Του Προκόπη Χατζηνικολάου
Τρόπους να συνεργάζονται έχουν βρει οι φορολογικές αρχές στην Ε.Ε., με στόχο να μειώσουν το κενό ΦΠΑ που στην Ευρώπη ξεπερνά τα 93 δισ. ευρώ. Παράλληλα, με τις νέες διαδικασίες που θα ακολουθήσουν όλες οι φορολογικές διοικήσεις υπολογίζεται ότι θα συρρικνωθεί σημαντικά και η απόκρυψη φορολογητέου εισοδήματος. Μετά την ετήσια ανταλλαγή πληροφοριών και τη διοικητική συνδρομή, έρχεται η αυθόρμητη ανταλλαγή πληροφοριών μεταξύ των κρατών μελών της Ε.Ε.
Σύμφωνα με την εγκύκλιο του Διοικητή της ΑΑΔΕ Γ. Πιτσιλή, η αυθόρμητη ανταλλαγή πληροφοριών είναι ιδιαίτερα πολύτιμη για την αποκάλυψη συγκεκριμένων περιπτώσεων φοροδιαφυγής. Οι πληροφορίες ανταλλάσσονται αυθόρμητα όταν εφοριακοί υπάλληλοι/ελεγκτές Φορολογικής Αρχής ενός κράτους, αφού συγκέντρωσαν πληροφορίες κατά τη διάρκεια ή μετά τη διενέργεια ελέγχου ή κάποιου άλλου είδους φορολογικής διαδικασίας, διέκριναν ότι αυτές οι πληροφορίες ενδεχομένως να οδηγούν σε φορολογητέα ύλη, αποκρυβείσα και φορολογητέα στο άλλο κράτος, και του τις διαβιβάζει χωρίς αυτό το κράτος να τις έχει ζητήσει προηγουμένως.
Η αποτελεσματικότητα αυτής της μορφής ανταλλαγής πληροφοριών βασίζεται στην ενεργό συμμετοχή και συνεργασία των ελεγκτικών υπηρεσιών και φέρει, συνήθως, θετικό αποτελέσματα, δεδομένου ότι αφορά στοιχεία που ανιχνεύονται και επιλέγονται από εφοριακούς υπαλλήλους/ελεγκτές.
Σύμφωνα με το σχέδιο των κρατών, οι πληροφορίες που αποστέλλονται αυθόρμητα συνοδεύονται από οποιαδήποτε διαθέσιμα αποδεικτικά στοιχεία, ώστε να τεκμηριώνεται πλήρως η χρησιμότητά τους στην αλλοδαπή Φορολογική Αρχή. Σε κάθε περίπτωση, οι πληροφορίες αξιολογούνται κατά το δυνατόν ως προς τη χρησιμότητά τους, και διασφαλίζεται ότι είναι όσο το δυνατόν πλήρεις, ούτως ώστε οι φορολογούμενοι να μπορούν να ταυτοποιηθούν και να μπορεί να γίνει κατανοητό το σχήμα της πιθανολογούμενης φοροδιαφυγής.
Κατηγορίες υποχρεωτικής αυθόρμητης ανταλλαγής πληροφοριών:
– Η Αρμόδια Αρχή ενός κράτους έχει λόγους να υποθέτει ότι στο άλλο κράτος υφίσταται φοροδιαφυγή.
– Ένας φορολογούμενος επιτυγχάνει σε ένα κράτος μείωση ή απαλλαγή φόρου, η οποία συνεπάγεται γι’ αυτόν αύξηση φόρου ή υπαγωγή του σε φόρο στο άλλο κράτος.
– Όταν πραγματοποιούνται επιχειρηματικές δραστηριότητες μεταξύ προσώπων των συμβαλλόμενων κρατών, κατά τέτοιον τρόπο που ενδέχεται να συνεπάγονται μείωση ή εξάλειψη του φόρου είτε στο ένα, είτε στο άλλο, είτε και στα δύο συμβαλλόμενα κράτη.
– Η Αρμόδια Αρχή ενός κράτους έχει λόγους να υποθέτει ότι υφίσταται μείωση ή εξάλειψη φόρου, η οποία προκύπτει από εικονικές/πλασματικές μεταφορές κερδών εντός συνδεδεμένων επιχειρήσεων.
– Από πληροφορίες που διαβίβασε σε ένα κράτος η Αρμόδια Αρχή του άλλου κράτους προκύπτουν πληροφορίες που ενδέχεται να έχουν σημασία για την αξιολόγηση της επιβολής φόρου στο δεύτερο κράτος.
– Για συγκεκριμένες φορολογικές γνωμοδοτήσεις για συγκεκριμένα νομικά πρόσωπα (αρμοδιότητα της Διεύθυνσης Επιχειρησιακού Σχεδιασμού Ελέγχων της Γενικής Διεύθυνσης Φορολογικών Λειτουργιών της ΑΑΔΕ).