Απόφαση: 1931/2023, 25ο Τριμελές,
Πρόεδρος: Χρυσάνθεμις Κιούλου, Πρόεδρος Πρωτοδικών Δ.Δ.
Εισηγητής: Μιχαήλ Μπρούζος, Πρωτοδίκης Δ.Δ.
Από τις διατάξεις του άρθρου 24 του Συντάγματος συνάγεται ότι κατά τη θέσπιση χωροταξικών και πολεοδομικών ρυθμίσεων, τόσο ο κοινός νομοθέτης όσο και η Διοίκηση οφείλουν, προς επίτευξη του τασσομένου σκοπού της εξυπηρέτησης της λειτουργικότητας και ανάπτυξης των οικισμών και της εξασφάλισης των καλυτέρων όρων διαβίωσης, να λαμβάνουν υπόψη τα πορίσματα και τις εφαρμογές των επιστημών της χωροταξίας και της πολεοδομίας, αλλά και κάθε άλλης επιστήμης που αφορά στη συγκεκριμένη ρύθμιση. Επομένως, νομοθετική ρύθμιση με τέτοιο περιεχόμενο είναι συνταγματικώς επιτρεπτή, μόνον εφόσον έχει θεσπισθεί μετά από εκτίμηση ειδικής για την προτεινόμενη ρύθμιση επιστημονικής μελέτης. Περαιτέρω, από τις ίδιες ως άνω διατάξεις σε συνδυασμό με τις διατάξεις του άρθρου 106 του Συντάγματος, συνάγεται, ακόμη, ότι ο Νομοθέτης μπορεί, χάριν της επίτευξης προέχοντος σκοπού δημοσίου συμφέροντος, να θεσπίσει εξαιρετική, κατ’ απόκλιση της πάγιας, πολεοδομική ρύθμιση, αναγκαία για την προαγωγή ορισμένης οικονομικής δραστηριότητας. Τούτο όμως υπό την προϋπόθεση ότι από τη μελέτη που συνοδεύει την εκπόνηση της εν λόγω εξαιρετικής ρύθμισης προκύπτει ότι η άσκηση της προαναφερόμενης οικονομικής δραστηριότητας είναι απαραίτητη για την επίτευξη του ανωτέρω σκοπού δημοσίου συμφέροντος (βλ. ΣτΕ Ολομ. 3500/2009 σκ. 16).
Κρίση του Δικαστηρίου ότι με τις διατάξεις του άρθρου 19 παρ. 1 και 2 του ν. 4313/2014, θεσπίστηκε παρέκκλιση από το πάγιο καθεστώς χρήσεων γης, μεταξύ άλλων, στην επίμαχη περιοχή Ψυρρή, που εντάσσεται στο Ιστορικό Κέντρο της πόλης των Αθηνών. Συγκεκριμένα, με την εξαιρετική αυτή ρύθμιση επιτράπηκε η χορήγηση άδειας λειτουργίας σε υπαίθριους σταθμούς αυτοκινήτων, ακόμη και αν αυτοί δεν υπήρχαν κατά τον χρόνο της έναρξης ισχύος του π. δ/τος της 18ης Μαρτίου του 1998, με το οποίο καθιερώθηκε, ως πάγια ρύθμιση, η απαγόρευση της δημιουργίας νεών υπαίθριων σταθμών αυτοκινήτων δημόσιας χρήσης. Όπως προκύπτει από την αιτιολογική έκθεση που τη συνοδεύει, η εξαιρετική αυτή ρύθμιση, κρίθηκε, από τον Νομοθέτη, αναγκαία για την τόνωση της επιχειρηματικότητας στον τομέα των υπαίθριων σταθμών αυτοκινήτων, χάριν της επίτευξης σκοπών δημοσίου συμφέροντος, συνιστάμενων στην κυκλοφοριακή αποφόρτιση του διαρρέοντος την περιοχή του Ιστορικού Κέντρου οδικού δικτύου και τη διευκόλυνση των αστικών μετακινήσεων. Πλην όμως, η εξαιρετική αυτή ρύθμιση δεν εδράζεται σε ειδική μελέτη που να την τεκμηριώνει επαρκώς ως απαραίτητη για την επίτευξη των ως άνω σκοπών. Η έλλειψη αυτή καθίσταται περισσότερο εμφανής εάν ληφθεί υπόψη ότι με τις διατάξεις που περιλήφθηκαν στην παράγραφο 8 του ίδιου ως άνω άρθρου 19 του ν. 4313/2014, καταργήθηκαν, όπως αναφέρεται στην αιτιολογική έκθεση του νόμου, τα «ελαστικά» κριτήρια που είχαν θεσπιστεί με τις διατάξεις της παραγράφου 9 του άρθρου 6 του ν. 2801/2000, για τους υπαίθριους σταθμούς αυτοκινήτων όπου η στάθμευση εξυπηρετείται από υπαλλήλους, διότι κρίθηκε, από τον Νομοθέτη, ότι αντιμετωπίστηκε σε μεγάλο βαθμό το πρόβλημα της έλλειψης υποδομών στάθμευσης, προς επίλυση του οποίου εισήχθησαν τα εν λόγω κριτήρια, χάρις, όχι μόνο στα κριτήρια αυτά, αλλά και στη σημαντική αύξηση, την τελευταία δεκαετία, των λειτουργούντων στεγασμένων σταθμών αυτοκινήτων στα κεντρικά κυρίως σημεία των ελληνικών πόλεων, καθώς επίσης και στην αύξηση του επιπέδου του συγκοινωνιακού προσφερόμενου έργου των Μέσων Μαζικής Μεταφοράς στις πόλεις αυτές. Συνεπώς, οι διατάξεις του άρθρου 19 παρ. 1 και 2 του ν. 4313/2014 αντίκεινται στις προπαρατιθέμενες διατάξεις των άρθρων 24 και 106 του Συντάγματος. Εξάλλου, οι ίδιες αυτές νομοθετικές διατάξεις έρχονται σε αντίθεση και με τις συνταγματικές αρχές του κράτους δικαίου (άρθρο 25 παρ. 1) και της ισότητας των πολιτών ενώπιον του νόμου (άρθρο 4 παρ.1). Τούτο διότι αφενός ματαιώνεται, κατά τον διακηρυγμένο σκοπό της εισαχθείσας με αυτές ρύθμισης (βλ. την αιτιολογική έκθεση), η εφαρμογή και επιβολή του πάγιου καθεστώτος χρήσεων γης της περιοχής, και αφετέρου τίθενται σε μειονεκτική μοίρα τα πρόσωπα που ενώ είχαν τη δυνατότητα να ιδρύσουν και λειτουργήσουν, μετά τη θέσπιση του π. δ/τος της 18ης Μαρτίου του 1998, νέους υπαίθριους σταθμούς αυτοκινήτων, δεν το έπραξαν, τηρώντας τις απαγορευτικές επιταγές του ως άνω διατάγματος (πρβλ. ΣτΕ 197/2016 σκ. 8, πρβλ. επίσης 3578/2010 Ολομ σκ. 6).
Ακύρωση πράξεως χορηγήσεως άδειας λειτουργίας υπαίθριου σταθμού αυτοκινήτων, κατ’ εφαρμογή των διατάξεων του άρθρου 19 παρ. 1 και 2 του ν. 4313/2014 καθώς και της σιωπηρής απόρριψης από τον Συντονιστή της Αποκεντρωμένης Διοίκησης Αττικής της ειδικής διοικητικής προσφυγής που ασκήθηκε κατά της ως άνω πράξεως.
