Νίκος Κοκκινόπουλος
Μεγάλα προβλήματα βρίσκονται προ των πυλών με τις μεταβιβάσεις ακινήτων.
Ειδικότερα κυβέρνηση με νομοθετική ρύθμιση καταργεί τη βεβαίωση οφειλής Τέλους Ακίνητης Περιουσίας (ΤΑΠ) στις αγοροπωλησίες ακινήτων. Ωστόσο η σχετική νομοθετική διάταξη είναι τόσο ασαφής που μπορεί να μπλέξει αδίκως τον αγοραστή του ακινήτου. Συγκεκριμένα λόγω της ασάφειας του σχετικού άρθρου μπορεί οι δήμοι να ζητήσουν εκ των υστέρων τις οφειλές του τέλους ακίνητης περιουσίας που έχει αφήσει ο πωλητής.
Η ασάφεια του άρθρου 24 στο νομοσχέδιο για το κτηματολόγιο προκάλεσε την έντονη αντίδραση της ΠΟΜΙΔΑ που σπεύδει να χτυπήσει τον κώδωνα του κινδύνου στην κυβέρνηση. Ειδικότερα, κατά την επεξεργασία του νομοσχεδίου του Υπουργείου Ψηφιακής Διακυβέρνησης στην Επιτροπή της Βουλής, τέθηκε από τον βουλευτή της Ελληνικής Λύσης κ. Παύλο Σαράκη στον Πρόεδρο της ΠΟΜΙΔΑ το ερώτημα αν, με την κατάργηση του πιστοποιητικού μη οφειλής ΤΑΠ και τη νέα διαδικασία εκ των υστέρων βεβαίωσης και είσπραξης τυχόν οφειλομένου ΤΑΠ, εξασφαλίζεται ο αγοραστής ότι δεν θα πληρώσει εκείνος τυχόν οφειλές του πωλητή ή του δικαιοπαρόχου προς τον Δήμο από απλήρωτο ΤΑΠ.
Η σχετική διάταξη του σ.ν. για την είσπραξη τυχόν οφειλόμενου ΤΑΠ ορίζει τα εξής:
Αρθρο 24 του ν. 2130/1993 (A’ 62), περί του Τέλους Ακίνητης Περιουσίας, προστίθεται παρ. 18Α ως εξής:
«18Α. Το νομικό πρόσωπο δημοσίου δικαίου με την επωνυμία «Ελληνικό Κτηματολόγιο», με την ολοκλήρωση καταχώρισης κάθε εγγραπτέας πράξης με την οποία μεταβιβάζεται η κυριότητα ακίνητου, ενημερώνει τον Δήμο, στην περιφέρεια του οποίου βρίσκεται το ακίνητο, α) για το εμβαδόν του ακίνητου, του οποίου η κυριότητα μεταβάλλεται, και β) για τα στοιχεία του δικαιοπάροχου και του αποκτώντα την κυριότητα του ακινήτου, όπως αυτά καταχωρίζονται στη βάση δεδομένων του Ελληνικού Κτηματολογίου με την καταχώριση κάθε εγγραπτέας πράξης. Μετά από την ενημέρωση του πρώτου εδαφίου, τυχόν οφειλή Τέλους Ακίνητης Περιουσίας βεβαιώνεται και εισπράττεται κατά τις ισχύουσες διατάξεις στην Ταμειακή Υπηρεσία του δικαιούχου Δήμου.
Με κοινή απόφαση των Υπουργών Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών, Εσωτερικών και Ψηφιακής Διακυβέρνησης, καθορίζονται η διαδικασία ενημέρωσης του πρώτου εδαφίου και ρυθμίζονται ειδικότερα ζητήματα διαλειτουργητικοτήτων με άλλα πληροφοριακά συστήματα ή μητρώα του δημόσιου τομέα, τα τεχνικά και οργανωτικά μέτρα για την ασφάλεια της επεξεργασίας των δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα, καθώς και κάθε αναγκαία, τεχνική ή άλλη, λεπτομέρεια για την εφαρμογή του παρόντος.».
Η ασαφής διατύπωση αυτή της δεύτερης παραγράφου αφήνει πράγματι ανοικτή στον οικείο Δήμο τη δυνατότητα, ιδίως αν ο πωλητής ή ο δικαιοπάροχος στερείται άλλων περιουσιακών στοιχείων, για διευκόλυνση της είσπραξής του, να χρεώσει παράνομα τυχόν οφειλή ΤΑΠ στον ανυποψίαστο αγοραστή, επωφελούμενος από τη φερεγγυότητά του, παρότι νομικά αυτός δεν βαρύνεται για οφειλές που δημιουργήθηκαν πριν καταστεί κύριος του ακινήτου.
Για το λόγο αυτό η ΠΟΜΙΔΑ ζήτησε από τον αρμόδιο Υφυπουργό κ. Κώστα Κυρανάκη, να προσθέσει στη δεύτερη παράγραφο του άρθρου 22 (….βεβαιώνεται και εισπράττεται) «από τον πωλητή ή το δικαιοπάροχο» ώστε να μην παραμείνει κανένα ενδεχόμενο αυθαίρετης ερμηνείας της διάταξης αυτής από κάποιους Δήμους, σε βάρος των αγοραστών ακινήτων.
Ακολουθεί το πλήρες κείμενο της ομιλίας του Στράτου Παραδιά, Προέδρου της ΠΟΜΙΔΑ, στην Επιτροπή της Βουλής για το νομοσχέδιο του ΥΠ.Ψ.Δ. για το Κτηματολόγιο έχει ως εξής
Η σύνταξη Κτηματολογίου στη χώρα μας έχει εισέλθει στην τελική φάση της. Τα Υποθηκοφυλακεία κλείνουν το ένα μετά το άλλο, όμως ο απαιτούμενος χρόνος κατάρτισης και εν συνεχεία ο χρόνος καθυστέρησης της μεταγραφής των εμπραγμάτων δικαιοπραξιών στα νέα Κτηματολογικά Γραφεία παραμένει απογοητευτικός. Πολύμηνος Γολγοθάς πολιτών και συμβολαιογράφων για την σύνταξη ενός μεταβιβαστικού συμβολαίου, πολύμηνο έμφραγμα στη συνέχεια για τη μεταγραφή του.
Εκεί επιχειρεί να παρέμβει το υπό ψήφιση νομοσχέδιο, με τις εξής αλλαγές σε κάθε μια από τις δύο αυτές διαδικασίες.
Στο στάδιο της υπογραφής μεταβιβαστικών συμβολαίων επιδιώκει την απλοποίηση και επιτάχυνση των διαδικασιών μεταβίβασης ακινήτων, θεσμοθετώντας:
1. την κατάργηση της υποχρέωσης προσκόμισης βεβαίωσης περί μη οφειλής Τέλους Ακίνητης Περιουσίας (ΤΑΠ), καθιερώνοντας διαδικασία εντοπισμού και είσπραξης τυχόν οφειλών ώστε να μην θιγούν τα έσοδα των Δήμων.
2. την κατάργηση της πολλαπλής προσκόμισης του ίδιου αποσπάσματος κτηματολογικού διαγράμματος σε περίπτωση διηρημένων ιδιοκτησιών στο ίδιο γεωτεμάχιο, ή ψηφιακής αίτησης στο ίδιο το Κτηματολογικό Γραφείο.
3. την υποβολή στα Κτηματολογικά γραφεία, ψηφιακών πλέον και όχι έντυπων αντιγράφων των συμβολαιογραφικών πράξεων, όπως και ψηφιακών περιλήψεών τους, ελπίζοντας ότι αντιμετωπίζονται αποτελεσματικά και οι επιφυλάξεις των καθ΄ύλην αρμόδιων για την ασφάλεια των συναλλαγών, των συμβολαιογράφων.
Στο επόμενο στάδιο της διαδικασίας μεταγραφής των εμπραγμάτων δικαιοπραξιών στα Κτηματολογικά Γραφεία της χώρας, επιδιώκει την ταχύτερη επίλυση των υφισταμένων σοβαρών καθυστερήσεων και εκκρεμοτήτων θεσμοθετεί:
1. Τη διεύρυνση και διευκόλυνση της διαδικασίας διόρθωσης των πάμπολλων πρόδηλων σφαλμάτων των κτηματολογικών εγγραφών, χωρίς μάλιστα την υποχρεωτική ρητή συναίνεση του Δημοσίου, αλλά και τη δυνατότητα από το Κτηματολόγιο να καθοριστούν κατηγορίες αιτήσεων, στις οποίες η διόρθωση θα είναι υποχρεωτική ώστε να τερματιστεί η ταλαιπωρία των πολιτών από την καθολική σχεδόν άρνηση των Προϊσταμένων των Κτηματολογικών Γραφείων να τις κάνουν δεκτές.
2. Την 11μηνη παράταση της προθεσμίας άσκησης αγωγών διόρθωσης πρώτων εγγραφών
3. Την παροχή επιτέλους της δυνατότητας διόρθωσης πρώτων εγγραφών στις 36 περιοχές στις οποίες έχει λήξει η δυνατότητα αμφισβήτησης ανακριβούς εγγραφής με την ένδειξη «αγνώστου ιδιοκτήτη». Στην ΠΟΜΙΔΑ ζήσαμε από πρώτο χέρι το δράμα εκατοντάδων ιδιοκτητών ακινήτων στις 36 κτηματογραφημένες περιοχές που για λόγους που δεν καταλάβαμε ποτέ, αποκλείστηκαν από κάθε παράταση της δυνατότητας δικαστικής διόρθωσης των πρώτων εγγραφών με αποτέλεσμα την απώλεια των περιουσιών τους.
4. Τη δυνατότητα μεταγραφής οριζοντίων ιδιοκτησιών ακόμη και καθ΄ υπέρβαση των χιλίων χιλιοστών, ένα πολύ σύνηθες λάθος στις πράξεις οροφοκτησίας.
Όλα αυτά συνιστούν ένα αποφασιστικό βήμα για την ολοκλήρωση του Κτηματολογίου. Όμως η οργάνωσή μας θεωρεί ότι εξ ίσου αναγκαίο είναι και το επόμενο βήμα, με ένα επόμενο νομοθέτημα, να επιλυθούν τα παρακάτω τέσσερα σοβαρότατα προβλήματα των πολιτών, εκ των οποίων τα δύο πρώτα προκλήθηκαν από την εφαρμογή της Ταυτότητας Κτιρίου στις εμπράγματες συναλλαγές, όπου σήμερα οι μηχανικοί μετρούν τα ακίνητα «με το υποδεκάμετρο»:
1. Η δυνατότητα των συμβαλλομένων να διορθώνουν μονομερώς στο ορθό προφανή λάθη των τίτλων ιδιοκτησίας τους και η δυνατότητα των συνιδιοκτητών πολυκατοικιών να τροποποιούν στο ορθό την περιγραφή των ιδιοκτησιών τους στις πράξεις σύστασης οριζοντίου ιδιοκτησίας, σύμφωνα με την ταυτότητα κτιρίου της κάθε ιδιοκτησίας, ώστε οι πάμπολλες χιλιάδες ιδιοκτητών σε όλη τη χώρα να μπορούν να τις μεταβιβάσουν.
2.Η δυνατότητα των ιδιοκτητών να δηλώνουν στο κτηματολόγιο σε οποιοδήποτε μελλοντικό χρονικό σημείο (“διαρκής κτηματογράφηση”) τις ιδιοκτησίες τους αν δεν μπόρεσαν να το κάνουν εγκαίρως, ώστε η διοικητική διαδικασία της σύνταξης Κτηματολογίου να μην γίνεται αιτία να χαθούν περιουσίες.
3. Η νομοθετική επίλυσης του ιδιοκτησιακού προβλήματος των εκτός σχεδίου ακινήτων της χώρας. Ζητούμε να σταματήσει το Δημόσιο να διεκδικεί τα πάντα, από τους πάντες και για πάντα, και συγκεκριμένα να επεκταθεί άμεσα και στα εκτός σχεδίου ακίνητα η ρύθμιση που έγινε το 2003 για τα εντός σχεδίου, με βάση την οποία το Δημόσιο δεν μπορεί να διεκδικεί περιουσιακά δικαιώματα όταν κάποιος νέμεται με ένα εκτός σχεδίου ακίνητο αγορασμένο με νόμιμο τίτλο για δέκα χρόνια ή χωρίς αυτό για τριάντα χρόνια, εκτός εάν κατά την κτήση της νομής βρισκόταν σε κακή πίστη.
4. Η ρητή «Σεισάχθεια» για τα ανείσπρακτα έως τώρα παλαιά (πιλοτικά) και τα αναλογικά (1 ο/οο) τέλη Κτηματογράφησης, που παραμένουν ως «δαμόκλεια σπάθη», έως ότου κάποια κυβέρνηση να πάρει τη σωστή απόφαση διαγραφής τους.
