Δ.Εφ.Αθηνών 1589/2023 (ΑΚΥΡ. ΣΧΗΜΑΤΙΣΜΟΣ) Τμήμα ΣΤ΄
[Το «Facebook», ως υπηρεσία κοινωνικής δικτύωσης, διαφέρει από τα μέσα μαζικής ενημέρωσης, που σκοπό έχουν την μετάδοση πληροφορίας μέσω ειδήσεων, σχολίων και απόψεων, απευθυνόμενα σε ένα ευρύ κοινό. Ως εκ τούτου, σχόλια και απόψεις που αναρτήθηκαν σε προσωπικό λογαριασμό στο μέσο κοινωνικής δικτύωσης «Facebook», δεν συνιστούν σχόλια, δήλωση ή δημοσίευση άποψης στα Μ.Μ.Ε. λόγω της ουσιώδους διαφοράς του μέσου δημοσιοποίησης των σχολίων αυτών, ανεξαρτήτως αν πρόκειται για αναρτήσεις προσβάσιμες μόνο σε καταχωρημένους «φίλους» ή δημόσια και ελεύθερα προσβάσιμες σε όλους. Μη νόμιμη η αιτιολογία της προσβαλλόμενης ότι η ανάρτηση δημοσιεύσεων από την αιτούσα στο λογαριασμό που τηρεί στο μέσο κοινωνικής δικτύωσης «Facebook» συνιστά δήλωση ή δημοσίευση άποψης στα μέσα μαζικής ενημέρωσης που θίγει το θεσμό των Ενόπλων Δυνάμεων, ως προς τη στοιχειοθέτηση της αντικειμενικής υπόστασης του αποδιδόμενου σ΄ αυτήν πειθαρχικού παραπτώματος του άρθρου 12 παρ. 2γ (4) του Κανονισμού Πειθαρχίας της ΠΑ (π.δ. 60/2009)]
(ΑΠΟΣΠΑΣΜΑ)
…… 2.Επειδή, με την κρινόμενη αίτηση ζητείται η ακύρωση της Φ. 457.1/27/5449/Σ. 885/10-11-2021 απόφασης του Αρχηγού Γενικού Επιτελείου Αεροπορίας (ΓΕΑ) με την οποία απορρίφθηκε σε τρίτο και τελευταίο βαθμό μη υπηρεσιακή αναφορά (ενδικοφανής προσφυγή) της αιτούσας κατά της με αρ. 2/17-6-2021 ημερήσιας διαταγής του Διοικητή Υπαξιωματικών – ΕΠΟΠ περί επιβολής σε βάρος της ποινής πενθήμερης φυλάκισης για τέλεση πειθαρχικού παραπτώματος του άρθρου 12 παρ. 2γ(4) του π.δ. 60/2009 «Κανονισμός Πειθαρχίας Πολεμικής Αεροπορίας». 3…… 4……
5.Επειδή, στην προκειμένη περίπτωση, από τα στοιχεία της δικογραφίας προκύπτουν τα εξής: Η αιτούσα αρχισμηνίας (ΤΜΑ) στην Πολεμική Αεροπορία, με το από με αρ. Φ. 455.2/6753/Σ. 1551/8-4-2021 έγγραφο της 112 Πτέρυγας Μάχης κλήθηκε να αναφέρει εντός πέντε ημερών τους λόγους για τους οποίους προέβη στην ανάρτηση δημοσιεύσεων από τον λογαριασμό με όνομα «…» που τηρεί στο μέσο κοινωνικής δικτύωσης «facebook» στο διαδίκτυο, διατυπώνοντας επικριτικά – απαξιωτικά σχόλια για το θεσμό των Ενόπλων Δυνάμεων (Ε.Δ.), το περιεχόμενο των οποίων δεν συνάδει με τους γενικούς κανόνες συμπεριφοράς, που πρέπει να διέπουν το προσωπικό της Πολεμικής Αεροπορίας (ΠΑ), η οποία πράξη συνιστά πειθαρχικό παράπτωμα σύμφωνα με το άρθρο 12 παρ. 2γ (4) του Κανονισμού Πειθαρχίας της ΠΑ (π.δ. 60/2009). Στο ανωτέρω έγγραφο κλήσης σε απολογία αναφέρεται ειδικότερα ότι την Δευτέρα 1-3-2021 και ώρα 10.37 μ.μ. η αιτούσα προέβη στην εξής δημοσίευση: «….…» και την Τρίτη 2-3-2021 και ώρα 9.09΄ π.μ. προέβη στην εξής δημοσίευση: «…..». Με την ανωτέρω κλήση σε απολογία επισυνάφθηκαν εκτυπωμένες οι ως άνω αναρτήσεις της αιτούσας στο προφίλ της στο μέσο κοινωνικής δικτύωσης. Η αιτούσα με την από 13-4-2021 αναφορά της προς την Υπηρεσία αιτήθηκε αφενός μεν την παροχή στοιχείων και πληροφοριών, όπως τυχόν αναφορά στελέχους που κοινοποίησε την ανάρτησή της στην Υπηρεσία ή αναφορά που υπέβαλε στέλεχος εναντίον της λόγω της ανάρτησης της, αφετέρου τη χορήγηση νέας (δεκαπενθήμερης τουλάχιστον) προθεσμίας για να απολογηθεί. Επίσης, αιτήθηκε την προώθηση της αναφοράς της στην προϊσταμένη αρχή (Διοικητής ΔΑΥ) προς ενημέρωσή της. Σε απάντηση της ως άνω αναφοράς εκδόθηκε το με αρ. Φ. 455.2/8110/Σ. 1799/21-4-2021 έγγραφο του Διοικητή της 112 Πτέρυγας Μάχης, με το οποίο γνωστοποιήθηκε στην αιτούσα ότι η κλήση της σε απολογία εδράζεται σε δημοσιεύσεις στο προσωπικό της λογαριασμό στο facebook, οι οποίες είναι αναρτημένες δημόσια και επομένως προσβάσιμες σε οποιονδήποτε διαθέτει λογαριασμό στο υπόψη κοινωνικό δίκτυο. Επίσης, γνωστοποιήθηκε σ΄ αυτήν ότι δεν προβλέπεται στον Κανονισμό Πειθαρχίας της ΠΑ η προώθηση σε προϊσταμένη αρχή των απολογητικών αναφορών των πειθαρχικά εγκαλουμένων και της χορηγήθηκε εκ νέου προθεσμία πέντε ημερών για την υποβολή της απολογίας της. Στις 27-4-2021 η αιτούσα υπέβαλε νέα αναφορά ζητώντας τη χορήγηση των στοιχείων, που αιτήθηκε με την προηγούμενη από 13-4-2021 αναφορά της, καθώς και όλης της σχετικής αλληλογραφίας και του υπάρχοντος ενδεχομένως Φύλλου Εισηγήσεως και Ενημερώσεως (ΦΕΕ) από τη χρονική στιγμή περιέλευσης του προσωπικού της δεδομένου σε γνώση της Υπηρεσίας μέχρι την άσκηση εναντίον της πειθαρχικής δίωξης. Τέλος, ζήτησε τον καθορισμό νέας (δεκαπενθήμερης τουλάχιστον) προθεσμίας για να απολογηθεί. Σε απάντηση της εν λόγω αναφοράς εκδόθηκε το Φ. 455.2/8535/Σ. 1977/6-5-2021 έγγραφο του ίδιου Διοικητή με το οποίο αφενός γνωστοποιήθηκε στην αιτούσα πως δεν υφίστανται τα αιτηθέντα από αυτήν στοιχεία και πως το σύνολο της σχετικής αλληλογραφίας της έχει ήδη αποσταλεί με το έγγραφο κλήσης σε απολογία και αφετέρου χορηγήθηκε εκ νέου πέντε ημέρες προθεσμία προκειμένου να υποβάλλει την απολογητική αναφορά της με την επισήμανση ότι σε διαφορετική περίπτωση θα συνεχιστεί η διαδικασία του πειθαρχικού της ελέγχου, κατά τα προβλεπόμενα στο άρθρο 13 παρ. 9 του Κανονισμού Πειθαρχίας. Εν συνεχεία, η αιτούσα υπέβαλε την από 28-5-2021 αναφορά της με την οποία επανέλαβε το αίτημα της για χορήγηση των αιτηθέντων με την από 27-4-2021 αναφορά της στοιχείων προκειμένου να ασκήσει κατά τρόπο ουσιαστικό το δικαίωμά της να απολογηθεί. Ακολούθως, δια αναγραφής στην Ημερήσια διαταγή Υπαξιωματικών – Επαγγελματιών Οπλιτών επιβλήθηκε σε βάρος της αιτούσας, από τον Διοικητή της 112 ΠΜ, η πειθαρχική ποινή της πενθήμερης φυλάκισης για τέλεση πειθαρχικού παραπτώματος σύμφωνα με το άρθρο 12 παρ. 2γ(4) του Κανονισμού Πειθαρχίας της Πολεμικής Αεροπορίας, με αιτιολογικό όμοιο με αυτό της κλήσης σε απολογία. Με την από 2-7-2021 αναφορά της η αιτούσα παραπονέθηκε σε πρώτο βαθμό για την επιβολή της προαναφερθείσας πειθαρχικής ποινής ζητώντας την άρση της για τους διαλαμβανόμενους στην αναφορά της λόγους. Επ΄ αυτής εκδόθηκε η με αρ. Φ. 457.2/13964/Σ. 3193/13-7-2021 απορριπτική απόφαση του Διοικητή της 112 Π.Μ. με την αιτιολογία ότι έχει αποσταλεί όλη η αλληλογραφία που αφορά την υπόθεση της αιτούσας και δεν υπάρχουν περαιτέρω στοιχεία και ως εκ τούτου δεν συντρέχει λόγος ακυρότητας της επιβληθείσας σε βάρος της πειθαρχικής ποινής καθώς και ότι οι δημοσιεύσεις στο προσωπικό της λογαριασμό στο κοινωνικό δίκτυο Facebook ήταν δημόσιες και επομένως προσβάσιμες από οποιονδήποτε διαθέτει λογαριασμό στο κοινωνικό αυτό δίκτυο και δεν τίθενται νέα δεδομένα προς εξέταση που να δικαιολογούν την άρση της επιβληθείσας πειθαρχικής ποινής. Ακολούθως, η αιτούσα υπέβαλε την από 6-8-2021 αναφορά παραπόνων σε δεύτερο βαθμό ζητώντας εκ νέου την άρση της ποινής, επί της οποίας εκδόθηκε η Φ. 457/2486/Σ. 466/3-9-2020 απάντηση του Διοικητή της Διοίκησης Αεροπορικής Υποστήριξης (ΔΑΥ), με την οποία απορρίφθηκαν τα παράπονά της. Με την από 23-9-2021 αναφορά παραπόνων η αιτούσα ζήτησε την εξέταση της υπόθεσής της σε τρίτο βαθμό και την άρση της επιβληθείσας ποινής και με την προσβαλλόμενη Φ. 457.1/27/5449/Σ. 885/10-11-2021 απόφαση του Αρχηγού ΓΕΑ απορρίφθηκαν σε τρίτο και τελευταίο βαθμό τα παράπονά της.
6…… 7…..
8. Επειδή, η αιτούσα υποστηρίζει ότι η προσβαλλόμενη απόφαση εκδόθηκε κατά παράβαση κατ΄ ουσίαν διάταξης νόμου, λόγω ανυπαρξίας του πειθαρχικού αδικήματος που της αποδίδεται διότι οι αναρτήσεις της στο Facebook ήταν προσβάσιμες μόνον σε λίγους διαδικτυακούς φίλους της, δεν αποτελούν σχόλια σε έντυπο ή στα Μέσα Μαζικής Ενημέρωσης, ο πειθαρχικός έλεγχος σε βάρος της ασκήθηκε καταχρηστικά και είναι αποτέλεσμα διαρκούς παρακολούθησης της ηλεκτρονικής επικοινωνίας της που προσβάλει την καταχυρωμένη από το άρθρο 14 του Συντάγματος ελεύθερη ανάπτυξη της προσωπικότητας της και μάλιστα εκτός υπηρεσίας. Επίσης, προβάλλεται ότι με τα σχόλια της ουδέποτε προέβη σε σκωπτικά απαξιωτικά σχόλια για το θεσμό των ενόπλων δυνάμεων αλλά σε άσκηση κριτικής της πρόωρης αποστρατείας δύο έως τριών στελεχών που ήταν υπεύθυνοι για τη μετάγγιση ακατάλληλου καυσίμου σε αεροσκάφη της ΠΑ για το οποίο αδίκως τιμωρήθηκε η ίδια με πειθαρχική ποινή ως εξιλαστήριο θύμα. Αντιθέτως, το καθ΄ ου με την με αρ. Φ. 454.541/9209/Σ. 1632/3-6-2022 έκθεση απόψεων του υποστηρίζει ότι ο λόγος αυτός πρέπει να απορριφθεί διότι ο σκοπός της κατάχρησης εξουσίας από τη διοίκηση πρέπει να αποδεικνύεται καταδήλως από τα στοιχεία του φακέλου, ότι η προστασία της ελευθερίας της έκφρασης δια του τύπου κατά το άρθρο 14 του Συντάγματος λαμβάνει χώρα υπό την επιφύλαξη της τήρησης των νόμων και της ηθελημένης εξουσίασης από το κράτος υπό την οποία τελεί ένας στρατιωτικός ο οποίος αποδέχεται ορισμένες δεσμεύσεις των ατομικών του δικαιωμάτων όταν δεν θίγεται ο πυρήνας αυτών. Επίσης, προβάλλεται από το καθ΄ ου ότι η Υπηρεσία δεν δέχθηκε τον ισχυρισμό της αιτούσας για περιορισμένη πρόσβαση στις αναρτήσεις του λογαριασμού της μέσω Facebook, διότι οι δημοσιεύσεις ήταν αναρτημένες δημόσια, χωρίς κάποιον περιορισμό στην πρόσβαση σε αυτές και επομένως ήταν προσβάσιμες σε απροσδιόριστο αριθμό προσώπων στο διαδίκτυο, ότι στην περίπτωση του μέσου κοινωνικής δικτύωσης «facebook» ο χρήστης έχει τη δυνατότητα να προβεί σε ρυθμίσεις ιδιωτικότητας στο «προφίλ» του, εάν επιθυμεί να περιορίσει τον κύκλο των προσώπων που έχουν πρόσβαση σε αυτό, ενέργεια στην οποία δεν προέβη η αιτούσα και ότι έχει κριθεί νομολογιακά ότι οι πληροφορίες που αναρτώνται από το υποκείμενο των δεδομένων σε δημόσια πρόσβαση στο διαδίκτυο δεν συνιστούν προσωπικό δεδομένο και δεν εμπίπτουν στις προστατευτικές διατάξεις του ν. 2472/1997.
9.Επειδή, με τις διατάξεις των άρθρων 14 του Συντάγματος και 10 της Ε.Σ.Δ.Α. [η οποία κυρώθηκε με το άρθρο πρώτο του ν.δ. 53/1974 (Α΄ 256)], κατοχυρώνεται αφενός μεν η ελευθερία της έκφρασης, βασική εκδήλωση της οποίας αποτελεί το δικαίωμα του καθενός να διαδίδει μέσω του τύπου (δυνάμει δε του άρθρου 15 του Συντάγματος μέσω και της ραδιοφωνίας και της τηλεόρασης) ειδήσεις, σχόλια και απόψεις (δικαίωμα του πληροφορείν), αφετέρου δε, ενόψει και του άρθρου 5Α παρ. 1 του Συντάγματος, το δικαίωμα κάθε πολίτη να πληροφορείται και να ενημερώνεται τακτικά και ελεύθερα για κάθε πολιτικό και κοινωνικό εν γένει θέμα που τον ενδιαφέρει. Η άσκηση, τόσο του δικαιώματος του πληροφορείν όσο και του δικαιώματος στην πληροφόρηση τελεί υπό την επιφύλαξη της τήρησης των γενικών ισχυόντων κανόνων δικαίου της κειμένης νομοθεσίας, στους οποίους περιλαμβάνονται και εκείνοι που κατοχυρώνουν δικαιώματα και ελευθερίες άλλων προσώπων.(ΣτΕ 1278/2021, 1227/2020). Εξάλλου, η πληροφόρηση μέσω του διαδικτύου είναι η εξέλιξη της ηλεκτρονικής πληροφόρησης μέσω του ραδιοφώνου και της τηλεοράσεως και η αντιμετώπισή της δεν μπορεί να γίνει παρά μόνο με την αναλογική εφαρμογή της ήδη υπάρχουσας νομοθεσίας για τον έντυπο (εφημερίδες, περιοδικά) και ηλεκτρονικό (τηλεόραση, ραδιόφωνο) τύπο, αφού και η ραγδαίως αναπτυσσομένη διαδικτυακή πληροφόρηση, που προσφέρεται από το internet σε πολυμεσική μορφή (multimedia), καθιστά την χρήση αυτού (internet) εκτός από “ομιλητή” και “αποδέκτη” και κάνει το διαδίκτυο να προσομοιάζει με μια νέας μορφής τηλεόραση. Μάλιστα, η καταχώρηση σε μία ιστοσελίδα παρουσιάζει την ιδιομορφία, ότι, ενώ η δημοσίευση σε συγκεκριμένο φύλλο εφημερίδας ή περιοδικού ή η αναφορά σε συγκεκριμένη ραδιοφωνική ή τηλεοπτική εκπομπή είδησης κ.λ.π. γίνεται, άπαξ και δεν έχει διάρκεια, αντίθετα η αντίστοιχη καταχώρηση σε μια ιστοσελίδα, μπορεί να παραμείνει εκεί για απροσδιόριστο χρόνο.(ΑΠ 1017/2020, 1425/2017, ΑΠ575/2015, 1652/2013, ΑΠ 1701/2013)
10.Επειδή, περαιτέρω, κατά το άρθρο 9Α του Συντάγματος, που προστέθηκε κατά την αναθεώρηση του 2001, προς εναρμόνιση προς το Ευρωπαϊκό δίκαιο, “Καθένας έχει δικαίωμα προστασίας από τη συλλογή, επεξεργασία και χρήση, ιδίως με ηλεκτρονικά μέσα, των προσωπικών του δεδομένων, όπως νόμος ορίζει. Η προστασία των προσωπικών δεδομένων διασφαλίζεται από ανεξάρτητη αρχή, που συγκροτείται και λειτουργεί, όπως νόμος ορίζει”. Με το άρθρο αυτό κατοχυρώνεται το δικαίωμα στην προστασία των προσωπικών δεδομένων, ήτοι το δικαίωμα «της πληροφορικής αυτοδιάθεσης» ή “πληροφοριακού αυτοκαθορισμού”. Ως τέτοια δε δεδομένα θεωρούνται όχι μόνον εκείνα που αναφέρονται στην ιδιωτική ζωή, αλλά και εκείνα που προορίζονται για εξωτερίκευση στη δημόσια σφαίρα, ενώ, εξάλλου, η προστασία αναφέρεται όχι μόνο στην επεξεργασία των στοιχείων αυτών από κρατικά όργανα, αλλά και από ιδιώτες. Ειδικότερα δε, δεδομένα προσωπικού χαρακτήρα είναι το ονοματεπώνυμο ενός προσώπου και τα οικονομικά του δεδομένα, ακόμη δε και οι πληροφορίες που αφορούν μέλη μιας εταιρείας και αφορούν τη συμμετοχή τους σ` αυτή (ΣτΕ 1616/2012). Το άτομο δικαιούται να ελέγχει και να καθορίζει τον τρόπο συλλογής και επεξεργασίας των πληροφοριών που το αφορούν, και τούτο, με την εγγύηση και συνδρομή μιας ανεξάρτητης αρχής επιφορτισμένης με αυτήν ακριβώς την αρμοδιότητα, της Αρχής Προστασίας Δεδομένων Προσωπικού χαρακτήρα, η οποία περιλαμβάνεται στις πέντε ανεξάρτητες αρχές που κατοχυρώνει ρητά το Σύνταγμα (ΑΠ Ολ. 1/2017). Επιπλέον, κατά το άρθρο 19 παρ. 3 του Συντάγματος «απαγορεύεται η χρήση αποδεικτικών μέσων που έχουν αποκτηθεί κατά παράβαση του άρθρου 9Α»
11.Επειδή, η συλλογή και επεξεργασία προσωπικών δεδομένων φυσικών προσώπων μέσω της παροχής υπηρεσιών κοινωνικής δικτύωσης εμπίπτει στο πεδίο εφαρμογής του άρθρου 9Α του Συντάγματος και του εκτελεστικού αυτού Νόμου 2472/1997 «για την προστασία δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα», με τον οποίο ενσωματώθηκε στην Ελληνική έννομη τάξη η Οδηγία 95/46/ΕΚ και ήδη του Κανονισμού (ΕΕ) 2016/679 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου της 27.4.2016 [Γενικός Κανονισμός για την Προστασία Δεδομένων, ΓΚΠΔ], (EE L 119/4.5.2016), που τέθηκε σε εφαρμογή από 25.5.2018 (άρθρο 99 παρ. 2), αντικαθιστώντας την Οδηγία 95/46/ΕΚ (άρθρο 94 παρ. 1) και του ν. 4624/2019 (Α΄137) που αντικατέστησε τον νόμο 2472/1997. Περαιτέρω το «Facebook» είναι μια ηλεκτρονική πλατφόρμα, [ηλεκτρονική υπηρεσία (ιστοσελίδα) στον παγκόσμιο ιστό (world wide web)] κοινωνικής δικτύωσης που ανήκει στην ευρύτερη κατηγορία των κοινωνικών δικτύων. Η λειτουργία του «Facebook», σε αντίθεση με ό,τι ισχύει στους παραδοσιακούς ιστότοπους (websites) ενημέρωσης, οι οποίοι δημοσιεύουν τις εκάστοτε πληροφορίες στις ιστοσελίδες τους (webpages), στηρίζεται στις καταχωρήσεις / αναρτήσεις του κατόχου του εκάστοτε λογαριασμού και στις απαντήσεις αυτών που τον επισκέπτονται, είτε ως απλοί χρήστες του διαδικτύου, είτε ως «φίλοι» του διαχειριστή. Οι τελευταίοι αναρτούν κείμενα, σχόλια ως απάντηση σε προηγούμενα σχόλια του κατόχου ή άλλων χρηστών, φωτογραφίες, ζεύξεις (links), που παραπέμπουν σε άλλες ιστοσελίδες, blogs ή σελίδες χρηστών του «facebook». Με τον τρόπο αυτό ενισχύονται οι συζητήσεις και ανταλλαγές απόψεων μεταξύ του κατόχου και των αναγνωστών, η διαμόρφωση των οποίων αποφασίζεται, αφενός μεν από τον ίδιο τον κάτοχο – διαχειριστή του λογαριασμού, αφετέρου δε από όλους τους χρήστες του διαδικτύου, οι οποίοι είναι αναγνώστες όσων αναρτώνται στον αντίστοιχο κάθε φορά ηλεκτρονικό χώρο. Εξάλλου, μέσω των τεχνικών μεθόδων που ακολουθούνται στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, παρέχεται λειτουργικά η δυνατότητα ρυθμίσεων ιδιωτικότητας, στο πλαίσιο της πληροφοριακής αυτοδιάθεσης των χρηστών μέσων κοινωνικής δικτύωσης, προκειμένου να τίθενται περιορισμοί στην πρόσβαση σε ορισμένα πρόσωπα ή ομάδες προσώπων ή να επιτρέπεται αντιστοίχως η πρόσβαση σε άλλα, καθώς και η δυνατότητα από τα υποκείμενα των δεδομένων να απεκδυθούν του δικαιώματος της προστασίας των προσωπικών τους δεδομένων επιτρέποντας την πρόσβαση στα στοιχεία αυτά σε όλους τους χρήστες του διαδικτύου με την καταχώρησή τους στον εν λόγω ιστότοπο χωρίς ρυθμίσεις ασφαλείας. Επομένως, το «facebook» ως υπηρεσία κοινωνικής δικτύωσης είναι διαδραστικό μέσο και στο σημείο αυτό διαφέρει από τις ιστοσελίδες που διατηρούν τα μέσα ενημέρωσης στο διαδίκτυο, διότι η διαμόρφωση του περιεχομένου του δεν αποφασίζεται μόνο από τον κύριο και τους δημοσιογράφους του μέσου ενημέρωσης, αλλά, αφενός μεν από τον ίδιο τον κάτοχο-διαχειριστή του λογαριασμού, αφετέρου δε από όλους τους χρήστες του διαδικτύου, οι οποίοι είναι αναγνώστες όσων αναρτώνται στον αντίστοιχο κάθε φορά ηλεκτρονικό χώρο. Συνεπώς, ενόψει των ανωτέρω, ο σκοπός της δημιουργίας και ο προορισμός των υπηρεσιών κοινωνικής δικτύωσης, όπως εν προκειμένω αυτή του «facebook» δεν είναι η διάδοση πληροφοριών με σκοπό τη μαζική ενημέρωση, αλλά η ανταλλαγή απόψεων, ιδεών, σκέψεων και αναλύσεων, μέσω ενός μηχανισμού δυναμικής επικοινωνίας και με τη χρήση ενός μέσου, που λόγω της φύσεως του έχει μεν πράγματι ως άμεσο και αναγκαίο επακόλουθο να καθίσταται το περιεχόμενό του (αναρτήσεις, σχόλια, φωτογραφίες κλπ.) προσβάσιμο σε περιορισμένο (κατόπιν επιλογής του κατόχου-διαχειριστή) ή απεριόριστο αριθμό ατόμων, δίχως όμως αυτό να αποτελεί τον αυτοσκοπό του διαχειριστή και κατόχου τους καθώς και των αναγνωστών τους. (βλ. Άννα Μαρία Πισκοπάνη: «Η προστασία της ιδιωτικότητας των χρηστών του Facebook» Δίκαιο Μαζικής Ενημέρωσης και Επικοινωνίας 2009, σελ. 338 επ., και Λ. Μήτρου/Α-Μ Πισκοπάνη/Σ. Τάσση/Μ. Καρύδα/Σ. Κοκολάκη: «Facebook, blogs και δικαιώματα» 2013, σελ. 19 επ.).
12.Επειδή, το «Facebook» ως υπηρεσία κοινωνικής δικτύωσης είναι μέσο, που η διαμόρφωση του περιεχομένου του αποφασίζεται αφενός μεν από τον ίδιο τον κάτοχο – διαχειριστή του λογαριασμού, αφετέρου δε από όλους τους χρήστες του διαδικτύου, οι οποίοι είναι αναγνώστες όσων αναρτώνται στον αντίστοιχο κάθε φορά ηλεκτρονικό χώρο και η συλλογή και επεξεργασία προσωπικών δεδομένων μέσω της παροχής υπηρεσιών κοινωνικής δικτύωσης εμπίπτει στο πεδίο εφαρμογής του άρθρου 9Α του Συντάγματος, όπως έγινε δεκτό στις σκέψεις 10 και 11. Με τα δεδομένα αυτά, η ως άνω υπηρεσία κοινωνικής δικτύωσης διαφέρει από τα μέσα μαζικής ενημέρωσης (έντυπος, ηλεκτρονικός τύπος, διαδικτυακή πληροφόρηση) που σκοπό έχουν την μετάδοση πληροφορίας μέσω ειδήσεων, σχολίων και απόψεων, απευθυνόμενα σε ένα ευρύ κοινό, διασφαλίζοντας αφενός μεν το δικαίωμα του πληροφορείν, που κατοχυρώνεται ως εκδήλωση της ελευθερίας της έκφρασης με τις διατάξεις των άρθρων 14 του Συντάγματος και 10 της Ε.Σ.Δ.Α. [η οποία κυρώθηκε με το άρθρο πρώτο του ν.δ. 53/1974 (Α΄ 256)], αφετέρου δε, το δικαίωμα κάθε πολίτη να πληροφορείται σύμφωνα με το άρθρο 5Α παρ. 1 του Συντάγματος, όπως εκτέθηκε στη 9η σκέψη. Ως εκ τούτου, σχόλια και απόψεις που αναρτήθηκαν σε προσωπικό λογαριασμό στο μέσο κοινωνικής δικτύωσης «Facebook», δεν συνιστούν σχόλια, δήλωση ή δημοσίευση άποψης στα Μ.Μ.Ε. λόγω της ουσιώδους διαφοράς του μέσου δημοσιοποίησης των σχολίων αυτών. Και τούτο, ανεξαρτήτως του αν η επεξεργασία των αναρτήσεων σε μέσο κοινωνικής δικτύωσης ως δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα εξαιρείται ή εμπίπτει στο πεδίο εφαρμογής του, ισχύοντος κατά τον κρίσιμο χρόνο, νόμου 4624/2019, είναι δηλαδή αναρτήσεις προσβάσιμες μόνο σε καταχωρημένους «φίλους» ή δημόσια και ελεύθερα προσβάσιμες σε όλους, καθόσον ακόμα και τα σχόλια των τελευταίων αυτών αναρτήσεων δεν καθίστανται εξαιτίας της ελεύθερης προσβασιμότητας τους σ΄ αυτά σε σχόλιο στα Μ.Μ.Ε., απορριπτομένου του σχετικού ισχυρισμού του καθ΄ ου. Ενόψει των ανωτέρω, η αιτιολογία της προσβαλλόμενης απόφασης ότι η ανάρτηση δημοσιεύσεων από την αιτούσα στο λογαριασμό που τηρεί στο μέσο κοινωνικής δικτύωσης «Facebook» συνιστά δήλωση ή δημοσίευση άποψης στα μέσα μαζικής ενημέρωσης που θίγει το θεσμό των Ενόπλων Δυνάμεων, δεν είναι νόμιμη ως προς τη στοιχειοθέτηση της αντικειμενικής υπόστασης του αποδιδόμενου σ΄ αυτήν πειθαρχικού παραπτώματος του άρθρου 12 παρ. 2γ (4) του Κανονισμού Πειθαρχίας της ΠΑ (π.δ. 60/2009), κατά το βάσιμο λόγο της αίτησης και για το λόγο αυτό η προσβαλλόμενη απόφαση πρέπει να ακυρωθεί.
………..
