ΟλΑΠ 3/2022. Είδος εκρηκτικού μηχανισμού αποτελεί και η γνωστή με την ονομασία “βόμβα Μολότοφ”, ήτοι φιάλη, περιέχουσα εύφλεκτο υγρό, όπως βενζίνη, που εκσφενδονίζεται με αναμμένο το φυτίλι και προκαλεί με την πτώση της σε σκληρή επιφάνεια έκρηξη, γιατί, αν και ως τελικό αποτέλεσμα έχει τον εμπρησμό, παρά ταύτα το άμεσο αποτέλεσμά της δεν είναι η πυρκαγιά, αλλά η έκρηξη, δηλαδή η λόγω της ανάφλεξης και της ανύψωσης της θερμοκρασίας βίαιη ρήξη των τοιχωμάτων της φιάλης και η απελευθέρωση αερίων, συνέπεια της οποίας είναι η μετά την έκρηξη πυρκαγιά. Οι αξιόποινες πράξεις της έκρηξης και της κατοχής εκρηκτικών υλών και εκρηκτικών μηχανισμών διαφέρουν κατά τα αντικειμενικά συστατικά τους στοιχεία, και, επομένως, υπάρχει μεταξύ τους πραγματική αληθινή συρροή. Επίσης, είναι αληθινή η συρροή μεταξύ των αξιόποινων πράξεων της κατασκευής και της κατοχής εκρηκτικών βομβών. Τα αδικήματα έκρηξης και της κατοχής εκρηκτικών συρρέεουν φαινομενικά με την παράνομη χρήση εκρηκτικών υλών (αρ. 12 παρ. 1β, 2 β Ν 2168/1993), καθώς το τελευταίο, έχοντας ρήτρα επικουρικότητας, υποχωρεί έναντι των πρώτων. Ομοίως και τα αδικήματα της παράνομης οπλοφορίας και οπλοχρησίας (αρ. 10 παρ. 13 α , 14 Ν 2168/1993), υποχωρούν, ως φαινομενικώς συρρέοντα, έναντι των αδικημάτων των άρθρων 270 και 272, βάσει της αρχής της απορρόφησης.
…Κατά τη διάταξη του άρθρου 270 περ. β’ υποπερ. πρώτη του προϊσχύσαντος ΠΚ, “Όποιος με πρόθεση προξενεί έκρηξη με οποιονδήποτε τρόπο και ιδίως με τη χρήση εκρηκτικών υλών, τιμωρείται με κάθειρξη τουλάχιστον δέκα ετών και με χρηματική ποινή τουλάχιστον διακοσίων ενενήντα (290) ευρώ, αν από την πράξη μπορεί να προκύψει κίνδυνος για άνθρωπο ή κίνδυνος σε εγκαταστάσεις κοινής ωφέλειας”. Εξάλλου, κατά τη διάταξη του άρθρου 270 παρ. 1 περ. β’ του νέου ΠΚ, όπως αυτή ίσχυσε από την 1η-7-2019 έως την 11η-11-2021, “Όποιος προξενεί έκρηξη με οποιοδήποτε τρόπο, και ιδίως με τη χρήση εκρηκτικών υλών, τιμωρείται: … β) με κάθειρξη έως δέκα έτη αν από την πράξη προέκυψε κίνδυνος για άνθρωπο”, ενώ κατά την ίδια διάταξη, όπως αυτή ισχύει από την 12η-11-2021, μετά, δηλαδή, την τροποποίησή της με το άρθρο 48 του Ν. 4855/2021, “Όποιος προξενεί έκρηξη με οποιοδήποτε τρόπο, και ιδίως με τη χρήση εκρηκτικών υλών, τιμωρείται: … β) με κάθειρξη έως δέκα (10) έτη αν από την πράξη μπορεί να προκύψει κίνδυνος για άνθρωπο”. Από τη σύγκριση των ανωτέρω διατάξεων προκύπτει ότι η διάταξη του άρθρου 270 παρ. 1 περ. β’ του νέου ΠΚ, όπως αυτή ίσχυσε από την 1η-7-2019 έως την 11η-11-2021, δηλαδή η δεύτερη, είναι επιεικέστερη: 1) έναντι της πρώτης: α) ως προς τα στοιχεία της αντικειμενικής υπόστασης της αξιόποινης πράξης της έκρηξης, αφού απαιτεί να προκύψει από την έκρηξη κίνδυνος για άνθρωπο, ενώ η πρώτη απαιτεί τη διαπίστωση ότι από την έκρηξη μπορεί να προκύψει κίνδυνος για άνθρωπο και β) ως προς την απειλούμενη ποινή, αφού με αυτή απειλείται κάθειρξη έως δέκα έτη, ενώ με την πρώτη απειλείται κάθειρξη τουλάχιστον δέκα ετών και χρηματική ποινή τουλάχιστον διακοσίων ενενήντα (290) ευρώ και 2) έναντι της τρίτης, ως προς τα στοιχεία της αντικειμενικής υπόστασης της αξιόποινης πράξης της έκρηξης, αφού απαιτεί να προκύψει από την έκρηξη κίνδυνος για άνθρωπο, ενώ η τρίτη απαιτεί τη διαπίστωση ότι από την έκρηξη μπορεί να προκύψει κίνδυνος για άνθρωπο. Η έκρηξη, κατά την έννοια των προαναφερόμενων διατάξεων, συνιστά αιφνίδιο φαινόμενο, κατά τη διάρκεια του οποίου ελευθερώνονται αέρια που τελούν υπό υψηλή πίεση ή παράγονται αέρια εντός βραχύτατου χρόνου, η διαστολή των οποίων, σε πολλαπλάσιο του αρχικού όγκου, προκαλεί ισχυρό μηχανικό αποτέλεσμα, το οποίο συνοδεύεται από κρότο, παροδική λάμψη και έκρηξη θερμότητας. Περαιτέρω, κατά τη διάταξη του άρθρου 272 παρ. 1 του προϊσχύσαντος ΠΚ, “Όποιος κατασκευάζει, προμηθεύεται ή κατέχει εκρηκτικές ύλες ή εκρηκτικές βόμβες με σκοπό να τις χρησιμοποιήσει για να προξενήσει κοινό κίνδυνο σε ξένα πράγματα ή κίνδυνο για άνθρωπο ή να τις παραχωρήσει σε άλλον για τέτοια χρήση τιμωρείται με κάθειρξη”. Εξάλλου, κατά τη διάταξη του άρθρου 272 παρ. 1 του νέου ΠΚ, όπως αυτή ίσχυσε από την 1η-7-2019 έως την 11η-11-2021, “Όποιος κατασκευάζει, προμηθεύεται ή κατέχει εκρηκτικές ύλες ή εκρηκτικές βόμβες από τις οποίες μπορεί να προκληθεί κίνδυνος για άνθρωπο τιμωρείται με φυλάκιση τουλάχιστον τριών ετών”. Από τη σύγκριση των ανωτέρω διατάξεων προκύπτει ότι η δεύτερη είναι επιεικέστερη, αφού μετατρέπει την πράξη από κακούργημα σε πλημμέλημα με απειλούμενη ποινή φυλάκισης από τρία έως πέντε έτη (άρθρο 53 του ΠΚ), ενώ η πρώτη προβλέπει κάθειρξη από πέντε έως είκοσι έτη (άρθρο 52 του προϊσχύσαντος ΠΚ). Πρέπει να σημειωθεί ότι με το άρθρο 49 του Ν. 4855/2021, που άρχισε να ισχύει από την 12η-11-2021, τροποποιήθηκε η διάταξη της παραγράφου 1 του άρθρου 272 του νέου ΠΚ, με την προσθήκη των εμπρηστικών υλών, βομβών ή μηχανισμών. Ως εκρηκτικές ύλες, κατά τη διάταξη του άρθρου 1 παρ. 1 στοιχ. ε’ του Ν. 2168/1993 θεωρούνται “τα στερεά ή υγρά σώματα, τα οποία από οποιαδήποτε αιτία υφίστανται χημική μεταβολή και μετατρέπονται σε αέριες μάζες με συνθήκες υψηλών θερμοκρασιών ή πιέσεων, με αποτελέσματα βλητικά ή ρηκτικά”. Η βενζίνη, όπως και άλλα εύφλεκτα υλικά, αν και δεν αποτελούν καθεαυτά εκρηκτικές ύλες, υπό την επίδραση ανύψωσης της θερμοκρασίας εντός κλειστού χώρου υφίστανται, σε βραχύ χρονικό διάστημα, χημική μεταβολή, με ταυτόχρονη ανάπτυξη μεγάλης ποσότητας αερίων και θερμότητας, με αποτέλεσμα την παραγωγή ρηκτικών αποτελεσμάτων και, συνεπώς, με την έννοια αυτή η βενζίνη συμπεριλαμβάνεται στις εκρηκτικές ύλες. Ως εκρηκτικός μηχανισμός, κατά τη διάταξη του άρθρου 1 παρ. 1 στοιχ. στ’ του Ν. 2168/1993, θεωρείται κάθε συσκευή, που μπορεί να προκαλέσει έκρηξη οποιασδήποτε εκρηκτικής ύλης. Είδος εκρηκτικού μηχανισμού αποτελεί και η γνωστή με την ονομασία “βόμβα Μολότοφ”, ήτοι φιάλη, περιέχουσα εύφλεκτο υγρό, όπως βενζίνη, που εκσφενδονίζεται με αναμμένο το φυτίλι και προκαλεί με την πτώση της σε σκληρή επιφάνεια έκρηξη, γιατί, αν και ως τελικό αποτέλεσμα έχει τον εμπρησμό, παρά ταύτα το άμεσο αποτέλεσμά της δεν είναι η πυρκαγιά, αλλά η έκρηξη, δηλαδή η λόγω της ανάφλεξης και της ανύψωσης της θερμοκρασίας βίαιη ρήξη των τοιχωμάτων της φιάλης και η απελευθέρωση αερίων, συνέπεια της οποίας είναι η μετά την έκρηξη πυρκαγιά. Περαιτέρω, κατασκευή εκρηκτικών υλών ή εκρηκτικών μηχανισμών είναι η δημιουργία από πρώτες ύλες τέτοιων υλών ή μηχανισμών, ενώ κατοχή υπάρχει όταν η εκρηκτική ύλη ή ο εκρηκτικός μηχανισμός βρίσκεται στη διάθεση του δράση είτε γι’ αυτόν τον ίδιο είτε για άλλον. Υποκείμενο του σωρευτικώς μικτού εγκλήματος του άρθρου 272 παρ. 1 του ΠΚ μπορεί να είναι οποιοδήποτε πρόσωπο κατασκευάζει, προμηθεύεται ή κατέχει εκρηκτικές (από την 12-11-2021 και εμπρηστικές) ύλες, βόμβες ή εκρηκτικούς μηχανισμούς και, συνεπώς, δεν απαιτείται να έχει ορισμένη ιδιότητα, με σκοπό να τις χρησιμοποιήσει ο ίδιος για να προξενήσει κοινό κίνδυνο σε ξένο πράγμα, ήτοι απειλή της ιδιοκτησίας τρίτων σε μεγάλη κλίμακα, ή κίνδυνο ανθρώπου ή να τις παραχωρήσει σ’ άλλον για να τις χρησιμοποιήσει για τον ίδιο σκοπό, η επιτυχία του οποίου είναι αδιάφορη. Οι αξιόποινες πράξεις της έκρηξης και της κατοχής εκρηκτικών υλών και εκρηκτικών μηχανισμών διαφέρουν κατά τα αντικειμενικά συστατικά τους στοιχεία, και, επομένως, υπάρχει μεταξύ τους πραγματική αληθινή συρροή. Επίσης, είναι αληθινή η συρροή μεταξύ των αξιόποινων πράξεων της κατασκευής και της κατοχής εκρηκτικών βομβών…
…οι ως άνω πράξεις που αποδίδονται στον κατηγορούμενο, δηλαδή η παράνομη οπλοφορία, η παράνομη χρήση εκρηκτικών υλών και η οπλοχρησία, οι οποίες προβλέπονται από τις διατάξεις των άρθρων 10 παρ. 13 περ. α’ του Ν. 2168/1993 η πρώτη, 12 παρ. 1 περ. β’ και παρ. 2 περ. β’ του ίδιου νόμου η δεύτερη και 14 του ίδιου άρθρου η τρίτη συρρέουν φαινομενικά κατ’ ιδέαν με τις, αναφερόμενες στις προηγούμενες σκέψεις, πράξεις της έκρηξης και της κατασκευής και χρήσης εκρηκτικών υλών, οι οποίες (πράξεις) προβλέπονται από τις διατάξεις των άρθρων 270 παρ. 1 στοιχ. β’ και 272 παρ. 1 του νέου ΠΚ, αντίστοιχα, που εφαρμόζονται στην προκείμενη περίπτωση, κατ’ αποκλεισμό των ως άνω ειδικών διατάξεων των άρθρων 10 παρ. 13 περ. α’, 12 παρ. 1 περ. β’ και παρ. 2 περ. β’, 14 του Ν. 2168/1993, διότι: α) ως προς μεν την πράξη της παράνομης χρήσης εκρηκτικών υλών υποχωρεί η εφαρμογή των προβλεπουσών αυτή ειδικών διατάξεων του άρθρου 12 παρ. 1 περ. β’ και παρ. 2 περ. β’ του Ν. 2168/1993, αφού προβλέπεται από αυτές ρήτρα σχετικής επικουρικότητας που διατυπώνεται με τη φράση “Εφόσον η πράξη δεν τιμωρείται βαρύτερα από άλλη διάταξη” και, συνεπώς, εφαρμόζονται οι διατάξεις που προβλέπουν τη μεγαλύτερη ποινή, δηλαδή εκείνες των άρθρων 270 παρ. 1 στοιχ. β’ και 272 παρ. 1 του νέου ΠΚ, σύμφωνα με την ισχύουσα στη φαινομενική συρροή αρχή της επικουρικότητας, β) ως προς δε τις πράξεις της παράνομης οπλοφορίας και της οπλοχρησίας υποχωρεί η εφαρμογή των προβλεπουσών αυτές ειδικών διατάξεων των άρθρων 10 παρ. 13 περ. α’ και 14 του Ν. 2168/1993 και εφαρμόζονται οι διατάξεις των άρθρων 270 παρ. 1 στοιχ. β’ και 272 παρ. 1 του νέου ΠΚ, οι οποίες καλύπτουν πλήρως αυτές, αφού αποτελούν στοιχεία της υπόστασής τους και, συνεπώς, τις απορροφούν, με βάση την ισχύουσα στη φαινομενική συρροή αρχή της απορρόφησης…»
