TO ΤΡΙΜΕΛΕΣ ΕΦΕΤΕΙΟ ΠΕΙΡΑΙΩΣ
Αποτελούμενο από τους Δικαστές Αικατερίνη Νομικού Πρόεδρο Εφετών, Σοφία Καλούδη Εφέτη και Κωνσταντίνα Παπαντωνίου Εφέτη-Εισηγήτρια και τη Γραμματέα Κ.Σ.
Συνεδρίασε δημόσια στο ακροατήριό του την …………, για να δικάσει την υπόθεση μεταξύ:
ΤΗΣ ΕΚΚΑΛΟΥΣΑΣ: Ανώνυμης Τραπεζικής εταιρείας, με την επωνυμία «………» και το διακριτικό τίτλο «……..», που εδρεύει στην ……., επί της οδού ……., με ΑΦΜ ….. ΔΟΥ ΦΑΕ Αθηνών και ΓΕΜΗ με αριθμό ………., νόμιμα εκπροσωπούμενης ως καθολικής διαδόχου της ανώνυμης τραπεζικής εταιρείας με την επωνυμία «…… ………», η οποία εκπροσωπήθηκε από τον πληρεξούσιο δικηγόρο της Φώτιο Σαρρή και
ΤΩΝ ΕΦΕΣΙΒΛΗΤΩΝ: 1) …….. και 2) ……….. ως ασκούντων από κοινού τη γονική μέριμνα και την επιμέλεια του ανήλικου τέκνου τους …………, οι οποίοι εκπροσωπήθηκαν στο ακροατήριο από τον πληρεξούσιο δικηγόρο τους Παναγιώτη Πιερράκο.
Οι ενάγοντες και ήδη εφεσίβλητοι, άσκησαν ενώπιον του Πολυμελούς Πρωτοδικείου Πειραιώς την από 17.12.2019 με αριθμό κατάθεσης ………./2019 αγωγή τους, στρεφόμενοι μεταξύ άλλων εναγομένων και κατά της ήδη εκκαλούσας, η οποία δικάστηκε, κατά την τακτική διαδικασία αντιμωλία των, μετεχόντων σε αυτόν το βαθμό δικαιοδοσίας, διαδίκων και επ αυτής εκδόθηκε η με αριθμό 1887/2021 οριστική απόφαση του Πολυμελούς Πρωτοδικείου Πειραιώς, με την οποία έγινε δεκτή η αγωγή. Την ως άνω απόφαση προσέβαλε ενώπιον του Δικαστηρίου αυτού η εναγομένη και ήδη εκκαλούσα, με την από 22.11.2021 και με αριθμό ΓΑΚ/ΕΑΚ ………../23.11.2021 έφεσή της, η οποία προσδιορίστηκε να συζητηθεί κατά τη δικάσιμο που στην αρχή της παρούσας αναφέρεται, οπότε η υπόθεση που είχε εγγραφεί στο πινάκιο με αύξοντα αριθμό 3 εκφωνήθηκε κατά τη σειρά της και συζητήθηκε.
Οι πληρεξούσιοι δικηγόροι των διαδίκων, αφού έλαβαν διαδοχικά τον λόγο από την Πρόεδρο, αναφέρθηκαν στις προτάσεις που κατέθεσαν.
ΜΕΛΕΤΗΣΕ ΤΗ ΔΙΚΟΓΡΑΦΙΑ
ΚΑΙ ΣΚΕΦΘΗΚΕ ΣΥΜΦΩΝΑ ΜΕ ΤΟ ΝΟΜΟ
H υπό κρίση από 22.11.2021 έφεση, που κατατέθηκε στη Γραμματεία του Πολυμελούς Πρωτοδικείου Πειραιώς, την 23.11.2021 (ΓΑΚ/ΕΑΚ/………../2021) και εν συνεχεία αυθημερόν στη Γραμματεία του Εφετείου Πειραιώς με ΓΑΚ/ΕΑΚ/………/2021 κατά της με αριθμό 1887/2021 οριστικής απόφασης του Πολυμελούς Πρωτοδικείου Πειραιώς, η οποία αφού δίκασε κατά την τακτική διαδικασία, ερήμην των τέταρτης, πέμπτης, έκτης, έβδομης, όγδοης και ένατης των εναγομένων και αντιμωλία των λοιπών διαδίκων, έκανε δεκτή την από 17.12.2019 με αριθμό έκθεσης κατάθεσης ………./2019 αγωγή, περί ακύρωσης πλασματικής αποδοχής κληρονομίας, ασκήθηκε παραδεκτά, νομότυπα [άρθρα 495 παρ. 1,511,513 παρ 1β, 514, 517, 520 παρ.1 ΚΠολΔ] και εμπρόθεσμα, εντός της κατ’ άρθρο 518 παρ.1 ΚΠολΔ προθεσμίας, αφού η εκκαλουμένη απόφαση επιδόθηκε στην εκκαλούσα την 25.10.2021, όπως προκύπτει από την με αριθμό ……/2021 έκθεση επίδοσης που συνέταξε η Δικαστική Επιμελήτρια στο Εφετείο Αθηνών, …….., και η έφεση ασκήθηκε με την κατάθεσή της στη Γραμματεία του Πολυμελούς Πρωτοδικείου Πειραιώς, εντός της νόμιμης τριακονθήμερης προθεσμίας, την 23.11.2021. Επιπλέον έχει καταβληθεί το προβλεπόμενο από τη διάταξη του άρθρου 495 παρ.3Α ΚΠολΔ παράβολο Δημοσίου κατά την άσκησή της και δη το με αριθμό …….. ηλεκτρονικό παράβολo σε συνδυασμό με την από 23.11.2021 απόδειξη πληρωμής του στην Τράπεζα ………. Οι εφεσίβλητοι ισχυρίζονται με τις προτάσεις τους, ότι η εκκαλούσα εταιρεία, τρίτη εναγομένη, έπρεπε να απευθύνει την κρινόμενη έφεση και στους λοιπούς εναγόμενους, λόγω της αναγκαστικής ομοδικίας τους και επομένως η κρινόμενη έφεση πρέπει να απορριφθεί ως απαράδεκτη, αλλως να κηρυχθεί απαράδεκτη η συζήτηση της υπόθεσης και να κληθούν από το Δικαστήριο, οι απολειπόμενοι διάδικοι της πρωτοβάθμιας δίκης, ισχυρισμός που τυγχάνει απορριπτέος ως νόμω αβάσιμος καθώς εν προκειμένω οι εναγόμενοι, από τους οποίους οι πέντε πρώτοι είναι δανειστές της κληρονομίας, και οι λοιποί είναι συγγενείς του αποβιώσαντος που θα κληθούν ως κληρονόμοι αυτού σε περίπτωση αποδοχής της αγωγής, τυγχάνουν εξαιτίας της φύσης της διαφοράς, απλοί ομόδικοι (βλ. ΑΠ 827/2017 και ΑΠ 572/2016 ΤΝΠ Νόμος). Πρέπει επομένως η κρινόμενη έφεση, να γίνει τυπικά δεκτή και να ερευνηθεί περαιτέρω ως προς το παραδεκτό και βάσιμο των λόγων της (KΠολΔ 533 παρ.1), με την ίδια διαδικασία με την οποία εκδόθηκε η εκκαλουμένη απόφαση.
Από το συνδυασμό των διατάξεων των άρθρων 1711 εδαφ. β΄, 1846, 1847, 1848, 1849,1850, 1851 και 1856 του ΑΚ συνάγεται ότι ο κληρονόμος είτε καλείται από διαθήκη, είτε εξ αδιαθέτου, αποκτά αυτοδίκαια την κληρονομία με μόνο το θάνατο του κληρονομουμένου, χωρίς να απαιτείται οποιαδήποτε ενέργεια από μέρους του, ακόμα και χωρίς τη γνώση ή θέλησή του. Το δικαίωμα όμως αυτό της αυτοδίκαιης κτήσης της κληρονομιάς είναι προσωρινό και μετακλητό, γιατί τελεί υπό την τιθέμενη από το νόμο διαλυτική αίρεση της εμπρόθεσμης αποποίησης της κληρονομίας (άρθρο 1847 του ΑΚ), δηλαδή δικαιούται ο κληρονόμος να αποποιηθεί κατά βούληση την κληρονομία, που έχει επαχθει σ’αυτόν από διαθήκη ή εξ αδιαθέτου, οπότε η κτήση αναιρείται εξαρχής και θεωρείται σαν να μην έγινε ποτέ. Η αποποίηση της κληρονομίας είναι δήλωση του προσωρινού κληρονόμου ότι αποκρούει – δεν δέχεται – την κληρονομία που έχει επαχθεί σ’αυτόν από διαθήκη ή εξ αδιαθέτου. (ΑΠ 725/2014 Α΄δημοσίευση ΤΝΠ Νόμος). Ειδικότερα, το δικαίωμα αποποίησης της κληρονομίας είναι διαπλαστικό και υπόκειται σε τετράμηνη αποσβεστική προθεσμία, μετά την άπρακτη πάροδο της οποίας η άσκηση του δικαιώματος αποποιήσεως είναι άκυρη, η ακυρότητα δε επέρχεται αυτοδικαίως και είναι οριστική και αθεράπευτη και, ως εκ τούτου, δεν απαιτείται, ούτε είναι λογικώς νοητή άσκηση αγωγής για την κήρυξη της ακυρότητας. Ωστόσο, προς άρση της αβεβαιότητας για την τύχη της προς τον κληρονόμο επαγωγής μετά την πάροδο απράκτου της 4μηνης αποσβεστικής προθεσμίας προς αποποίηση της κληρονομίας η διάταξη του άρθρου 1850 εδαφ. β΄του ΑΚ καθιερώνει υπό μορφή νομίμου αμάχητου τεκμηρίου, το πλάσμα δήλωσης του κατά τη διάρκεια της προθεσμίας αυτής απρακτήσαντος κληρονόμου για αποδοχή της κληρονομιάς. Για το λόγο αυτό η εν λόγω αποδοχή χαρακτηρίζεται ως πλασματική αποδοχή κληρονομιάς και ως μία από τις περιπτώσεις κατά τις οποίες η σιωπή επέχει θέση δήλωσης βούλησης (ΕφΑθ 2226/2013 ΕλλΔνη 2014.490). Εξάλλου, γνώση της επαγωγής, ως γεγονός της έναρξης της τετράμηνης προθεσμίας, νοείται η γνώση από τον κληρονόμο του θανάτου του κληρονομούμενου, γνώση δε του λόγου επαγωγής συνιστά η εκ διαθήκης ή κατά την εξ αδιαθέτου διαδοχή κλήση του κληρονόμου στην κληρονομία. Οταν δε πρόκειται για εξ αδιαθέτου διαδοχή, οπότε η συγγενική σχέση μεταξύ κληρονόμου και κληρονομουμένου είναι από την αρχή δεδομένη και γνωστός στον κληρονόμο ο χρόνος του θανάτου του κληρονομούμενου, η τετράμηνη προς αποποίηση προθεσμία αρχίζει κατά κανόνα (εκτός συνδρομής μεταγενέστερων της επαγωγής γεγονότων, όπως έκπτωση του προηγουμένου, αποποίηση κλπ) από τότε που ο κληρονόμος έλαβε γνώση του θανάτου του κλήρονομουμένου συγγενούς του. (ΟλΑΠ 3/1989, ΑΠ 189/2017, ΑΠ 173/2014, ΑΠ 496/2013, άπασες δημοσιευμένες σε ΤΝΠ Νόμος, ΑΠ 1570/2010 ΕλλΔνη 2011.475, ΑΠ 858/1990 ΕλλΔνη 1991.983). Περαιτέρω κατά τη διάταξη του άρθρου 1857 παρ.1 και 2 του ΑΚ, η αποδοχή ή η αποποίηση της κληρονομίας είναι αμετάκλητη, ενώ η αποδοχή ή η αποποίηση που οφείλεται σε πλάνη ή απειλή ή απάτη κρίνεται σύμφωνα με τις διατάξεις για τις δικαιοπραξίες. Ειδικότερα αποδοχή ή αποποίηση που οφείλεται σε πλάνη ως προς το λόγο της επαγωγής, έστω και αν αναφέρεται στα παραγωγικά αίτια της βούλησης εκείνου που αποδέχθηκε ή αποποιήθηκε είναι άκυρη (άρθρο 1851 του ΑΚ). Δεν αποκλείεται, όμως, παρά το ότι η διάταξη του άρθρου 1857 παρ.1 του ΑΚ καθιερώνει το αμετάκλητο της αποδοχής ή της αποποίησης ως μονομερούς δικαιοπραξίας με προφανή σκοπό τη δημιουργία βεβαιότητας ως προς το πρόσωπο του κληρονόμου, η αποδοχή και η αποποίηση να είναι συνέπεια πλάνης, που δεν αναφέρεται στο λόγο της επαγωγής, ή που είναι αποτέλεσμα απάτης, ή απειλής. Στις περιπτώσεις αυτές, η διάταξη του άρθρου 1857 παρ.2 του ΑΚ προβλέπει τη δυνατότητα ακύρωσης της αποδοχής ή αποποίησης, σύμφωνα με τις γενικές διατάξεις για τις ακυρώσιμες δικαιοπραξίες (άρθρα 140 επ, 147 επ, 150 επ. του ΑΚ), που εφαρμόζονται, ενόσω δεν τροποποιούνται από τις ιδιαίτερες ρυθμίσεις των διατάξεων του άρθρου 1857 παρ. 2-4 του ΑΚ. Έτσι, αν πρόκειται για δήλωση από πλάνη, σύμφωνα με τις διατάξεις των άρθρων 140, 141 και 142 του ΑΚ, αν κατά την κατάρτιση της δικαιοπραξίας, η δήλωση δε συμφωνεί από ουσιώδη πλάνη, με τη βούληση του δηλούντος, αυτός έχει το δικαίωμα να ζητήσει την ακύρωση της δικαιοπραξίας. Πλάνη είναι η εσφαλμένη γνώση της απαιτούμενης για τον προσδιορισμό της βούλησης του δηλούντος πραγματική κατάσταση. Προς την πλάνη, με την παραπάνω έννοια, εξομοιώνεται και η έλλειψη γνώσης (άγνοια) της πραγματικής κατάστασης, όταν δεν είναι συνειδητή από μέρους του δηλούντος, όταν δηλαδή αυτός δεν είναι εν γνώσει ότι αγνοεί την απαιτούμενη πραγματική κατάσταση, γιατί αν έχει πλήρη επίγνωση της άγνοιάς του δεν πλανάται (ΑΠ 725/2014 Α΄δημοσίευση ΤΝΠ Νόμος). Η γνώση του κατάχρεου της κληρονομίας και η για το λόγο αυτό αποποίησή της δε θεμελιώνει δικαίωμα ακύρωσης λόγω πλάνης της αποδοχής κατά τη διάταξη του άρθρου 1857 εδαφ.γ΄του ΑΚ, που ορίζει ότι η πλάνη σχετικά με το ενεργητικό ή το παθητικό της κληρονομίας δεν είναι ουσιώδης, και, ως εκ τούτου, δεν προσπορίζει δικαίωμα ακύρωσης της αποδοχής (ΟλΑΠ 3/1989 ό.π.). Εξάλλου, υπάρχει πλάνη περί το δίκαιο της αποδοχής της κληρονομίας και όταν ο κληρονόμος τελεί σε άγνοια που ανάγεται α) στο σύστημα της κτήσης της κληρονομίας κατά τον ΑΚ που επέρχεται αμέσως μετά το θάνατο του κληρονομουμένου, οπότε η προθεσμία του άρθρου 1847 του ΑΚ δεν αρχίζει, γιατί η άγνοια αποκλείει την γνώση της επαγωγής της κληρονομίας και β) σε άγνοια μόνο της ύπαρξης της προθεσμίας του άρθρου 1847 του ΑΚ προς αποποίηση ή της κατά το άρθρο 1850 του ΑΚ νομικής σημασίας της παρόδου της προθεσμίας αυτής άπρακτης (ΑΠ 827/2017, ΑΠ 951/2013 Α΄δημοσίευση ΤΝΠ Νόμος). Τα γεγονότα δε αυτά, όταν πρόκειται για κληρονομία που επάγεται σε ανήλικο, κρίνονται από το πρόσωπο που τον εκπροσωπεί και το οποίο έπρεπε να προβεί στην εμπρόθεσμη αποποίηση της κληρονομίας για λογαριασμό του ανηλίκου, τηρώντας τις διατυπώσεις του άρθρου 1625 ΑΚ ενόψει του ότι, του νόμου μη διακρίνοντος (άρθρα 1847, 1850 ΑΚ), η προθεσμία της αποποίησης τρέχει και κατά προσώπων που είναι ανίκανα προς δικαιοπραξία. (Εφ.Θεσ.268/2020 ΤΝΠ Νόμος).
Με την από 17.12.2019 με αριθμό κατάθεσης ………../2019 αγωγή τους, οι ενάγοντες, με την ιδιότητά τους ως ασκούντων από κοινού τη γονική μέριμνα του ανήλικου τέκνου τους, ………., που γεννήθηκε την 31.10.2016, εκθέτουν ότι στις 18.8.2017 απεβίωσε στην Αθήνα, ο ………., κάτοικος εν ζωή Νίκαιας Αττικής, η κληρονομία του οποίου περιήλθε, δυνάμει της εξ αδιαθέτου διαδοχής, στη σύζυγό του ……. σε ποσοστό ¼ εξ αδιαιρέτου και στα τέκνα του ……. και …….., σε ποσοστό 3/8 εξ αδιαιρέτου σε έκαστο, καθώς ο αποβιώσας δεν κατέλιπε διαθήκη. Οτι τα τέκνα του αποποιήθηκαν την κληρονομία του πατρός τους και ως εκ τούτου, υπεισήλθαν σε αυτήν τα ανήλικα τέκνα του ……….., ήτοι η …….. και ο ………, σε ποσοστό 12/32 εξ αδιαιρέτου έκαστος, τα οποία επίσης αποποιήθηκαν νόμιμα και εμπρόθεσμα την ως άνω κληρονομία. Οτι εν συνεχεία κλήθηκαν στην κληρονομία η σύζυγος του θανόντος …….. σε ποσοστό 16/32 εξ αδιαιρέτου, η οποία δεν αποποιήθηκε την κληρονομία και ο αδελφός του θανόντος …….., σε ποσοστό επίσης 16/32 εξ αδιαιρέτου, ο οποίος αποποιήθηκε την επαχθείσα σε αυτόν κληρονομία. Οτι λόγω της αποποίησης αυτής κλήθηκαν στην κληρονομία οι θυγατέρες του τελευταίου, ……… και ……., σε ποσοστό 8/32 εξ αδιαιαρέτου έκαστη. Οτι μετά την αποποίηση της κληρονομίας από την ……. δυνάμει της με αριθμό ……../13.2.2019 δήλωσης ενώπιον της Γραμματέως του Ειρηνοδικείου Νίκαιας, κλήθηκε ως κληρονόμος το ανήλικο τέκνο των εναγόντων ……… Οτι από πλάνη, η οποία συνίσταται στην άγνοιά τους, ως προς την έναρξη των προθεσμιών αποποίησης της κληρονομίας από το τέκνο τους και στην λανθασμένη ως προς το ζήτημα αυτό, πληροφόρηση που είχαν από τη λογίστριά τους, οι ενάγοντες δεν προέβησαν σε εμπρόθεσμη αποποίηση της επαχθείσας σε αυτό κληρονομίας. Οτι η πλάνη τους συνεχίστηκε μέχρι την 23.6.2019, οπότε ο πληρεξούσιος δικηγόρος τους, τους ενημέρωσε για τις νόμιμες προθεσμίες αποποίησης και τις συνέπειες απώλειας αυτών. Ζήτησαν δε, βασιζόμενοι στο ιστορικό αυτό να ακυρωθεί η πλασματική αποδοχή της κληρονομίας από μέρους του ανήλικου τέκνου τους ………… και να υποχρεωθούν οι εναγόμενοι στην καταβολή της δικαστικής τους δαπάνης. Η αγωγή αυτή εκδικάστηκε κατά την τακτική διαδικασία, ενώπιον του Πολυμελούς Πρωτοδικείου Πειραιά, αντιμωλία των 1ης, 2ης,και 3ης των εναγομένων, ήτοι της Ανώνυμης Τραπεζικής Εταιρείας με την επωνυμία «………..», του Πιστωτικού Ιδρύματος υπό ειδική εκκαθάριση «……..» και της Ανωνυμης Τραπεζικής Εταιρείας με την επωνυμία «………..», και ερήμην των λοιπών εναγομένων, 4ης έως και 9ης και δη της Ανώνυμης Εταιρείας παροχής πιστώσεων «……..», της Εταιρείας με την επωνυμία «……», της . …….., της …….., της ……….. και της ………. και επ αυτής εκδόθηκε η με αριθμό 1887/2021 οριστική απόφαση, με την οποία έγινε δεκτή η αγωγή, ακυρώθηκε λόγω ουσιώδους πλάνης των εναγόντων η πλασματική αποδοχή της κληρονομίας του αποβιώσαντος στην Αθήνα την 18.8.2017 ………., από το τέκνο τους …….. και συμψηφίστηκε η δικαστική δαπάνη των διαδίκων. Κατά της απόφασης αυτής, άσκησε έφεση, η τρίτη εναγομένη, Ανώνυμη Τραπεζική Εταιρεία με την επωνυμία «………», δανείστρια της κληρονομίας, παραπονούμενη επειδή η εκκαλουμένη κατά εσφαλμένη εφαρμογή του νόμου και πλημμελή εκτίμηση των αποδείξεων έκρινε οτι η αγωγή είναι ουσία βάσιμη, δεχόμενη οτι οι ενάγοντες δεν προέβησαν σε εμπρόθεσμη αποποίηση της κληρονομίας από άγνοια, επειδή θεωρούσαν οτι η προθεσμία αποποίησης για το τέκνο τους, εκκινούσε από την επομένη της ημερομηνίας αποποίησης της θείας του ανήλικου, ……….., ήτοι στις 27.2.2019, λόγω εσφαλμένης πληροφόρησης που είχαν λάβει από την λογίστριά τους, ενώ έπρεπε να απορρίψει την αγωγή, δεχόμενη οτι η μητέρα του ανήλικου γνώριζε τόσο το υφιστάμενο σύστημα της κτήσης της κληρονομίας όσο και την ύπαρξη της τετράμηνης προθεσμίας αποποίησής της, αλλά και τη σημασία της άπρακτης παρόδου της προθεσμίας αυτής, επειδή η ίδια είχε αποποιηθεί εμπρόθεσμα την ένδικη κληρονομία. Ζητεί δε, να γίνει δεκτή η κρινόμενη έφεση, να εξαφανιστεί η εκκαλουμένη, να απορριφθεί η αγωγή των εφεσίβλητων και να καταδικαστούν οι τελευταίοι στην καταβολή της δικαστικής της δαπάνης.
Από την επανεκτίμηση όλων των εγγράφων που νόμιμα προσκομίζουν και επικαλούνται οι διάδικοι, τα οποία είναι πρόσφορα είτε για πλήρη απόδειξη είτε για τη συναγωγή δικαστικών τεκμηρίων, και τις με αριθμούς …../27.5.2020, ……./27.5.2020, ……./27.5.2020 ένορκες βεβαιώσεις των μαρτύρων …….., ……….. …….., που λήφθηκαν ενώπιον της Συμβολαιογράφου Πειραιώς ….. .., επιμελεία των εναγόντων και ήδη εφεσίβλητων μετά από νόμιμη και εμπρόθεσμη κλήτευση της εκκαλούσας και των λοιπών εναγομένων, όπως προκύπτει από τις με αριθμούς …/19.5.2020, …/19.5.2020, …./19.5.2020, …./19.5.2020, …./19.5.2020, …/19.5.2020, …/19.5.2020 εκθέσεις επίδοσης που συνέταξε η Δικαστική Επιμελήτρια στην περιφέρεια του Εφετείου Αθηνών ………, την με αριθμό ……../18.5.2020 έκθεση επίδοσης που συνέταξε ο Δικαστικός Επιμελητής στο Πρωτοδικείο Σάμου …….. και την με αριθμό ……../11.5.2020 έκθεση επίδοσης που συνέταξε ο Δικαστικός Επιμελητής στο Εφετείο Λαμίας ……., αποδείχθηκαν τα ακόλουθα πραγματικά περιστατικά: Στις 18.8.2017 απεβίωσε στην Αθήνα, ο ………., κάτοικος εν ζωή Νίκαιας Αττικής, όπως προκύπτει από το με αριθμό πρωτοκόλλου ……./22.8.2017 αντίγραφο της με στοιχεία ……/2017 ληξιαρχικής πράξης θανάτου του Ληξιαρχείου του Δήμου Νίκαιας – Αγ.Ι. Ρέντη, χωρίς να αφήσει διαθήκη, όπως βεβαιώνεται με τα με αριθμούς …./2019 και ……./26.11.2019 πιστοποιητικά περί μη δημοσίευσης διαθήκης που εξεδόθησαν από το Ειρηνοδικείο Νίκαιας και το Πρωτοδικείο Αθηνών, αντίστοιχα. Στην κληρονομία του αποβιώσαντος κλήθηκαν δυνάμει της εξ αδιαθέτου διαδοχής, οι πλησιέστεροι συγγενείς της πρώτης τάξης (άρθρο 1813 ΑΚ), ήτοι τα τέκνα του …… και ………. και μαζί με αυτούς η εν ζωή σύζυγός του ……. και της ……. (άρθρο 1820 ΑΚ) (βλ. το με αριθμό πρωτοκόλλου ……../28.8.2017 πιστοποιητικό πλησιεστέρων συγγενών του Δήμου Νίκαιας-Αγ. Ιωάνη Ρέντη). Τα τέκνα του αποβιώσαντος, ……… και ……., αποποιήθηκαν νόμιμα και εμπρόθεσμα την επαχθείσα σε αυτούς κληρονομία, κατά τις διατάξεις των άρθρων 1847 και 1848 ΑΚ, όπως προκύπτει από τη με αριθμό ……../12.12.2017 δήλωση αποποίησης κληρονομίας αμφοτέρων, που συντάχθηκε ενώπιον της Γραμματέως του Ειρηνοδικείου Νίκαιας. Με δεδομένο οτι ο ……. δεν έχει κατιόντες, όπως προκύπτει από το με ημερομηνία 3.1.2020 πιστοποιητικό οικογενειακής κατάστασης του Δήμου Νίκαιας –Αγ.Ι. Ρέντη, στην κληρονομία του αποβιώσαντος κλήθηκαν τα ανήλικα τέκνα του ………, ήτοι η …….., η οποία γεννήθηκε την 9.12.2011 και ο ………, ο οποίος γεννήθηκε την 30.10.2015. Δυνάμει των με αριθμούς 8/2019 και 4/2019 αποφάσεων του Ειρηνοδικείου Κρωπίας, χορηγήθηκε η απαιτούμενη άδεια στους νόμιμους αντιπροσώπους των ως άνω ανηλίκων να προβούν σε δηλώσεις αποποίησης της επαχθείσας σε αυτούς κληρονομίας, και για τον λόγο αυτό συντάχθεισαν ενώπιον της Γραμματέως του Ειρηνοδικείου Νίκαιας η με αριθμό …/17.1.2019 δήλωση αποποίησης κληρονομίας που αφορά την ……. και η με αριθμό …/17.1.2019 δήλωση αποποίησης κληρονομίας που αφορά τον …….. Καθώς σύμφωνα με τα προεκτεθέντα αποποιήθηκαν της κληρονομίας, όλοι οι εξ αδιαθέτου κληρονόμοι της πρώτης τάξης, κλήθηκε στην κληρονομία του αποβιώσαντος ως κληρονόμος της δεύτερης τάξης, (άρθρο 1814 ΑΚ) ο αδελφός του αποβιώσαντος …… (βλ. το με αριθμό ……./22.1.2019 πιστοποιητικό εγγυτέρων συγγενών του Δήμου Νίκαιας-Αγίου Ιωάννη Ρέντη), μαζί δε με τον τελευταίο κλήθηκε και η σύζυγος του αποβιώσαντος, σε ποσοστό ½ εξ αδιαιρέτου έκαστος (άρθρο 1820 ΑΚ). Ενώ η σύζυγος του αποβιώσαντος ……….. και της ……. δεν αποποιήθηκε την επαχθείσα σε αυτήν κληρονομία, ο …….. δυνάμει της με αριθμό ……../29.1.2019 δήλωσής του ενώπιον της Γραμματέως του Ειρηνοδικείου Νίκαιας, αποποιήθηκε νόμιμα και εμπρόθεσμα την κληρονομία. Στη θέση του τελευταίου κλήθηκαν ως εξ αδιαθέτου κληρονόμοι οι θυγατέρες του, …… ….. και η δεύτερη των εφεσίβλητων-εναγόντων …….. (βλ. το με ημερομηνία 17.10.2019 πιστοποιητικό οικογενειακής κατάστασης του Δήμου Περάματος), στο ¼ της κληρονομίας έκαστη. Η ……… αποποιήθηκε νόμιμα και εμπρόθεσμα την επαχθείσα σε αυτήν κληρονομία δυνάμει της με αριθμό ……./13.2.2019 δήλωσης αποποίησης ενώπιον της Ειρηνοδίκου Νίκαιας, ομοίως δε η …….. προέβη στην με αριθμό ……../27.2.2019 δήλωση αποποίησης κληρονομίας, ενώπιον της Ειρηνοδίκου Νίκαιας. Μετά την αποποίηση της …….., το κληρονομικό της μερίδιο, ¼ εξ αδιαιρέτου, περιήλθε στο ανήλικο τέκνο της …….., που γεννήθηκε την 31.10.2016, δεδομένου ότι το έτερο τέκνο των εναγόντων-εφεσίβλητων ……., γεννήθηκε την 6.11.2018, και επομένως κατά τον χρόνο θανάτου του αποβιώσαντος δεν είχε καν συλληφθεί και επομένως δεν καλείται στην επίδικη κληρονομία. Στον ίδιο ανήλικο περιήλθε λόγω προσαύξησης και το κληρονομικό μερίδιο, έτερο ¼ εξ αδιαιρέτου, της θείας του …….., η οποία δεν έχει τέκνα, όπως προκύπτει από το με ημερομηνία 9.1.2020 πιστοποιητικό οικογενειακής κατάστασης του Δήμου Περάματος, ώστε η επαγωγή να γίνει σύμφωνα με τις κατά ρίζες διαδοχή. Οι ενάγοντες και ήδη εφεσίβλητοι έπρεπε να αποποιηθούν την κληρονομία για λογαριασμό του ανήλικου τέκνου τους, ως ασκούντες τη γονική μέριμνα αυτού σύμφωνα με τις διατάξεις των άρθρων 1510,1526 και 1625 Α.Κ., μετά την χορήγηση της απαιτούμενης άδειας από το Μονομελές Πρωτοδικείο, με την υποβολή σχετικής αίτησης εντός της τετράμηνης προθεσμίας του άρθρου 1847 ΑΚ, η οποία άρχιζε για το κληρονομικό μερίδιο στο οποίο κλήθηκε λόγω της αποποίησης της μητέρας του, την 13.2.2019 και για το κληρονομικό μερίδιο στο οποίο κλήθηκε λόγω της αποποίησης της θείας του την 27.2.2019. Ομως οι ως άνω δεν προέβησαν σε εμπρόθεσμη δήλωση αποποίησης για το ανήλικο τέκνο τους, ως νόμιμοι αντιπρόσωποι αυτού, σε οτι αφορά το κληρονομικό μερίδιο στο οποίο υπεισήλθε λόγω της αποποίησης της μητέρας του……., με αποτέλεσμα να παρέλθει άπρακτη η προθεσμία αποποίησης της κληρονομίας και το ανήλικο τέκνο τους να έχει αποδεχθεί πλασματικά την κληρονομία του …….. κατά το ποσοστό του ¼ εξ αδιαιρέτου. Η απώλεια της προθεσμίας αποποίησης, οφείλεται σε πλάνη των γονέων του ανηλίκου, οι οποίοι μη έχοντας οι ίδιοι γνώση του συνόλου του πλέγματος των νομικών κανόνων που διέπουν την έναρξη των προθεσμιών αποποίησης, βασίστηκαν στη διαβεβαίωση της λογίστριάς τους …….., ότι η προθεσμία για την αποποίηση της κληρονομίας για λογαριασμό του ανήλικου τέκνου τους εκκινούσε από την ημερομηνία κατά την οποία αποποιήθηκε και η αδελφή της ενάγουσας ………, η οποία είχε κληθεί συγχρόνως με την ενάγουσα ως κληρονόμος. Η ίδια δε λογίστρια επανέλαβε την διαβεβαίωση αυτή και στον ………. σε μεταξύ τους επικοινωνία. Τα ως άνω πραγματικά περιστατικά επιβεβαιώνονται από τις σαφείς και κατηγορηματικές καταθέσεις των μαρτύρων των εναγόντων –εφεσίβλητων που περιλαμβάνονται στις προαναφερθείσες ένορκες βεβαιώσεις που προσκομίζουν, χωρίς να αντικρούονται από έτερο αποδεικτικό μέσο. Περαιτέρω, αποδείχθηκε ότι οι ενάγοντες πληροφορήθηκαν την 23.6.2019, από τον δικηγόρο τους, ότι η ημερομηνία εκκίνησης της προθεσμίας για την αποποίηση της κληρονομίας από το ανήλικο τέκνο τους είναι η επόμενη της ημερομηνίας αποποίησης της μητέρας του, ενώ έτερη είναι η ημερομηνία εκκίνησης για την αποποίηση της κληρονομίας που περιήλθε σε αυτό λόγω της αποποίησης της …….. Κατά την ως άνω ημερομηνία είχε ήδη παρέλθει η τετράμηνη προθεσμία αποποίησης του κληρονομικού μεριδίου της μητέρας του, με αποτέλεσμα να θεωρείται κατά πλάσμα δικαίου οτι ο ανήλικος ……., αποδέχθηκε την κληρονομία του …….., και δη με το ευεργέτημα της απογραφής, λόγω της ανηλικότητάς του (άρθρα 1847,1850,1856, 1912 ΑΚ σε συνδυασμό με άρθρο 1527ΑΚ). Η πλάνη των εναγόντων για την αποδοχή της επαχθείσας στο ανήλικο τέκνο τους κληρονομίας και την έναρξη της προθεσμίας αποποίησής της προκλήθηκε δικαιολογημένα, αφού οι ίδιοι δεν είχαν αντίστοιχες νομικές γνώσεις και βασίστηκαν στην λανθασμένη διαβεβαίωση της λογίστριάς τους ως προαναφέρθηκε. Επιπλέον ενισχυτικό της κρίσης του Δικαστηρίου, περί της πλάνης των εναγόντων, οι οποίοι δεν είχαν πρόθεση να αποδεχθεί το ανήλικο τέκνο τους την επαχθείσα σε αυτό κληρονομία, είναι οτι οι ίδιοι, αμέσως μετά την ενημέρωσή τους από τον δικηγόρο τους, άσκησαν ενώπιον του Ειρηνοδικείου Νίκαιας την με αριθμό κατάθεσης …../24.6.2019 αίτησή τους, προκειμένου να τους δοθεί η άδεια να αποποιηθούν για λογαριασμό του ανήλικου τέκνου τους, την επαχθείσα σε αυτό κληρονομία του ……., κατά το ποσοστό που κλήθηκε σε αυτή ως κληρονόμος λόγω προσαύξησης της κληρονομικής του μερίδας, μετά την αποποίησή του μεριδίου αυτού απο τη θεία του ………. Η ως άνω αίτηση έγινε δεκτή, με την με αριθμό 12/2020 απόφαση του Ειρηνοδικίου Νίκαιας και οι ενάγοντες προέβησαν εμπρόθεσμα ως νόμιμοι αντιπρόσωποι του τέκνου τους, σε δήλωση αποποίησης για το ως άνω κληρονομικό μερίδιο, συνταχθείσας προς τούτο της με αριθμό ……../2020 δήλωσης αποποίησης κληρονομίας, ενώπιον της Γραμματέως του Ειρηνοδικείου Νίκαιας. Το γεγονός οτι η μητέρα του ανηλίκου αποποιήθηκε εμπρόθεσμα την επαχθείσα στην ίδια κληρονομία, δεν συνεπάγεται ότι είχε γνώση του συνόλου των νομικών διατάξεων που διέπουν τις προθεσμίες αποποίησης της κληρονομίας, ειδικά δε σε περιπτώσεις, όπως εν προκειμένω, που ο κληρονόμος υπεισέρχεται στην κληρονομία με πλείονα κληρονομικά μερίδια, απορριπτομένου του περί του αντιθετου ισχυρισμού της εκκαλούσας. Σύμφωνα με τα προεκτεθέντα πραγματικά περιστατικά, αποδείχθηκε ότι οι ενάγοντες και ήδη εφεσίβλητοι, ως νόμιμοι αντιπρόσωποι του ανήλικου τέκνου τους, αγνοούσαν την ορθή ημερομηνία έναρξης της προθεσμίας αποποίησης της κληρονομίας για λογαριασμό του ανήλικου τέκνου τους και κατ επέκταση τις απορρέουσες από την άπρακτη παρέλευσή της έννομες συνέπειες, η πλάνη τους δε αυτή, η οποία δεν σχετίζεται με το κατάχρεο της κληρονομίας είναι ουσιώδης και θεμελιώνει την ακύρωση της πλασματικής κατά το νόμο αποδοχής της ανωτέρω κληρονομίας. Η εκκαλουμένη απόφαση που εκτιμώντας όλα τα αποδεικτικά μέσα, έκανε δεκτή την από 17.12.2019 με αριθμό κατάθεσης ………/2019 αγωγή, και ακύρωσε λόγω ουσιώδους πλάνης των εναγόντων την πλασματική αποδοχή της κληρονομίας του αποβιώσαντος στην Αθήνα, στις 18.8.2017 …….., που έλαβε χώρα από το ανήλικο τέκνο των εναγόντων ……., ορθά εφάρμοσε το νόμο, σύμφωνα με τα αναφερόμενα στη μείζονα σκέψη της παρούσας απόφασης και δεν έσφαλε κατά την εκτίμηση του αποδεικτικού υλικού, παρά τα αντιθέτως υποστηριζόμενα με την κρινόμενη έφεση, η οποία τυγχάνει απορριπτέα ως ουσία αβάσιμη. Ενόψει των εκτεθέντων πρέπει να απορριφθεί η κρινόμενη έφεση ως ουσία αβάσιμη και να διαταχθεί η εισαγωγή του κατατεθέντος κατά την άσκηση της έφεσης παραβόλου στο Δημόσιο Ταμείο. Τέλος τα δικαστικά έξοδα των εφεσίβλητων για τον παρόντα βαθμό δικαιοδοσίας πρέπει να επιβληθούν σε βάρος της εκκαλούσας (άρθρα 176, 183 και 191 παρ. 2 KΠολΔ), όπως ειδικότερα ορίζεται στο διατακτικό.
ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΛΟΓΟΥΣ ΑΥΤΟΥΣ
ΔΙΚΑΖΕΙ αντιμωλία των διαδίκων
ΔΕΧΕΤΑΙ τυπικά την έφεση και την απορρίπτει κατ ουσία.
ΔΙΑΤΑΣΣΕΙ την εισαγωγή του με κωδικό……………….. παραβόλου Δημοσίου στο Δημόσιο Ταμείο
ΕΠΙΒΑΛΛΕΙ σε βάρος της εκκαλούσας τη δικαστική δαπάνη των εφεσίβλητων, την οποία ορίζει στο ποσό των εξακοσίων (600) ευρώ.
ΚΡΙΘΗΚΕ και αποφασίσθηκε στον Πειραιά στις 8.12.2022 και δημοσιεύθηκε στον Πειραιά σε έκτακτη, δημόσια στο ακροατήριό του συνεδρίαση, χωρίς την παρουσία των διαδίκων και των πληρεξουσίων τους δικηγόρων στις 22.3.2023
Η ΠΡΟΕΔΡΟΣ Η ΓΡΑΜΜΑΤΕΑΣ
