Περίληψη
Αδικοπραξία, ευθύνη προστηθέντων, αιτιώδης σύνδεσμος, ηθική βλάβη.
ΤΟ ΜΟΝΟΜΕΛΕΣ ΕΦΕΤΕΙΟ ΠΕΙΡΑΙΩΣ
(τμήμα 2ο)
Συγκροτήθηκε από το Δικαστή Δημήτριο Καβαλλάρη Εφέτη, που ορίστηκε από ορίσθηκε από τον Πρόεδρο του Τριμελούς Συμβουλίου Διευθύνσεως του Εφετείου Πειραιώς, και από τη Γραμματέα T.Λ..
Συνεδρίασε δημόσια στο ακροατήριό του στις …………, για να δικάσει την υπόθεση μεταξύ:
ΤΟΥ ΕΚΚΑΛΟΥΝΤΟΣ : …………ο οποίος εκπροσωπήθηκε από την πληρεξούσια του Δικηγόρο Γεωργία Παπαευθυμίου (με δήλωση κατ’ άρθρο 242 παρ. 2 ΚΠολΔ).
ΤΩΝ ΕΦΕΣΙΒΛΗΤΩΝ: 1) ………….. 2) ………….. οι οποίες εκπροσωπήθηκαν από τον πληρεξούσιο τους Δικηγόρο Δημήτριο Μανώλη (με δήλωση κατ’ άρθρο 242 παρ. 2 ΚΠολΔ).
Οι ενάγουσες και ήδη εκκαλούσες άσκησε ενώπιον του Μονομελούς Πρωτοδικείου Πειραιώς από 10-4-2019, με αρ. καταθ. ………./2019 αγωγή τους, επί της οποίας εκδόθηκε η υπ’ αριθ. 2139/2020 απόφαση του ως άνω Δικαστηρίου.
Την απόφαση αυτή προσέβαλε ενώπιον του Δικαστηρίου τούτου ο εναγόμενος – εκκαλών με την από 15.7.2020 και με αριθμό κατάθεσης δικογράφου ………… /2020 έφεση, η οποία προσδιορίσθηκε για την δικάσιμο, που αναφέρεται στην αρχή της παρούσας.
Kατά τη συζήτηση της υπόθεσης, αφού αυτή εκφωνήθηκε από το πινάκιο οι πληρεξούσιοι Δικηγόροι των διαδίκων παραστάθηκαν όπως αναφέρθηκε και αναφέρθηκαν στις προτάσεις που είχαν προκαταθέσει.
ΑΦΟΥ ΜΕΛΕΤΗΣΕ ΤΗ ΔΙΚΟΓΡΑΦΙΑ
ΣΚΕΦΤΗΚΕ ΣΥΜΦΩΝΑ ΜΕ ΤΟ ΝΟΜΟ
Η από 15.7.2020 και με αριθμό κατάθεσης δικογράφου …………/2020 έφεση του εναγόμενου και ήδη εκκαλούντος κατά της με αρ. 2139/2020 οριστικής απόφασης του Μονομελούς Πρωτοδικείου Πειραιώς έχει ασκηθεί σύμφωνα με τις νόμιμες διατυπώσεις και είναι εμπρόθεσμη (άρθρο 518 παρ.1 ΚΠολΔ). Επιπλέον έχει κατατεθεί από τον εκκαλούντα το νόμιμο παράβολο κατ’ άρθρο 495 παρ. 4 ΚΠολΔ (βλ. το με αρ. ……………… e παράβολο ποσού 100 €). Συνεπώς πρέπει να γίνει δεκτή κατά το τυπικό της μέρος και να ερευνηθεί περαιτέρω ως προς την ουσιαστική βασιμότητα των λόγων της.
Oι ενάγουσες εξέθεταν στην από 10-4-2019, με αρ. καταθ. ……………/2019 αγωγή τους, επί της οποίας εκδόθηκε η εκκαλούμενη απόφαση, ότι με συμφωνία που κατάρτισε η πρώτη από αυτές με τον εναγόμενο, ο οποίο διατηρεί και εκμεταλλεύεται, με μορφή ατομικής επιχείρησης, ιδιωτική Μονάδας Φροντίδας Ηλικιωμένων στην οδο……………….., του ανέθεσε η φροντίδα της μητέρας αυτής και γιαγιά της δεύτερης ενάγουσας ……………., που έπασχε από άνοια και δεν ήταν σε θέση να αυτοεξυπηρετηθεί, έναντι μηνιαίας αμοιβής ύψους 800,00 €. ¨Ότι από αμέλεια κι ελλιπή επίβλεψη των προστηθέντων υπαλλήλων του εναγόμενου, η …………. υπέστη έγκαυμα από ζεστό νερό που έριξε η ίδια στο σώμα της, περί ώρα 4.00 πρωϊνή, όπως αναλύεται στην αγωγή. Ότι η τελευταία νοσηλεύθηκε στο Γενικό Νοσοκομείο της Ελευσίνας «ΘΡΙΑΣΙΟ», όπου χειρουργήθηκε στις 24.10.2018, όμως παρόλο που ανένηψε και έδειχνε ικανοποιητική πρόσληψη των μοσχευμάτων παρουσίασε στη συνέχεια συστηματική λοίμωξη απότοκη των εγκαυμάτων, με συνέπεια να επέλθει ο θάνατό της στις 2.12.2018. Με βάση το ιστορικό αυτό και αφού παραδεκτά περιόρισαν μερικώς το καταψηφιστικό αίτημα της αγωγής τους, ζήτησαν να υποχρεωθεί να καταβάλει στην πρώτη το ποσό των 4.570 €, που κατέβαλε ως έξοδα κηδείας και το επιπλέον ποσό των 29.960,00 € ως χρηματική της ικανοποίηση λόγω ηθικής βλάβης και στη δεύτερη το ποσό των 5.000 € ως χρηματική ικανοποίηση λόγω ηθικής βλάβης. Να αναγνωρισθεί ότι οφείλει να καταβάλει στην πρώτη το επιπλέον ποσό των 15.000 € και στη δεύτερη το επιπλέον ποσό των 15.000 € ως χρηματική τους ικανοποίηση λόγω ηθικής βλάβης και να καταδικασθεί στα δικαστικά τους έξοδα. Επί της αγωγής αυτής εκδόθηκε η εκκαλούμενη απόφαση που έκανε αυτή δεκτή εν μέρει, κατά της οποίας παραπονείται ο εναγόμενος για λόγους που ανάγονται σε εσφαλμένη ερμηνεία κι εφαρμογή του νόμου κι εκτίμηση των αποδείξεων.
Από τις διατάξεις των άρθρων 297, 298, 299, 300, 330 εδ. β` και 914 ΑΚ συνάγεται ότι η αδικοπρακτική ευθύνη προς αποζημίωση προϋποθέτει συμπεριφορά παράνομη και υπαίτια, επέλευση ζημίας και αιτιώδη σύνδεσμο μεταξύ της συμπεριφοράς του δράστη και της ζημίας. Παράνομη είναι η συμπεριφορά που αντίκειται σε απαγορευτικό ή επιτακτικό κανόνα δικαίου, ο οποίος απονέμει δικαίωμα ή προστατεύει συγκεκριμένο συμφέρον του ζημιωθέντος, μπορεί δε η συμπεριφορά αυτή να συνίσταται σε θετική ενέργεια ή σε παράλειψη ορισμένης ενέργειας. Μορφή υπαιτιότητας είναι και η αμέλεια, η οποία υπάρχει, όταν δεν καταβάλλεται η επιμέλεια, που απαιτείται στις συναλλαγές, δηλαδή αυτή, που αν καταβαλλόταν, με μέτρο τη συμπεριφορά του μέσου συνετού και επιμελούς ανθρώπου του κύκλου δραστηριότητας του ζημιώσαντος, θα καθιστούσε δυνατή την αποτροπή του παράνομου και ζημιογόνου αποτελέσματος. Αιτιώδης σύνδεσμος υπάρχει, όταν η παράνομη και υπαίτια συμπεριφορά του δράστη ήταν, σύμφωνα με τα διδάγματα της κοινής πείρας, ικανή, κατά τη συνηθισμένη και κανονική πορεία των πραγμάτων, να επιφέρει τη ζημία και την επέφερε στη συγκεκριμένη περίπτωση (βλ. ΑΠ 49/2019, ΑΠ 132/2019, ΑΠ 270/2019, ΑΠ 85/2019, ΑΠ 845/2018, ΑΠ 146/2018, ΑΠ 632/2018, ΑΠ 2081/2017, ΑΠ 840/2017 ΤΝΠ Νόμος). Η πρόσφορη αιτιώδης συνάφεια, με την παραπάνω έννοια, δεν αποκλείεται για το λόγο ότι στην επέλευση ή την έκταση της ζημίας συντέλεσε και ειδική προδιάθεση του ίδιου του παθόντος, ενώ δεν αίρεται η πρόσφορη αιτιώδης συνάφεια, όταν μετά την επέλευση του επιβλαβούς αποτελέσματος επέρχεται άλλο γεγονός, το οποίο επιτείνει το αποτέλεσμα που είχε επέλθει, εφόσον στην επίταση αυτού συνέτεινε η κατάσταση, στην οποία βρισκόταν το βλαπτόμενο πρόσωπο εξ αιτίας του προηγούμενου γεγονότος (ΑΠ 128/2017, ΑΠ 129/2017, ΑΠ 1257/2001, ΤΝΠ Νόμος, ΕφΔωδ 71/2004 ΤΝΠ ΔΣΑ). Περαιτέρω κατά τη διάταξη του άρθρου 922 ΑΚ ο προστήσας κάποιον άλλο σε μία υπηρεσία ευθύνεται (αντικειμενικώς) για τη ζημία που προξένησε σε κάποιον τρίτο κατά την υπηρεσία του. Τέλος όπως προκύπτει από τη διάταξη του άρθρου 932 ΑΚ, το δικαστήριο της ουσίας, αφού δεχθεί ότι συνεπεία της αδικοπραξίας προκλήθηκε σε κάποιο πρόσωπο ηθική βλάβη ή ψυχική οδύνη, καθορίζει στη συνέχεια το ύψος της οφειλόμενης γι` αυτήν χρηματικής ικανοποίησης, με βάση τους κανόνες της κοινής πείρας και της λογικής, λαμβάνοντας ιδίως υπόψη, ως κριτήρια, το είδος της προσβολής, την έκταση της βλάβης, τις συνθήκες τέλεσης της αδικοπραξίας, τη βαρύτητα του πταίσματος του υπόχρεου, το τυχόν συντρέχον πταίσμα του δικαιούχου – θύματος (τόσο της ηθικής βλάβης όσο και της ψυχικής οδύνης) και την οικονομική και κοινωνική κατάσταση των διαδίκων μερών, χωρίς να απαιτείται η ειδικότερη αιτιολόγηση καθενός στοιχείου (ΑΠ 1414/2019, ΑΠ 838/2017 ΤΝΠ ΝΟΜΟΣ).
Από την εκτίμηση των εγγράφων που προσκομίζονται, είτε για άμεση απόδειξη, είτε για συναγωγή δικαστικών τεκμηρίων, της υπ’ αριθμ. ……./02.9.2019 ένορκης βεβαίωση του ……….. που ελήφθη ενώπιον του Ειρηνοδίκη Πειραιά, με την επιμέλεια των εναγουσών, στην λήψη της οποίας κλητεύθηκε νομότυπα και εμπρόθεσμα ο εναγόμενος (βλ. υπ’ αριθ. …………..8.2019 έκθεση επίδοσης του δικαστικού επιμελητή της Περιφέρειας του Εφετείου Πειραιά με έδρα το Πρωτοδικείο Πειραιά ………), χωρίς όμως να ληφθεί υπόψη η με αρ. ……/30.8.2019 ένορκη βεβαίωση του …………. που ελήφθη με την επιμέλεια του εναγόμενου, καθώς δεν προσκομίζονται οι εκθέσεις επιδόσεως, στη δε σύνταξή της παρέστη μόνο η πρώτη ενάγουσα, ώστε δεν προκύπτει η κλήτευση και της δεύτερης ενάγουσας, ήτοι όλων των αντιδίκων (απλώς ομοδίκων εναγουσών) του εναγόμενου (βλ. ΑΠ 580/2016, ΑΠ 1201/2012 ΤΝΠ ΝΟΜΟΣ) αποδείχθηκαν τα ακόλουθα πραγματικά περιστατικά: Η πρώτη ενάγουσα ήταν θυγατέρα και η δεύτερη (κόρη της πρώτης ενάγουσας) εγγονή της ……………… που γεννήθηκε τη 16η Μαρτίου του 1934 στον Πειραιά, η οποία τα τελευταία έτη της ζωής της, έπασχε από προχωρημένου βαθμού ανοϊκή συνδρομή, και λάμβανε φαρμακευτική αγωγή, όμως η κατάσταση της υγείας της ήταν μη αναστρέψιμη και αδυνατούσε, από την αιτία αυτή, να αυτοεξυπηρετηθεί. Για το λόγο αυτό η πρώτη ενάγουσα αποφάσισε να αναθέσει από τις 4.11.2017 τη φροντίδα της στον εναγόμενο ο οποίος διατηρεί και εκμεταλλεύεται μονάδα φροντίδας ηλικιωμένων (Μ.Φ.Η), υπό μορφή ατομικής επιχείρησης που βρίσκεται στον …… (……). Η φροντίδα αυτή περιλάμβανε την διαμονή της μητέρας της ενάγουσας σε δίκλινο δωμάτιο, την πλήρη σίτισή της και την εποπτεία, φύλαξη και προστασία της από το προσωπικό της Μονάδας. Η μηνιαία αμοιβή του εναγόμενου ορίστηκε στο ποσό των 800,00 € (452,00 € με απόδειξη παροχής υπηρεσιών και 348,00 €, χωρίς απόδειξη). Την 08.10.2018, περί ώρα 04:00 πρωινή, η . ……………….. σηκώθηκε από το κρεβάτι της, χωρίς να γίνει αντιληπτή από κανέναν, πήγε στο μπάνιο του δευτέρου ορόφου όπου βρισκόταν το δωμάτιο της και μη έχοντας καμία αίσθηση του κινδύνου και της βλάβης που θα προκαλούσε στον εαυτό της, άνοιξε το διακόπτη του ζεστού νερού, θέτοντας τον «καταιονητήρα» (τηλέφωνο) της παροχής του νερού πάνω στο σώμα της και συγκεκριμένα, στην πλάτη και στον ώμο της για κάποια λεπτά, με αποτέλεσμα η θερμοκρασία του να φτάσει στο μέγιστο δυνατό σημείο και να υποστεί, έτσι, εγκαύματα. Τις φωνές της αντιλήφθηκε η μοναδική νοσηλεύτρια που βρισκόταν στο ισόγειο του κτιρίου της μονάδας, η οποία και μετέφερε την . ……………….. στο δωμάτιο της. Περί ώρα 9.00 το πρωί ειδοποιήθηκαν η ενάγουσα και ο σύζυγός της για ατύχημα που είχε υποστεί η . ……………….., οι οποίοι μετέβησαν στη μονάδα και αυτοί πλέον ειδοποίησαν στις 10.03 το ΕΚΑΒ, ενώ δεν είχαν παρασχεθεί έως τότε πρώτες βοήθειες στην παθούσα, ούτε είχε κληθεί ασθενοφόρο. Η . ……………….. εισήχθη στην κλινική πλαστικής χειρουργικής του νοσοκομείου «Θριάσιο», από το Τμήμα Επειγόντων, όπου, διαπιστώθηκε δε ότι έφερε έγκαυμα θερμικό από καυτό νερό, συνολικής επιφάνειας σώματος περίπου 30%, πάχους μερικού εν τω βάθει και ολικού αφορών στη ράχη, στον αριστερό ώμο, στον τράχηλο και στο αριστερό άνω άκρο, έπειτα από αναφερόμενο ατύχημα επί εδάφους άνοιας. Αποφασίστηκε να υποβληθεί σε χειρουργική επέμβαση προς αποκατάσταση των εγκαυμάτων της, τη 16.10.2018, η οποία και αναβλήθηκε, κατόπιν εισήγησης των καρδιολόγων, λόγω υπερκοιλιακής ταχυκαρδίας, η οποία ανατάχθηκε φαρμακευτικά τις επόμενες ημέρες, ενώ η ανωτέρω επέμβαση, τελικά, πραγματοποιήθηκε την 24.10.2018. Έγινε χειρουργικός καθαρισμός των εγκαυματικών επιφανειών και κάλυψη τους με αυτομοσχεύματα μερικού πάχους. Η . ……………….., ανένηψε καλά και οι πρώτες αλλαγές έδειξαν ικανοποιητική πρόσληψη των μοσχευμάτων, πλην όμως, στη συνέχεια, εμφάνισε συστηματική λοίμωξη η οποία, παρά την βάσει καλλιέργειας, αντιμικροβιακή αγωγή, παρουσίασε σταδιακή επιδείνωση με αναπνευστική ανεπάρκεια και αιμοδυναμική αστάθεια. Την 10.11.2018, διασωληνωμένη, μεταφέρθηκε στην ΜΕΘ Λατσείου για περαιτέρω αντιμετώπιση, αποσωληνώθηκε τη 17.11.2018 και επέστρεψε στην ΜΑΦ εγκαυμάτων την 21.11.2018. Ωστόσο, παρά την πρόσκαιρη σταθεροποίηση και την λοιμωξιολογική αγωγή που έλαβε, η συνεχιζόμενη μικροβιαιμία είχε ως αποτέλεσμα σηπτική πολυοργανική ανεπάρκεια που οδήγησε, τη 02.12.2018, σε καρδιοαναπνευστική ανακοπή η οποία προκάλεσε το θάνατο της. Ο άνω τραυματισμός της . ……………….. με πρόκληση θερμικών εγκαυμάτων οφείλεται στην αμελή συμπεριφορά των προστηθέντων υπαλλήλων του εναγόμενου, οι οποίο ενώ γνώριζαν ότι η . ……………….. ήταν σε προχωρημένη άνοια, δεν είχαν τοποθετήσει τα προστατευτικά κάγκελα ύψους 35 εκ, που υπήρχαν στο κρεββάτι της θανούσας (βλ. προσκομιζόμενες φωτογραφίες, του κρεββατιού, το οποίο δεν αρνείται ο εναγόμενος), ώστε να αποτραπεί η κάθοδός της από αυτό, ή ακόμα και η πτώση της. Με δεδομένο ότι δεν είχαν ανέβει τα κάγκελα του κρεβατιού (και σε κάθε περίπτωση) δεν υπήρχε επαρκής επιτήρηση αυτής από το προσωπικό της Μ.Φ.Η., ώστε σε περίπτωση που η ανοϊκή θανούσα είχε σκοπό να πάει στην τουαλέτα να τη συνοδεύσει άτομο του προσωπικού για να αποτραπεί ενδεχόμενος τραυματισμός της. Σημειώνεται ότι την νύχτα που έλαβε χώρα το περιστατικό υπήρχε μόνο μία νοσηλεύτρια στο ισόγειο και όχι βοηθός αυτής, που θα ήταν σε θέση να επιβλέπει περισσότερο τους κοιτώνες των νοσηλευόμενων και είναι επίσης άξιο μνείας ότι στο δωμάτιο της θανούσας υπήρχε ελεύθερα ανοιγόμενη μπαλκονόπορτα, ώστε ήταν ενδεχόμενο ένας άνθρωπος, στην κατάσταση της θανούσας, ο οποίος θα σηκωνόταν από το κρεββάτι του χωρίς εποπτεία, να βρεθεί εκεί και να πέσει κάτω στον ακάλυπτο χώρο, από πολλά μέτρα ύψος. Για τα ως άνω πραγματικά περιστατικά (συνθήκες του ατυχήματος, ελλιπή επιτήρηση της θανούσας) καταθέτει ο μάρτυρας ……………., χωρίς αυτά να αναιρούνται από άλλο αποδεικτικό στοιχείο (βλ. την αρ. ……/02.9.2019 ένορκη βεβαίωση). Η ασφαλής διαβίωση της …………. στη Μ.Φ.Η του εναγόμενου ήταν βασική υποχρέωση αυτού, (άρθρο 1 στοιχ. β’ της Υ Α της ΠΙγ/οικ. 81551 (ΦΕΚ Β’ 1136/2007), η οποία δεν αναιρείται από το ότι η ενάγουσα δεν προσέφυγε στις υπηρεσίες αποκλειστικής νοσοκόμας για τη μητέρα της. Εξάλλου, με την άνω ΥΑ (άρθρο 13 παρ.1 Γ) καθορίζεται το νοσηλευτικό προσωπικό που οφείλει να διαθέτει η ΜΦΗ και ειδικότερα η βραδυνή βάρδια ένα νοσηλευτή ανά 35 περιθαλπόμενους κι επιπλέον ένα κοινωνικό φροντιστή ανά 35 επιπλέον περιθαλπόμενους, όμως αυτό δεν σημαίνει ότι δεν επιτρεπόταν ο εναγόμενος να απασχολεί περισσότερα άτομα, ιδίως για την επιτήρηση των ατόμων που δεν είναι σε θέση να αυτοεξυπηρετούνται (βλ. στο ίδιο άρθρο, όσον αφορά την πρωϊνή βάρδια προστίθεται ένας κοινωνικός φροντιστής ανά 15 περιθαλπόμενους μη αυτοεξυπηρετούμενους). Εξάλλου, όπως εκτέθηκε, η θανούσα απεβίωσε, αφού μετά την υποβολή της σε χειρουργική επέμβαση εμφάνισε συστηματική λοίμωξη, η οποία είχε ως αποτέλεσμα, μικροβιαιμία, σηπτική πολυοργανική ανεπάρκεια και καρδιοαναπνευστική ανακοπή που επέφερε την 2.12.2018 το θάνατό της (βλ. το υπ’ αριθμ. ΚΠ …./04.02.2019 πιστοποιητικό του νοσοκομείου «Θριάσιο»). Η λοίμωξη αυτή, όπως προκύπτει από τα ιατρικά πιστοποιητικά (βλ. το παραπάνω και το από 2.12.2018 ιατρικό πιστοποιητικό θανάτου) συνδέεται απολύτως με το θερμικό έγκαυμα που υπέστη η . ……………….., με δεδομένο ότι το έγκαυμα αυτό ήταν σοβαρό και εκτεταμένο (30 % του σώματος, 1ου και 2ου βαθμού) και απαιτούσε χειρουργική επέμβαση, όπως κι έγινε. Δεν πρόκειται για γεγονός έκτακτο (λχ. ιατρικό σφάλμα), αλλά επιπλοκή, που μπορεί να υποστεί ασθενής με τη συνήθη πορεία των πραγμάτων, αφού υποβληθεί σε χειρουργική επέμβαση, την οποία υπέστη η . ……………….. ακριβώς επειδή είχε υποστεί το εκτεταμένο έγκαυμα. Η προχωρημένη ηλικία της θανούσας (84 έτη) συνετέλεσε επίσης να μην καταστεί δυνατό να ανταποκριθεί ο οργανισμός στης στην αντιλοιμωξιακή αγωγή και να καταλήξει για τις αιτίες που μόλις αναφέρθηκαν. Συνεπώς είναι σαφές ότι το θάνατος της . ……………….. συνδέεται με το έγκαυμα που υπέστη στην Μ.Φ.H του εναγόμενου, οφειλόμενο στην αμέλεια αυτού και των προστηθέντων του, ώστε πρέπει να μην χρειάζεται για το ζήτημα αυτή η διενέργεια πραγματογνωμοσύνης, όπως ζητά ο εκκαλών με τον τρίτο λόγο της έφεσής του. Το πρωτοβάθμιο Δικαστήριο ορθά έκρινε ότι ο θάνατος της . ……………….. είναι απότοκος του τραυματισμού της (εγκαύματος), που υπέστη λόγω της αμελούς συμπεριφοράς των προστηθέντων του εναγόμενου και του ιδίου, ώστε οι σχετικοί λόγο της εφέσης πρέπει να απορριφθούν. Αποδείχθηκε περαιτέρω ότι η πρώτη ενάγουσα υπέστη περιουσιακή ζημία, ένεκα της ένδικης αδικοπραξίας, συνισταμένη στα έξοδα στα οποία υποβλήθηκε για την κηδεία της μητέρας της. Ειδικότερα δαπάνησε τα κάτωθι ποσά : α) φέρετρο 500,00 €, β) υπηρεσίες τακτοποίησης, καλλωπισμού σορού 280,00 €, γ) νεκροφόρα μεταφοράς 150,00 €, δ) νεκροφόρα κηδείας 200,00 €, ε) διάκοσμος εκκλησίας, αίθουσας, (ανθοστήλες, καλύμματα, χαλιά, διάδρομοι) 630,00 €, στ) αγγελτήρια και τοιχοκόλληση 30,00 €, ζ) καταχώριση, έκδοση άδειας ταφής και ληξιαρχικών πράξεων 40,00 €, η) διάφορες υπηρεσίες 285,00 €, θ) άνθη στολισμού φέρετρου 570,00 €, ι) οργάνωση τελετής, αμοιβή γραφείου 400,00 €. Σύνολο 3.085,00 € + Φ.Π.Α. 24% 740,40 € = 3.825,40 €. Δαπάνες με εντολή και για λογαριασμό του πελάτη : α) αμοιβή νεκροφορέων 120,00 €, β) δικαιώματα εκκλησίας 120,00 €, γ) δικαιώματα κοιμητηρίου 215,00 €, δ) παραμονή σε ψυκτικό θάλαμο 20,00 €, ε) κυλικείο 120,00 €, στ) αποκατάσταση μνημείου και σφράγιση 150,00 €. Σύνολο (με ΦΠΑ) 745,00 €. Σύνολο εξόδων κηδείας (3.825,00 + 745,00=) 4.570,00 €. Εξάλλου, οι ενάγουσες από το θάνατο της……………….., μητέρας της πρώτης και γιαγιάς της δεύτερης δοκίμασαν θλίψη και στενοχώρια, ώστε δικαιούνται να τους επιδικασθεί εύλογη χρηματική ικανοποίηση. Για τον καθορισμό του ύψους αυτής πρέπει να ληφθούν υπόψη τα εξής επιμέρους στοιχεία: α) το είδος της προσβολής και τις ιδιαίτερες συνθήκες του συμβάντος, β) ο βαθμός του πταίσματος του εναγόμενου, γ) η ηλικία της θανούσας 84 ετών, αλλά και η ασθένεια που έπασχε (προχωρημένης μορφής άνοια), δ) ο βαθμός της συγγένειας των εναγουσών με την εκλιπούσα και ε) ο βαθμός της ψυχικής ταλαιπωρίας, της θλίψεως και του πόνου που δοκίμασαν οι ως άνω δικαιούχοι, καθώς και τις λοιπές προσωπικές σχέσεις (ηλικία, ευαισθησία κλπ), στ) η κοινωνικοικονομική θέση και κατάσταση των διαδίκων φυσικών προσώπων και τέλος ζ) ότι σκοπός της χρηματικής ικανοποίησης είναι η ηθική παρηγοριά και ανακούφιση των στενών συγγενών και όχι ο πλουτισμός τους. Με αυτά τα δεδομένα, το ποσό της εύλογης χρηματικής ικανοποίησης πρέπει να καθορισθεί σ΄αυτό των 36.000 € για την πρώτη ενάγουσα, κόρη της θανούσας και 6.000 € για την δεύτερη ενάγουσα εγγονή αυτής. Συνεπώς η συνολική αποκαταστατέα ζημία της πρώτης ενάγουσας ανέρχεται στο ποσό των (36.000 + 4.570) = 40.470 €. Σημειώνεται ότι χρηματική ικανοποίηση στο ποινικό Δικαστήριο ασκείται πλέον μόνο για την υποστήριξη της κατηγορίας, ώστε δεν έχει νόημα η επιφύλαξη ποσού 40 €. Το πρωτοβάθμιο Δικαστήριο που καθόρισε το ποσό της χρηματικής ικανοποίησης σ΄αυτό των 44.950 € και 15.000 € αντίστοιχα για την πρώτη και δεύτερη ενάγουσα, έσφαλε. Συνεπώς θα πρέπει να εξαφανισθεί η εκκαλούμενη απόφαση, να διακρατηθεί η αγωγή από το παρόν Δευτεροβάθμιο Δικαστήριο, και να γίνει αυτή δεκτή εν μέρει ως ουσιαστικά βάσιμη και να υποχρεωθεί ο εναγόμενος να καταβάλει στην πρώτη ενάγουσα, το ποσό των 15.000,00 € και να αναγνωρισθεί ότι της οφείλει το επιπλέον ποσό των 25.479 €, με το νόμιμο τόκο από την επίδοση της αγωγής και, αντίστοιχα, να υποχρεωθεί ο εναγόμενος να καταβάλει, στην δεύτερη ενάγουσα, το ποσό των 5.000,00 € και να αναγνωρισθεί ότι της οφείλει το επιπλέον ποσό των 1.000,00 €, με το νόμιμο τόκο από την επίδοση της αγωγής και μέχρι την εξόφληση. Λόγω της εξαφάνισης της απόφασης θα πρέπει να διαταχθεί η επιστροφή του παραβόλου της έφεσης στον εκκαλούντα – εναγόμενο (άρθρο 495 ΚΠολΔ). Τέλος τα δικαστικά έξοδα των δύο βαθμών δικαιοδοσίας βαρύνουν τον εναγόμενο, θα του επιβληθούν όμως μειωμένα ενόψει της ιδιαίτερης δυσχέρειας των κανόνων δικαίου που εφαρμόσθηκαν (άρθρα 183, 179 ΚΠολΔ).
ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΛΟΓΟΥΣ ΑΥΤΟΥΣ
ΔΙΚΑΖΕΙ αντιμωλία των διαδίκων.
ΔΕΧΕΤΑΙ τυπικά και στην ουσία της την έφεση.
ΕΞΑΦΑΝΙΖΕΙ την εκκαλούμενη, με αρ. 2139/2020 απόφαση του Μονομελούς Πρωτοδικείου Πειραιώς.
ΚΡΑΤΕΙ την υπόθεση.
ΔΕΧΕΤΑΙ την από 10-4-2019, με αρ. καταθ. ………../2019 αγωγή εν μέρει.
ΥΠΟΧΡΕΩΝΕΙ τον εναγόμενο να καταβάλει στην πρώτη ενάγουσα το ποσό των δέκα πέντε χιλιάδων (15.000) € και στη δεύτερη ενάγουσα το ποσό των πέντε χιλιάδων (5.000) €, με το νόμιμο τόκο από την επίδοση της αγωγής.
ΑΝΑΓΝΩΡΙΖΕΙ ότι ο εναγόμενος οφείλει να καταβάλει στις ενάγουσες τα επιπλέον ποσά των είκοσι πέντε χιλιάδων τετρακοσίων εβδομήντα εννιά (25.479) € στην πρώτη και χιλίων (1.000) € στη δεύτερη, με το νόμιμο τόκο από την επίδοση της αγωγής.
ΔΙΑΤΑΣΣΕΙ την επιστροφή του παραβόλου της έφεσης που αναφέρθηκε στην αρχή του σκεπτικού στον εκκαλούντα – εναγόμενο που κατέθεσε αυτό.
ΕΠΙΒΑΛΛΕΙ σε βάρος του εναγόμενου μέρος των δικαστικών εξόδων των εναγουσών των δύο βαθμών δικαιοδοσίας, τα οποία ορίζει στο ποσό των επτακοσίων (750) €.
ΚΡΙΘΗΚΕ, αποφασίσθηκε και δημοσιεύθηκε σε έκτακτη δημόσια συνεδρίαση στο ακροατήριό του, χωρίς να παρίστανται οι διάδικοι και οι πληρεξούσιοι δικηγόροι τους, στις 26.8.2022.
Ο ΔΙΚΑΣΤΗΣ Η ΓΡΑΜΜΑΤΕΑΣ
