Αυξήσεις στις συντάξεις αλλά και στις ασφαλιστικές εισφορές των ελευθέρων επαγγελματιών φέρνει το 2024, γεγονός που συμπαρασύρει μια σειρά από άλλες παροχές του Ασφαλιστικού συστήματος – Τι ισχύει για επιλογή ασφαλιστικής κλάσης το 2024 και τι αλλάζει για εργαζόμενους συνταξιούχους και οφειλέτες του ΕΦΚΑ
Δώδεκα συν μια αλλαγές σε συντάξεις και ασφαλιστικές εισφορές, φέρνει το 2024 για εκατομμύρια συνταξιούχους και ασφαλισμένους του ΕΦΚΑ. Κεντρικό ρόλο στις αλλαγές που φέρνει το 2024 έχουν:
about:blank
- η αύξηση 3% στις κύριες συντάξεις που συμπαρασύρει μια σειρά από παροχές και
- η αύξηση 3,9% στις ασφαλιστικές εισφορές των μη μισθωτών σε εφαρμογή του σχετικού νόμου.
Μαζί με αυτές τις δυο μεγάλες αλλαγές, μπαίνουν σε εφαρμογή και οι διατάξεις του ασφαλιστικού νομοσχεδίου που ψηφίστηκε πρόσφατα για την αλλαγή της σύνταξης στους εργαζόμενους συνταξιούχους και την αύξηση του ορίου οφειλών που θα οδηγήσει στον απεγκλωβισμό και την συνταξιοδότηση χιλιάδες οφειλέτες του ΕΦΚΑ.
Αναλυτικά οι αλλαγές που φέρνει το 2024 είναι οι εξής:
1. Αυξήσεις στις κύριες συντάξεις
Από την 1/1/2024 και σε εφαρμογή των σχετικών διατάξεων οι συνταξιούχοι πρόκειται να δουν για δεύτερη συνεχόμενη χρονιά αύξηση στις κύριες συντάξεις τους. Η εν λόγω αύξηση είναι της τάξης του 3%.
Οι αυξήσεις στις κύριες συντάξεις θα χορηγηθούν σε όλους τους ήδη συνταξιούχους την 31/12/2023. Βέβαια όσοι είχαν συνταξιοδοτηθεί πριν από τον 5/2016 και κατόπιν του επανυπολογισμού της σύνταξής τους λαμβάνουν μεγάλο ποσό προσωπικής διαφοράς θα δουν την αύξηση να απορροφάται από την προσωπική διαφορά με αποτέλεσμα να είναι μόνο «λογιστική» και να μην φανεί σε πραγματικά χρήματα στο πορτοφόλι του συνταξιούχου.
Με αυτόν τον τρόπο δημιουργούνται 4 κατηγορίες αυξήσεων ανάλογα με το ποσό που θα λάβουν ή δεν θα λάβουν από την αύξηση. Συγκεκριμένα, θα λάβουν πραγματική αύξηση:
- Συνταξιούχοι μετά την 12/5/2016
- Συνταξιούχοι πριν την 12/5/2016 που δεν έχουν προσωπική διαφορά
- Συνταξιούχοι πριν την 12/5/2016 που έχουν μικρή προσωπική διαφορά που θα υπερκαλυφθεί από την αύξηση
Θα λάβουν «λογιστική» αύξηση:
- Συνταξιούχοι πριν την 12/5/2016 που έχουν μεγάλη προσωπική διαφορά που θα υπερκαλύψει την αύξηση
Αυξήσεις από 1/1/2024
Συντάξεις χωρίς προσωπική διαφορά
| Ποσό Σύνταξης | Αύξηση 3% |
|---|---|
| 500€ | 15€ |
| 600€ | 18€ |
| 800€ | 24€ |
| 1.000€ | 30€ |
| 1.200€ | 36€ |
| 1.500€ | 45€ |
*Τα αναφερόμενα ποσά είναι υπολογισμένα στη μεικτή σύνταξη, προ κρατήσεων υγειονομικής περίθαλψης, ΕΑΣ, φόρου κλπ.
Συντάξεις με προσωπική διαφορά 30€
| Ποσό Σύνταξης | Αύξηση 3% |
|---|---|
| 500€ | 0€ |
| 600€ | 0€ |
| 800€ | 0€ |
| 1.000€ | 0€ |
| 1.200€ | 6€ |
| 1.500€ | 15€ |
*Τα αναφερόμενα ποσά είναι υπολογισμένα στη μεικτή σύνταξη, προ κρατήσεων υγειονομικής περίθαλψης, ΕΑΣ, φόρου κλπ
Συντάξεις με προσωπική διαφορά 80€
| Ποσό Σύνταξης | Αύξηση 3% |
|---|---|
| 500€ | 0€ |
| 600€ | 0€ |
| 800€ | 0€ |
| 1.000€ | 0€ |
| 1.200€ | 0€ |
| 1.500€ | 0€ |
*Τα αναφερόμενα ποσά είναι υπολογισμένα στη μεικτή σύνταξη, προ κρατήσεων υγειονομικής περίθαλψης, ΕΑΣ, φόρου κλπ
2. Αύξηση στην Εθνική Σύνταξη
Από την 1/1/2024 και σε εφαρμογή των σχετικών διατάξεων θα αυξηθεί η Εθνική Σύνταξη. Η εν λόγω αύξηση θα είναι της τάξης του 3% με το ποσό της Εθνικής Σύνταξης να διαμορφώνεται στα 426,17€.
Έτσι όποιος συνταξιοδοτηθεί από την 1/1/2024 πρόκειται να δει το τμήμα της σύνταξης που αφορά την Εθνική Σύνταξη να αντιστοιχεί σε 426,17€. Είναι αυτονόητο ότι τυχόν περικοπές στην Εθνική Σύνταξη που αφορούν τα έτη παραμονής στην Ελλάδα, τα έτη ασφάλισης (λιγότερα από 20) ή την περικοπή λόγω πρόωρης σύνταξης (μειωμένη σύνταξη) συνεχίζουν εφαρμόζονται κανονικά επί του νέου ποσού Εθνικής Σύνταξης.
3. Αύξηση στην Ανταποδοτική Σύνταξη
Από την 1/1/2024 και σε εφαρμογή των σχετικών διατάξεων του άρθρου 8 του ν. 4387/2016 θα αυξηθεί η Ανταποδοτική Σύνταξη με βάση τη μεταβολή του Δείκτη Τιμών Καταναλωτή του 2023. Η εν λόγω αύξηση αφορά την ένταξη του 2023 στα έτη που χρησιμοποιούνται για τον υπολογισμό των συντάξιμων αποδοχών και στη χρήση του μέσου Δείκτη Τιμών Καταναλωτή για τον υπολογισμό της βάση εξαγωγής της Ανταποδοτικής Σύνταξης.
Έτσι όποιος συνταξιοδοτηθεί από την 1/1/2024 με σύνταξη γήρατος ή αναπηρίας ή θανάτου πρόκειται να δει το τμήμα της σύνταξης που αφορά την Ανταποδοτική Σύνταξη προσαυξημένο κατά 3,9%.
4. Αύξηση στην κατώτατη σύνταξη λόγω θανάτου
Από την 1/1/2024 μέσω της αύξησης της Εθνικής Σύνταξης πρόκειται να αυξηθεί και η κατώτατη σύνταξη λόγω θανάτου ασφαλισμένου / συνταξιούχου που δικαιούνται ο / η επιζών σύζυγος και τα τέκνα. Έτσι στις περιπτώσεις θανάτου και μεταβίβασης σύνταξης από την 1/1/2024 η κατώτατη σύνταξη θα αντιστοιχεί σε 399,54€.
5. Αύξηση στην ανώτατη σύνταξη κύρια και επικουρική
Από την 1/1/2024 μέσω της αύξησης της Εθνικής Σύνταξης πρόκειται να αυξηθεί και το πλαφόν σύνταξης. Έτσι:
- ;η ανώτατη κύρια σύνταξη θα διαμορφώνεται πλέον στις 5.114,04€ ενώ
- η ανώτατη επικουρική σύνταξη θα διαμορφωθεί στα 1.534,21 €.
6. Αύξηση στην σύνταξη ανασφάλιστων υπερηλίκων (ΟΠΕΚΑ)
Από την 1/1/2024 μέσω της αύξησης της Εθνικής Σύνταξης πρόκειται να αυξηθεί και η κατώτατη σύνταξη ανασφάλιστων υπερηλίκων που δικαιούνται από τον ΟΠΕΚΑ όσοι έχουν συμπληρώσει το 67ο έτος της ηλικίας τους και ΔΕΝ λαμβάνουν σύνταξη ή άλλη οποιαδήποτε παροχή από την Ελλάδα και το εξωτερικό που να ξεπερνά τα 387€. Έτσι στις περιπτώσεις των δικαιούχων της σύνταξης του ανασφάλιστου υπερήλικα που θα υποβάλουν αίτηση μετά την 1/1/2024 το ποσό της σύνταξης θα αντιστοιχεί σε 399,54€.
7. Αύξηση εισφορών για επαγγελματίες
Από την 1/1/2024 πρόκειται να αυξηθούν οι εισφορές για περίπου 1,2 εκατ. αυτοαπασχολούμενους και ελεύθερους επαγγελματίες. Η αύξηση θα κινηθεί ισόποσα με τον πληθωρισμό του 2023 κάτι που σημαίνει ότι βρισκόμαστε μπροστά σε μια αύξηση εισφορών κατά 3,9% για τους επαγγελματίες – ασφαλισμένους στον πρώην ΟΑΕΕ (ΤΕΒΕ – ΤΑΕ – ΤΣΑ) αλλά και για τους επιστήμονες ασφαλισμένους στο πρώην ΕΤΑΑ (ΤΣΜΕΔΕ, ΤΣΑΥ, Ταμείο Νομικών), τους μπλοκάκηδες και όλους όσοι ασφαλίζονται ως αυτοαπασχολούμενοι που θα δουν τα εκκαθαριστικά για τις εισφορές του Ιανουαρίου να έρχονται στα τέλη Φεβρουαρίου φουσκωμένα.
Η αύξηση θα επηρεάσει και τις 6 ασφαλιστικές κατηγορίες αντίστοιχα ενώ θα αυξηθούν και οι εισφορές για υγειονομική περίθαλψη, επικουρική σύνταξης και εφάπαξ.
Συγκεκριμένα, η αύξηση 3,9%:
Εισφορές Κύριας Ασφάλισης
| Ασφαλιστική Κατηγορία | Εως 31/12/2023 | Από 1/1/2024 |
|---|---|---|
| 1η | 169,95€ | 176,57€ (+5,09€) |
| 2η | 203,94€ | 211,89€ (+7,95€) |
| 3η | 258,76€ | 268,85€ (+10,09€) |
| 4η | 325,65€ | 338,35€ (+12,70€) |
| 5η | 404,59€ | 420,36€ (+15,77€) |
| 6η | 548,23€ | 569,61€ (+21,38€) |
Δεν συμπεριλαμβάνεται η εισφορά 10€ υπέρ ΟΑΕΔ
Εισφορές Επικουρικής Ασφάλισης
| Ασφαλιστική Κατηγορία | Εως 31/12/2023 | Από 1/1/2024 |
|---|---|---|
| 1η | 42,76€ | 44,42€ (+1,667€) |
| 2η | 51,53€ | 53,23€ (+2,00€) |
| 3η | 61,40€ | 63,79€ (+2,39€) |
Εισφορές εφάπαξ
| Ασφαλιστική Κατηγορία | Εως 31/12/2023 | Από 1/1/2024 |
|---|---|---|
| 1η | 28,51€ | 29,62€ (+1,11€) |
| 2η | 33,99€ | 35,31€ (+1,32€) |
| 3η | 40,57€ | 42,15€ (+1,58€) |
Εισφορές υγείας
| Ασφαλιστική Κατηγορία | Εως 31/12/2023 | Από 1/1/2024 |
|---|---|---|
| 1η | 60,3€ | 62,65€ (+2,35€) |
| 2η έως 6η | 72,37€ | 75,19€ (+2,82€) |
8. Αύξηση εισφορών για 600.000 αγρότες
Από την 1/1/2024 πρόκειται να αυξηθούν οι εισφορές για περίπου 600.000 αγρότες, κτηνοτρόφους, αλιείς και ειδικές κατηγορίες ασφάλισης στον πρώην ΟΓΑ. Η αύξηση και εδώ θα είναι 3,9%. Συγκεκριμένα:
| Ασφαλιστική Κατηγορία | Εως 31/12/2023 | Από 1/1/2024 |
|---|---|---|
| 1η | 101,97€ | 176,57€ (+3,97€) |
| 2η | 122,8€ | 127,58€ (+4,78€) |
| 3η | 155,7€ | 161,77€ (+6,07€) |
| 4η | 195,17€ | 202,78€ (+7,61€) |
| 5η | 243,42€ | 252,91€ (+9,49€) |
| 6η | 330,03€ | 342,9€ (+12,87€) |
| Ασφαλιστική Κατηγορία | Εως 31/12/2023 | Από 1/1/2024 |
|---|---|---|
| 1η | 35,09€ | 36,45€ (+1,36€) |
| 2η έως 6η | 41,67€ | 43,29€ (+1,62€) |
9. Επιλογή ασφαλιστικής κατηγορίας
Έως 31/1/2024 οι επαγγελματίες – ασφαλισμένοι στον πρώην ΟΑΕΕ (ΤΕΒΕ – ΤΑΕ – ΤΣΑ) αλλά και οι επιστήμονες ασφαλισμένοι στο πρώην ΕΤΑΑ (ΤΣΜΕΔΕ, ΤΣΑΥ, Ταμείο Νομικών), οι αυτοαπασχολούμενοι και οι αγρότες πρέπει να επιλέξουν την ασφαλιστική κατηγορία στην οποία και θα υπαχθούν για το 2024. Δείτε ΕΔΩ την σχετική ανακοίνωση του ΕΦΚΑ.
Στην περίπτωση που ο ασφαλισμένος ΔΕΝ επιλέξει μόνος του τη σχετική κατηγορία θα ενταχθεί αυτόματα στην 1η και κατώτατη ασφαλιστική κατηγορία εάν πρόκειται να επιλέξει πρώτη φορώ ενώ αν ήταν ήδη ασφαλισμένος σε κάποια κατηγορία θα παραμείνει στην ίδια σε περίπτωση μη επιλογής.
- Η κατάταξή σε ασφαλιστική κατηγορία είναι υποχρεωτική.
- Η επιλογή θα ενεργοποιηθεί κατά την έκδοση των εισφορών Ιανουαρίου 2024.
- Σε περίπτωση μη υποβολής αίτησης αλλαγής ασφαλιστικής κατηγορίας, παραμένει ενεργή η κατηγορία κατάταξης του προηγούμενου έτους.
- Η προθεσμία για υποβολή της αίτησής σας είναι έως και την Τετάρτη 31/01/2024.
10. Τελευταία δόση στις συντάξεις με 30+ έτη ασφάλισης
Από την 1/1/2024 αυξάνονται οι επανυπολογισμένες συντάξεις για όσους συνταξιοδοτήθηκαν με περισσότερα από 30 έτη ασφάλισης (νέοι συντελεστές αναπλήρωσης), καθώς καταβάλεται η 5η και τελευταία δόση από τον επανυπολογισμό του ν. 4670/2020 (Βρούτση).
11. Αύξηση ορίου χρεών για έκδοση σύνταξης
Από την 1/1/2024 αυξάνονται τα ποσά οφειλόμενων εισφορών που μπορούν να παρακρατηθούν από τη σύνταξη για τους υποψήφιους συνταξιούχους που έχουν οφειλές προς τον ΕΦΚΑ. Έτσι για αυτοαπασχολούμενους και ελεύθερους επαγγελματίες οι οφειλές που μπορούν να παρακρατηθούν φτάνουν το ποσό των 30.000 ευρώ ενώ για τους αγρότες τα 10.000 ευρώ. Για να μπορεί να παρακρατηθεί το προσαυξημένο ποσό θα πρέπει να ισχύουν οι κάτωθι προϋποθέσεις:
- ο υποψήφιος συνταξιούχος να έχει συμπληρώσει το 67ο έτος της ηλικίας του ή εφόσον έχει χρόνο ασφάλισης τουλάχιστον 40 ετών το 62ο έτος της ηλικίας του
- να έχει καταβάλει εισφορές για χρόνο ασφάλισης τουλάχιστον 20 ετών και
- οι τραπεζικές καταθέσεις του να μην ξεπερνούν το ποσό των 12.000 ευρώ ή των 6.000 ευρώ αν είναι οφειλέτης ΟΓΑ.
Στην περίπτωση αυτή, το υπερβάλλον των 20.000 ευρώ ή των 6.000 ευρώ για τον π. ΟΓΑ ποσό, συμψηφίζεται με το 60% του μηνιαίου ποσού των καταβαλλόμενων συντάξεων μέχρι να εξοφληθεί. Το υπόλοιπο οφειλόμενο ποσό 20.000 ευρώ ή 6.000 ευρώ για τον π. ΟΓΑ, παρακρατείται από τα ποσά των επόμενων συντάξεων σε ίσες μηνιαίες δόσεις που δεν μπορεί να είναι περισσότερες από 60.
Για να μπορέσει κάποιος υποψήφιος συνταξιούχος να λάβει το ευεργέτημα της αύξησης απαιτείται άρση τραπεζικού απορρήτου.
12. Νέο πλαίσιο για εργαζόμενους συνταξιούχους
Από την 1/1/2024 οι συνταξιούχοι γήρατος, αναπηρίας καθώς και γήρατος με ειδικές παθήσεις οι οποίοι είτε έχουν αναλάβει ως τότε ή αναλαμβάνουν απασχόληση θα λαμβάνουν πλέον από τον e – ΕΦΚΑ το 100% της κύριας αλλά και της επικουρικής τους σύνταξης. Αντί του πέναλτι στη σύνταξη:
- Οι συνταξιούχοι που συνεχίζουν να απασχολούνται ως μισθωτοί καταβάλλουν επιπλέον πόρο υπέρ e-ΕΦΚΑ ύψους 10% επί των ασφαλιστέων αποδοχών ο οποίος βαρύνει αποκλειστικά τον ασφαλισμένο.
- Οι συνταξιούχοι που συνεχίζουν να απασχολούνται ως αυτοαπασχολούμενοι / ελεύθεροι επαγγελματίες καταβάλλουν αυξημένες κατά 50% τις εισφορές επί της επιλεγείσας ασφαλιστικής κατηγορίας κύριας ασφάλισης.
- Σε περίπτωση υπαγωγής και στην επικουρική ασφάλιση τότε καταβάλλουν προσαύξηση ύψους 40% επί της επιλεγείσας ασφαλιστικής κατηγορίας κύριας ασφάλισης και 40% επί της επιλεγείσας ασφαλιστικής κατηγορίας επικουρικής ασφάλισης,
Οι συνταξιούχοι που συνεχίζουν να απασχολούνται ως αγρότες καταβάλλουν αυξημένες κατά 50% τις εισφορές επί της επιλεγείσας ασφαλιστικής κατηγορίας κύριας ασφάλισης. Σε περίπτωση υπαγωγής και στην επικουρική ασφάλιση τότε καταβάλλουν προσαύξηση ύψους 40% επί της επιλεγείσας ασφαλιστικής κατηγορίας κύριας ασφάλισης και 40% επί της επιλεγείσας ασφαλιστικής κατηγορίας επικουρικής ασφάλισης,
Οι συνταξιούχοι που συνεχίζουν να απασχολούνται με Παραστατικά Παρεχόμενων Υπηρεσιών (τίτλους κτήσης), καταβάλλουν και επιπλέον πόρο υπέρ e-ΕΦΚΑ ύψους 10% επί της καθαρής αξίας του παραστατικού για τον κλάδο κύριας ασφάλισης και λοιπών παροχών ο οποίος βαρύνει αποκλειστικά τον ασφαλισμένο.
Από την καταβολή του πόρου υπέρ e-ΕΦΚΑ εξαιρούνται:
- Τα άτομα με ψυχική αναπηρία
- Οι συνταξιούχοι των ειδικών παθήσεων
- Όσοι λαμβάνουν εξωιδρυματικό επίδομα
- Οι πολύτεκνοι
- Οι συνταξιούχοι λόγω αναπηρίας
Δεν καταβάλλουν καθόλου ασφαλιστικές εισφορές ούτε πόρο υπέρ e-ΕΦΚΑ:
- Οι συνταξιούχοι του π. ΟΓΑ εφόσον ασκούν απασχόληση υπακτέα στην ασφάλιση του π. ΟΓΑ.
- Οι συνταξιούχοι των ενταγμένων στον e-ΕΦΚΑ φορέων, εφόσον το ετήσιο εισόδημά τους από απασχόληση στον αγροτικό τομέα δεν υπερβαίνει το ποσό των 10.000 ευρώ.
12+1. Απονομή επικουρικής με τουλάχιστον 15ετία
Από την 1/1/2024 ενοποιούνται οι προϋποθέσεις χορήγησης επικουρικής σύνταξης από τον κλάδο επικουρικής ασφάλισης του e – ΕΦΚΑ. Όλοι οι υποψήφιοι συνταξιούχοι ανεξαρτήτως του επικουρικού που φορέα που ήταν ασφαλισμένοι θα μπορούν να λάβουν επικουρική σύνταξη με μόνη προϋπόθεση της συμπλήρωση 15ετούς ασφάλισης και του αντίστοιχου ορίου ηλικίας.
Επιπρόσθετα οι υποψήφιοι συνταξιούχοι που για τη συμπλήρωση προϋποθέσεων είχαν καταφύγει σε προαιρετική ασφάλιση ή εξαγορές πλασματικών ετών ΔΕΝ είναι πλέον απαραίτητο να προχωρήσουν σε αυτές.
