Εισηγητής: Εμμανουήλ Γκαραφλής
Αγωγή αποζημίωσης του άρθρου 105 επ. ΕισΝΑΚ λόγω καθίζησης οδοστρώματος εντός αιγιαλού στον Δήμο Αιγιαλείας – Καθορισμός του κανονιστικού πλαισίου για την ανεύρεση της αρμοδιότητας συντήρησης – το γεγονός ότι το οδόστρωμα κείται εντός του αιγιαλού δεν συνεπάγεται ότι μετακυλίεται στο Δημόσιο η υποχρέωση συντήρησης, αλλά δημιουργεί απλώς την πρόσθετη υποχρέωση στον Δήμο να ζητήσει άδεια, εφόσον απαιτείται κατά το νόμο – αιτιώδης συνάφεια μεταξύ της παράλειψης συντήρησης και της καθίζησης βάσει προσφορότητας της παράλειψης της επιφέρει το ζημιογόνο γεγονός (causaadequate) αλλά και βάσει παραβίασης κανόνων που είχαν τεθεί προκειμένου ακριβώς να μην επέλθει το συγκεκριμένο ζημιογόνο γεγονός(Normzwecklehre) – πραγματικά περιστατικά
ΤΟ
ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΟ ΠΡΩΤΟΔΙΚΕΙΟ ΠΑΤΡΩΝ
ΤΜΗΜΑ 4 ο ΜΟΝΟΜΕΛΕΣ
Σ υ ν ε δ ρ ί α σ ε δημόσια στο ακροατήριό του στις 22 Μαρτίου 2022, με δικαστή τον Εμμανουήλ Γκαραφλή, Πρωτοδίκη Δ.Δ., και γραμματέα τον Ιωάννη Γεωργόπουλο, δικαστικό υπάλληλο,
γ ι α να δικάσει την αγωγή με χρονολογία κατάθεσης 10 Μαρτίου 2020 (με αριθμό καταχώρισης AΓ94/10.03.2020),
τ η ς ανώνυμης εταιρείας με την επωνυμία «Λ… Α.Ε.», με έδρα την Κόρινθο (οδό Δ… αριθμ. ..), η οποία παραστάθηκε δια του δικηγόρου Πατρών Γεωργίου Γιαπρακά,
κ α τ ά 1. Του Ελληνικού Δημοσίου που εκπροσωπείται από τον Υπουργό Οικονομικών και παραστάθηκε δια του Δικαστικού Πληρεξουσίου του Νομικού Συμβουλίου του Κράτους στην Πάτρα Επαμεινώνδα Αποστολόπουλου, σύμφωνα με την από 21.03.2022 δήλωση κατ’ άρθρο 133 παρ. 2 του ΚΔΔ, 2. του Νομικού Προσώπου Δημοσίου Δικαίου με την επωνυμία «Περιφέρεια Δυτικής Ελλάδας», που εκπροσωπείται από τον Περιφερειάρχη αυτού, ο οποίος παραστάθηκε δια του δικηγόρου Πατρών Αριστείδη Καρύδη, σύμφωνα με την από 17.03.2022 δήλωση κατ’ άρθρο 133 παρ. 2 του ΚΔΔ και, 3. Του Νομικού Προσώπου Δημοσίου Δικαίου με την επωνυμία «Δήμος Αιγιαλείας» που εκπροσωπείται από τον Δήμαρχο αυτού ο οποίος παραστάθηκε δια του δικηγόρου Αιγίου Παναγιώτη Κουρή, σύμφωνα με την από 17.03.2022 δήλωση κατ’ άρθρο 133 παρ. 2 του ΚΔΔ.
Κατά τη συζήτηση της υπόθεσης, ο διάδικος που παραστάθηκε στο ακροατήριο ανέπτυξε τους ισχυρισμούς του και ζήτησε όσα αναφέρονται στα πρακτικά.
Αφού μελέτησε τη δικογραφία
Σκέφθηκε κατά τον νόμο
1. Επειδή, με την υπό κρίση αγωγή, για την άσκηση της οποίας καταβλήθηκε τέλος δικαστικού ενσήμου ύψους 407,84 ευρώ (βλ. το με αριθμό 434055390951 1221 0061 ηλεκτρονικό δικαστικό ένσημο και το από 22.10.2021αποδεικτικό της Τράπεζας Πειραιώς περί εξόφλησης αυτού), ζητείται να υποχρεωθούν τα εναγόμενα, με απόφαση προσωρινώς εκτελεστή, να καταβάλουν εις ολόκληρον στην ενάγουσα το ποσό των 38.505,50 ευρώ νομιμοτόκως από την επίδοση της αγωγής. Το ανωτέρω ποσό ζητείται ως αποζημίωση κατά τις διατάξεις των άρθρων 105 και 106 του ΕισΝΑΚ για την ζημία που, όπως υποστηρίζει η ενάγουσα προς θεμελίωση της αξίωσής της, υπέστη το με αριθμό κυκλοφορίας Η…. 3….. ιδιωτικής χρήσης φορτηγό ιδιοκτησίας της την 13.03.2015 εξαιτίας της πλημμελούς, κατά την αγωγή, συντήρησης του οδοστρώματος στην παραλιακή οδό Αιγιαλέως εντός του Δημοτικού Διαμερίσματος Αιγείρας του εναγόμενου Δήμου Αιγιαλείας.
2. Επειδή, ο Κώδικας Διοικητικής Δικονομίας, ο οποίος κυρώθηκε με το άρθρο πρώτο του ν.2717/1999 (Α΄ 97, Κ.Δ.Δ.), ορίζει στο άρθρο 71 ότι: «Αγωγή μπορεί να ασκήσει εκείνος ο οποίος έχει, κατά του Δημοσίου ή άλλου νομικού προσώπου δημοσίου δικαίου, χρηματική αξίωση από έννομη σχέση δημοσίου δικαίου.», στο δε άρθρο 72 ότι: «Η αγωγή ασκείται κατά του Δημοσίου ή του νομικού προσώπου δημοσίου δικαίου, που είναι υπόχρεο προς ικανοποίηση της κατά την παρ. 1 του προηγούμενου άρθρου αξίωσης.».
3. Επειδή, στο μεν άρθρο 105 του Εισαγωγικού Νόμου του Αστικού Κώδικα ορίζεται ότι: «Για παράνομες πράξεις ή παραλείψεις των οργάνων του δημοσίου κατά την άσκηση της δημόσιας εξουσίας που τους έχει ανατεθεί, το δημόσιο ενέχεται σε αποζημίωση, εκτός αν η πράξη ή η παράλειψη έγινε κατά παράβαση διάταξης που υπάρχει για χάρη του γενικού συμφέροντος», στο δε άρθρο 106 αυτού ότι: «Οι διατάξεις των δύο προηγούμενων άρθρων εφαρμόζονται και για την ευθύνη των δήμων, των κοινοτήτων ή των άλλων νομικών προσώπων δημοσίου δικαίου από πράξεις ή παραλείψεις των οργάνων που βρίσκονται στην υπηρεσία τους».
4. Επειδή, κατά την έννοια των διατάξεων αυτών, ευθύνη του Δημοσίου ή νομικού προσώπου δημοσίου δικαίου προς αποζημίωση γεννάται όχι μόνο από την έκδοση μη νόμιμης εκτελεστής διοικητικής πράξης ή από τη μη νόμιμη παράλειψη έκδοσης τέτοιας πράξης, αλλά και από μη νόμιμες υλικές ενέργειες των οργάνων του Δημοσίου ή από παραλείψεις οφειλόμενων νόμιμων υλικών ενεργειών αυτών, εφόσον οι υλικές αυτές ενέργειες ή παραλείψεις συνάπτονται με την οργάνωση και λειτουργία των δημοσίων υπηρεσιών. Κατά την έννοια, επίσης, των ίδιων ως άνω διατάξεων, ευθύνη του Δημοσίου ή ν.π.δ.δ., τηρουμένων και των λοιπών προϋποθέσεων του νόμου, συντρέχει όχι μόνο όταν με πράξη ή παράλειψη οργάνου αυτών παραβιάζεται συγκεκριμένη διάταξη νόμου, αλλά και όταν παραλείπονται τα ιδιαίτερα καθήκοντα και οι υποχρεώσεις που προσιδιάζουν στη συγκεκριμένη υπηρεσία και προσδιορίζονται από την κείμενη εν γένει νομοθεσία, τα διδάγματα της κοινής πείρας και τις αρχές της καλής πίστης και δεν οφείλονται σε προσωπικό πταίσμα οργάνου ενεργούντος εκτός του κύκλου των υπηρεσιακών του καθηκόντων. Για την θεμελίωση, περαιτέρω, της αστικής ευθύνης, εκτός από τη συνδρομή της – κατά τα προαναφερόμενα – παρανομίας, πρέπει να αποδεικνύεται η επέλευση σε βάρος του ενάγοντος ζημίας, καθώς και η ύπαρξη αιτιώδους συνδέσμου μεταξύ της παρανομίας (παράνομης πράξης, παράλειψης, υλικής ενέργειας ή παράλειψης υλικής ενέργειας) και του ζημιογόνου αποτελέσματος (πρβλ. ΣτΕ 289/1995, 2763/1999, 1893-4/2000, 4133/2011, 1608/2016), ο οποίος (αιτιώδης σύνδεσμος) συντρέχει όταν οι παράνομες παραλείψεις των οργάνων του Δημοσίου ή των λοιπών ν.π.δ.δ. είναι, κατά τα διδάγματα της κοινής πείρας, εξ αντικειμένου ικανές, κατά τη συνήθη πορεία των πραγμάτων και ενόψει των ειδικών συνθηκών της συγκεκριμένης περίπτωσης, να επιφέρουν το ζημιογόνο αποτέλεσμα (ΣτΕ 4776/1997, 332/2009, 877/2013, 1608/016). Εξάλλου, η κατά τα ανωτέρω αστική ευθύνη του Δημοσίου και των άλλων ν.π.δ.δ. είναι αντικειμενική, με την έννοια ότι δεν απαιτείται η συνδρομή υπαιτιότητας του ζημιώσαντος οργάνου για τη θεμελίωση της ευθύνης (ΣτΕ 1300/2014, 2187/2015). Περαιτέρω, εφόσον συντρέχουν οι προϋποθέσεις εφαρμογής των ως άνω διατάξεων, το Δημόσιο και τα νομικά πρόσωπα δημοσίου Δικαίου υποχρεούνται να αποκαταστήσουν κάθε θετική ή αποθετική ζημία (άρθρα 297 και 298 του Αστικού Κώδικα). Ειδικότερα, σε περίπτωση που καταστραφεί εντελώς, με ευθύνη του Δημοσίου ή Ν.Π.Δ.Δ. ξένο πράγμα, οφείλεται αποζημίωση του παθόντος και ειδικότερα του ιδιοκτήτη, ο οποίος δικαιούται να απαιτήσει την ανόρθωση της θετικής ζημίας, που συνίσταται στην αξία του πράγματος αυτού κατά το χρόνο της καταστροφής, αντιστοίχως προς την οποία μειώνεται η υπάρχουσα περιουσία του ζημιωθέντος και το ποσό αυτής αποτελεί την επιδικαστέα αποζημίωση. Συνακόλουθα, σε περίπτωση ολοσχερούς καταστροφής σε ατύχημα οχήματος που δεν είναι καινούριο – η οποία μπορεί να είναι είτε υλική (όταν το όχημα έχει υποστεί τέτοια παραμόρφωση από άποψη βλαβών, ώστε, ουσιαστικά, δεν είναι πλέον τεχνικά δυνατή η αποκατάστασή του), είτε οικονομικοτεχνική (όταν η αποκατάσταση των ζημιών είναι τεχνικά δυνατή, ωστόσο είναι ασύμφορη χρονικά και οικονομικά, συνυπολογιζόμενης και της μείωσης της εμπορικής αξίας του οχήματος) – η αποκαταστατέα θετική ζημία υπολογίζεται με βάση την εμπορική αξία του οχήματος και την κατάσταση στην οποία αυτό βρισκόταν (πριν τη ζημία) κατά τον χρόνο του ατυχήματος (ΑΠ 638/2017), αφαιρουμένης της αξίας των υπολειμμάτων του (ΑΠ 638/2017, 1539/1998).
5. Επειδή, με το ν. 3155/1955 (Α΄63), οι δημόσιες οδοί της χώρας κατατάχθηκαν σε Εθνικές, Επαρχιακές και Δημοτικές (ή Κοινοτικές) (άρθρο 1). Ειδικότερα, κατά το άρθρο 2, οι Εθνικές οδοί, οι οποίες καθορίζονται με βασιλικό διάταγμα, αποτελούν κύριες οδικές αρτηρίες που ενώνουν τα σπουδαιότερα αστικά κέντρα μεταξύ τους και με τα μεγαλύτερα λιμάνια, αεροδρόμια ή σιδηροδρομικούς σταθμούς, οι κυριότερες οδοί που συνδέουν τη χώρα με τις όμορες επικράτειες καθώς και οι οδοί που εξυπηρετούν τόπους εξαιρετικού τουριστικού ενδιαφέροντος ή την άμυνα της χώρας. Οι δημοτικές ή κοινοτικές οδοί, σύμφωνα με το άρθρο 4, εξυπηρετούν τις πάσης φύσης ανάγκες ενός Δήμου ή κοινότητας εντός των διοικητικών ορίων αυτού και οι επαρχιακές οδοί, οι οποίες, ομοίως, καθορίζονται με βασιλικό διάταγμα είναι όλες εκείνες που δεν είναι εθνικές, δημοτικές ή κοινοτικές (άρθρο 3). Με βάση τον παραπάνω χαρακτηρισμό, οι εθνικές οδοί συντηρούνται από το Κράτος δια των υπηρεσιών των δημοσίων έργων, οι επαρχιακές οδοί από το Ταμείο Οδοποιίας των Νομών (Νομαρχιακά Ταμεία κατά το άρθρο 7 του ν.δ. 3620/1956, Α΄279, ήδη Νομαρχίες, βλ. άρθρα 21 και 23 ν. 1622/1986, Α΄92, άρθρο 3 ν. 2218/1994, Α΄90, άρθρο 8 π.δ. 30.1996 Α΄21) και οι Δημοτικές και Κοινοτικές οδοί από τους οικείους Δήμους και Κοινότητες (άρθρο 5). Κατόπιν εξουσιοδότησης των ανωτέρω διατάξεων εξεδόθησαν τα βασιλικά διατάγματα της 9/20.08.1955 (Α΄222) και 06.02.156 (Α΄47) με τα οποία καθορίσθηκαν οι εθνικές και επαρχιακές οδοί της χώρας αντίστοιχα, ενώ, ακολούθως, κατ’ εξουσιοδότηση του βασιλικού διατάγματος 465/1970 (A΄150), οι Εθνικές υποδιαιρέθηκαν σε Βασικό (Πρωτεύον), δευτερεύον και τριτεύον οδικό δίκτυο ενώ οι Επαρχιακές οδοί σε πρωτεύον και δευτερεύον. Ειδικότερα, ορίστηκε ότι Βασικό Εθνικό Οδικό Δίκτυο είναι το τμήμα εκείνο του Εθνικού Οδικού Δικτύου που συνδέει α) τα σπουδαιότερα αστικά κέντρα μεταξύ τους και β) τη χώρα με άλλες επικράτειες απευθείας ή με παρέμβαση πορθμείων, Δευτερεύον Εθνικό Οδικό Δίκτυο είναι το τμήμα εκείνο του Εθνικού Οδικού Δικτύου που συνδέει Βασικούς Εθνικούς Οδικούς άξονες μεταξύ τους ή με μεγάλα αστικά κέντρα, λιμάνια, αεροδρόμια ή με τόπους εξαιρετικού τουριστικού ενδιαφέροντος ή είναι οδικοί άξονες για τους οποίους έχει γίνει παραλλαγή με Βασικό Εθνικό Οδικό Δίκτυο, Τριτεύον Εθνικό Οδικό Δίκτυο είναι το τμήμα εκείνο του Εθνικού Οδικού Δικτύου που έχει αντικατασταθεί με νέες χαράξεις εθνικού οδικού Δικτύου ή εξυπηρετεί μετακινήσεις σε περιοχές με αρχαιολογικό τουριστικό, ιστορικό ή αναπτυξιακό ενδιαφέρον, Πρωτεύον Επαρχιακό Οδικό Δίκτυο είναι το τμήμα εκείνο του Επαρχιακού Οδικού Δικτύου που συνδέει αστικά κέντρα με το Εθνικό Οδικό Δίκτυο, καθώς και περιοχές με αρχαιολογικό, τουριστικό, ιστορικό ή αναπτυξιακό ενδιαφέρον και, τέλος, Δευτερεύον Επαρχιακό Οδικό Δίκτυο είναι το τμήμα εκείνο του Επαρχιακού Οδικού Δικτύου που συνδέει Δήμους ή Κοινότητες εκτός της Πρωτεύουσας του Νομού μεταξύ τους. Με την Δ1ε/οι.5554/1991 (Β΄314) απόφαση του Αναπληρωτή Υπουργού Περιβάλλοντος Χωροταξίας και Δημοσίων Έργων που εκδόθηκε κατ’ εξουσιοδότηση του παραπάνω β.δ., καθορίστηκε το Βασικό Εθνικό Δίκτυο της Χώρας (στο οποίο περιλαμβανόταν η Εθνική οδός Πάτρας – Ρίου και η Εθνική Οδός Αθήνας – Ελευσίνας – Κορίνθου – Πάτρας). Περαιτέρω, κατ’ εξουσιοδότηση του ανωτέρω βασιλικού διατάγματος καθώς και του άρθρου 1 του π.δ. 347/1993 (Α΄146) με ταυτόσημο περιεχόμενο, εξεδόθη η ΔΜΕΟ/Ε/ΟΙΚ/779/1995 απόφαση του Αναπληρωτή Υπουργού Περιβάλλοντος, Χωροταξίας και Δημοσίων Έργων με την οποία το Εθνικό Οδικό Δίκτυο της Πελοποννήσου κατατάχθηκε σε Πρωτεύον, Δευτερεύον και Τριτεύον, ενώ με την ΔΜΕΟ/ε/0/266/1995 (Β΄293) απόφαση του παραπάνω Υπουργού ανακατατάχθηκε το Επαρχιακό Οδικό Δίκτυο των Νομών της Χώρας.
6. Επειδή, προκειμένου να παύσει η σύγχυση και η μετάθεση ευθυνών ως προς τη συντήρηση των δημοσίων οδών, με τις παρ. 2 έως 8 του άρθρου 7 του ν. 3481/2006 (Α΄162) παρασχέθηκαν εξουσιοδοτήσεις για την έκδοση υπουργικής απόφασης και αποφάσεων των Γενικών Γραμματέων των (τότε) κρατικών Περιφερειών αντίστοιχα, για την καταγραφή των δημοσίων οδών και τον προσδιορισμό των φορέων (ΥΠΕΧΩΔΕ, Περιφέρειες, Νομαρχιακές Αυτοδιοικήσεις, Δήμοι και Κοινότητες) που είναι αρμόδιοι και εντεύθεν ευθυνόμενοι για τη συντήρησή τους σε περίπτωση ατυχημάτων που αποδίδονται σε έλλειψη συντήρησης των οδών, χωρίς να επαναπροσδιορίζεται η κατάταξή τους σε εθνικές, επαρχιακές και δημοτικές. Συγκεκριμένα, ορίστηκε ότι “2. Με απόφαση του Υπουργού Περιβάλλοντος, Χωροταξίας και Δημόσιων Εργων καθορίζονται οι οδοί του Νομού Αττικής που έχουν πρωτεύουσα σημασία για την κυκλοφορία των οχημάτων και τα ολοκληρωμένα τμήματα των αυτοκινητοδρόμων που ανήκουν στην αρμοδιότητα των υπηρεσιών της Γενικής Γραμματείας Δημόσιων Έργων του Υπουργείου Περιβάλλοντος, Χωροταξίας και Δημόσιων Έργων. 3. Με αποφάσεις των κατά τόπους αρμόδιων Γενικών Γραμματέων των Περιφερειών της Χώρας, οι οποίες λαμβάνουν υπόψη την απόφαση της παραγράφου 2 και εκδίδονται εντός έξι (6) μηνών από την έναρξη ισχύος της και δημοσιεύονται στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως, καθορίζονται οι οδοί που ανήκουν στην αρμοδιότητα συντήρησης των υπηρεσιών της οικείας Περιφέρειας και των Νομαρχιακών Αυτοδιοικήσεων. Αρμόδιοι προς συντήρηση όλων των υπόλοιπων δημόσιων οδών είναι οι δήμοι και οι κοινότητες, ο καθένας μέσα στα όρια της διοικητικής του περιφέρειας. 4. Για την εφαρμογή των παραγράφων 2 και 3, ως “συντήρηση” νοείται η αποκατάσταση των βλαβών του οδοστρώματος και των στοιχείων ασφαλείας της οδού (στηθαία, νησίδες ασφαλείας, σήμανση κ.ο.κ.), επιφυλασσομένων των διατάξεων που ισχύουν κάθε φορά για την αρμοδιότητα και τις ευθύνες των Οργανισμών Κοινής Ωφέλειας. Την υπηρεσία που έχει κατά τα ανωτέρω την αρμοδιότητα συντήρησης των οδών βαρύνει η υποχρέωση και η δαπάνη ηλεκτροφωτισμού τους, σύμφωνα με τις ισχύουσες τεχνικές προδιαγραφές. Με τις διατάξεις του παρόντος δεν θίγονται οι αρμοδιότητες που αφορούν την καθαριότητα της επιφάνειας των οδών. 5. Οι αρμόδιες για τη συντήρηση των οδών υπηρεσίες υποχρεούνται να ελέγχουν, τουλάχιστον ανά δεκαπενθήμερο, τις οδούς της αρμοδιότητάς τους, για τη διαπίστωση βλαβών του οδοστρώματος και των λοιπών στοιχείων ασφαλείας της οδού και να καταγράφουν τα ευρήματα σε ειδικό βιβλίο, που τηρείται με ευθύνη του Προϊσταμένου τους. Τα όργανα της Ελληνικής Αστυνομίας υποχρεούνται να ειδοποιούν αμέσως και εγγράφως τις αρμόδιες για τη συντήρηση των οδών υπηρεσίες, για την ύπαρξη βλαβών του οδοστρώματος και των στοιχείων ασφαλείας των οδών που υποπίπτουν στην αντίληψή τους και εκθέτουν σε κίνδυνο την ασφάλεια των χρηστών της οδού. Κάθε ενδιαφερόμενος πολίτης μπορεί να προβαίνει επίσης σε γραπτή ειδοποίηση των αρμόδιων για τη συντήρηση υπηρεσιών, με οποιοδήποτε μέσο (όπως ιδίως τηλεομοιοτυπία, ηλεκτρονικό ταχυδρομείο, ταχυδρομική επιστολή), η οποία καταχωρίζεται από τις ως άνω υπηρεσίες στο τηρούμενο ειδικό βιβλίο. 6. Η αρμόδια προς συντήρηση της οδού υπηρεσία υποχρεούται να πραγματοποιήσει με όργανά της αυτοψία της βλάβης, μέσα σε δύο (2) εργάσιμες ημέρες αφότου λάβει με οποιονδήποτε τρόπο γνώση αυτής και να συντάξει συνοπτική έκθεση περί της έκτασης και του είδους της και της ύπαρξης ή μη ανάγκης άμεσης αντιμετώπισης. Εφόσον κατά την αυτοψία διαπιστωθεί επικινδυνότητα της βλάβης για την οδική ασφάλεια, λαμβάνονται άμεσα από τους διενεργούντες την αυτοψία τα απαραίτητα μέτρα για την προσωρινή της αποκατάσταση, εφόσον αυτή είναι δυνατή, άλλως για την οριοθέτηση και την κατάλληλη σήμανσή της, προς αποφυγή ατυχημάτων. Η αποκατάσταση των βλαβών που κρίνονται επικίνδυνες για την οδική ασφάλεια ολοκληρώνεται υποχρεωτικά εντός δέκα (10) ημερών από τη διενέργεια της αυτοψίας. Οι ενέργειες της παραγράφου αυτές καταγράφονται σε ειδικό Πρωτόκολλο Αντιμετώπισης Βλάβης, το οποίο συντάσσεται και υπογράφεται από τον υπάλληλο ή τους υπαλλήλους που ορίσθηκαν υπεύθυνοι κατά τα ανωτέρω και θεωρείται από τον αρμόδιο προϊστάμενο της υπηρεσίας. Η μη τήρηση των υποχρεώσεων αυτής και της προηγούμενης παραγράφου με υπαιτιότητα των αρμόδιων οργάνων συνιστά πειθαρχικό παράπτωμα. […] 8. Οι διατάξεις του παρόντος δεν επηρεάζουν την κατάταξη και χαρακτηρισμό των οδών και τις συνέπειες που απορρέουν από την κατάταξη, κατά τις ισχύουσες διατάξεις.”. Κατ’ εξουσιοδότηση του πιο πάνω άρθρου εξεδόθησαν (α) η Δ17α/06/52/ΦΝ43/2007 (Β΄398) απόφαση του Υπουργού Περιβάλλοντος, Χωροταξίας και Δημοσίων Έργων με το οποίο, μεταξύ άλλων, η ΓΓΔΕ του ΥΠΕΧΩΔΕ καθορίστηκε ως αρμόδια για τη συντήρηση του αυτοκινητόδρομου της Παράκαμψης Πάτρας και της Νέα Εθνική Οδός Πάτρας – Κορίνθου μαζί με το αντίστοιχο δευτερεύον οδικό δίκτυο (δευτερεύουσας οδοί των ανισόπεδων κόμβων και παράπλευροι οδοί), (β) η 8846/2007 (Β΄2207) απόφαση του Γενικού Γραμματέα της (τότε) κρατικής Περιφέρειας Δυτικής Ελλάδας με την οποία καθορίστηκαν οι οδοί του Οδικού Δικτύου της Περιφέρειας Δυτικής Ελλάδας που η συντήρησή τους ανήκει στην αρμοδιότητα της ΔΕΣΕ της πιο πάνω Περιφέρειας, στις οποίες περιλαμβάνονταν και οι παράπλευροι των οδικών αξόνων του Πρωτεύοντος και Δευτερεύοντος Εθνικού Οδικού Δικτύου και (γ) η με αριθμό 10399/680/2008 (ΑΑΠ 106) απόφαση του ιδίου ως άνω Γενικού Γραμματέα Περιφέρειας Δυτικής Ελλάδος με την οποία καθορίστηκαν οι οδοί του Οδικού Δικτύου της Περιφέρειας Δυτικής Ελλάδας, που η συντήρησή τους ανήκει στην αρμοδιότητα των Νομαρχιακών Αυτοδιοικήσεων Αιτωλοακαρνανίας, Αχαΐας και Ηλείας. Κατά ρητή δε μνεία στην παρ. Δ της πιο πάνω απόφασης “Η αρμοδιότητα συντήρησης των υπολοίπων τμημάτων του οδικού δικτύου της Περιφέρειας Δυτικής Ελλάδος που δεν είναι αυτοκινητόδρομοι, δεν αναφέρονται στην υπ’ αριθμ 8846/26.10.2007 απόφαση μας και στην παρούσα απόφαση ανήκει στους οικείους Ο.Τ.Α.”.
7. Επειδή, εξάλλου, με το άρθρο 25 του ν. 1418/1984 (Α΄23) ορίστηκε ότι στην έννοια της εθνικής ή επαρχιακής οδού περιλαμβάνονται και οι κόμβοι και συνδέσεις άλλων οδών προς αυτές και μέχρι απόσταση 500 μέτρων για τις εθνικές οδούς και 200 μέτρων για τις επαρχιακές, βάσει κατά περίπτωση απόφασης του Υπουργού Δημοσίων Έργων, και ότι σε περίπτωση αμφιβολίας σχετικά με το χαρακτηρισμό τμημάτων οδών ως εθνικών ή επαρχιακών ο καθορισμός τους γίνεται με απόφαση του Υπουργού Δημοσίων έργων, ενώ, τέλος, με το άρθρο 186 παρ. ΙΙ εδ. ΣΤ περ. 1 του ν. 3852/2010 (Α΄87) η συντήρηση των οδών που ανήκει στην αρμοδιότητα της Κρατικής Περιφέρειας και των αντίστοιχων πρώην Νομαρχιακών Αυτοδιοικήσεων περιήλθε στις νεοσυσταθείσες αιρετές Περιφέρειες.
8. Επειδή, τέλος, στο άρθρο 75 του Κώδικα Δήμων και Κοινοτήτων, όπως κυρώθηκε με το άρθρο πρώτο του ν. 3463/2006 (Α΄114) ορίζεται ότι “ Ι. Οι δημοτικές και οι Κοινοτικές αρχές διευθύνουν και ρυθμίζουν όλες τις τοπικές υποθέσεις, σύμφωνα με τις αρχές της επικουρικότητας και της εγγύτητας, με στόχο την προστασία, την ανάπτυξη και τη συνεχή βελτίωση των συμφερόντων και της ποιότητας ζωής της τοπικής κοινωνίας. Οι Αρμοδιότητες των Δήμων και Κοινοτήτων αφορούν, κυρίως, τους τομείς: α) Ανάπτυξης, στον οποίο περιλαμβάνεται, ιδίως: […] 7. Ο σχεδιασμός, η κατασκευή, συντήρηση και Διαχείριση υποδομών για τη στήριξη της τοπικής οικονομίας, όπως έργων οδοποιίας, συστημάτων άρδευσης, αντιπλημμυρικών και εγγειοβελτιωτικών έργων. […] γ) Ποιότητας Ζωής και Εύρυθμης Λειτουργίας των Πόλεων και των Οικισμών, στον οποίο περιλαμβάνεται, ιδίως: […] 15. Η μελέτη των έργων συντήρησης και βελτίωσης του οδικού δικτύου αρμοδιότητας δήμου […]”, όπως η περίπτωση 15 προστέθηκε με την παράγραφο 2 του άρθρου 94 του ν. 3852/2010.
9. Επειδή, στην προκείμενη περίπτωση από τα στοιχεία του φακέλου της δικογραφίας προκύπτουν τα ακόλουθα πραγματικά περιστατικά: Την 13.03.2015 και ώρα 12.000 το με αριθμό κυκλοφορίας Η…. 3…. ιδιωτικής χρήσης φορτηγό, αναμικτήρας σκυροδέματος (μπετονιέρα), ιδιοκτησίας της ενάγουσας, μάρκας ΜΑΝ, το οποίο εκινείτο με οπισθοπορεία στην παραλιακή οδό Αιγιαλέως εντός του Δημοτικού Διαμερίσματος Αιγείρας του Δήμου Αιγιαλείας προς την οδό Φελόης, ανατράπηκε λόγω καθίζησης του οδοστρώματος σε μήκος 15 μέτρων, πλάτος ενός και βάθος ενός, με αποτέλεσμα το πιο πάνω όχημα να υποστεί υλικές ζημιές. Σύμφωνα με την υπό κρίση αγωγή, η οποία παραδεκτώς αναπτύσσεται με το υπόμνημα που κατατέθηκε νομίμως την 24.03.2022, εντός, δηλαδή, της προβλεπόμενης κατά το νόμο προθεσμίας, από την ανατροπή του οχήματος υπέστησαν εκτεταμένες βλάβες, μεταξύ άλλων, το σασί, το κουβούκλιο, η βαρέλα, το σύστημα διεύθυνσης και ανάρτησης, το καζανάκι εξάτμισης, το ντεπόζιτο του πετρελαίου και η ελαιολεκάνη του κινητήρα, το κόστος της αποκατάστασης των οποίων, ανερχόμενο σε 42.000,00 ευρώ πλέον ΦΠΑ 9.660,00 ευρώ, καθιστούσε, κατά την ενάγουσα, την επισκευή του οχήματος ασύμφορη, ενόψει της ήδη απομειωμένης κατά 20% αξία του οχήματος προ της σύγκρουσης ύψους 35.000,00 ευρώ. Ιστορείται, περαιτέρω, ότι για την ανέλκυση, φόρτωση σε νταλίκα, μεταφορά και εκφόρτωση στο Δερβένι και εκ νέου μεταφορά του οχήματος στην Κόρινθο, έδρα της ενάγουσας, δαπανήθηκε το ποσό των 3.505,50. Αποκλειστικοί υπαίτιοι, κατά την υπό κρίση αγωγή, για την προαναφερόμενη συνολική ζημία των 38.505,50 ευρώ (35.000 ευρώ + 3.505,50 ευρώ), ήταν οι εναγόμενοι οι οποίοι, όπως προβάλλεται, αν και αρμόδιοι για την συντήρηση της ανωτέρω οδού, παρέλειψαν παρανόμως να προβούν δια των οργάνων τους σε τακτικό έλεγχο και συντήρησή του οδοστρώματος, ως όφειλαν με βάση το νόμο, τα δεδομένα της κοινής πείρας και τις αρχές της καλής πίστης. Ενόψει τούτων, ζητείται προς αποκατάσταση της ανωτέρω ζημίας να υποχρεωθούν οι εναγόμενοι να καταβάλουν εις ολόκληρον στην ενάγουσα το ποσό των 38.505,50 ευρώ νομιμοτόκως από την επίδοση της αγωγής. Προς απόδειξη των πραγματικών γεγονότων που επικαλείται για να στηρίξει τους ισχυρισμούς της η ενάγουσα προσκομίζει, μεταξύ άλλων (α) αντίγραφο του δελτίου οδικού τροχαίου ατυχήματος του Αρχιφύλακα Κ….. Π….., στο οποίο σημειώνεται ότι την 13.03.2015 το με αριθμό κυκλοφορίας Η… 3…. ΙΧΦ όχημα ιδιοκτησίας της ενάγουσας ανετράπη από την αριστερή πλευρά του λόγω ολικής καθίζησης του οδοστρώματος σε μήκος 15 μέτρων περίπου, πλάτους ενός μέτρου και βάθους ενός μέτρου στην παραλιακή οδό Αιγιάλεως, (β) αντίγραφο αποσπάσματος του δελτίου συμβάντος του Γ΄ Λιμενικού Τμήματος Αιγίου για την 13.03.2015, (γ) αντίγραφο της από 28.07.2011 άδειας κυκλοφορίας του με αριθμό κυκλοφορίας Η… 3…. οχήματος, κάτοχος του οποίου αναγράφεται η ενάγουσα, καθώς και αντίγραφο του με ημερομηνία έκδοσης 30.12.2014 ασφαλιστηρίου συμβολαίου της ενάγουσας με την Εθνική Ασφαλιστική για το παραπάνω όχημα, (δ) αντίγραφο της προσφοράς της επιχείρησης γενικών συνεργείων “Δ. Χ…. Ε.Ε.” κατά την οποία για τη εξαγωγή και τοποθέτηση πλαισίου βαρέλας, σασμάν, γεφυρών, κουβουκλίου και χρωματισμού αυτού στο όχημα με αριθμό κυκλοφορίας Η… 3…. απαιτείται το ποσό των 15.000 έως 17.000 ευρώ, (ε) αντίγραφο της προσφοράς της επιχείρησης δομικών μηχανημάτων “Μ…. ΑΕΒΕ” κατά την οποία για την κατασκευή βαρέλας, φτερών βαρέλας, χωνιού φορτώσεως χωνιού μεσαίου, σέσουλας, δύο προεκτάσεων σέσουλας, καζανιού νερού πίεσης, ψυγείου λαδιού, τη βαφή βαρέλας και πύργων και την επαναφορά πύργων, βαρέλας, τον έλεγχο του μειωτήρα, της αντλίας, των μοτέρ ραούλων και των επανατοποθέτηση όλων των ανωτέρω εξαρτημάτων απαιτείται το ποσό των 17.350,00 ευρώ, (στ) αντίγραφο της με αριθμό 57/01.04.2015 προσφοράς των συνεργείων βαρέων οχημάτων “ΑΦΟΙ Γ. Κ……. Ο.Ε.” κατά την οποία για την αγορά κοντής μπάρας, δεύτερου άξονα, μπάρας μεγάλης του άξονα των εμπρόσθιων τροχών, εμπρόσθιας και οπίσθιας σούστας και τάκους πίσω σούστας, καθώς και για τις εργασίες τοποθέτησής τους, απαιτείται το ποσό των 2.760,00 ευρώ, (ζ) αντίγραφο της από 01.04.2015 προσφοράς της επιχείρησης εμπορίας φορτηγών και ανταλλακτικών, κατά την οποία ένα καζανάκι εξάτμισης, ντεπόζιτο πετρελαίου, λεκάνη κάρτερ και κεντρικός άξονας κοστολογείται στο ποσό των 4.169,00 ευρώ πλέον ΦΠΑ, (η) αντίγραφο του με αριθμό 000141/17.03.2015 τιμολογίου παροχής υπηρεσιών της επιχείρησης γερανών και ειδικών μεταφορών “Χ… Α.Ε.” κατά την οποία οι ανυψωτικές εργασίες για την ανέλκυση του οχήματος και τη μεταφορά του στην Αιγείρα, φόρτωσή του στο Δερβένι και από εκεί στην Κόρινθο κόστισαν 3.505,50 ευρώ, (θ) εκτύπωση της αγγελίας πώλησης παρόμοιου οχήματος στην ιστοσελίδα car.gr στην τιμή των 34.500 ευρώ, (ι) αντίγραφο της από 01.05.2015 εκτίμησης του μηχανολόγου μηχανικού Θ…. Κ….. κατά την οποία η επισκευή του οχήματος, η οποία ανέρχεται σε 42.000 ευρώ, είναι ασύμφορη αφού η εκτιμώμενη αξία αυτού προ του ατυχήματος ανέρχετο σε 35.000 ευρώ και, τέλος, (ια) 13 φωτογραφίες από το σημείο του ατυχήματος που αποτυπώνουν το όχημα που ανατράπηκε και την καθίζηση του οδοστρώματος.
10. Επειδή, η εν λόγω οδός δεν έχει χαρακτηρισθεί ως εθνική ή επαρχιακή με τα βασιλικά διατάγματα της 9/20/08.1955 (Α΄222) και 08/06.02.1956 (Α΄47), ούτε περιλήφθηκε στο Bασικό Εθνικό Δίκτυο της Χώρας με την Δ1ε/οι.5554/1991 (Β΄314) απόφαση του Αναπληρωτή Υπουργού Περιβάλλοντος Χωροταξίας και Δημοσίων Έργων και δεν περιλαμβάνεται, εξάλλου, στη ΔΜΕΟ/Ε/ΟΙΚ/779/1995 απόφαση του Αναπληρωτή Υπουργού Περιβάλλοντος, Χωροταξίας και Δημοσίων Έργων με την οποία το Εθνικό Οδικό Δίκτυο της Πελοποννήσου κατατάχθηκε σε Πρωτεύον, Δευτερεύον και Τριτεύον, ούτε περιέχεται στην ΔΜΕΟ/ε/0/266/1995 απόφαση με την οποία το επαρχιακό οδικό δίκτυο της Πελοποννήσου κατατάχθηκε σε πρωτεύον και δευτερεύον. Άλλωστε, ως μη παράπλευρη οδός ή δευτερεύουσα οδός του αυτοκινητοδρόμου της Παράκαμψης Πάτρας ή της Νέας Εθνικής οδού Πάτρας – Κορίνθου δεν υπάγεται, ως προς τη συντήρησή της, στην αρμοδιότητα της ΓΓΔΕ του ΥΠΕΧΩΔΕ, όπως η σχετική αρμοδιότητα αυτής καθιδρύθηκε με την Δ17α/06/52/ΦΝ43/2007 (Β΄398) απόφαση του Υπουργού Περιβάλλοντος, Χωροταξίας και Δημοσίων Έργων και, για την ταυτότητα του λόγου, δεν υπάγεται ούτε στην αρμοδιότητα συντήρησης της ΔΕΣΕ της Περιφέρειας Δυτικής Ελλάδας, σύμφωνα με την 8846/2007 (Β΄2207) απόφαση του Γενικού Γραμματέα της (τότε) κρατικής Περιφέρειας Δυτικής Ελλάδας με την οποία καθορίστηκαν οι οδοί του Οδικού Δικτύου της Περιφέρειας Δυτικής Ελλάδας που η συντήρησή τους ανήκει στην αρμοδιότητα της ΔΕΣΕ της πιο πάνω Περιφέρειας και στους οποίους περιλαμβάνονταν και οι παράπλευροι των οδικών αξόνων του Πρωτεύοντος και Δευτερεύοντος Εθνικού Οδικού Δικτύου, ενώ, τέλος, δεν εντάσσεται ούτε στις οδούς που με τη με αριθμό 10399/680/2008 (ΑΑΠ 106) του ιδίου ως άνω Γενικού Γραμματέα Περιφέρειας Δυτικής Ελλάδος καθορίστηκαν οι οδοί του Οδικού Δικτύου της Περιφέρειας Δυτικής Ελλάδας, που η συντήρησή τους ανήκει στην αρμοδιότητα των Νομαρχιακών Αυτοδιοικήσεων Αιτωλοακαρνανίας, Αχαΐας και Ηλείας. Δεν προέκυψε, επίσης, ότι το σημείο της οδού όπου συνέβη το αναφερόμενο στην αγωγή ατύχημα απέχει 200 μέτρα από το σημείο σύνδεσης ή κόμβο της οδού με επαρχιακή οδό ή 500 μέτρα από σημείο σύνδεσης ή κόμβο με εθνική οδό ούτε, πάντως, προέκυψε ότι έχει εκδοθεί απόφαση του Υπουργού Δημοσίων Έργων, κατ’ εξουσιοδότηση του άρθρου 25 του ν. 1418/1984, που για τον λόγο αυτόν να κατατάσσει το επίμαχο τμήμα της παραλιακής οδού σε εθνική ή επαρχιακή οδό. Αντιθέτως, μάλιστα, η επίμαχη παραλιακή οδός καθώς και το συγκεκριμένο σημείο, όπου έλαβε χώρα του ιστορούμενο ζημιογόνο γεγονός, βρίσκονται εντός των διοικητικών ορίων του Δημοτικού Διαμερίσματος (Ενότητας) Αιγείρας του Δήμου Αιγιαλείας, (βλ. ιδίως από το από 13.032015 δελτίο οδικού τροχαίου ατυχήματος και το από 17.03.2015 ακριβές απόσπασμα του ημερολογίου συμβάντων του Γ΄ Λιμενικού Τμήματος Αιγίου), ενώ, περαιτέρω, δεν προέκυψε ότι η παραπάνω οδός αποτελεί κύρια οδική αρτηρία μεταξύ σημαντικών αστικών κέντρων ή βασικών εθνικών οδικών αξόνων ή με σημαντικό λιμάνι, αεροδρόμιο ή σιδηροδρομικό σταθμό, όμορη επικράτεια, τόπο τουριστικού, αναπτυξιακού ή ιστορικού ενδιαφέροντος ή χρήσιμο για την άμυνα της χώρας, ή αποτελούσε παλαιότερα τμήμα του Εθνικού Οδικού Δικτύου που αντικαταστάθηκε με νέες χαράξεις, ούτε ότι συνδέει αστικό κέντρο με το Εθνικό Οδικό Δίκτυο ή Δήμους ή κοινότητες μεταξύ τους. Με τα δεδομένα, επομένως, αυτά, εφόσον, δηλαδή, η επίμαχη οδός δεν έχει χαρακτηρισθεί ως εθνική ή επαρχιακή οδός ή τμήμα αυτών ούτε διαθέτει ειδικά χαρακτηριστικά ικανά να την κατατάξουν στο εθνικό ή επαρχιακό οδικό δίκτυο, πρέπει να γίνει, κατά την κρίση του Δικαστηρίου, δεκτό ότι η οδός αυτή, προοριζόμενη ως εκ της θέσης της, στην εξυπηρέτηση των πάσης φύσεως αναγκών του Δημοτικού Διαμερίσματος (Ενότητας) Αιγείρας και, μάλιστα, εντός των διοικητικών του ορίων, υπάγεται ως δημοτική οδός στην αρμοδιότητα συντήρησης του τρίτου εναγόμενου Δήμου Αιγιαλείας, διότι κατά ρητή μνεία της παρ. Δ της 10399/680/2008 (ΑΑΠ 106) του Γενικού Γραμματέα Περιφέρειας Δυτικής Ελλάδος η αρμοδιότητα συντήρησης των υπολοίπων τμημάτων του οδικού δικτύου της Περιφέρειας Δυτικής Ελλάδος που δεν είναι αυτοκινητόδρομοι, ούτε αναφέρονται στην υπ’ αριθμ 8846/26.10.2007 απόφαση ή στην 10399/680/2008 απόφαση, ανήκει στους οικείους Ο.Τ.Α. Η αρμοδιότητα του τρίτου εναγόμενου δεν αναιρείται από το γεγονός ότι το οδόστρωμα στο σημείο της καθίζησής του βρίσκεται πράγματι εντός του αιγιαλού, όπως τα όριά του καθορίστηκαν με την 1032131/2687/Β0010/2003 απόφαση του Υφυπουργού Οικονομίας και Οικονομικών, δεδομένου ότι η θέση της οδού εντός του αιγιαλού δημιουργεί απλώς την πρόσθετη υποχρέωση λήψης εκ μέρος του Δήμου άδειας για ορισμένα έργα και πράξεις συντήρησης που, αναλόγως, βεβαίως, της έκτασης και της φύσης τους, απαιτούν την έκδοσή της, σύμφωνα με τα άρθρα 11 έως 15 του ν. 2971/2003 (ιδίως το άρθρο 14), και, πάντως, δεν συνεπάγεται ότι η αρμοδιότητα συντήρησης μετακυλίεται στο Δημόσιο. Συνεπώς, σε περίπτωση που αποδειχθεί ότι έχει επέλθει ζημία σε τρίτο πρόσωπο ως άμεση συνέπεια πλημμελούς άσκησης εκ μέρους των οργάνων του Δήμου Αιγιαλείας των καθηκόντων που συνεπάγεται η εν λόγω αρμοδιότητα, ο Δήμος, ενόψει της κατά τα ανωτέρω αρμοδιότητάς του, υπέχει αποζημιωτική ευθύνη. Κατόπιν τούτων, το Δικαστήριο, εξετάζοντας αυτεπαγγέλτως τη συνδρομή των διαδικαστικών προϋποθέσεων άσκησης της υπό κρίση αγωγής, κρίνει ότι το πρώτο εναγόμενο Ελληνικό Δημόσιο, καθώς και η δεύτερη εναγόμενη, Περιφέρεια Δυτικής Ελλάδος, ως μη υπόχρεοι για τους παραπάνω λόγους στην ικανοποίηση της απαίτησης που επιδιώκεται με την υπό κρίση αγωγή, δεν νομιμοποιούνται παθητικά κατά το άρθρο 72 του ΚΔΔ, και άρα η υπό κρίση αγωγή πρέπει να απορριφθεί ως απαράδεκτη κατά το μέρος που στρέφεται κατά αυτών. Έχοντας δε ασκηθεί παραδεκτώς κατά τα λοιπά η κρινόμενη αγωγή είναι περαιτέρω εξεταστέα στην ουσία.
11. Επειδή, όπως προκύπτει από τα προσκομιζόμενα στοιχεία, ιδίως δε το δελτίο τροχαίου συμβάντος σε συνδυασμό με την 1032131/2687/Β0010/2002 απόφασή του Υφυπουργού Οικονομίας και Οικονομικών περί καθορισμού ορίων αιγιαλού στην περιοχή της Αιγείρας, το σημείο της παραλιακής οδού Αιγιαλέως, όπου συνέβη το ένδικο περιστατικό της καθίζησης του οδοστρώματος και της εξαιτίας αυτού ανατροπής του διερχόμενου οχήματος της ενάγουσας, κείται εντός του αιγιαλού. Τούτο έχει ως αποτέλεσμα ότι το βόρειο άκρο του οδοστρώματος, που αντιστοιχεί στο ρεύμα κυκλοφορίας προς τη διασταύρωση με την οδό Φελόης, βρέχεται με τις μεγαλύτερες και συνήθεις αναβάσεις των κυμάτων της θάλασσας (άρθρο 1 παρ. 1 ν. 2971/2001) και είναι, κατά συνέπεια, επιρρεπές σε αποσάθρωση εξ αυτού του λόγου και, μάλιστα, υπόγεια, καθώς βρίσκεται σε σχετικά υψηλότερο επίπεδο από την επιφάνεια της θάλασσας. Ενόψει, επομένως, τούτων, καθώς, επίσης, και του γεγονότος ότι, πράγματι, η υποχώρηση του οδοστρώματος δεν επεκτάθηκε σε ολόκληρο το πλάτος του, αλλά, αντιθέτως, περιορίστηκε μόνο στο προαναφερόμενο βόρειο τμήμα του που τυγχάνει να είναι εγγύτερα στη θάλασσα, συνάγεται ότι η καθίζηση που σημειώθηκε επήλθε όντως λόγω της εισχώρησης θαλασσίων υδάτων στο υπέδαφος το οποίο, αναγκαίως, διαβρώθηκε, επιφέροντας την απώλεια του στερεού ερείσματος του υπερκείμενου οδοστρώματος. Η εν λόγω, όμως, διάβρωση, έχοντας, κατά τα ανωτέρω, επέλθει ως εκ της διαρκούς επαφής του οδοστρώματος με το κύμα της θάλασσας, ήταν προβλέψιμη ως αναμενόμενη. Εξελισσόμενη δε προοδευτικά, κατά κοινή πείρα, και καταλείποντας, μάλιστα, ορατά σημάδια, όπως, για παράδειγμα, αλλοιώσεις, χάσματα, ρηγματώσεις και αποφλοιώσεις, μπορούσε, περαιτέρω, να προληφθεί, ως εγκαίρως και ευχερώς διαπιστώσιμη σε επιτόπιο έλεγχο στο πλαίσιο της άσκησης της αρμοδιότητας συντήρησης με την οποία, σύμφωνα με τα όσα έγιναν δεκτά στις σκέψεις 6 και 8, ήταν κατά το νόμο επιφορτισμένα τα όργανα του εναγόμενου. Με τα δεδομένα, επομένως, αυτά, εφόσον, δηλαδή, ο επίκαιρος έλεγχος και η συντήρηση ήταν μέτρα ικανά να διαγνώσουν και να αποτρέψουν τη διάβρωση του υπεδάφους και την καθίζηση του οδοστρώματος, η εν τέλει επέλευση των αποτελεσμάτων αυτών, ως εν προκειμένω, κατά τα ήδη εκτεθέντα, υποδηλώνει, αναγκαίως, την παράλειψη λήψης των παραπάνω μέτρων, παράλειψη η οποία αντιβαίνουσα στην κατά τα ανωτέρω υποχρέωση συντήρησης του οδοστρώματος που βαρύνει τον εναγόμενο Δήμο ήταν, επιπλέον, παράνομη. Η εν λόγω, εξάλλου, παράλειψη, πέραν του ότι συνιστά όρο δίχως τον οποίο δεν θα είχε επέλθει το ζημιογόνο γεγονός της καθίζησης του οδοστρώματος, υπό την έννοια ότι εάν δεν είχε χωρήσει η παράλειψη δεν θα είχε προκληθεί ούτε η παραπάνω ζημία, ήταν, πάντως, ικανή (πρόσφορη) και μπορούσε αντικειμενικά κατά τη συνήθη πορεία των πραγμάτων, ενόψει του προστατευτικού σκοπού των διατάξεων περί συντήρησης των οδών που εν προκειμένω παραβιάστηκαν αλλά και της σαφούς προβλεψιμότητας των συνεπειών της, να επιφέρει το ζημιογόνο αποτέλεσμα της ανατροπής, που πράγματι, σύμφωνα με τα προαναφερόμενα, επέφερε, και την εξ αυτού του λόγου ακινητοποίηση και πρόκληση φθορών στο όχημα του ενάγοντος. Κατόπιν, επομένως, τούτων, και εφόσον, περαιτέρω, μεταξύ της παράνομης παράλειψης και του ζημιογόνου αποτελέσματος ουδέν άλλο περιστατικό προέκυψε ότι μεσολάβησε, το Δικαστήριο κρίνει ότι η παράνομη παράλειψη των οργάνων του εναγόμενου τελεί, εν προκειμένω, σε άμεση αιτιώδη συνάφεια με το ζημιογόνο αποτέλεσμα της καθίζησης του οδοστρώματος κατά το χρόνο διέλευσης του οχήματος της ενάγουσας και, κατ’ επέκταση, με τη πρόκληση φθορών σε αυτό, θεμελιώνοντας, κατά την κρίση του Δικαστηρίου, αδικοπρακτική ευθύνη του εναγόμενου, κατά τα άρθρα 105 και 106 του ΕισΝΑΚ, και συνεπώς αγωγική αξίωση εκ μέρους της ενάγουσας προς αποζημίωση.
12. Επειδή, όπως ήδη εκτέθηκε, από την ανατροπή του οχήματος της ενάγουσας λόγω των αποδεδειγμένων, κατά τα ως άνω, παράνομων παραλείψεων, προκλήθηκαν υλικές φθορές στο πλαίσιο της βαρέλας στα φτερά και στους πύργους της, στο σασμάν, στο πλαίσιο και τις γέφυρες, στο κουβούκλιο, στο χωνί φορτώσεως, στο μεσαίο χωνί, στη σέσουλες και στις προεκτάσεις τους, στο καζάνι νερού, στο ψυγείο λαδιού, στις μπάρες, στις σούστες και στους τάκους, στο καζανάκι εξάτμισης, στο ντεπόζιτο πετρελαίου και στη λεκάνη κάρτερ, για την αποκατάσταση των οποίων απαιτείται το ποσό των 42.000,00 ευρώ πλέον ΦΠΑ 9.660,00, σύμφωνα με τις προσκομιζόμενες προσφορές, δαπάνη η οποία δεν προκύπτει ότι δεν παρίσταται απαραίτητη για την επισκευή των συγκεκριμένων φθορών. Όπως, όμως, προκύπτει από την προσκομιζόμενη αγγελία πώλησης ιδίου οχήματος (ΜΑΝ) της αυτής παλαιότητας (2004), σύμφωνα με την άδεια κυκλοφορίας, η αξία αγοράς άλλου ισάξιου με το ζημιωθέν οχήματος ανέρχεται σε 34.500 ευρώ, υπολείπεται, δηλαδή, του προαναφερόμενου κόστους επισκευής του, σύμφωνα και με την από 01.05.2015 εκτίμηση κόστους επισκευής του Μηχανολόγου Μηχανικού Θ…. Κ……. Το Δικαστήριο, συνεπώς, κρίνει ότι η επισκευή του οχήματος, τεχνικά μεν δυνατή, είναι, πάντως, οικονομικά ασύμφορη και, άρα, σύμφωνα με τα όσα έγιναν δεκτά στη σκέψη 4., συντρέχει περίπτωση οικονομοτεχνικής ολοσχερούς καταστροφής. Η ενάγουσα, ως εκ τούτου, δικαιούται εκ του λόγου αυτού να λάβει από τον εναγόμενο αποζημίωση ίση με την εμπορική αξία του οχήματος κατά το χρόνο του ατυχήματος, η οποία, κατά τα προαναφερθέντα, αποτιμάται σε 34.500 ευρώ. Τέλος δε, προέκυψε ότι για την μεταφορά του οχήματος και της βαρέλας στην έδρα της ενάγουσας, δαπανήθηκε το ποσό των 3.505,50 ευρώ, το οποίο συναρτάται αναπόσπαστα με την ακινητοποίηση του οχήματος, λόγω του ζημιογόνου αποτελέσματος της ανατροπής του. Συνεπώς, η δαπάνη αυτή, τελούσα ομοίως σε άμεση αιτιώδη συνάφεια με την παρανομία των οργάνων του εναγόμενου, συνιστά άμεση και, ως εκ τούτου, αποκαταστατέα ζημία για την οποία η ενάγουσα δικαιούται να λάβει ως αποζημίωση, ισόποσα, 3.505,50 ευρώ.
13. Επειδή, κατ’ ακολουθίαν, η κρινόμενη αγωγή πρέπει να απορριφθεί κατά το μέρος που στρέφεται κατά του πρώτου και της δεύτερης εναγόμενης, να γίνει δεκτή, κατά τα λοιπά, και να υποχρεωθεί ο τρίτος εναγόμενος να καταβάλει στην ενάγουσα το συνολικό ποσό των τριάντα οκτώ χιλιάδων πέντε ευρώ και πενήντα λεπτών (38.005,50 ευρώ) νομιμοτόκως, όπως αιτείται, από την επίδοση της αγωγής στον εναγόμενο την 12.03.2020 (βλ. τη με αριθμό 3650/12.03.2020 έκθεση επίδοσης της δικαστικής επιμελήτριας του Εφετείου Πατρών Δήμητρας Μπάρη) με το επιτόκιο του άρθρου 45 του ν. 4607/2019. Τέλος, πρέπει να αποδοθούν στην ενάγουσα, κατόπιν σχετικού αιτήματός της, τα δικαστικά της έξοδα ύψους 611,85 ευρώ [407,85 ευρώ για δικαστικό ένσημο, 102,00 ευρώ για την άσκηση της αγωγής και 102,00 ευρώ για την παράσταση ενώπιον του Δικαστηρίου σύμφωνα με το άρθρο 58 παρ. 3 και 4 και Παράρτημα Ι του ν. 4194/2013 (Α΄208, Κώδικα Δικηγόρων)], τα οποία καταλογίζονται σε βάρος του τρίτου εναγόμενου, ηττώμενου εν προκειμένω, διαδίκου (άρθρο 275 παρ. 1 και 4 εδ. β΄και γ΄ και 6 του ΚΔΔ).
ΔΙΑ ΤΑΥΤΑ
Απορρίπτει την αγωγή κατά το μέρος που στρέφεται κατά του πρώτου εναγόμενου, Ελληνικού Δημοσίου, καθώς και κατά της δεύτερης εναγόμενης Περιφέρειας Δυτικής Ελλάδας.
Δέχεται την αγωγή κατά τα λοιπά.
Υποχρεώνει τον τρίτο εναγόμενο, Δήμο Αιγιαλείας, να καταβάλει στην ενάγουσα το συνολικό ποσό των τριάντα οκτώ χιλιάδων πέντε ευρώ και πενήντα λεπτών (38.005,50 ευρώ) νομιμοτόκως από 12.03.2020 με το επιτόκιο του άρθρου 45 του ν. 4607/2019.
Καταλογίζει σε βάρος του τρίτου εναγόμενου, Δήμου Αιγιαλείας, τα αποδοτέα στην ενάγουσα δικαστικά της έξοδα ύψους εξακοσίων έντεκα ευρώ και ογδόντα πέντε λεπτών (611,85 ευρώ).
Η απόφαση δημοσιεύθηκε, στο ακροατήριο του Δικαστηρίου, κατά την έκτακτη δημόσια συνεδρίαση της 07.12.2022.
Ο ΔΙΚΑΣΤΗΣ Ο ΓΡΑΜΜΑΤΕΑΣ
ΕΜΜΑΝΟΥΗΛ ΓΚΑΡΑΦΛΗΣ ΙΩΆΝΝΗΣ ΓΕΩΡΓΟΠΟΥΛΟΣ
