Παναγιώτης Στάθης
Σαρωτικές αλλαγές προβλέπονται για τον Ποινικό Κώδικα και τον Κώδικα Ποινικής Δικονομίας, στο νομοσχέδιο του Υπουργείου Δικαιοσύνης, που εγκρίθηκε από το Υπουργικό Συμβούλιο.
Μπορεί να παραπεμφθεί κάποιος σε δίκη για κακούργημα χωρίς να προηγηθεί έκδοση βουλεύματος από το δικαστικό Συμβούλιο; Οι αναγνώστες του dikastiko.gr γνωρίζουν ότι αυτό ήταν μια σκέψη που απασχολούσε πολύ καιρό τα ενδότερα της Δικαιοσύνης και κυρίως πως το τοποθέτησε στη δημόσια σφαίρα ο εμπειρότατος πρώην εισαγγελέας του Αρείου Πάγου Βασ. Πλιώτας από τα τέλη του 2021 προτείνοντας ουσιαστικά για να επιταχυνθεί η ποινική διαδικασία την κατάργηση ή τον περιορισμό δικαιοδοσίας των δικαστικών συμβουλίων, τα οποία υποχρεωτικά αποφαίνονται για την παραπομπή ή μη σε δίκη κακουργηματικών υποθέσεων ώστε να απεγκλωβιστούν οι χρόνοι διεξαγωγής των δικών. Με αυτό τον τρόπο θα απεγκλωβιστούν και τα δικαστήρια από την ασφυκτική πίεση (σε περιπτώσεις μεγάλων δικών) να ολοκληρώσουν την διαδικασία εντός 18μηνου για να μην μείνει ελεύθερος ο κατηγορούμενος που έχει κρατηθεί προσωρινά. Ουσιαστικά δηλαδή θα κερδηθεί- θεωρούν- ο χρόνος της αναμονής για την έκδοση βουλεύματος.
Λιγότεροι δικαστές
Πέραν αυτού γίνεται ευθεία ανακατανομή αρμοδιοτήτων με αποτέλεσμα πλέον να καταργείται το Πενταμελές Εφετείο (γίνεται Τριμελές) και οι περισσότερες ποινικές δίκες στο Πρωτοδικείο και το Εφετείο θα δικάζονται στο εξής από έναν δικαστή (μονομελή δικαστήρια), σε μια προσπάθεια εξοικονόμησης δικαστών και ταχύτερης διεκπεραίωσης των υποθέσεων. Παράλληλα θεσπίζεται ο θεσμός των “συμπροέδρων”, δηλαδή της κλήρωσης δυο δικαστών που θα προεδρεύουν σε μεγάλες δίκες ώστε να επαναληφθούν φαινόμενα αναβολής ή μεγάλων καθυστερήσεων σε περιπτώσεις κωλύματος ή ασθενείας του προεδρεύοντος που οδηγούσε σε υποχρεωτική διακοπή.
Οι αλλαγές
Σύμφωνα με πληροφορίες του dikastiko.gr στο άρθρο 309 ΚΠΔ που σύμφωνα με την εκτίμηση του Υπουργείου θα οδηγήσει στη συμπίεση του χρόνου της ποινικής διαδικασίας για όλα τα σοβαρά εγκλήματα (κακουργήματα για ναρκωτικά, φοροδιαφυγή, ληστείες και λοιπά).
Με αυτή καταργείται η έκδοση βουλεύματος από δικαστικά συμβούλια για τη συντριπτική πλειονότητα των σημαντικών υποθέσεων και προβλέπεται συντομότερη διαδικασία από τη στιγμή που θα τελειώσει η ανάκριση και έως ότου φθάσει η υπόθεση σε δίκη. Ειδικότερα προβλέπεται ότι ο εισαγγελέας Εφετών μετά το τέλος της ανάκρισης θα υποβάλλει πρόταση για την υπόθεση, οι εμπλεκόμενοι –κατηγορούμενοι, μηνυτές ή παθόντες– θα υποβάλλουν τις παρατηρήσεις τους και στη συνέχεια με σύμφωνη γνώμη εισαγγελέα και προέδρου Εφετών η υπόθεση, αν έτσι κρίνουν, θα οδηγείται σε δίκη. Επίσης για να εκκαθαρίζονται συντομότερα ποινικές υποθέσεις σε πλημμελήματα, όταν ο εισαγγελέας στέλνει την υπόθεση στο ακροατήριο, αν κάποιος θέλει να προσφύγει και να ζητήσει επανεξέταση θα πληρώνει παράβολο 400 ευρώ.
Δηλαδή: Στο άρθρο 309 για την περάτωση της κύριας ανάκρισης κατ’εξαίρεση “στις περιπτώσεις των κακουργημάτων των ειδικών ποινικών νόμων, καθώς και των άρθρων 374 και 380 ΠΚ εφόσον η υπόθεση ανήκει στην καθ` ύλην αρμοδιότητα του μονομελούς ή τριμελούς εφετείου μετά την περάτωση της ανάκρισης, η δικογραφία υποβάλλεται από τον εισαγγελέα πλημμελειοδικών στον εισαγγελέα εφετών, ο οποίος, αν κρίνει ότι προκύπτουν επαρκείς ενδείξεις για την παραπομπή της υπόθεσης στο ακροατήριο και ότι δεν χρειάζεται να συμπληρωθεί η ανάκριση, προτείνει στον πρόεδρο εφετών να εισαχθεί η υπόθεση, μαζί με τα τυχόν ήσσονος βαρύτητας συναφή εγκλήματα, απευθείας στο ακροατήριο”.
Στη συνέχεια τρέχει προθεσμία 10 ημερών από τη γνωστοποίηση σε email των ενδιαφερομένων για να υποβάλλουν παρατηρήσεις και εν συνεχεία ο πρόεδρος Εφετών εκδίδει κλητήριο θέσπισμα . Αν υπάρξει διαφωνία μεταξύ των εισαγγελέων τότε η υπόθεση οδηγείται στο Συμβούλιο.
Κατάργηση του Πενταμελούς Εφετείου
Σύμφωνα με τον σχεδιασμό καταργείται το 5μελές Εφετείο σύμφωνα με το άρθρο 7 του Κώδικα Ποινικής Δικονομίας και το άρθρο 8 ΚΠΔ θεσμοθετείται ο ορισμός συμπαρεδρευόντων δικαστών στα Δικαστήρια που δικάζουν τα κακουργήματα:
“Αν ο πρόεδρος ή ο πρόεδρος του συμβουλίου που διευθύνει το εφετείο προβλέπει ότι κάποια δίκη θα διαρκέσει πολύ, ορίζει με πράξη του έως δύο συμπαρεδρεύοντες δικαστές, όταν το εφετείο αποτελείται από τρεις δικαστές,για να αναπληρώσουν αυτούς που θα έχουν τυχόν κώλυμα κατά τη διάρκεια της δίκης”