκρο αλλά και για ολόκληρο το σώμα της. Στα ίδια συμπεράσματα καταλήγει και ο Ορθοπεδικός Χειρούργος . ο οποίος στην υπ’ αριθμ ./2014 σχετική Έκθεση πραγματογνωμοσύνης αναφέρει ότι ο ακρωτηριασμός του αριστερού κάτω άκρου της . προκλήθηκε από σωρεία σωματικών βλαβών που εκείνη υπέστη συνεπεία του ένδικου τροχαίου και την συνεπεία αυτών πολύμηνη κατάκλιση. Επισημαίνεται ότι οι δυο ανωτέρω πραγματογνώμονες Ιατροί εγνωμάτευσαν σχετικώς, στα πλαίσια της από 20-3-2012 αγωγής αποζημιώσεως που η . ούσα εν ζωή άσκησε εις βάρος του . και της Διεθνούς Ενώσεως αρχικά και του στη συνεχεία εναγομένου της παρούσης αγωγής Επικουρικού Κεφαλαίου όπως αυτό υποκαταστάθηκε αυτοδικαίως ως ειδικός διάδοχος ex lege στη θέση της Διεθνούς Ενώσεως της οποίας ανεκλήθη οριστικώς η Άδεια Λειτουργίας, επί της οποίας (αγωγής) εκδόθηκε η υπ’ αριθμ. 982/2017 Απόφαση του Δικαστηρίου τούτου που κατέστη ήδη τελεσίδικη (λόγω της απόρριψης της ασκηθείσας κατ’ αυτής έφεσης) η οποία της επεδίκασε το ποσό των 163.658,04 ευρώ, ενώ συμφώνως με την ανωτέρω γνωμάτευση του ιατρού . ήταν και ο . Ιατρός-Ορθοπεδικός ως διορισθείς τεχνικός σύμβουλος κατά την διαδικασία της διεξαχθείσης πραγματογνωμοσύνης που γνωμάτευσε ομοίως ότι η σοβαρότητα των τραυματισμών και η πολύμηνη κατάκλιση οδήγησαν στη μη λειτουργικότητα και σηψαιμία του αριστερού κάτω άκρου της ήδη θανούσας ., με φυσικό επακόλουθο τον ακρωτηριασμό του άκρου περιφερικότερα του γόνατος ώστε να μην τεθεί σε κίνδυνο η ζωή της». Αποδείχθηκε, τέλος, ότι η ήδη θανούσα . υπέστη τόσο σοβαρές σωματικές βλάβες από το τροχαίο ατύχημα, ώστε ο οργανισμός της επλήγη ανεπανόρθωτα και εν τέλει απεβίωσε στις 23-10-2014. Ειδικότερα, αποδείχθηκε ότι επειδή υπέστη σπληνεκτομη ο οργανισμός της δεν μπόρεσε να αντιμετωπίσει τον μύκητα ασπέργιλο κι αυτό διότι ο σπλήνας είναι ένα σημαντικό όργανο το οποίο είναι μέρος του λεμφικού συστήματος και λειτουργεί ως ασπίδα απέναντι στις μολύνσεις διότι τα λευκά αιμοσφαίρια που παράγονται στο σπλήνα εγκλωβίζουν τα βακτήρια ,το νεκρό ιστό και τα ξένα σωματίδια αφαιρώντας τα από το αίμα το οποίο περνάει από το σπλήνα και φιλτράρεται. Όπως προκύπτει από το Ιατρικό Πιστοποιητικό θανάτου της . που συντάχθηκε στον ΕΥΑΓΓΕΛΙΣΜΟ στις 23-10-2014, συνεπεία της διηθητικής ασπεργίλωσης που υπέστη δηλαδή τη μόλυνση από το μύκητα ασπέργιλο υπέστη χολοκυστίτιδα και εν τελεί σηπτική καταπληξία και απεβίωσε. Σε σχέση με την ανωτέρω αιτία θανάτου δεν προσκομίσθηκαν από το εναγόμενο Ν.Π.Ι.Δ. αποδεικτικά μέσα από τα οποία να προκύπτει άλλη αιτία θανάτου. Συνεπώς, η υπό κρίση αγωγή πρέπει να απορριφθεί ως προς την τρίτη και την τέταρτη των εναγόντων (ήτοι νύφη εξ αδερφού και ανεψιάς εξ αδερφού αντιστοίχως) συμφωνά με όσα εκτέθηκαν στην νομική σκέψη στην αρχή της μη οριστικής απόφασης με αριθμό 2236/2019 του Δικαστηρίου τούτου να γίνει δεκτή ως προς τον πρώτο ενάγοντα και τη δεύτερη ενάγουσα στο πρόσωπο της οποίας χώρησε βίαιη διακοπή της δίκης και η δίκη επαναλήφθηκε εκουσίως από τον πρώτο ενάγοντα, απορριπτόμενης της ένστασης πενταετούς παραγραφής που προβλήθηκε από το εναγόμενο Ν.Π.Ι.Δ. , δέκτης γενομένης ως νόμιμης και κατ’ ουσίαν βάσιμης της αντένστασης του πρώτου και της δεύτερης των εναγόντων, ενόψει του ότι ο θάνατος της . ήταν μια απρόβλεπτη συνέπεια του ένδικου ατυχήματος το οποίο έχει κριθεί με ισχύ δεδικασμένου, συμφωνά με όσα εκτέθηκαν ανωτέρω, ότι οφειλόταν στην αποκλειστική υπαιτιότητα του οδηγού του ζημιογόνου αυτοκίνητου . και συνεπώς για τη σχετική αξίωση που απορρέει από αυτή, αρχίζει νέα χωριστή παραγραφή και δη από τότε που ο παθών έλαβε γνώση των νέων δυσμενών συνεπειών και της αιτιώδους συνάφειας τους με το ατύχημα (ΑΠ 21/2012, ΝοΒ 2012,531 και ΕφΠατρ 385/2022 δημ ΤΝΠ ΝΟΜΟΣ). Περαιτέρω, κατά το άρθρο 928 ΑΚ, σε περίπτωση θανάτωσης προσώπου ο υπόχρεος οφείλει να καταβάλει τα έξοδα κηδείας σε εκείνον που κατά νόμο βαρύνεται με αυτά.
Κατά την έννοια της διατάξεως αυτής, σε συνδυασμό με το άρθρο 1831 ΑΚ, τα έξοδα κηδείας του θανατωθέντος, ήτοι όλες οι γενόμενες δαπάνες για τον ενταφιασμό, οι οποίες τελούν σε άμεση σχέση με το θάνατο και είναι ανάλογες προς την κοινωνική του θέση, δικαιούνται να αξιώσουν από τον υπεύθυνο του θανάτου του εκείνοι που φέρουν αυτά κατά νόμο, οι οποίοι είναι κληρονόμοι του ή προς διατροφή υπόχρεοι ή ένας από αυτούς, εφόσον κατέβαλε αυτά, καθόσον η αξίωση αυτή έχει το χαρακτήρα αποζημιώσεως και δεν επιδιώκεται με κληρονομικό δικαίωμα, ως στοιχείο της κληρονομιάς ώστε να χωρήσει επιμερισμός με βάση τη κληρονομική μερίδα [ΑΠ 709/2011, ΑΠ 1590/1980 ΝΟΜΟΣ, Γεωργιάδης-Σταθόπουλος ΑΚ, άρθ. 928, αρ. 18, σελ. 790-791], Στα έξοδα κηδείας περιλαμβάνεται όχι κάθε δαπάνη, αλλά μόνο εκείνη που σχετίζεται άμεσα με την πράξη της ταφής του προσώπου και την τελετή, η οποία συνήθως συνδέεται με την ταφή και είναι ανάλογη με την κοινωνική θέση του αποβιώσαντος. Με την έννοια αυτή, περιλαμβάνονται τα έξοδα τέλεσης της νεκρώσιμης ιεροπραξίας και του στολισμού με άνθη της εκκλησίας, καθώς και τα έξοδα μνημόσυνου, τα οποία έχουν αιτία το θρησκευτικό καθήκον και την ευσέβεια προς τη μνήμη του θανόντος (ΑΠ 1969/2014). Εν προκειμένω, αποδείχθηκε ότι ο πρώτος ενάγων κατέβαλε το συνολικό ποσό των 2.981 € για έξοδα κηδείας της θανούσας αδερφής του, που αφορούν δαπάνες για φέρετρο, μαξιλάρι, κορδέλες, υποδήματα, σάβανο, σεντόνι, τακτοποίηση νεκρού, νεκροφόρα, αμοιβή γραφείου τελετών, άνθη φέρετρου, διακόσμηση ναού με άνθη, δικαιώματα νεκροταφείου, κυλικείο. Οι ως άνω δαπάνες περιλαμβάνονται στα έξοδα κηδείας (βλ. και Αθ. Κρητικού Αποζημίωση από Αυτοκινητικά ατυχήματα, έκδ. τέταρτη, 2008, παρ. 19, αρ. 22,23), προσκόμισε, δε την πρωτότυπη απόδειξη του γραφείου τελετών . με αριθμό ./25-10-2014 και την ανάλυση των δαπανών στην ΑΠΥ ./25-10-2014. Περαιτέρω, λαμβανομένων υπόψη των στενών συγγενικών δεσμών των δυο πρώτων εναγόντων με τη θανούσα, των συνθηκών του ατυχήματος, της αποκλειστικής υπαιτιότητας του οδηγού του ζημιογόνου οχήματος, της έλλειψης υπαιτιότητας της ίδιας της θανούσας στην πρόκληση του ένδικου ατυχήματος, της έντασης του ψυχικού τους πόνου, της κοινωνικής και οικονομικής θέσης των εναγόντων και του οδηγού του ζημιογόνου οχήματος χωρίς να λαμβάνεται υπόψη η περιουσιακή κατάσταση του Επικουρικού Κεφαλαίου, του οποίου η ευθύνη είναι εγγυητική, το Δικαστήριο κρίνει ότι η χρηματική ικανοποίηση, την οποία δικαιούται να λάβει ο πρώτος ενάγων για την ψυχική οδύνη που υπέστη από το θάνατο της αδερφής του ανέρχεται σε 25.000 ευρώ και η χρηματική ικανοποίηση, την οποία δικαιούται δεύτερη ενάγουσα για την ψυχική οδύνη που υπέστη από το θάνατο της θυγατέρας της ανέρχεται σε 30.000 €. Τα ποσά αυτά κρίνονται εύλογα με βάση τα προαναφερόμενα κριτήρια προσδιορισμού τους και τα διδάγματα της κοινής πείρας, αντικειμενικά δίκαια και ανάλογα με τέτοιο τρόπο, ώστε να επέρχεται εξισορρόπηση των αντιτιθέμενων συμφερόντων των διαδίκων μερών, σύμφωνα και με την αρχή της αναλογικότητας, η οποία εφαρμόζεται και κατά τον καθορισμό του ύψους της χρηματικής ικανοποίησης, την οποία δικαιούται ο παθών από αδικοπραξία [ΟλΑΠ 9/2015, ΑΠ 1207/2017, ΑΠ 705/2016 ΤΝΠ ΝΟΜΟΣ], δεδομένου ότι τα άνω ποσά εκτιμάται ότι βρίσκονται εντός των ορίων της διακριτικής ευχέρειας του Δικαστηρίου, καθώς επιδικάζονται σε παρόμοιες περιπτώσεις με βάση την κοινή πείρα, την κοινή περί δικαίου συνείδηση και τη δικαστηριακή πρακτική.
Πρέπει, συνεπώς, η υπό κρίση αγωγή, η συζήτηση της οποίας κηρύχθηκε απαράδεκτη ως προς τον ., να γίνει ως προς το ΝΠΙΔ ΕΠΙΚΟΥΡΙΚΟ ΚΕΦΑΛΑΙΟ εν μέρει δεκτή ως βάσιμη και κατ’ ουσίαν και να αναγνωρισθεί η υποχρέωση του εναγομένου ΕΠΙΚΟΥΡΙΚΟΥ ΚΕΦΑΛΑΙΟΥ να καταβάλει τα κάτωθι ποσά : στον πρώτο ενάγοντα το ποσό των 27.981,00 € (25.000 € + 2.981 €) και στην δεύτερη ενάγουσα το ποσό των 30.000,00 € που θα καταβληθεί στον εξ αδιάθετου κληρονόμο της υιό της και πρώτο ενάγοντα, όλα δε τα ποσά αυτά με το νόμιμο τόκο επιδικίας από την επομένη της επίδοσης της αγωγής διότι δεν συντρέχουν προϋποθέσεις διαφορετικής ρύθμισης, απορριπτομένης της αγωγής ως προς την τρίτη ενάγουσα και την τέταρτη ενάγουσα στις οποίες θα πρέπει να επιβληθεί η δικαστική δαπάνη της ήττας τους (άρθρα 176 και 191 παρ. 2 ΚΠΟΛΔ). Τέλος, μέρος των δικαστικών εξόδων του πρώτου και της δεύτερης των εναγόντων που νίκησαν πρέπει να επιδικασθεί σε βάρος του εναγομένου (άρθρα 178 και 191 παρ. 2 ΚΠΟΛΔ), ανάλογα με το ποσοστό νίκης τους, σύμφωνα με τα οριζόμενα ειδικότερα στο διατακτικό της παρούσας.
ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΛΟΓΟΥΣ ΑΥΤΟΥΣ
Κηρύσσει απαράδεκτη τη συζήτηση της αγωγής ως προς τον …
Δικάζει αντιμωλία των λοιπών διαδίκων.
Απορρίπτει την αγωγή ως προς την τρίτη και την τέταρτη των εναγόντων.
Επιβάλλει σε βάρος των ηττηθέντων ως άνω εναγόντων μέρος των δικαστικών εξόδων του εναγομένου Ν.Π.Ι.Δ. Επικουρικού Κεφαλαίου, το οποίο ορίζει στο ποσό των τριακοσίων πενήντα (350,00) ευρώ.
Δέχεται ως προς τον πρώτο και τη δεύτερη των εναγόντων εν μέρει την αγωγή.
Αναγνωρίζει ότι το εναγόμενο Ν.Π.Ι.Δ. Επικουρικό Κεφάλαιο υποχρεούται να καταβάλει στον πρώτο ενάγοντα το ποσό των είκοσι επτά χιλιάδων εννιακοσίων ογδόντα ενός ευρώ (27.981,00 €) και στη δεύτερη ενάγουσα το ποσό των τριάντα χιλιάδων ευρώ (30.000,00 €), με το νόμιμο τόκο επιδικίας από την επομένη της επίδοσης της αγωγής και μέχρι την πλήρη εξόφληση.
Επιβάλλει σε βάρος του εναγομένου Ν.Π.Ι.Δ. Επικουρικού Κεφαλαίου μέρος των δικαστικών εξόδων των εναγόντων, το οποίο ορίζει στο ποσό των χιλίων επτακοσίων σαράντα ευρώ (1.740 €).
Κρίθηκε, αποφασίστηκε και δημοσιεύτηκε στην Αθήνα, σε έκτακτη δημόσια συνεδρίαση στο ακροατήριο του, χωρίς την παρουσία των διαδίκων και των πληρεξουσίων δικηγόρων τους, στις 25 Απριλίου 2023.
Η ΔΙΚΑΣΤΗΣ Η ΓΡΑΜΜΑΤΕΑΣ
