Αριθμός απόφασης Π258/2023
ΤΟ ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΟ ΠΡΩΤΟΔΙΚΕΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ
Τμήμα ΙΓ
(Προεδρική Διαδικασία)
Συνεδρίασε δημόσια, στο ακροατήριό του, την 27η Σεπτεμβρίου 2023, με δικαστή τον Επαμεινώνδα Τρουλινό, Πρόεδρο Πρωτοδικών Δ.Δ. και με γραμματέα την Ευθυμία Παναγιωτίδου, δικαστικό υπάλληλο, από τη σύνθεση του ΙΓ Τμήματος σύμφωνα με την απόφαση 3/2023 της Ολομέλειας του Δικαστηρίου
Για να δικάσει την με αριθμό κατάθεσης ΠΡΠ520/01.03.2023 προσφυγή, η οποία έχει λάβει τον ΕΑΥ 2023008439:
Των: 1) ανώνυμης εταιρείας με την επωνυμία «…» και τον διακριτικό τίτλο «…», που εδρεύει στην Θεσσαλονίκη (οδός …) και εκπροσωπείται νόμιμα, 2) … του …, κατοίκου … Θεσσαλονίκης (οδός …), 3) … του …, κατοίκου Θεσσαλονίκης (οδός …), 4) … του …, κατοίκου Θεσσαλονίκης (οδός …) και 5) … του …, κατοίκου Θεσσαλονίκης (οδός …), που παραστάθηκαν δια των φερόμενων ως πληρεξούσιων δικηγόρων Παύλου Κεσόγλου και Νικολάου Κακαβέλα.
κατά του Ελληνικού Δημοσίου, που εκπροσωπείται από τον Διοικητή της Ανεξάρτητης Αρχής Δημοσίων Εσόδων (Α.Α.Δ.Ε.) και εν προκειμένω από τον Προϊστάμενο της Δ.Ο.Υ. ΦΑΕ Θεσσαλονίκης, ο οποίος δεν παραστάθηκε.
Αφού μελέτησε τη δικογραφία
Σκέφθηκε κατά τον Νόμο
1. Επειδή, για την προσφυγή, μετά την τήρηση της διαδικασίας του άρθρου 139Α του Κ.Δ.Δ. (βλ. αρ. εσ. πρωτ. Χ9212/17.10.2023 έγγραφο της Γραμματέας του Δικαστηρίου), κατατέθηκε παράβολο ποσού 100 € (βλ. το με αριθμό 621419747954-0415-0039 e-παράβολο). Μ’ αυτή ζητείται η ακύρωση της αρνητικής απάντησης της Δ.Ο.Υ. Φ.Α.Ε. Θεσσαλονίκης στο με κωδικό 232836/20230202/4224/02.02.2023 αίτημα των προσφευγόντων περί ανάκλησης της 33596/21.11.2019 πράξης του Προϊσταμένου της Δ.Ο.Υ. Φ.Α.Ε. Θεσσαλονίκης, με την οποία είχαν επιβληθεί σε βάρος τους τα κατ’ άρθρο 46 παρ.5 και 6 του Κώδικα Φορολογικής Διαδικασίας (ν. 4174/2013, Φ.Ε.Κ. τ. Α 170) μέτρα διασφάλισης των συμφερόντων του Δημοσίου, λόγω μη απόδοσης εκ μέρους της πρώτης προσφεύγουσας φόρου προστιθέμενης αξίας, ποσού 233.607,06 €, κατά τη διαχειριστική περίοδο από 14.12.2012 έως 31.12.2013. Η προσφυγή πρέπει πρώτα να εξεταστεί ως προς το παραδεκτό της άσκησής της.
2. Επειδή, το δικόγραφο της προσφυγής υπογράφεται μόνο από τον δικηγόρο Παύλο Κεσόγλου ως πληρεξούσιο των προσφευγόντων, στον οποίο επιδόθηκε η κλήση για τη συζήτηση της υπόθεσης (βλ. με ημερομηνία 23.05.2023 αποδεικτικό επίδοσης του Κωνσταντίνου Μίκρα, επιμελητή δικαστηρίων) στη δικάσιμο της 27ης Ιουνίου 2023, όταν και η συζήτηση της υπόθεσης ματαιώθηκε, λόγω διενέργειας των βουλευτικών εκλογών της 25ης Ιουνίου 2023 και επαναπροσδιορίσθηκε οίκοθεν, σύμφωνα με το άρθρο 128 παρ. 5 του Κ.Δ.Δ., για να συζητηθεί στην παρούσα δικάσιμο. Κατά τη συζήτηση της υπόθεσης στην παρούσα δικάσιμο παραστάθηκαν οι δικηγόροι Παύλος Κεσόγλου και Νικόλαος Κακαβέλας για λογαριασμό των προσφευγόντων και ζήτησαν και έλαβαν προθεσμία για να προσκομίσουν τα νομιμοποιητικά έγγραφα (βλ. πρακτικά δίκης). Εντός όμως της τασσόμενης προθεσμίας προσκόμισαν νομιμοποιητικά έγγραφα μόνο για τους 1η, 2ο, 4ο και 5ο των προσφευγόντων. Συνεπώς, σύμφωνα με τα άρθρα 27, 28, 30 και 35 του Κ.Δ.Δ., η προσφυγή πρέπει να απορριφθεί ως απαράδεκτη για τον 3ο προσφεύγοντα που δεν κατέθεσε έγγραφο δημόσιο ή ιδιωτικό με το οποίο να νομιμοποιείται κάποιος από τους προαναφερόμενους δικηγόρους (ο ένας εκ των οποίων υπέγραψε το δικόγραφο της προσφυγής), ούτε εμφανίστηκε στο ακροατήριο προκειμένου να εγκρίνει την άσκηση της προσφυγή. Εξάλλου, το καθ’ ου η προσφυγή κλητεύθηκε νόμιμα για να παραστεί στη συζήτηση της υπόθεσης (βλ. με ημερομηνία 24.04.2023 αποδεικτικό επίδοσης του επιμελητή δικαστηρίων Μάνθου Σωκράτη Παντελίδη σε συνδυασμό με την διάταξη του άρθρου 128 παρ. 5 του Κ.Δ.Δ.). Περαιτέρω, η προσφυγή, με το περιεχόμενο που έχει (βλ. προηγούμενη σκέψη), ασκήθηκε παραδεκτά και πρέπει να εξεταστεί στην ουσία.
3. Επειδή, ο Κώδικας Διοικητικής Διαδικασίας (ν. 2690/1999, Φ.Ε.Κ. τ. Α 45 ) ορίζει στο άρθρο 16 παρ. 1 ότι «Η διοικητική πράξη είναι έγγραφη, αναφέρει την εκδούσα αρχή και τις εφαρμοζόμενες διατάξεις, φέρει δε χρονολογία, καθώς και υπογραφή του αρμόδιου οργάνου. Στην ατομική διοικητική πράξη αναφέρεται, επίσης, η τυχόν δυνατότητα άσκησης της, κατ’ άρθρο 25, ειδικής διοικητικής ή ενδικοφανούς προσφυγής, γίνεται δε μνεία του αρμόδιου για την εξέτασή της οργάνου, της προθεσμίας, καθώς και των συνεπειών παράλειψης της άσκησής της. […]. Η παράλειψη αναφοράς των εφαρμοζόμενων διατάξεων, καθώς και των κατά τη δεύτερη περίοδο στοιχείων, δεν επάγεται ακυρότητα της πράξης». Σύμφωνα με τη διάταξη αυτή, η οποία αποδίδει γενική αρχή του διοικητικού δικαίου, η διοικητική πράξη, η οποία δεν φέρει την υπογραφή του αρμόδιου για την έκδοσή της οργάνου, είναι ανυπόστατη (βλ. ΣτΕ [7/λης] 3149-3151/2017, 7η σκέψη, ΣτΕ 1747-1750/2021, 5η σκέψη). Ωστόσο, παραδεκτά ασκείται κατά της ανυπόστατης διοικητικής πράξης αίτηση ακυρώσεως (ή προσφυγή), η οποία γίνεται δεκτή για λόγους ασφάλειας του δικαίου, δηλαδή για να μην εκτελεσθεί η πράξη (βλ. ΣτΕ [7/λης] 3149-3151/2017, 7η σκέψη, ΣτΕ 1747-1750/2021, 5η σκέψη).
4. Επειδή, περαιτέρω, ο ν. 4727/2020 (Φ.Ε.Κ. τ. Α 184) ορίζει: στο άρθρο 2 ότι «Για τους σκοπούς του παρόντος νοούνται ως: […] 10. Δημόσια έγγραφα: όλα τα διοικητικά έγγραφα, όπως ορίζονται στο δεύτερο εδάφιο της παρ. 1 του άρθρου 5 του ν. 2690/1999 (Α` 45), ήτοι τα έγγραφα που έχουν συνταχθεί κατά τους νόμιμους τύπους, από τον καθ` ύλη και κατά τόπο αρμόδιο δημόσιο υπάλληλο ή λειτουργό ή πρόσωπο που ασκεί δημόσια υπηρεσία ή λειτουργία. Περιλαμβάνονται όλα τα διοικητικά έγγραφα. […] 30. Ηλεκτρονικά δημόσια έγγραφα: τα δημόσια έγγραφα που παράγονται από φορείς του δημόσιου τομέα με χρήση Τεχνολογίας Πληροφορικής και Επικοινωνιών (ΤΠΕ). […] 60. Ψηφιακή δημόσια υπηρεσία: οποιαδήποτε υπηρεσία που παρέχεται από φορέα του δημόσιου τομέα εξ αποστάσεως με ηλεκτρονικά μέσα και συνίσταται ιδίως στην παραγωγή, διακίνηση και διαχείριση πληροφοριών, δεδομένων και ηλεκτρονικών εγγράφων και στην πραγματοποίηση συναλλαγών.», στο άρθρο 12 παρ. 2 ότι «Τα ηλεκτρονικά έγγραφα, δημόσια ή ιδιωτικά, εκδίδονται, διακινούνται και γίνονται αποδεκτά σύμφωνα με τα άρθρα 13 έως 18, με την επιφύλαξη των διατάξεων για την Ενιαία Ψηφιακή Πύλη της Δημόσιας Διοίκησης» και στο άρθρο 13 ότι «1. Όλες οι διαδικασίες για τη διαχείριση δημοσίων εγγράφων από τους φορείς του δημόσιου τομέα, όπως η σύνταξη, η προώθηση για υπογραφή, η θέση υπογραφής, η έκδοση, η χρέωση προς ενέργεια εισερχομένων εγγράφων, η εσωτερική και η εξωτερική διακίνηση, η πρωτοκόλληση, καθώς και η αρχειοθέτησή τους πραγματοποιούνται αποκλειστικά μέσω ΤΠΕ. 2. Τα ηλεκτρονικά δημόσια έγγραφα παράγονται είτε πλήρως αυτοματοποιημένα μέσω ειδικού πληροφοριακού συστήματος που συνθέτει κατάλληλα στοιχεία δεδομένων, είτε μέσω ηλεκτρονικής εφαρμογής γραφείου, είτε μέσω ψηφιοποίησης έντυπου εγγράφου. Τα ηλεκτρονικά δημόσια έγγραφα εκδίδονται σε μία από τις ακόλουθες μορφές: α) ως πρωτότυπα ηλεκτρονικά έγγραφα της παρ. 3, β) ως ηλεκτρονικά ακριβή αντίγραφα της παρ. 4, γ) ως ψηφιοποιημένα ηλεκτρονικά αντίγραφα της παρ. 5. 3. Τα πρωτότυπα ηλεκτρονικά δημόσια έγγραφα φέρουν: α) εγκεκριμένη ηλεκτρονική χρονοσφραγίδα και β) είτε την εγκεκριμένη ηλεκτρονική σφραγίδα του φορέα είτε την εγκεκριμένη ηλεκτρονική υπογραφή του αρμόδιου οργάνου. 4. Τα ηλεκτρονικά ακριβή αντίγραφα φέρουν υποχρεωτικά: α) εγκεκριμένη ηλεκτρονική χρονοσφραγίδα, β) είτε την εγκεκριμένη ηλεκτρονική σφραγίδα του φορέα είτε την εγκεκριμένη ηλεκτρονική υπογραφή του αρμόδιου για την έκδοση του αντιγράφου οργάνου, γ) την ένδειξη «ακριβές αντίγραφο» και δ) τα στοιχεία του οργάνου που υπέγραψε το έγγραφο ως τελικώς υπογράφων. 5. Τα ψηφιοποιημένα ηλεκτρονικά αντίγραφα εκδίδονται από τους φορείς του δημόσιου τομέα μέσω ψηφιοποίησης ή αναπαραγωγής με χρήση ΤΠΕ έντυπων δημόσιων ή ιδιωτικών εγγράφων που κατέχουν στο πλαίσιο της άσκησης των αρμοδιοτήτων τους. Τα ψηφιοποιημένα ηλεκτρονικά αντίγραφα φέρουν: α) εγκεκριμένη ηλεκτρονική χρονοσφραγίδα β) είτε την εγκεκριμένη ηλεκτρονική σφραγίδα του φορέα είτε την εγκεκριμένη ηλεκτρονική υπογραφή του οργάνου που κάνει την ψηφιοποίηση ή αναπαραγωγή με χρήση ΤΠΕ σύμφωνα με το προηγούμενο εδάφιο και γ) βεβαίωση ταύτισής τους με το έντυπο έγγραφο. […]. 6 […]». Από τις προαναφερόμενες διατάξεις του ν. 4727/2020 συνάγεται ότι, πέραν του έγγραφου τύπου, που προβλέπει το άρθρο 16 του Κώδικα Διοικητικής Διαδικασίας. η διοικητική πράξη μπορεί ν’ αποκτήσει νόμιμη υπόσταση και με τον ηλεκτρονικό τύπο. Σ’ αυτή την περίπτωση, η διοικητική πράξη εκδίδεται σε μία από τις μορφές που προβλέπει το άρθρο 13 του προαναφερόμενου νόμου και πρέπει με την κατάλληλη ηλεκτρονική διαδικασία να έχουν ενσωματωθεί σ’ αυτή -κατά τρόπο που να διασφαλίζεται η ακεραιότητα του περιεχομένου της διοικητικής πράξης- τ’ αναγκαία δεδομένα για την δημιουργία ηλεκτρονικής χρονοσφραγίδας (που υποκαθιστά την χρονολογία του έγγραφου τύπου) και ηλεκτρονικής σφραγίδας ή / και ηλεκτρονικής υπογραφής (που αντικαθιστά την υπογραφή του έγγραφου τύπου) κατά τις ειδικότερες διακρίσεις των παρ. 3 έως 5 του άρθρου 13 του ν. 4727/2020. Εκ τούτων παρέπεται ότι η διοικητική πράξη που εκδίδεται με τον προαναφερόμενο ηλεκτρονικό τύπο για να είναι υποστατή πρέπει ν’ αναφέρει και την εκδούσα αρχή, σύμφωνα με το άρθρο 16 του Κώδικα Διοικητικής Διαδικασίας, εκτός αν η εκδούσα αρχή αποτυπώνεται με ευκρινές τρόπο στην ηλεκτρονική χρονοσφραγίδα ή στην ηλεκτρονική σφραγίδα που έχει τεθεί. Άλλωστε, στα πλαίσια της παροχής ψηφιακών δημόσιων υπηρεσιών, η Διοίκηση μπορεί ν’ αναπτύσσει ψηφιακά κανάλια επικοινωνίας με τους διοικουμένους με σκοπό την υποβολή από τους τελευταίους (ψηφιακών) αιτημάτων που θα καταλήγουν στην αποδοχή ή στην απόρριψή τους με την έκδοση ηλεκτρονικών διοικητικών πράξεων. Στα πλαίσια αυτής της ψηφιακής αλληλεπίδρασης ενδείκνυται η ανταλλαγή ψηφιακών μηνυμάτων μεταξύ διοικουμένου και Διοίκησης για την παροχή από την πλευρά του διοικουμένου διευκρινήσεων ως προς το αίτημά του ή για την υπόδειξη από την πλευρά της Διοίκησης συγκεκριμένων ενεργειών όπως για παράδειγμα συμπλήρωση των στοιχείων της αίτησης με επισύναψη εγγράφων, παροχή περαιτέρω πληροφοριών κτλ. Ωστόσο, αυτή η ψηφιακή επικοινωνία μεταξύ Διοίκησης και διοικουμένου θα πρέπει να καταλήγει στην έκδοση (ακόμα και με την χρήση αυτοματισμών) εκτελεστής (έγγραφης ή ηλεκτρονικής σύμφωνα με όσα προαναφέρθηκαν) διοικητικής πράξης με την οποία το συγκεκριμένο αίτημα θα γίνεται αποδεκτό ή θα απορρίπτεται.
5. Επειδή, εξάλλου, ο Κώδικας Φορολογικής Διαδικασίας προβλέπει: στο άρθρο 46 παρ. 5 και 6, όπως ισχύει ότι: «5. Εφόσον η Φορολογική Διοίκηση διαπιστώνει μη απόδοση, ανακριβή απόδοση, συμψηφισμό, έκπτωση ή διακράτηση Φ.Π.Α., […] με σκοπό τη μη πληρωμή συνολικά στο Δημόσιο ποσού πάνω από εκατόν πενήντα χιλιάδες (150.000) ευρώ, […] μπορεί, βάσει ειδικής έκθεσης ελέγχου, να επιβάλει σε βάρος του υπόχρεου παραβάτη προληπτικά ή διασφαλιστικά του δημοσίου συμφέροντος μέτρα άμεσου και επείγοντος χαρακτήρα. Ειδικότερα η Φορολογική Διοίκηση μπορεί να μην παραλαμβάνει και να μην χορηγεί έγγραφα που απαιτούνται για τη μεταβίβαση περιουσιακών στοιχείων. Στην περίπτωση αυτή δεσμεύεται το πενήντα τοις εκατό (50%) των καταθέσεων, των πάσης φύσεως λογαριασμών και παρακαταθηκών και του περιεχομένου των θυρίδων του υπόχρεου παραβάτη και κατ’ ανώτατο μέχρι του διπλάσιου του ποσού για το οποίο διαπιστώνεται ο σκοπός μη πληρωμής ή η είσπραξη επιστροφής, κατά τα ανωτέρω. Το μη χρηματικό περιεχόμενο θυρίδων και οι μη χρηματικές παρακαταθήκες, δεσμεύονται στο σύνολό τους. 6. Τα μέτρα της παραγράφου 5 επιβάλλονται σωρευτικά […] σε βάρος των προσώπων των παραγράφων 1 και 2 του άρθρου 50 του παρόντος Κώδικα.» και στο άρθρο 50 παρ. 1 όπως ισχύει ότι: «Τα πρόσωπα, που είναι εκτελεστικοί πρόεδροι, διευθυντές, γενικοί διευθυντές, διαχειριστές, διευθύνοντες σύμβουλοι, εντεταλμένοι στη διοίκηση και εκκαθαριστές των νομικών προσώπων και νομικών οντοτήτων, καθώς και τα πρόσωπα που ασκούν εν τοις πράγμασι τη διαχείριση ή διοίκηση νομικού προσώπου ή νομικής οντότητας, ευθύνονται προσωπικά και αλληλέγγυα για την πληρωμή του […] Φόρου Προστιθέμενης Αξίας […], που οφείλονται από αυτά τα νομικά πρόσωπα και τις νομικές οντότητες, ανεξάρτητα από τον χρόνο βεβαίωσής τους, ως και για τους τόκους, πρόστιμα, προσαυξήσεις και οποιεσδήποτε διοικητικές χρηματικές κυρώσεις επιβάλλονται επ’ αυτών, εφόσον συντρέχουν σωρευτικά οι κατωτέρω προϋποθέσεις: […]».
6. Επειδή, στην προκειμένη περίπτωση, από τα στοιχεία του φακέλου της δικογραφίας, προκύπτουν τα εξής: Με την 33596/21.11.2019 πράξη του Προϊσταμένου της Δ.Ο.Υ. Φ.Α.Ε. Θεσσαλονίκης επιβλήθηκαν σε βάρος των προσφευγόντων, τα κατ’ άρθρο 46 παρ.5 και 6 του Κώδικα Φορολογικής Διαδικασίας μέτρα διασφάλισης των συμφερόντων του Δημοσίου λόγω μη απόδοσης εκ μέρους της πρώτης προσφεύγουσας φόρου προστιθέμενης αξίας, ποσού 233.607,06 €, κατά τη διαχειριστική περίοδο από 14.12.2012 έως 31.12.2013. Με την 22379/24.12.2020 πράξη του Προϊσταμένου της Δ.Ο.Υ. Φ.Α.Ε. Θεσσαλονίκης ήρθη το μέτρο της δέσμευσης του 50% των καταθέσεων, των πάσης φύσης λογαριασμών και παρακαταθηκών και του περιεχομένου των θυρίδων των προσφευγόντων, για όσο χρονικό διάστημα η πρώτη προσφεύγουσα ήταν συνεπής προς την πληρωμή των δόσεων της ρύθμισης, στην οποία είχαν υπαχθεί οι οικείες φορολογικές της οφειλές. Ακολούθως, με την 10406/05.07.2021 πράξη του Προϊσταμένου της Δ.Ο.Υ. Φ.Α.Ε. Θεσσαλονίκης ανακλήθηκε η 22379/24.12.2020 πράξη του και αναβίωσε το μέτρο της δέσμευσης του 50% των καταθέσεων, των πάσης φύσης λογαριασμών και παρακαταθηκών και του περιεχομένου των θυρίδων των προσφευγόντων, δεδομένου ότι η πρώτη προσφεύγουσα δεν είχε καταβάλει δύο συνεχόμενες δόσεις της οικείας ρύθμισης, η οποία εξ αυτού του λόγου είχε πάψει να ισχύει. Στη συνέχεια, με την με αρ. πρωτ. 159423/04.10.2022 «σύμβαση αναδιάρθρωσης οφειλών σύμφωνα με τον ν. 4738/2020», η πρώτη προσφεύγουσα ρύθμισε με τους αναφερόμενους στην σύμβαση ‘συναινούντες χρηματοδοτικούς φορείς’ τις οφειλές της μεταξύ άλλων και προς το Δημόσιο (βλ. σελ. 6 της σύμβασης, πίνακα 9α υπό τον τίτλο «όροι αναδιάρθρωσης οφειλών προς το Δημόσιο», σύμφωνα με τον οποίο ρυθμίστηκε οφειλή ποσού 969.894,08 €). Στις 14.12.2022, η πρώτη προσφεύγουσα υπέβαλε ηλεκτρονικώς, μέσω του πληροφοριακού συστήματος της ΑΑΔΕ, το με κωδικό 2348528/20221214/4224/14.12.2022 αίτημα προς τη Δ.Ο.Υ. Φ.Α.Ε. Θεσσαλονίκης, αιτούμενη την ανάκληση της 33596/21.11.2019 πράξης του Προϊσταμένου της ως άνω Δ.Ο.Υ. περί επιβολής σε βάρος της των μέτρων διασφάλισης των συμφερόντων του Δημοσίου, προβάλλοντας ότι είχε υπαχθεί στο καθεστώς εξωδικαστικής ρύθμισης των οφειλών της του ν. 4738/2020. Σε απάντηση της αίτησης αυτής έλαβε, μέσω του πληροφοριακού συστήματος της ΑΑΔΕ, μήνυμα το οποίο ανέφερε επί λέξει: «Σε απάντηση του αιτήματός σας και έπειτα από τηλεφωνική επικοινωνία μας, σας έχουμε ήδη ενημερώσει ότι οι διατάξεις που αφορούν στην εξωδικαστική ρύθμιση του Ν. 4738/2020 δεν προβλέπουν την άρση διοικητικών μέτρων διασφάλισης των συμφερόντων δημοσίου που έχουν επιβληθεί εις βάρος σας, σύμφωνα με τις διατάξεις του αρθ 14 του Ν. 2523/1997, όπως αυτό τροποποιήθηκε με τις διατάξεις άρθρου 46 ν. 4174/2013, όπως ισχύει. Ειδικότερα, δεν συντρέχουν οι προϋποθέσεις όπως αναφέρονται στην Ε.2065/26.8.2022 οδηγία αλλά και στην ΠΟΛ 1126/3.7.2018 όπου στο πεδίο Ι.9 ‘Αναστολή διοικητικών μέτρων κατά τη διάρκεια της διαπραγμάτευσης’ αναφέρει ότι: Επισημαίνεται ότι όπως προκύπτει από την ανωτέρω διάταξη, η αναστολή αφορά μόνο διοικητικά μέτρα που έχουν ως άμεση συνέπεια την αναστολή λειτουργίας της επιχείρησης. Επιπλέον όπως διευκρινίζεται στην αιτιολογική έκθεση του νόμου: “Σκοπός της ρύθμισης είναι η διασφάλιση της ομαλής λειτουργίας της επιχείρησης κατά τη διάρκεια της διαπραγμάτευσης, χωρίς να παρεμποδίζεται από διοικητικά μέτρα αναστολή λειτουργία, τα οποία επιβάλλονται αποκλειστικά λόγω ύπαρξης χρεών προς ρύθμιση. Εξυπακούεται ότι τα μέτρα αναστολής λειτουργίας που επιβάλλονται λόγω άλλων παραβάσεων, π.χ. δυνάμει του άρθρου 13α του ν. 2523/1997 (Α 179) και όχι λόγω της απλής μη πληρωμής χρεών, δεν αναστέλλονται”». Το μήνυμα αυτό ήταν ανυπόγραφο, χωρίς αναφορά του συντάκτη του, χωρίς ημερομηνία και χωρίς σφραγίδα της υπηρεσίας. Στις 02.02.2023, η πρώτη προσφεύγουσα υπέβαλε ηλεκτρονικώς, μέσω του πληροφοριακού συστήματος της ΑΑΔΕ, το με κωδικό 232836/20230202/4224/02.02.2023 αίτημα προς τη Δ.Ο.Υ. Φ.Α.Ε. Θεσσαλονίκης, με το οποίο ζήτησε εκ νέου την ανάκληση της 33596/21.11.2019 πράξης του Προϊσταμένου της ως άνω Δ.Ο.Υ. περί επιβολής σε βάρος των προσφευγόντων των μέτρων διασφάλισης των συμφερόντων του Δημοσίου, προβάλλοντας εκ νέου ότι είχε υπαχθεί σε καθεστώς εξωδικαστικής ρύθμισης των οφειλών της και επισυνάπτοντας αρχείο που εμπεριείχε αίτηση όλων των προσφευγόντων για την άρση των μέτρων που επιβλήθηκαν με την προαναφερόμενη πράξη. Σε απάντηση της αίτησης αυτής έλαβε, μέσω του πληροφοριακού συστήματος της ΑΑΔΕ, μήνυμα το οποίο ανέφερε επί λέξει: «Σε απάντηση του αιτήματός σας, σας έχουμε ήδη ενημερώσει με αφορμή το με αριθμ 2348528/20221214/4224/14.12.2022 αίτημά σας ότι οι διατάξεις που αφορούν στην εξωδικαστική ρύθμιση του Ν. 4738/2020 δεν προβλέπουν την άρση διοικητικών μέτρων διασφάλισης των συμφερόντων δημοσίου που έχουν ήδη επιβληθεί εις βάρος σας, σύμφωνα με τις διατάξεις του αρθ. 14 του Ν. 2523/1997, όπως αυτό τροποποιήθηκε με τις διατάξεις άρθρου 46 ν. 4174/2013, όπως ισχύει. Επιπλέον, η Α.1103/6.5.2020 η οποία τροποποιεί και συμπληρώνει την ΠΟΛ.1282/31.12.2013 απόφαση της Γ.Γ.Δ.Ε. (54Β/16.1.2014), όπως ισχύει, σχετικά με την επιβολή προληπτικών ή διασφαλιστικών του δημοσίου συμφέροντος μέτρων άμεσου και επείγοντος χαρακτήρα, σύμφωνα με τις διατάξεις των παραγραφών 5 και 6 του άρθρου 46 του ν. 4174/2013, ορίζει σαφώς τις προϋποθέσεις και περιπτώσεις ολικής ή μερικής άρσης των επιβληθέντων διασφαλιστικών μέτρων. Σας ενημερώνουμε λοιπόν ότι το αίτημά σας έχει διαβιβαστεί λόγω αρμοδιότητας στην Δ/νση Ελέγχων, Τμήμα Θ.». Το μήνυμα αυτό ήταν ανυπόγραφο, χωρίς αναφορά του συντάκτη του, χωρίς ημερομηνία και χωρίς σφραγίδα της υπηρεσίας. Κατά της τελευταίας αρνητικής απάντησης της Φορολογικής Διοίκησης στρέφονται οι προσφεύγοντες με την υπό κρίση προσφυγή τους, όπως αυτή αναπτύσσεται στο υπόμνημα που κατέθεσαν παραδεκτά ζητώντας την ακύρωσή της και την άρση των επιβληθέντων κατ’ άρθρο 46 του Ν. 4174/2013 μέτρων.
7. Επειδή, ειδικότερα, οι προσφεύγοντες υποστηρίζουν ότι η πρώτη προσφεύγουσα έχει υπαχθεί στον εξωδικαστικό μηχανισμός ρύθμισης οφειλών του ν. 4738/2020 και σύμφωνα με τις διατάξεις του προαναφερόμενου νόμου (που ορίζει στα άρθρα 19 και 23 ότι για όσο διάστημα ισχύει η ρύθμιση οφειλών αναστέλλονται οι διαδικασίες αναγκαστικής εκτέλεσης), η Φορολογική Διοίκηση οφείλει να άρει τα επίδικα μέτρα, καθώς έχουν ήδη αρθεί όλα τα υπόλοιπα καταδιωκτικά μέτρα που έχουν ληφθεί εις βάρος της πρώτης προσφεύγουσας, ότι η επιβολή των επίδικων μέτρων παραβιάζει την αρχή της αναλογικότητας, ότι εσφαλμένα η Φορολογική Διοίκηση θεώρησε ότι η πρώτη προσφεύγουσα είχε προβεί σε εικονική συναλλαγή και ότι κατά των σχετικών πράξεων προσδιορισμού φόρου της Φορολογικής Διοίκησης η πρώτη προσφεύγουσα άσκησε προσφυγή, που απορρίφθηκε με την με αριθμό 1164/2021 απόφαση του Διοικητικού Εφετείου Θεσσαλονίκης, κατά της οποίας έχει ασκηθεί η με αριθμό κατάθεσης Ε150/2022 αίτηση αναιρέσεως η εκδίκαση της οποίας εκκρεμεί (βλ. προσκομιζόμενη εκτύπωση από το ΟΣΔΔΥ-ΔΔ) και σχετικά προβάλλουν ισχυρισμούς αναφορικά με την ουσία της προαναφερόμενης δίκης (ότι οι σχετικές συναλλαγές δεν ήταν εικονικές). Αντίθετα το καθ’ ου η προσφυγή με την από 13.06.2023 έκθεση απόψεων ζητά ν’ απορριφθεί η προσφυγή ως αβάσιμη αναφέροντας τις σχετικές διατάξεις και προβάλλοντας ότι οι διατάξεις του ν. 4738/2020 δεν προβλέπουν την άρση των επίδικων μέτρων.
8. Επειδή, σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στη μείζονα σκέψη, τα αναφερόμενα στην προηγούμενη σκέψη ηλεκτρονικά μηνύματα που απέστειλε η Φορολογική Διοίκηση στην πρώτη προσφεύγουσα είναι ατελείς διοικητικές πράξεις διότι στερούνται των αναγκαίων συστατικών τύπων που προβλέπει ο νόμος για την ολοκλήρωσή τους. Ειδικότερα, κανένα από αυτά δεν αναφέρει την εκδούσα αρχή (μπορεί μόνο να συναχθεί ότι είναι κάποια υπηρεσία της Φορολογικής Διοίκησης, διότι χρησιμοποιήθηκε το πληροφοριακό της σύστημα), δεν έχει την υπογραφή του αρμόδιου για την έκδοσή της οργάνου (μπορεί να είναι οποιοσδήποτε υπάλληλος της Φορολογικής Διοίκησης), δεν φέρουν χρονολογία και δεν έχουν τον έγγραφο τύπο και επομένως δεν είναι υποστατές διοικητικές πράξεις κατά την έννοια του άρθρου 16 του Κώδικα Διοικητικής Διαδικασίας. Περαιτέρω, τα προαναφερόμενα ηλεκτρονικά μηνύματα δεν φέρουν ούτε τον ηλεκτρονικό τύπο που προβλέπει το άρθρο 13 του ν. 4727/2020, δηλαδή ηλεκτρονική χρονοσφραγίδα και ηλεκτρονική σφραγίδα ή / και ηλεκτρονική υπογραφή, κατά τις ειδικότερες διακρίσεις της διάταξης αυτής και επομένως δεν είναι υποστατές διοικητικές πράξεις ούτε κατά την έννοια της διάταξης αυτής. Αντίθετα, αυτά τα ηλεκτρονικά μηνύματα απεστάλησαν στα πλαίσια του καναλιού ψηφιακής επικοινωνίας που έχει αναπτυχθεί από την Φορολογική Διοίκηση. Δηλαδή απεστάλησαν στα πλαίσια μιας ψηφιακής δημόσιας υπηρεσίας ανταλλαγής ηλεκτρονικών μηνυμάτων η οποία -όπως έγινε δεκτό στη μείζονα σκέψη- πρέπει να ενθαρρύνεται, καθώς ενισχύει την ψηφιακή αλληλεπίδραση μεταξύ διοικουμένων και Διοίκησης και η οποία -υποκαθιστώντας την προφορική επικοινωνία- επιτρέπει την καταγραφή των πληροφοριών που έστειλε κάθε πλευρά, γεγονός χρήσιμο κατά τον δικαστικό έλεγχο που ενδεχομένως ακολουθήσει. Ωστόσο, όταν το αρχικό ηλεκτρονικό μήνυμα που έστειλε ο διοικούμενος χρησιμοποιώντας την ψηφιακή δημόσια υπηρεσία ανταλλαγής ηλεκτρονικών μηνυμάτων εμπεριέχει κάποιο αίτημα, όπως εν προκειμένω, θα πρέπει αυτή η ψηφιακή αλληλεπίδραση να καταλήγει με την έκδοση (ακόμα και με την χρήση αυτοματισμών) εκτελεστής (έγγραφης ή ηλεκτρονικής) διοικητικής πράξης με την οποία το συγκεκριμένο αίτημα θα γίνεται αποδεκτό ή θα απορρίπτεται, χωρίς ν’ αρκεί η απόρριψη του αιτήματος με ηλεκτρονικό μήνυμα, που δεν έχει τους προβλεπόμενους στον Κ.Δ.Δ/σιας ή στον ν. 4727/2020 τύπους, όπως έγινε στην επίδικη περίπτωση. Άλλωστε, μολονότι το επίδικο ηλεκτρονικό μήνυμα αναφέρει ότι το με κωδικό 232836/20230202/4224/02.02.2023 ηλεκτρονικό αίτημα των προσφευγόντων παραπέμφθηκε να εξεταστεί από την «Διεύθυνση Ελέγχων Τμήμα Θ», από την έκθεση απόψεων σαφώς συνάγεται ότι η Φορολογική Διοίκηση θεωρεί πως με το επίδικο ηλεκτρονικό μήνυμα απέρριψε το αίτημα των προσφευγόντων, καθώς δεν προκύπτει να έχει εκδοθεί κάποια διοικητική πράξη από το ως άνω τμήμα ως απάντηση στο αίτημα των προσφευγόντων. Συνεπώς, το Δικαστήριο κρίνει ότι το προσβαλλόμενο ηλεκτρονικό μήνυμα απάντησης στο με κωδικό 232836/20230202/4224/02.02.2023 ηλεκτρονικό αίτημα προς τη Δ.Ο.Υ. Φ.Α.Ε. Θεσσαλονίκης το οποίο αίτημα είχε επισυναπτόμενο αρχείο που εμπεριείχε αίτηση όλων των προσφευγόντων για την άρση των μέτρων που επιβλήθηκαν με την 33596/21.11.2019 πράξη του Προϊσταμένου της Δ.Ο.Υ. Φ.Α.Ε. Θεσσαλονίκης, είναι ανυπόστατη διοικητική πράξη, του λόγου αυτού αυτεπαγγέλτως εξεταζόμενου (βλ. ΣτΕ 1747-1750/2021 7η σκέψη και εκεί παραπομπές σε πάγια νομολογία), η οποία πρέπει, για λόγους ασφάλειας δικαίου ν’ ακυρωθεί, και η υπόθεση ν’ αναπεμφθεί στην Φορολογική Διοίκηση, σύμφωνα με το άρθρο 79 παρ. 3 του Κ.Δ.Δ., για ν’ αποφανθεί επί του με κωδικό 232836/20230202/4224/02.02.2023 αιτήματος των προσφευγόντων. Εκ τούτων παρέπεται ότι η Φορολογική Διοίκηση κατά την εξέταση της αίτησης των προσφευγόντων και προκειμένου να είναι πληρέστερα αιτιολογημένη η θετική ή αρνητική απάντησή της, θα πρέπει -μεταξύ άλλων- να διερευνήσει αν με την με αρ. πρωτ. 159423/04.10.2022 «σύμβαση αναδιάρθρωσης οφειλών σύμφωνα με τον ν. 4738/2020», η πρώτη προσφεύγουσα ρύθμισε -μεταξύ άλλων- και την οφειλή για την οποία ελήφθησαν τα επίδικα μέτρα και αν η υπαγωγή της πρώτης προσφεύγουσας στον προαναφερόμενο εξωδικαστικό μηχανισμό συνιστά λόγο άρσης των επίδικων μέτρων για την ίδια αλλά και για τους υπόλοιπους προσφεύγοντες.
9. Επειδή, σύμφωνα με τα ανωτέρω, πρέπει ν’ απορριφθεί η προσφυγή κατά το μέρος που ασκήθηκε από τον τρίτο προσφεύγοντα, να γίνει δεκτή για τους υπόλοιπους προσφεύγοντες, ν’ ακυρωθεί ως προς αυτούς η προσβαλλόμενη πράξη, η υπόθεση ν’ αναπεμφθεί στη Φορολογική Διοίκηση, το παράβολο, κατά την κρίση του Δικαστηρίου, ν’ αποδοθεί στους προσφεύγοντες (άρθρο 277 Κ.Δ.Δ.), και -εκτιμώντας τις περιστάσεις- το Δικαστήριο απαλλάσσει τον τρίτο προσφεύγοντα και το Δημόσιο, που ηττήθηκαν, από τα δικαστικά έξοδα των αντιδίκων τους (άρθρο 275 Κ.Δ.Δ.).
ΔΙΑ ΤΑΥΤΑ
Απορρίπτει την προσφυγή κατά το μέρος που ασκήθηκε από τον τρίτο προσφεύγοντα ως απαράδεκτη.
Απαλλάσσει τον τρίτο προσφεύγοντα από τα δικαστικά έξοδα του Δημοσίου.
Δέχεται την προσφυγή ως προς τους υπόλοιπους προσφεύγοντες.
Ακυρώνει το ηλεκτρονικό μήνυμα που απέστειλε η Φορολογική Διοίκηση μέσω του πληροφοριακού συστήματος της ΑΑΔΕ στην πρώτη προσφεύγουσα σε απάντηση του με κωδικό 232836/20230202/4224/02.02.2023 ηλεκτρονικού αιτήματος των προσφευγόντων με το οποίο ζήτησαν, με την επισυναπτόμενη στο ηλεκτρονικό μήνυμα αίτησή τους, την ανάκληση της 33596/21.11.2019 πράξης του Προϊσταμένου της ως Δ.Ο.Υ. ΦΑΕ Θεσσαλονίκης περί επιβολής σε βάρος τους μέτρων διασφάλισης των συμφερόντων του Ελληνικού Δημοσίου
Αναπέμπει την υπόθεση στον Προϊστάμενο της ΔΟΥ ΦΑΕ Θεσσαλονίκης για ν’ αποφανθεί επί της προαναφερόμενης αίτησης των προσφευγόντων, σύμφωνα με τα ειδικότερα διαλαμβανόμενα στο σκεπτικό.
Απαλλάσσει το Δημόσιο από τα δικαστικά έξοδα της πρώτης, δεύτερου, τέταρτου και πέμπτου των προσφευγόντων.
Διατάσσει την απόδοση του παραβόλου στους προσφεύγοντες.
Κρίθηκε, αποφασίσθηκε και δημοσιεύθηκε σε έκτακτη δημόσια συνεδρίαση στη Θεσσαλονίκη στις 09.11.2023
| Ο Δικαστής Επαμεινώνδας Τρουλινός | Η Γραμματέας Ευθυμία Παναγιωτίδου |
