Τι ισχύει τελικά για την άδεια μητρότητας και την άδεια πατρότητας; Πόσες μέρες δικαιούνται οι νέοι γονείς;
H διάρκεια της άδειας μητρότητας ορίζεται στις 17 εβδομάδες για τις εργαζόμενες σε οποιονδήποτε εργοδότη με σχέση εργασίας ιδιωτικού δικαίου. Από αυτές, τις 8 εβδομάδες πρέπει να πάρει η εργαζόμενη πριν από τον τοκετό και τις υπόλοιπες 9 μετά.
Η τήρηση των χρονικών διαστημάτων είναι υποχρεωτική. Σε περίπτωση που η εργαζόμενη γεννήσει πρόωρα, το υπόλοιπο της άδειας χορηγείται μετά τον τοκετό, έτσι ώστε ο χρόνος της άδειας να φθάνει συνολικά τις δέκα επτά (17) εβδομάδες.
Η τεκμαιρόμενη μητέρα του άρθρου 1464 του Αστικού Κώδικα, που αποκτά τέκνο με τη διαδικασία της παρένθετης μητρότητας, καθώς και η εργαζόμενη που υιοθετεί τέκνο από την ένταξη του παιδιού στην οικογένεια και έως την ηλικία των οκτώ (8) ετών, δικαιούνται το μεταγενέθλιο τμήμα της άδειας μητρότητας (9 εβδομάδες), καθώς και τις πάσης φύσεως αποδοχές και επιδόματα που συνδέονται με αυτήν, εφόσον πληρούν τις προϋποθέσεις που ορίζονται στις επιμέρους καταστατικές διατάξεις του φορέα ασφάλισής τους (άρθρο 34 του Ν. 4808/2021).
Ειδική άδεια προστασίας μητρότητας
Οι εργαζόμενες μητέρες μπορείτε να ζητήσετε ειδική άδεια διάρκειας έως 6 μήνες για την ανατροφή του παιδιού σας από την Δημόσια Υπηρεσία Απασχόλησης (ΔΥΠΑ), αρκεί να:
- είστε ασφαλισμένες στον ΕΦΚΑ
- απασχολείστε σε επιχειρήσεις ή εκμεταλλεύσεις του ιδιωτικού τομέα με σχέση εξαρτημένης εργασίας, ορισμένου ή αορίστου χρόνου, με πλήρη ή μερική απασχόληση
Η άδεια αυτή χορηγείται από τον εργοδότη σας μετά τη λήξη της:
- άδειας κυοφορίας και λοχείας
- άδειας ισόχρονης προς το μειωμένο ωράριο
- ετήσιας κανονικής άδειας, εφόσον προβλέπεται η χορήγησή της με βάση τις ετήσιες προθεσμίες.
Θα χρειαστείτε:
- είτε τους προσωπικούς σας κωδικούς πρόσβασης στο Taxisnet
- είτε τους κωδικούς της ΔΥΠΑ
Οδηγίες χρήσης για ασφαλισμένη δείτε εδώ
Οδηγίες χρήσης για εργοδότη δείτε εδώ
Το επίδομα του ΕΦΚΑ είναι ίσο με το βασικό επίδομα ασθενείας και τις προσαυξήσεις για τα οικογενειακά βάρη. Για τη χορήγησή του απαιτείται η ασφαλισμένη να έχει πραγματοποιήσει 200 τουλάχιστον ημέρες εργασίας (ασφάλισης) κατά τα δύο τελευταία έτη πριν από τον τοκετό.
Από τον ΟΑΕΔ η εργαζόμενη δικαιούται να λάβει επίσης συμπληρωματικές παροχές μητρότητας. Οι παροχές αυτές είναι ίσες με τη διαφορά που προκύπτει μεταξύ του ημερήσιου επιδόματος κυοφορίας και λοχείας που καταβάλλεται από τον ΕΦΚΑ και των ημερήσιων αποδοχών που πραγματικά καταβάλλονται από τον εργοδότη. Βασικές προϋποθέσεις για τη λήψη είναι η παροχή από τον ΕΦΚΑ επιδομάτων κυοφορίας και λοχείας και η ενεργή εργασιακή σχέση κατά το χρόνο έναρξης της αποχής λόγω κυοφορίας ή λοχείας.
Το δικαίωμα για καταβολή χρηματικών παροχών από τον ΟΑΕΔ χάνεται σε περίπτωση που η αίτηση για αναγνώριση της δικαιούχου υποβληθεί μετά την παρέλευση 8 μηνών από τη γέννηση.
Απαγόρευση απόλυσης
Δεν είναι έγκυρη η απόλυση εγκύου λόγω του γεγονότος της εγκυμοσύνης ως αιτία.
Επίσης ο εργοδότης δεν μπορεί να αρνηθεί την πρόσληψη λόγω εγκυμοσύνης ή μητρότητας.
Η απαγόρευση απόλυσης ισχύει για το διάστημα της εγκυμοσύνης και για δέκα οκτώ μήνες μετά τον τοκετό ή κατά την απουσία για μεγαλύτερο διάστημα λόγω ασθένειας που οφείλεται στην κύηση ή τον τοκετό.
Η προστασία αφορά και τις εργαζόμενες που υιοθετούν τέκνο ηλικίας έως έξι ετών και στις εργαζόμενες που αποκτούν τέκνο μέσω παρένθετης.
Ωστόσο ο χρόνος απουσίας των εργαζομένων από την εργασία τους λόγω γονικής άδειας, λογίζεται ως χρόνος πραγματικής υπηρεσίας για τον υπολογισμό των αποδοχών τους, τη χορήγηση της ετήσιας κανονικής άδειας απουσίας και του επιδόματος αδείας, την επαγγελματική εξέλιξη, καθώς και για τον υπολογισμό της αποζημίωσης σε περίπτωση απόλυσής τους.
Άδεια πατρότητας
Κάθε εργαζόμενος πατέρας δικαιούται άδεια πατρότητας δεκατεσσάρων (14) εργάσιμων ημερών, με αποδοχές, η οποία πρέπει να λαμβάνεται κατά τη γέννηση του τέκνου.
Χορηγείται υποχρεωτικά από τον εργοδότη και δεν εξαρτάται από προηγούμενη απασχόληση ή προϋπηρεσία ή από τη συζυγική ή οικογενειακή κατάσταση του εργαζόμενου. Η άδεια δύναται να χορηγηθεί συνολικά ή τμηματικά σύμφωνα με την αίτηση του εργαζόμενου ως εξής: είτε α) ο εργαζόμενος λαμβάνει δύο (2) ημέρες άδειας πριν την αναμενόμενη ημερομηνία τοκετού, προκειμένου να καλύπτονται οι ανάγκες που συνδέονται με την εγκυμοσύνη και τον τοκετό, οπότε στην περίπτωση αυτή, οι υπόλοιπες δώδεκα (12) ημέρες, χορηγούνται, συνολικά ή τμηματικά, άμεσα λόγω της γέννησης του τέκνου, εντός τριάντα (30) ημερών από την ημερομηνία γέννησης είτε β) χορηγείται το σύνολο των ημερών αδείας μετά την ημερομηνία γέννησης.
Για την εύρυθμη λειτουργία της επιχείρησης, ο εργαζόμενος γνωστοποιεί την πιθανολογούμενη ημέρα τοκετού στον εργοδότη, προκειμένου ο τελευταίος να λάβει εγκαίρως γνώση. Η γνωστοποίηση αυτή μπορεί να λάβει χώρα, προφορικά, γραπτά, ηλεκτρονικά, ή με όποιον άλλο τρόπο εξυπηρετεί τα μέρη.
Σε περίπτωση υιοθεσίας ή αναδοχής τέκνου, ηλικίας έως οκτώ (8) ετών, η άδεια πατρότητας χορηγείται από την ένταξη του παιδιού στην οικογένεια.
Η άδεια δεν προσαυξάνεται λόγω γέννησης διδύμων, τριδύμων ή περισσότερων πολύδυμων τέκνων.
Σε περίπτωση νοσηλείας του νεογνού μετά τον τοκετό, κατά το διάστημα του πρώτου μήνα από την γέννησή του, λόγω της οποίας η χορήγηση της άδειας κατά το διάστημα αυτό δε συμβαδίζει με το σκοπό της χορήγησής της, που είναι η φροντίδα αυτού και η ενίσχυση του συναισθηματικού δεσμού του πατέρα με το παιδί, τότε είναι δυνατή, έπειτα από συμφωνία των μερών (άρθρο 46, παρ. 3), η χορήγηση τμήματος ή και συνόλου της άδειας άμεσα μετά την ολοκλήρωση της νοσηλείας του τέκνου (Ν. 4808/2021 άρθρο 27, Εγκ. 47972/2021).
